Thật ra, câu nói này trong cuộc sống đã thường xuyên được nhiều người tâm niệm và vận dụng để “chính đáng hóa” cho lẽ sống, hành vi lệch chuẩn mực phổ quát của bản thân mình. Nói ngắn gọn, những người làm những việc mờ ám hay hèn hạ sẽ dùng nó như một cái khiên để biện minh cho mình. Họ coi sinh tồn sinh học là mục đích tối thượng và tuyệt đối hóa tối đa chuyện “thích nghi để tồn tại”.

Tuy nhiên, khi câu đó được nói ra ở phiên tòa giữa thanh thiên bạch nhật bởi một cựu trưởng phòng khảo thí, nơi cầm cân nảy mực chất lượng giáo dục, thì có nhiều điều cần phải giật mình.

Bị cáo Diệp Thị Hồng Liên (Ảnh: T.Nhung)

Trước hết, phải nói rằng trong một phút giây phải đối mặt với luật pháp và công luận, phản xạ tự vệ sinh tồn trỗi dậy nên bà Diệp đã rất… thật thà.

Tôi tin là bà nói thật. Những ai đã từng và đang công tác trong ngành giáo dục hẳn đều rõ với cơ cấu tổ chức hành chính tập trung quyền lực theo hình tháp như hiện tại, những cơ quan phía dưới, những cán bộ phía dưới và giáo viên đang phải chịu sự chi phối, can thiệp từ cấp trên, các cơ quản quản lý lớn đến thế nào.

Giáo dục đã không đơn giản là chuyện của giáo dục. Theo dõi sự việc gian lận thi cử ở tỉnh Hòa bình và ở cả các nơi khác, người ta cũng sẽ thấy sự sai phạm đã được thúc đẩy bởi nhiều cá nhân ở các cơ quan quan trọng, sự nhúng tay của những người có chức có quyền tại địa phương.

Hơn nữa, nhìn vào danh sách dài dặc của những cá nhân tham gia chạy điểm, ta thấy chuyện “ai cũng gù” không phải là thậm xưng hay nói quá.

Ở góc độ mô tả hiện tượng, bà Diệp đã thành thật với lòng mình và những trải nghiệm mà bà đã trải qua. Nhiều người thấy rõ và trải nghiệm điều đó, tuân theo triết lý được đúc kết như trong câu nói trên nhưng họ vẫn “đỏ” (chưa bị lộ) nên vẫn sống thoải mái, và chỉ dám tụng niệm câu nói trên trong im lặng mà thôi.

Tuy nhiên, sau sự thành thật đó, thì sẽ là gì?

Đó là, cơ quan bảo vệ luật pháp và người dân sẽ kinh ngạc thốt lên “khi biện luận đổ tội cho hoàn cảnh như vậy thì lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp và liêm sỉ, danh dự ở đâu?”.

Phải chăng bao nhiêu năm làm giáo viên rồi trưởng phòng khảo thí, bà Diệp đã chỉ hành động giống như là một robot lập trình theo phương thức “người ta thế nào mình mình thế đó” mà không hề có tư duy độc lập?

Nếu ai cũng nghĩ như thế, xã hội sẽ ra sao? Những biện giải kiểu "ai cũng gù thì lưng thẳng thành khuyết tật" đã “tử hình” phẩm cách con người, hạ con người thành hành động theo bản năng.

Tất nhiên, “thích nghi để sinh tồn” là một quy luật trong tự nhiên và xã hội. Những con cá rô sống trong ao tù nước đọng đen ngòm, thường sẽ phải biến dạng bản thân như đầu to ra, mắt lồi ra, đục đi, thân mình đen lại, vảy dày lên, ăn tất tần tật những thứ bẩn thỉu xung quanh để tồn tại.

Tuy nhiên, con người khác các động vật khác vì con người là “sinh vật xã hội” có trí tuệ và có nhân cách.

Giả sử bị đặt trong môi trường “ai cũng gù”, thì “khom lưng cho lưng mình gù theo” cũng không là lựa chọn duy nhất. Ở cương vị trưởng phòng khảo thí, khi bị đề nghị “khiếm nhã” can thiệp điểm thi, hoàn toàn vẫn có lựa chọn là “từ chối”.

Hệ quả của từ chối cùng lắm là mất chức. Chức vụ chỉ là áo khoác trên con người, mất chức về làm một người giáo viên có gì mà khủng khiếp? Thậm chí, nếu bị những người gù ép quá phải bỏ nghề thì cũng có gì mà ghê gớm? Trên thế gian này, bao nhiêu người bỏ nghề đi làm việc khác vẫn sống hạnh phúc đó thôi.

Vậy nên, vấn đề không phải là không có lựa chọn nào khác ngoài “gù lưng”, mà là trong cân nhắc trước khi tiến hành các hành vi sai trái, thì danh dự và nhân phẩm, đạo đức nghề, giá trị của con người đã bị đẩy xuống hàng thứ yếu. Chức vụ, vị trí, lương bổng, thăng tiến và các mối quan hệ đã được đẩy lên hàng đầu nên tất yếu dẫn tới hệ quả và sự biện luận như hiện tại.

