Số nghiên cứu sinh các trường tuyển mới đang tăng dần nhưng vẫn chưa năm nào đạt được 50% tổng chỉ tiêu, theo số liệu Bộ Giáo dục và Đào tạo. Năm học qua, các trường tuyển được gần 3.400, đạt 47% tổng chỉ tiêu. Năm học 2022-2023 chỉ hơn 2.400, tương đương 42%. Hai năm trước đó tuyển được 25% và 34%.

Số liệu năm 2021, quy mô đào tạo trình độ tiến sĩ của Việt Nam là khoảng 12.000 người. Tính tỷ lệ trên dân số, con số này chưa bằng một phần ba so với Malaysia và Thái Lan, bằng một phần hai so với Singapore và xấp xỉ một phần chín so với trung bình 38 nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

Các chuyên gia từ nhiều trường đại học nhận định số lượng người học tiến sĩ của Việt Nam hiện quá ít so với yêu cầu thực tế. Điều này gây ra tác động xấu với sự phát triển của giáo dục đại học nói riêng và nền khoa học - công nghệ nói chung.

Chia sẻ về mối duyên với ngành lập trình, nữ sinh cho biết khi sang Mỹ, cô bạn được thầy cô xếp vào lớp học "Tổng quan về bộ môn STEM".

Những điều mới mẻ về lập trình và các ứng dụng của khoa học máy tính khiến Hân cảm thấy hứng thú. Là nữ sinh duy nhất của lớp theo học về lập trình, Hân được thầy giáo khuyến khích tham gia vào các câu lạc bộ và một số cuộc thi để thử sức.

"Mình cảm thấy môn khoa học máy tính là một sự kết hợp cân bằng giữa lý thuyết và tính ứng dụng. Vì code có thể ứng dụng trong rất nhiều mảng như là toán học, sinh học, kể cả những mảng rất "con người" như là văn học hay là nghệ thuật như là âm nhạc hay mỹ thuật.

Mình mong muốn trong tương lai có thể áp dụng khoa học máy tính trong nhiều lĩnh vực để có thể góp phần cộng đồng xung quanh", nữ sinh chia sẻ.

Với niềm đam mê luôn cháy bỏng, Triều Hân đã giành được nhiều giải thưởng và thành tích đáng nể: điểm thi luôn ở mức 3/5-5/5, giải "Student of the year" của lớp Tin học, Science Olympiad Data Science - hạng 5 cấp bang; Science Olympiad Data Science - hạng 3 cấp bang và đề cử "CS Principles Student of the Year".

Bên cạnh đó, Hân hiện đang là Phó Chủ tịch Câu lạc bộ khoa học, Trưởng ban tổ chức của United Under Arts HCMC - một dự án về nghệ thuật của trường, thực tập sinh nghiên cứu về Hệ điều hành thời gian thực tại một trường đại học, là đội trưởng trong các cuộc thi về khoa học hay lập trình máy tính… 

Theo Hân, tại đây học sinh được linh hoạt lựa chọn môn học theo khả năng và sở thích thay vì học cùng lúc rất nhiều môn. Nhờ đó, chương trình học sẽ giúp học sinh được tự do khám phá những thứ mình giỏi nhất. Một điểm khác, học sinh tại đây phải thực hành rất nhiều và được đánh giá thông qua các dự án.

"Mỗi học sinh có thể tự thiết kế một thời khóa biểu riêng, tập trung hoàn toàn vào những sở trường mà mỗi người đã lựa chọn. Bởi vậy, ai cũng được chủ động theo đuổi đam mê cá nhân.

Mình có lưu riêng một mục note trong điện thoại, khi nào có ý tưởng gì thì viết vào. Đến khoảng hè năm lớp 11 khi chuẩn bị viết bài luận thì mình không bị mất quá nhiều thời gian để lên ý tưởng và triển khai", Triều Hân cho biết.

Giành được suất học bổng hơn 300.000 USD từ ngôi trường hàng đầu nước Mỹ, Hân nói bản thân có phần lợi thế khi dễ dàng tìm kiếm thông tin tuyển sinh cũng như được thầy cô hướng dẫn tỉ mỉ trong quá trình đăng ký học bổng vào các trường của Mỹ.

Khi được hỏi về thử thách của ngành công nghệ thông tin, lập trình, khoa học máy tính đối với phái nữ, Hân thẳng thắn: "Có một câu nói về tình yêu rất nổi tiếng: "Cái đẹp thực sự nằm trong mắt kẻ si tình!". Câu này tưởng chừng chẳng liên quan nhưng lại có sự tương đồng với mình.

Sự đam mê, thay đổi cách nhìn nhận khiến mình nhận ra những điều lãng mạn, nghệ thuật của môn Tin học. Trong bài luận bổ sung, mình viết về sự liên thông giữa toán và nghệ thuật và cách áp dụng code để miêu tả mối liên kết đó. Với đúng thuật toán thì máy tính có thể vẽ ra một bức tranh hoàn chỉnh.

Mình cũng có nhắc đến cái dự án lập trình cá nhân: kết hợp tính thẩm mỹ của nghệ thuật với tính logic của lập trình/thuật toán. Tựu chung lại, rào cản giới tính chẳng là gì nếu chúng ta có năng lực và đủ sự đam mê cho bất kì lĩnh vực nào.

Các bạn nữ không nên bận tâm đến các định kiến bên ngoài, thay vào đó tập trung vào việc trau dồi cho bản thân mình".

Dù đã đạt học bổng khủng của Đại học Stanford nhưng đến giờ này, Triều Hân vẫn lâng lâng, không dám tin tất cả là sự thật. Cô bạn khiêm tốn cho rằng, thành tích của mình một phần nhờ may mắn, nhưng cũng không thể phủ nhận, sự cố gắng không ngừng của bản thân.

"Mình nghĩ là bài luận đã thể hiện được sự kiên trì của bản thân và cách đối mặt với khó khăn. Bên cạnh đó là niềm đam mê đối với khoa học máy tính, đặc biệt là mong muốn được kết hợp khoa học máy tính và nghệ thuật, qua đó gây ấn tượng với Hội đồng tuyển sinh của ĐH Standford", Triều Hân cho biết thêm.

Hân cũng hóm hỉnh chia sẻ cô được bố mẹ đặt cho cái tên đầy ý nghĩa: Triều Hân - nghĩa là triều đại hân hoan. Bởi vậy, dù có rơi vào tình huống nào, gặp thử thách nào của nghề nghiệp hay lỡ "lao đầu" vào một ngành học tưởng chừng như khô khan, nữ sinh vẫn luôn lạc quan, hân hoan đón nhận.

Quan điểm của Triều Hân là "You miss 100% of the shots you don't take" (tạm dịch: Bạn sẽ bỏ lỡ 100% cơ hội nếu không dám thử sức), bởi vậy cô gái trẻ luôn hào hứng và sẵn sàng đón nhận những thử thách, biến cố và cả cơ hội mà cuộc sống mang đến.

Trong năm 2021, Triều Hân dự định sẽ về Việt Nam để được đoàn tụ với gia đình và gap year trước khi chính thức nhập học tại ĐH Standford. Nữ sinh cũng muốn thử sức với các cơ hội thực tập về lập trình, thiết kế và xây dựng giao diện cho các trang web và tham gia các tổ chức và dự án trong nước. 

Khảo sát trước đó của Reuters/Ipsos vào ngày 22-23/7, ngay sau khi Tổng thống Joe Biden dừng tranh cử, cho thấy bà Harris giành được 37% và ông Trump giành được 34% tỷ lệ ủng hộ.