Phát biểu khai mạc sự kiện, nhấn mạnh sự phát triển mạnh mẽ của AI, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long nhận định AI đang thực hiện nhiều việc mà trước đây chỉ con người mới có thể xử lý được và thậm chí vượt qua con người trong một số lĩnh vực. AI đang ảnh hưởng đến mọi ngành công nghiệp và với lĩnh vực an toàn thông tin mạng. AI tham gia ở cả 2 khía cạnh tích cực và tiêu cực, có mặt ở cả 2 chiến tuyến tấn công mạng và phòng thủ hệ thống. 

“Các cuộc tấn công mạng liên tục phát triển với mức độ ngày càng tinh vi, phức tạp. Đặc biệt, khi có sự hỗ trợ của AI, nguy cơ, mối đe dọa an toàn thông tin mà chúng ta phải đối mặt sẽ ngày càng tăng theo cấp số nhân”, Thứ trưởng Phạm Đức Long nhận định.

Trao đổi tại hội thảo, ông Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), cho biết tại Việt Nam, AI cũng được nhắc tới nhiều trong những năm gần đây. Là một công nghệ lưỡng dụng, AI được sử dụng cho cả mục đích tấn công và cả mục đích phòng thủ. Mối đe dọa lớn nhất là các hacker sử dụng AI để tạo ra các cuộc tấn công tinh vi hơn; Tạo ra các phần mềm độc hại, dò quét và phát hiện những lỗ hổng để từ đó vượt qua các phương pháp bảo vệ và tấn công vào hệ thống thông tin. 

“Khi phát động các cuộc tấn công lừa đảo có mục tiêu, hacker còn dùng AI tạo thông tin giả lan truyền trên mạng xã hội. Dù cơ quan chức năng đã triển khai nhiều giải pháp, song việc ứng dụng AI để tạo ra các kịch bản và tổ chức lừa đảo trên mạng xã hội rất phổ biến, khiến cho nhiều người dân bị lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, gây bức xúc trong xã hội”, ông Trần Đăng Khoa chia sẻ.

Bên cạnh rủi ro lớn khi AI hỗ trợ các chiến dịch lừa đảo trực tuyến, ông Trần Đăng Khoa cũng chỉ ra một số rủi ro chính khác mà công nghệ AI đưa đến cho lĩnh vực an toàn thông tin mạng, đó là: Hacker sử dụng AI để tối ưu hóa các cuộc tấn công mạng, phát triển các phần mềm độc hại và đặc biệt là mã độc mã hóa dữ liệu tống tiền ransomware...

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an), cũng cho rằng AI đang mang lại nhiều rủi ro và thách thức về cả xã hội, pháp lý và an ninh mạng. Các thách thức an ninh mạng từ AI có thể kể đến như tấn công thông qua tệp tin độc hại được hỗ trợ bởi AI, hacker dùng các công nghệ đặc biệt của AI để mô phỏng hệ thống nhằm tìm điểm yếu, hay việc đối tượng lừa đảo sử dụng AI khiến nhiều người dân khó nhận biết...

Huy động sự chung tay, hợp lực trong đảm bảo an toàn, an ninh mạng

Từ phân tích tình hình an toàn, an ninh mạng ngày càng diễn biến phức tạp khi có sự hỗ trợ của AI, Thứ trưởng Phạm Đức Long nhấn mạnh: Để tạo ra một không gian mạng an toàn, bảo vệ người dân trước các nguy cơ tấn công từ không gian mạng, bên cạnh trách nhiệm của các cơ quan chuyên trách và các doanh nghiệp an toàn thông tin mạng, cần có sự chung tay, hợp lực liên tục và thường xuyên của toàn xã hội. Trong đó, mỗi cá nhân và mỗi tổ chức đều phải ý thức được trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ thông tin, hệ thống thông tin của mình. 

