Ả-rập Xê-út, Oman, An-giê-ri và Ma-rốc đã cấm hoàn toàn việc giảng dạy Thuyết tiến hóa. Ở Lebanon, thuyết này đã bị loại bỏ khỏi chương trình giảng dạy. Ở Jordan, nội dung tiến hóa được thiết kế dựa trên khuôn khổ tôn giáo. Ở Ai Cập và Tunisia, Thuyết tiến hóa được trình bày như một giả thuyết chưa được chứng minh, theo Tạp chí Nature.
Trên thực tế, nhiều quốc gia Hồi giáo ban hành các điều khoản trong Luật Hồi giáo (Fatwa) chống lại Thuyết tiến hóa. Ở Qatar, điều luật Fatwa 361168 buộc tội bất kỳ ai tin vào Thuyết tiến hóa của Darwin là kufr (báng bổ). Ở Oman, Grand Mufti- người đứng đầu Vương quốc Hồi giáo được biết đến là người phản đối mạnh mẽ Thuyết tiến hóa. Tại Ả Rập Saudi, điều luật Fatwa 2872 tuyên bố rằng Thuyết tiến hóa mâu thuẫn với câu chuyện sáng tạo trong Kinh Qur'an.
Thổ Nhĩ Kỳ có một lịch sử phong phú về giáo dục thế tục (tách biệt khỏi tôn giáo) và việc giảng dạy Thuyết Darwin đã được đưa vào chương trình giảng dạy toàn quốc trong nhiều năm. Tuy nhiên, kể từ năm 2017 đến nay, chính quyền Tổng thống Tayyip Erdogan đã công bố sửa đổi chương trình giảng dạy, giảm bớt sự nhấn mạnh vào quá trình tiến hóa trong sách giáo khoa sinh học.
Những thay đổi đã vấp phải sự chỉ trích rộng rãi từ cộng đồng khoa học, những người lập luận rằng việc giảng dạy về sự tiến hóa rất quan trọng để hiểu được sinh học hiện đại.
Ả-rập Xê-út, với sức ảnh hưởng mạnh mẽ và chi phối của Hồi giáo, cũng đã chứng kiến những cuộc thảo luận và tranh cãi nảy lửa xung quanh Thuyết tiến hóa. Mặc dù không có lệnh cấm chính thức nào đối với thuyết Darwin, nhưng những nội dung này đối mặt với những hạn chế do mâu thuẫn với những cách giải thích nhất định của giáo lý Hồi giáo- vốn định hình nếp sống và thế giới quan của các tín đồ.
Tuy nhiên, Iran- quốc gia thực hành nhánh Shia của Hồi giáo không phản đối ý tưởng tiến hóa nói chung và không đồng ý rằng sự tiến hóa nhất thiết mâu thuẫn với tôn giáo này, theo học giả Elise K Burton tại Trung tâm Quốc gia Mỹ về Giáo dục Khoa học (NCSE). Trên thực tế, Thuyết tiến hóa được kết hợp trong chương trình giảng dạy khoa học bắt đầu từ lớp 5. Việc nghiên cứu thực chứng về hóa thạch các loài là thẩm quyền của khoa học.
Tại Mỹ, việc giảng dạy về sự tiến hóa đã là một chủ đề gây tranh cãi ở một số vùng. Trong khi phần lớn các chương trình khoa học có giảng dạy về Thuyết tiến hóa như một khái niệm cơ bản nhưng một số bang đã nỗ lực giới thiệu hoặc thúc đẩy các quan điểm thay thế, chẳng hạn như thuyết sáng tạo (Creationism) hoặc thuyết thiết kế thông minh (Intelligent design).
Những nỗ lực này thường phát sinh từ niềm tin tôn giáo hoặc phe bảo thủ và nhằm mục đích thách thức sự đồng thuận của khoa học về sự tiến hóa. Tuy nhiên, những phe phái này đã phải đối mặt với những thách thức pháp lý dựa trên Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ: cấm thành lập tôn giáo trong các trường công lập.
Tòa án Tối cao đã phán quyết rằng việc giảng dạy thuyết sáng tạo (Creationism) hoặc thuyết thiết kế thông minh (Intelligent design) như những lựa chọn thay thế khoa học cho thuyết tiến hóa là vi hiến, vì nó thúc đẩy một quan điểm tôn giáo cụ thể.
Trong các vụ án mang tính bước ngoặt như vụ Edwards kiện Aguillard (1987) và vụ Kitzmiller kiện Học khu Dover Area (2005), các tòa án đã tái khẳng định rằng việc giảng dạy tiến hóa là hợp hiến và các quan điểm thay thế thiếu bằng chứng khoa học không thể được trình bày dưới dạng các lựa chọn thay thế khoa học trong các lớp học khoa học ở trường công. Những tiền lệ pháp lý này đã củng cố việc giảng dạy Thuyết tiến hóa như một khái niệm khoa học trong đại đa số các trường công lập ở Mỹ.
