Đã hơn 2 tháng kể từ bài phát biểu gây sóng gió, công chúng chưa được nhìn thấy Jack Ma (Mã Vân), vị tỷ phú đứng sau “đế chế” Alibaba. Jack Ma, một trong các nhân vật thành công nhất của Trung Quốc, đã lên tiếng chỉ trích các nhà quản lý tài chính và ngân hàng quốc doanh trong sự kiện tại Thượng Hải tháng 10/2020. Ông kêu gọi cải cách hệ thống “kìm hãm đổi mới” và ví các quy định ngân hàng toàn cầu như “câu lạc bộ người già”.

Theo truyền thông, bài phát biểu khiến chính phủ giận dữ, dẫn tới các hành động chưa từng có tiền lệ đối với hoạt động kinh doanh của Jack Ma. Vào tháng 11, Bắc Kinh ngăn chặn vụ IPO lịch sử của Ant Group vào phút chót, sau đó yêu cầu ông Ma ở lại Trung Quốc trước khi mở cuộc điều tra chống độc quyền vào Alibaba. Nhà chức trách cũng ra lệnh cho Ant Group thu hẹp hoạt động.

Jack Ma biến mất một cách bí ẩn khỏi chương trình thực tế “Africa's Business Heroes” (tạm dịch: Người hùng kinh doanh châu Phi” ngay trước chung kết tháng 11. Ảnh của ông cũng không còn trên trang web Ban giám khảo chương trình.

Phát ngôn viên Alibaba cho biết ông Ma không còn nằm trong Ban giám khảo do “xung đột lịch trình”. Dù vậy, vài tuần trước chung kết, tỷ phú đăng tweet với nội dung “không thể chờ” tới lúc gặp các thí sinh. Từ đó tới nay, tài khoản Twitter của ông cũng không có hoạt động gì. Đây là điều bất thường với một người thường đăng vài tweet mỗi ngày.

Vụ điều tra chống độc quyền khiến cổ phiếu Alibaba giảm khoảng 1/4 giá trị so với thời kỳ đỉnh cao, tài sản của ông Ma cũng giảm 10 tỷ USD, đẩy ông xuống thứ ba trong danh sách những người giàu nhất Trung Quốc. Theo Bloomberg, ông Ma hiện có giá trị khoảng 63,1 tỷ USD.

Số phận của công ty thương mại điện tử, chuyển phát và mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc rơi vào trạng thái bấp bênh sau khi Bắc Kinh dự thảo quy định siết chặt nền kinh tế số hồi đầu tháng 11/2020. Giới chức thường xuyên triệu tập các lãnh đạo từ Alibaba và Ant, yêu cầu cải thiện hoạt động quản trị, tuân thủ quy định và từ bỏ thói quen “ỷ lớn hiếp bé”. Trong quá trình này, Jack Ma hoàn toàn biến mất trước mắt công chúng, thay đổi hoàn toàn so với trước đây.

Theo Quartz, khoảng một năm trước khi Bắc Kinh đình chỉ vụ IPO của Ant Group, nhà cầm quyền đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ tới Jack Ma. Nhật báo Nhân dân, một cơ quan của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, khẳng định: “Không có cái gọi là kỷ nguyên Mã Vân mà chỉ có kỷ nguyên mà Mã Vân có mặt trong đó. Bất kể đó là Mã Vân, Mã Hóa Đằng, Elon Musk hay những người bình thường như chúng ta, những người đạt tiềm năng cực đại bằng cách chớp lấy cơ hội sẵn có trong kỷ nguyên. Chúng tôi tin rằng, miễn là doanh nhân thấu hiểu thời đại, biết nắm bắt cơ hội hiện tại, sẽ có thêm nhiều doanh nhân và doanh nghiệp tuyệt vời tại Trung Quốc”.

Du Lam (Theo DailyMail, Quartz)

Trung Quốc điều tra Alibaba: Bài học cho Jack Ma và những ‘trai hư’ công nghệ

Trong mắt nhà quản lý và chính quyền Trung Quốc, chỉnh đốn hành vi và chỉ lối đi đúng cho các hãng công nghệ quan trọng không kém gì nhau.