Thông tin trên vừa được Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) - đơn vị chủ trì, phối hợp cùng Cục An toàn thông tin, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) thuộc Bộ TT&TT và Cục CNTT thuộc Bộ Quốc phòng tổ chức hội thảo quốc tế Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2017 cho biết.

Là sự kiện thường niên được tổ chức lần đầu năm 2008, trong suốt 9 năm qua, hội thảo Ngày An toàn thông tin Việt Nam luôn thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ của cộng đồng CNTT-TT trong cả nước bởi chủ đề của sự kiện luôn bám sát các vấn đề quan trọng, nổi bật, mang tính thời sự trong lĩnh vực an toàn thông tin, CNTT trong nước cũng như trên thế giới.

Lần thứ 10 được tổ chức, Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2017 có chủ đề  “An toàn thông minh trong thế giới kết nối mới’’ sẽ diễn ra vào ngày 1/12/2017 tại Hà Nội. Theo chương trình đã được VNISA công bố, ngoài phiên khai mạc toàn thể diễn ra buổi sáng, trong khuôn khổ Ngày An toàn thông tin Việt Nam năm nay, còn có 2 phiên hội thảo chuyên đề được tổ chức, tập trung làm rõ 2 chủ đề: “Bảo đảm an toàn thông tin theo cấp độ: Từ chính sách đến giải pháp”; và “An toàn thông tin cho Thành phố thông minh”.

Theo nhận định của các chuyên gia, tình hình an toàn thông tin tại Việt Nam những năm gần đây đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Các cuộc tấn công mạng nhằm vào các hệ thống thông tin quan trọng của Việt Nam đang có xu hướng gia tăng; đặc biệt, các cuộc tấn công có chủ đích APT đang là mối đe dọa thường trực với nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Dưới đây là 6 dấu hiệu cho thấy smartphone của bạn có khả năng đang bị theo dõi mà chúng tôi tổng hợp lại:

1. Hao pin

Đầu tiên, bạn hãy kiểm tra tình trạng và thời gian sử dụng pin trên máy bằng cách vào Settings (cài đặt) > Battery (pin) > Detail recording (bản ghi chi tiết). Lưu ý, vị trí và tên gọi các tùy chọn có thể thay đổi tùy vào thiết bị bạn đang sử dụng.

Tại đây sẽ có một biểu đồ nhỏ thể hiện tình trạng sử dụng pin, phần bạn cần quan tâm chính là On Screen (màn hình bật), nếu khoảng thời gian này thấp hoặc biểu đồ có sự sụt giảm bất thường thì nhiều khả năng đang có phần mềm chạy ngầm trên smartphone.

2. Dữ liệu di động tăng cao hoặc mau hết

Phần mềm gián điệp sẽ luôn chạy ngầm trên hệ thống và gửi dữ liệu liên tục về máy chủ mỗi khi bạn kết nối Wi-Fi hoặc 3G/4G. Đó là lí do tại sao nhiều người thường phải đối mặt với các hóa đơn điện thoại lên đến tiền triệu đồng mỗi tháng hoặc các gói dữ liệu di động hết nhanh hơn so với bình thường.

Nếu đang sử dụng MobiFone, bạn có thể soạn tin nhắn KT Datavà gửi đến 999để kiểm tra lưu lượng 3G/4G còn lại. Ngược lại, đối với các thuê bao Viettel, người dùng chỉ cần cài đặt ứng dụng My Vietteltại địa chỉ https://goo.gl/GXCv08, sau đó, đăng kí tài khoản bằng số điện thoại đang sử dụng.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên cài đặt thêm ứng dụng Opera Maxcho smartphone tại địa chỉ https://goo.gl/ENfAks, sau đó, nhấp vào menu ở góc trên bên trái và chọn Quản lý ứng dụng. Tại đây, bạn có thể ngăn chặn/cho phép một ứng dụng bất kỳ truy cập Wi-Fi, 3G/4G hoặc chạy nền.

3. Quảng cáo xuất hiện dày đặc

Nếu thấy quảng cáo xuất hiện dày đặc trên các trang web thường hay truy cập, nhiều khả năng thiết bị của bạn đã bị nhiễm phần mềm độc hại. Phổ biến và nổi trội nhất hiện nay chính là trojan Hummer, phần mềm này có nguồn gốc Trung Quốc.

Theo thống kê, trojan Hummer có tốc độ lây lan rất nhanh trên khắp thế giới, đặc biệt ở những nước như Ấn Độ, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc. Dưới đây là danh sách 25 quốc gia hàng đầu bị ảnh hưởng bởi các biến thể trojan Hummer trong sáu tháng đầu năm 2016, trong đó Việt Nam đứng ở vị trí thứ 10 với gần 30.000 thiết bị Android bị lây nhiễm.

4. Hiệu suất thiết bị giảm

HummingBad là một loại trojan tương tự Hummer, sẽ xâm nhập vào thiết bị khi người dùng vô tình tải về các tập tin cài đặt giả mạo (.apk) của những phần mềm nổi tiếng từ các trang web không rõ ràng, đơn cử như Pokemon GO, YouTube, WhatsApp…

Đa phần các phần mềm gián điệp, độc hại thường âm thầm thu thập dữ liệu, đánh chặn nội dung và liên tục gửi về máy chủ do tội phạm mạng chỉ định. Điều này sẽ khiến hiệu suất thiết bị giảm đi đáng kể và hoạt động chậm chạp.

5. Xuất hiện các tin nhắn lạ

Nếu hộp thư đến xuất hiện các tin nhắn có chứa nhiều chữ số, kí tự và biểu tượng thì nhiều khả năng đây là lỗi của phần mềm gián điệp. Ngoài ra, đây cũng có thể là dữ liệu của bạn đã được mã hóa để gửi về máy chủ.

Để hạn chế lây nhiễm, người dùng không nên nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc, kể cả khi người gửi là bạn bè, cha mẹ hoặc người thân, hãy liên lạc với họ để xác minh lại vấn đề.

6. Chuyển hướng trang web

Dấu hiệu này tương đối khó nhận biết, tuy nhiên, nếu cảnh giác bạn vẫn có thể phát hiện được. Về cơ bản, phần mềm độc hại có thể hoạt động như một proxy, chặn thông tin liên lạc giữa bạn và trang web bạn đang cố truy cập. Sau đó, chuyển hướng người dùng đến một trang web giả mạo và yêu cầu điền thông tin cá nhân, mật khẩu, tài khoản ngân hàng…

Làm thế nào để hạn chế và gỡ bỏ phần mềm độc hại?

- Hạn chế tải và cài đặt các phần mềm bên ngoài Google Play, App Store để giảm thiểu rủi ro.

- Truy cập vào phần Settings (cài đặt) > Apps (ứng dụng)và gỡ bỏ các phần mềm lạ, hãy xác minh thật kĩ và cẩn trọng khi thực hiện việc này.

- Ngoài ra, việc khôi phục cài đặt gốc cũng có thể giúp bạn thoát khỏi tình trạng bị theo dõi. Tuy nhiên, một số loại phần mềm độc hại có thể chiếm được quyền hạn cao nhất trên thiết bị. Do vậy, bạn nên cài đặt phần mềm diệt virus để bảo đảm an toàn cho điện thoại của mình.