Trong bộ sách, các hoạt động học được thiết kế vui nhộn, thú vị, kết hợp với hình minh họa dẫn dắt người học một cách tự nhiên vào câu chuyện của các nhân vật Miu Nguyễn, Dế và Bé. Về mặt ngữ liệu, trong bộ sách có các câu chuyện, đoạn hội thoại, trò chơi sắm vai, câu đố, thơ ca, đồng dao, âm nhạc, phim hoạt hình, phim tư liệu, đoạn audio, trò chơi trải nghiệm, truyện cổ tích, thí nghiệm, các nhiệm vụ và nhiều thử thách - những nội dung có thể giúp các em nảy sinh động lực học tiếng Việt và giữ được nhu cầu học lâu dài. 

Phóng viên VietNamNet có cuộc trao đổi với tác giả Nguyễn Thuỵ Anh để hiểu hơn về quá trình tạo nên tác phẩm xuất sắc này.

- Hành trình tạo nên bộ sách Chào tiếng Việt của chị như thế nào?

Tôi hoàn thành hai cuốn sách khá nhanh với sự hỗ trợ của đội ngũ biên tập viên chuyên nghiệp và họa sĩ của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Để được như vậy, tôi đã có quá trình hơn 10 năm nghiên cứu, đưa ra những phương pháp, phương án và thực hành tại một số nước như Ba Lan, Đức và Pháp. 

Là một người cũng làm về mảng phương pháp, tôi cho rằng chúng ta cần tìm "điểm giữa" của phương pháp dạy tiếng Việt cho người nước ngoài và dạy tiếng Việt như tiếng mẹ đẻ. Tuy các em nhỏ hay những bạn trẻ gốc Việt ở nước ngoài chưa phải là người Việt Nam nhưng họ cũng không hoàn toàn là người nước ngoài. 

Ngoài phát triển một cộng đồng riêng, họ còn có sự kết nối sâu xa với cội nguồn và dành những cảm xúc đặc biệt đối với tiếng Việt. Điều đó khác hoàn toàn so với người nước ngoài học tiếng Việt. Vì vậy, cần mở ra một hướng tiếp cận khác thay vì mang những cuốn sách dạy tiếng Việt ở Việt Nam ra nước ngoài để dạy họ.

Để học được tiếng Việt, theo tôi bước đầu tiên, phải tạo được động lực học tiếng cho các bạn trẻ. Trước hết, phải xuất phát từ nhu cầu bản thân, thay vì học theo nhu cầu của người lớn - gìn giữ tiếng Việt. Bởi với các bạn trẻ được sinh ra ở nước ngoài và đã thích nghi với cuộc sống bản địa, nhu cầu học tiếng Việt của họ không nhiều.

Theo tôi, nhu cầu học tiếng trước hết xuất phát từ sự thích thú, niềm tự hào được là một người Việt Nam hoặc đến từ nhu cầu tìm hiểu, thể hiện bản thân bằng tiếng Việt. Quá trình thực nghiệm nhiều năm làm trại tiếng Việt cũng như đi dạy, tôi được chứng kiến một số khó khăn khi tiếp xúc tiếng Việt của các em.

Chính vì lẽ đó, tôi đã tiếp cận ngôn ngữ qua một chú mèo có tên Miu Nguyễn giúp việc học tiếng trở nên thú vị. Qua cuốn sách, Miu Nguyễn cùng với những bài hát, bí kíp đọc từng thanh điệu tiếng Việt sẽ giúp các em vượt qua những rào cản ngôn ngữ.

- 10 năm tìm hiểu nghiên cứu chị gặp khó khăn gì, có từng muốn dừng lại hay bỏ cuộc?

Tôi cũng có những khó khăn về mặt thời gian và tài chính. Bên cạnh đó, việc sắp xếp cho những chuyến đi cũng không hề đơn giản. Mỗi năm tôi lại bỏ ra 1,2 tháng để đi, khoảng thời gian còn lại, chủ yếu kết nối online với mọi người.

Mặc dù đây không phải một công việc để kiếm tiền và cũng phần nào gây áp lực với tôi thời trẻ. Song tôi chưa từng muốn bỏ cuộc vì đó là tâm huyết xác định từ trước. Thời sinh viên, tôi cũng đã chia sẻ câu chuyện này với những người làm cha mẹ ở nước ngoài.

Ở Nga 17 năm, tôi thấu hiểu câu chuyện phụ huynh lo sợ con mình mất gốc tiếng Việt, thiếu đi sự kết nối sâu lắng bằng ngôn ngữ. Đặc biệt, chính tôi cũng là một bà mẹ sinh con ra ở đó. Vì vậy tôi đã tự đặt ra một “sứ mệnh” và tự nhủ rằng sẽ không bao giờ bỏ cuộc.