Không gì buồn hơn khi nghe thấy những lời “đầu hàng” đầy nhu nhược và hèn kém như thế của một người cán bộ quản lý giáo dục và đã từng là giáo viên.

Nhìn lại lịch sử, người ta đều thấy xuyên suốt các thời đại, trong cả những hoàn cảnh khó khăn, nghiệt ngã nhất khi con người và phẩm giá con người bị chà đạp, người thầy vẫn luôn là biểu tượng của hy vọng.

Phiên tòa và sự phán xét của công luận cho thấy lựa chọn tha hóa và hy sinh phẩm cách cá nhân để đổi lấy vị trí, lợi lộc trong môi trường “ai cũng gù” không phải là một lựa chọn khôn ngoan.

Trong thế giới tự nhiên và xã hội, những gì tồn tại và phát triển được thường là những gì hợp lý. Con người có được cuộc sống ngày nay trải qua hàng triệu năm tiến hóa là nhờ vào nỗ lực hành động hợp lý không ngừng. Xã hội Việt Nam cho đến nay có được những điều gì đó tốt đẹp cũng là nhờ vào sự vượt lên hoàn cảnh của những người có lương tâm và phẩm cách chứ không phải là nhờ vào những người ca ngợi và thực thi triết lý “thiên hạ gù ta thẳng làm chi”.

Những người có vị trí, có chức vụ, có ảnh hưởng lớn tới xã hội càng cần phải suy nghĩ và hành động thích hợp. Không thể lấy hoàn cảnh để biện minh, mong chờ thông cảm cho sự yếu hèn, sai trái của bản thân.

Nếu đã hèn và sẵn sàng hy sinh phẩm giá cá nhân để đối lấy vinh hoa, xin đừng trở thành người có quyền lực và nhất là không nên làm giáo dục. 

Nguyễn Quốc Vương

Hòa Bình có giám đốc Sở Giáo dục mới

- UBND tỉnh Hòa Bình vừa tổ chức công bố quyết định bổ nhiệm Giám đốc Sở GD-ĐT cho bà Bùi Thị Kim Tuyến, thời hạn 5 năm.

Sau khi thua ngược Real Madrid và bị loại khỏi Champions League, PSG sẽ chia tay Mauricio Pochettino dù ông còn một năm hợp đồng.

PSG chuyển hướng sang Conte

Le Parisien đưa tin GĐTT Leonardo đã có những liên hệ với Zinedine Zidane ngay sau khi trở về từ Madrid.

Tuy vậy, Zidane vẫn chưa trả lời vì ông còn lựa chọn khác là MU. Huyền thoại người Pháp muốn chờ đến khi kết thúc mùa giải mới đưa ra quyết định trở lại bóng đá.

Kênh Sport Mediaset tiết lộ, trước thái độ im lặng của Zidane, PSG chuyển hướng sang Antonio Conte.

Sport Mediaset dẫn nguồn tin thân Conte cho biết vị HLV người Italy đã nhận được đề nghị từ Leonardo, cùng với chi tiết dự án tương lai của PSG.

Conte không thoải mái sau thời gian ngắn dẫn Tottenham, chủ yếu liên quan đến chuyển nhượng của CLB.

Vị thuyền trưởng từng vô địch Premier Leaguevới Chelsea công khai chỉ trích chính sách chuyển nhượng của Tottenham hồi tháng Giêng vừa qua.

Điều đó khiến Chủ tịch Daniel Levy cấm ông trả lời phỏng vấn với truyền thông Italy khi chưa được phép của CLB.

PSG hứa hẹn cho phép Conte thoải mái mua sắm. Việc giới hạn ngân sách chi tiêu là lý do khiến ông từng rời Juventus cũng như Inter.

Nếu Conte đồng ý về Công viên các Hoàng tử, PSG sẽ dành ông món quà Paul Pogba. Họ làm việc với nhau cực kỳ hiệu quả trong thời gian ở Juventus.

Ngoài ra, PSG cũng nỗ lực ký Milan Skriniar, người chỉ còn một năm hợp đồng với Inter và rất thích làm việc cùng Conte.

KN

PSG vỡ mộng C1: Trong cơn tuyệt vọng của Messi

Sau khi tháo chạy khỏi Barca trong nước mắt, Lionel Messi tuyệt vọng nhìn PSG phơi áo trước Real Madrid và vỡ mộng Champions League.

Chị trả lời câu hỏi của chúng tôi về hoàn cảnh gia đình hiện tại bằng một câu hỏi khác. Làm thế nào ư? Chị bảo chị đã nghĩ đến chuyện quyên sinh để gia đình bớt đi một gánh nặng, may ra còn cơ hội cứu hai đứa con. 