Cụ thể, trong thời kỳ bùng nổ của AI và các công nghệ mới nổi khác, Thứ trưởng đề nghị các cơ quan, tổ chức nhận thức rõ và triển khai các giải pháp như: Rà soát, đánh giá tổng thể hiện trạng các hệ thống thông tin, tổ chức bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ và triển khai đầy đủ phương án bảo đảm an toàn thông tin; Thực hiện kiểm tra, đánh giá đảm bảo an toàn thông tin các hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý; Tổ chức thực thi hiệu quả, thực chất, thường xuyên, liên tục công tác bảo đảm an toàn thông tin theo mô hình ‘4 lớp’; Xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố có thể xảy ra với hệ thống, triển khai phương án sao lưu định kỳ hệ thống và dữ liệu quan trọng để kịp thời khôi phục hoạt động của hệ thống khi bị tấn công mạng; Định kỳ săn lùng mối nguy hại để phát hiện kịp thời các dấu hiệu hệ thống bị xâm nhập...

Theo đại diện Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư, để giảm thiểu rủi ro, Việt Nam cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về AI; Cần có quy định về đạo đức trong quá trình phát triển, sản xuất, ứng dụng và sử dụng AI tại Việt Nam; Có tiêu chuẩn kỹ thuật với các hệ thống có sử dụng, ứng dụng, kết nối, cung cấp dịch vụ AI; Quy chuẩn kỹ thuật về nền tảng kết nối, chia sẻ, ứng dụng, sử dụng AI.

Cùng với đó, cần nghiên cứu, ứng dụng các công trình AI để chống lại rủi ro về trí tuệ nhân tạo. Bởi lẽ AI được tạo ra bởi con người, là sản phẩm của tri thức, sẽ có những biến thể ‘AI tốt’ và ‘AI xấu’, nên cần ngăn cản sự phát triển của AI bằng chính AI.

“Phát triển AI phải được song hành với vấn đề an ninh mạng và an toàn thông tin để tránh việc bị tấn công, chiếm quyền điều khiển gây ra các hậu quả nghiêm trọng”, đại diện Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư nêu quan điểm.

Đây là lần thứ 3, chương trình Trại hè lính cứu hỏa do Trường ĐH Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy phối hợp với Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy tổ chức. Trại hè lính cứu hỏa được thực hiện nhằm trang bị cho trẻ em các kiến thức về an toàn phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, kỹ năng làm việc nhóm, các kĩ năng mềm như: lãnh đạo, lắng nghe, quan sát… Giúp cho các em nhỏ được trải nghiệm cuộc hành trình đầy thử thách, thú vị thông qua các hoạt động, trò chơi, học làm người có ích, gắn liền với thiên nhiên, môi trường… 

Đây cũng là cơ hội để các em được trưởng thành, dũng cảm hơn, biết yêu thương, chia sẻ và có những kỉ niệm đẹp bên "đồng đội" của mình.

Bài thực hành rèn luyện kỹ năng sinh tồn trong rừng được tổ chức ở núi Hàm Lợn (Sóc Sơn - Hà Nội) sát với điều kiện thực tế, khiến những trẻ nhỏ chỉ quen với sự bảo bọc của người thân, gia đình đổ không ít mồ hôi, nước mắt.

Bộ TT&TT cũng đề xuất, với các chương trình giải trí, các đơn vị thực hiện biên tập phải dán nhãn, ghi rõ mức phân loại nội dung đối với chương trình đã biên tập theo các mức phân loại quy định. Các chương trình thể thao phải thực hiện biên tập, nhưng không phải phân loại.

Trao đổi với VietNamNet, ông Ngô Tuấn Anh, CEO Công ty An ninh mạng thông minh SCS nhận định, việc Bộ TT&TT đưa ra quy định phải đảm bảo nguyên tắc loại bỏ tất cả các nội dung vi phạm và bảo vệ trẻ em cùng đối tượng dễ bị tổn thương khác đối với những nội dung không phù hợp hoặc có thể có tác động tiêu cực là điều rất cần thiết.

CEO Công ty SCS cũng đánh giá, việc phân loại các nội dung chương trình giải trí theo độ tuổi cũng là điều cần thiết để các nhà quản lý, phụ huynh, giáo viên hay bản thân trẻ em khi tiếp cận các nội dung có thể biết ngay nội dung đó có phù hợp với lứa tuổi của mình hay không.

“Quy định này sẽ giúp chúng ta có nhãn phân loại, từ đó điều chỉnh hành vi xem và sử dụng nội dung giải trí sao cho phù hợp với lứa tuổi”, ông Ngô Tuấn Anh chia sẻ.