- Bộ sách đạt Giải A Giải thưởng Sách quốc gia có ý nghĩa như thế nào đối với chị? 

Với tôi, việc cuốn sách đạt giải A vô cùng ý nghĩa.

Thứ nhất, Giải thưởng Sách quốc gia là một giải thưởng uy tín với nhiều vòng lựa chọn khác nhau, mở ra cơ hội để những cuốn sách được các chuyên gia trong giới đánh giá, thẩm định. 

Thứ hai, những cuốn sách được đề cử giải cao bao giờ cũng được các chuyên gia phản biện độc lập đưa ra những ý kiến khách quan và công tâm. Vì vậy, phải tới ngày hôm nay tôi mới thực sự an tâm và hạnh phúc vì công sức, sự tâm huyết được mọi người công nhận.

Có thể nói, việc nhận được sự đồng ý, cổ vũ của nhiều người trên sẽ tiếp thêm động lực cho tôi làm việc nhiệt tình, hiệu quả hơn trên chặng đường tới.

Sau hơn 1 năm ra mắt, Chào tiếng Việtđã đến được với cộng đồng ở nhiều nước trên thế giới. Bộ sách cũng đã vinh dự được trở thành món quà của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước gửi tặng cộng đồng người Việt tại một số quốc gia (Nhật, Luxembourg, Vương quốc Bỉ, Na Uy…) và đưa vào hệ thống thư viện công tại nhiều nước sở tại để bà con người Việt có thể tới mượn và sử dụng linh hoạt theo nhu cầu của mình.

Bên cạnh đó, NXB Giáo dục Việt Nam cùng tác giả thường xuyên tổ chức tập huấn, chia sẻ về phương pháp dạy tiếng Việt cho trẻ em trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; duy trì các nhóm hỗ trợ kỹ thuật đối với các giáo viên tham gia tập huấn Chào tiếng Việt,tham gia các diễn đàn để tiếp thu ý kiến phản hồi của bạn đọc. 

Bộ sách Chào tiếng Việtkhông chỉ là tài liệu hỗ trợ nâng cao hiệu quả dạy và học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài mà còn góp phần kết nối cộng đồng người Việt ở nước ngoài, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá Việt Nam, giới thiệu những giá trị văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế.

Khi Elvis Francois đang sửa thuyền của mình ở ngoài khơi đảo St Martin, Antilles thuộc Hà Lan thì dòng nước mạnh dâng lên và cuốn ra biển.

"Tôi gọi cho bạn bè, họ cũng cố gắng liên lạc với tôi nhưng sau đó tôi bị mất tín hiệu. Không có gì khác để làm ngoài việc ngồi và chờ đợi. Tôi không có thức ăn, mà chỉ có một chai nước sốt cà chua ở trong thuyền", ông cho biết.

Ông tìm thấy chút tỏi và viên gia vị, rồi trộn các loại gia vị này với nước để uống. Ông cần cung cấp cho mình đủ năng lượng để tồn tại. Ông phải liên tục múc nước ra khỏi thuyền để thuyền không bị chìm và cũng cố gắng đốt lửa để gửi tín hiệu cấp cứu nhưng không thành công. 

May mắn đến sau khoảng 24 ngày, một chiếc máy bay đã phát hiện ra thuyền của ông. Lực lượng hải quân Colombia đã tiếp cận và giải cứu ông vào tháng 1/2023.

Cùng chó cưng lênh đênh trên biển 2 tháng

Tim Shaddock, 51 tuổi, đến từ Sydney (Úc) và chó cưng Bella, bắt đầu chuyến đi trên chiếc thuyền buồm từ thành phố ven biển La Paz (Mexico).

Vốn là một thuỷ thủ, ông dự định vượt quãng đường gần 6.000km để đến vùng nhiệt đới Polynesia thuộc Pháp. Tuy nhiên, vài tuần sau khi khởi hành, một cơn bão kéo tới và làm hư hại chiếc thuyền của ông. Ông và chó cưng bị mắc kẹt trên biển Thái Bình Dương từ đó. 

Do các thiết bị điện tử đã bị hỏng nên ông không có cách nào liên lạc với đất liền để gọi cứu hộ. Suốt những tháng sau, ông xoay xở đủ cách để sinh tồn. Ông bắt cá ăn và uống nước mưa để sống sót. 

May mắn đến với ông và chú chó cưng sau khoảng 2 tháng lênh đênh trên biển. Một trực thăng đi cùng tàu đánh cá ngừ của Mexico tình cờ phát hiện ra thuyền của ông từ trên cao. Họ tìm cách tiếp cận và giải cứu.