Câu chuyện của chị sao buồn thế. Cả hai cậu con trai, nếu nhìn vẻ bề ngoài thì không có vẻ ốm yếu. Vậy mà hai cậu con trai của chị phải phụ thuộc hoàn toàn vào vợ chồng chị.  

Cả 3 mẹ con chị Phượng cùng bị bệnh.

Từ lúc sinh ra hai con của chị hoàn toàn khỏe mạnh bình thường. Cậu con trai lớn khi vừa bước vào năm học lớp 6 thì phát hiện ra căn bệnh viêm cột sống dính khớp. Con chị chẳng làm được gì vì luôn bị đau phần cột sống thắt lưng. Chịu đựng một thời gian không được đến BV bác sĩ chẩn đoán đó là căn bệnh viêm cột sống dính khớp.

Từ đó đến nay 7 năm trời, tháng nào chị cũng đưa con tới bệnh viện. Khi trở về nhà thì cậu con trai Quang Đại cũng chỉ quẩn quanh trong nhà vì chẳng thể làm được việc gì. 

Hai anh em cùng bị bệnh viêm cột sống dính khớp.

Cách đây 1 năm, khi thấy cậu con trai thứ 2 tên Trung Chánh cũng kêu đau giống như triệu chứng của anh. Chị đã rất đau đớn khi bác sĩ kết luận căn bệnh viêm cột sống dính khớp (một căn bệnh liên quan đến di truyền).

Đầu năm 2019, chị Lâm Thị Phượng chết lặng người khi bác sĩ thông báo chị bị ung thư tử cung. Lúc đó, chị đã suy nghĩ miên man đi còn quên cả lối về. Trong suy nghĩ của chị cuối cùng cũng chỉ đến ngõ cụt. Có những lúc chị Phượng đã từng nghĩ dại, nhưng rồi nhìn hai cậu con trai, chị không đành lòng.

Sau khi điều trị được 5 toa thuốc, chị đã không còn đủ sức để kiếm tiền để cứu chính bản thân mình và con. Nếu chị Phượng dừng thuốc điều trị thì tính mạng của chị sẽ bị đe dọa. Bác sĩ vẫn động viên chị tiếp tục điều trị vì cơ hội vẫn còn, nhưng không có tiền chị biết phải làm sao. 

3 người bệnh dựa vào một người làm thuê

Chị Phượng kể rằng, nhìn chồng ngày nắng cũng như ngày mưa đi làm quần quật nhưng cũng chẳng kiếm đủ tiền để lo cho vợ con. Có những lúc ở bệnh viện, không có tiền để mua thuốc, nhiều lần chị định lấy điện thoại gọi chồng rồi lại thôi. Bởi chị biết rằng, chồng chị chưa thể kiếm được số tiền chị đang cần.

Nếu giục chồng đi vay thì cũng không biết phải vay chỗ nào nữa vì những chỗ thân quen đã nhờ cậy cả rồi. 

Có những lúc chị muốn quyên sinh vì quá bế tắc.

Trước đây, chỉ có một mình cậu con trai lớn bị bệnh, hai vợ chồng chung lưng đấu cật làm thuê làm mướn lấy chỗ nọ bù chỗ kia cũng chỉ đắp đổi qua ngay. Từ ngày hai đứa con và chị cùng bệnh, chị luôn sống trong sự lo âu và sợ hãi. Chị đã chấp nhận, nếu có điều gì bất trắc đến với chị, nhưng còn hai đứa con của chị thì sao. Chúng không đáng phải như vậy vì nếu có tiền điều trị thì cuộc sống của chúng sẽ khá hơn.

Nhưng với tiền công làm thuê, phụ hồ của anh Trần Văn Được mỗi ngày cũng chỉ từ 150-200 ngàn thì không thể nào lo được cả cho 3 mẹ con chị.

Chia sẻ với chúng tôi, chị Phượng nghèn ngào cho biết: “Chúng tôi sống bằng đôi bàn tay lao động, có làm có ăn, nghỉ làm thì đói. Đấy là khi chúng tôi khỏe mạnh, giờ gia đình tôi tới 3 người bệnh sống bám vào chồng tôi. Khó khăn chồng chất khó khăn, tôi chưa biết cách nào để tháo gỡ. Tôi không cầu mong cho bản thân mình nữa, tôi có mệnh hệ gì cũng không sao, chỉ mong cho hai đứa con có tiền chữa bệnh”.

Một mình anh Được khó lòng có thể kiếm đủ tiền để chữa bệnh cho vợ và hai con, lúc này gia đình họ đang cần lắm những tấm lòng hảo tâm chung tay giúp đỡ.

Đức Toàn 

Bi kịch đau đớn của người đàn ông bị ung thư có 2 con bị chấn thương não

- Chẳng những mang trong mình căn bệnh ung thư, bác Nguyễn Văn Phương nằm viện cũng không yên bởi 2 con trai bác đang bị bệnh về não.