Khi được tìm thấy, ông Tim đang đội 2 chiếc mũ để che nắng, râu tóc rậm rạp, khuôn mặt hốc hác, theo Daily mail.

"Tôi đã trải qua những thử thách rất khó khăn trên biển. Giờ đây, tôi muốn nghỉ ngơi và ăn ngon vì tôi đã ở một mình trên biển trong thời gian dài", ông chia sẻ.

Bác sĩ xác định các dấu hiệu sinh tồn của ông ổn định. Chó Bella cũng không gặp vấn đề về sức khỏe. 

Mike Tipton, Giáo sư Sinh lý học Ứng dụng và Con người tại Đại học Portsmouth, mô tả câu chuyện đáng kinh ngạc của Tim là sự kết hợp giữa "kỹ năng sinh tồn và may mắn".

"Đó là sự kết hợp giữa may mắn và kỹ năng sinh tồn. Anh ấy phải có biện pháp để bảo vệ bản thân trong thời tiết nắng nóng để tránh đổ mồ hôi, dẫn đến cơ thể mất nước".

Ông Mike cũng mô tả việc giải cứu này là tình huống rất hy hữu. "Con thuyền nhỏ giữa Thái Bình Dương rộng lớn. Cơ hội tìm thấy ai đó khá mong manh", ông nói.

Việc có "người bạn 4 chân" đồng hành cùng Tim trên hành trình đã giúp ích cho ông rất nhiều. "Bạn phải có tinh thần mạnh mẽ, suy nghĩ tích cực để vượt qua khó khăn. Ban đêm trên biển vô cùng tối tăm và cô đơn", ông cho biết.

Sống sót nhờ ăn cá, uống nước biển

Năm 2018, Aldi Novel, 19 tuổi, làm việc trên một bè cá được cố định bằng mỏ neo chắc chắn ở Manado (Indonesia). Tuy nhiên, ngày hôm ấy, gió rất mạnh khiến dây neo bị đứt. Bè của Aldi bị cuốn ra ngoài khơi xa.

Chàng thanh niên 19 tuổi đã cố gắng ra hiệu cho các tàu biển đi qua để nhờ giúp đỡ, nhưng không ai phát hiện ra. Suốt gần 2 tháng sau đó, chàng trai một mình lênh đênh trên biển. Cậu sống sót bằng cách tự đánh cá để ăn và uống nước biển được lọc qua áo.

May mắn, thuyền trưởng của một tàu lớn đã phát hiện và thấy dấu hiện cầu cứu của cậu. Họ tiếp cận và đưa cậu vào bờ.

Cậu cho biết mình đã rất sợ hãi, thường ngồi khóc trên bè. Có thời điểm tuyệt vọng, cậu đã nghĩ tới việc nhảy xuống biển, không bao giờ quay trở lại.

Phi công bất tỉnh, nữ hành khách 68 tuổi tự lái máy bay

Dự án âm nhạc Berlin - Hanoi 2023giới thiệu dân ca Việt Nam, qua đó tôn vinh, quảng bá ngôn ngữ, văn hóa Việt; khám phá lịch sử di cư của người Việt tại quận Lichtenberg (quận có trung tâm Thương mại Đồng Xuân và đông người Việt Nam sinh sống nhất). 

Trong 30 thành viên của dàn hợp xướng có 9 thành viên là người Việt. Tại chương trình âm nhạc đặc biệt này, dàn hợp xướng trình bày một số nhạc phẩm Việt Nam bằng tiếng Việt, được đệm bởi hai nhạc cụ dân tộc là đàn tranh và đàn bầu do hai nghệ sĩ Trần Phương Hoa và Lê Mạnh Hùng tại Berlin đảm nhiệm.

Đây là lần đầu tiên tại Berlin dàn hợp xướng thính phòng Đức biểu diễn bằng tiếng Việt, cũng là buổi biểu diễn báo cáo kết quả sau gần 1 năm thực hiện dự án của dàn hợp xướng thính phòng Piekfeine Töne.

Dự án được quận Lichtenberg và Hiệp hội hợp xướng Berlin ủng hộ với mục đích tăng cường sự hiểu biết giữa cộng đồng người Việt lớn nhất tại Đức với người dân bản địa.

Dự án âm nhạc giao hưởng với các ca khúc Việt, hát bằng tiếng Việt không chỉ diễn ra trong năm nay mà còn được tiếp tục thực hiện lâu dài trong tương lai, hứa hẹn nhiều điều ý nghĩa. 

9X Hà Nội làm thơ, hát Quốc ca giúp 2 con ở Mỹ giỏi tiếng Việt