Trên thực tế, những thách thức đối với việc dạy Thuyết tiến hóa vẫn tồn tại ở một số địa phương. Một số bang đã thông qua luật hoặc chính sách cho phép thảo luận về các chủ đề gây tranh cãi liên quan đến quá trình tiến hóa. Đây được coi là nỗ lực đưa các quan điểm thay thế vào lớp học.
Tại Nga, tháng 12/2006, một nữ sinh tại thành phố Saint Petersburg và cha đã kiện Bộ Giáo dục ra tòa vì vấn đề giảng dạy Thuyết tiến hóa trong các trường học, theo RIA Novosti. Bộ Giáo dục Nga ủng hộ Thuyết tiến hóa trong khi đại diện của Giáo hội Chính thống Nga ủng hộ vụ kiện. Vào tháng 7/2007, tòa sơ thẩm đã ra phán quyết có lợi cho Bộ.
Tại Ấn Độ, chính phủ nước này mới đây đã xóa chương về “Thuyết tiến hóa sinh học” của Charles Darwin ra khỏi SGK, theo The Hindu. Việc chính phủ Ấn Độ xóa bỏ lý thuyết này cũng như việc một số bang do Đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền đưa Kinh Bhagavad Gita (một phần sử thi thuộc Kinh Vệ Đà của Hindu giáo) vào trường học từ năm 2022 làm dấy lên cuộc tranh cãi lớn trong dư luận.
Cốt lõi của học thuyết Darwin là ý tưởng cho rằng tất cả các loài sinh vật đều có nguồn gốc từ tổ tiên chung theo thời gian thông qua một quá trình thay đổi dần dần. Darwin đề xuất rằng các cá thể trong quần thể sở hữu các biến thể và những cá thể có đặc điểm thuận lợi có nhiều khả năng sống sót và sinh sản hơn, truyền lại những đặc điểm đó cho con cháu của chúng. Lý thuyết của Darwin đã thách thức niềm tin phổ biến của các tôn giáo về muôn loài. Thực tế, đa số các tôn giáo lớn như Kitô giáo hay Hồi giáo đều không chính thức công nhận Thuyết tiến hoá. Theo Kinh Thánh và Kinh Koran thì Chúa trời đã tạo ra thế giới gồm cả vũ trụ và sinh vật sống trong 6 ngày. Theo Kinh Khởi Thế Nhân Bổn của Phật giáo, nguồn gốc loài người được xuất phát từ một thế giới khác có tên là Quang Âm Thiên. Tuy nhiên, lý thuyết này phù hợp với lời dạy của Đức Phật về tính liên tục sinh khởi và tiến hóa của vạn vật, dựa trên vô số nhân duyên và con người, động vật đều nằm trong dòng luân lưu vô thường này. |
Tử Huy
Tại Hoa Kỳ, PHEV chỉ chiếm 1,9% tổng doanh số bán xe mới tính đến tháng 8. Để so sánh trực quan hơn, khi xe điện chiếm 9,4% thị phần trên toàn thị trường thì xe hybrid thông thường chiếm tỷ lệ đáng nể là 10,7%. Và không phải vì thiếu lựa chọn - hiện tại có 41 chiếc PHEV khác nhau có sẵn tại Hoa Kỳ, nhiều hơn một chút so với 39 xe hybrid truyền thống đang được bán và chỉ thiếu một chút so với 60 chiếc EV đang có mặt trên thị trường.
Vậy điều gì đang cản trở sự phát triển của PHEV?
Một số lý giải đã được đưa ra để giải thích cho vấn đề PHEV không phát triển mạnh. Đầu tiên và quan trọng nhất là chi phí. Một nghiên cứu mới của J.D. Power cho thấy giá giao dịch trung bình đối với khách hàng (CFTP) từ tháng 1 đến tháng 8 đối với một PHEV trong phân khúc SUV nhỏ gọn là 48.700 USD. Đắt hơn đáng kể so với mức giá trung bình CFTP là 36.900 USD cho một chiếc SUV điện nhỏ gọn và mức giá trung bình CFTP là 37.700 USD cho một chiếc xe hybrid tương đương. Phải trả chi phí cao hơn cho một điều rõ ràng không phải là ưu điểm vượt trội khiến người tiêu dùng hoài nghi về những mẫu xe này.
Hài lòng ít nhưng chi phí lại cao hơn
Điều đáng lo ngại là mức độ hài lòng của khách hàng đối với PHEV lại không được như mong đợi. Nghiên cứu trải nghiệm sở hữu xe tại Hoa Kỳ mới nhất của J.D. Power đã cho thấy một bức tranh ảm đạm, với điểm đánh giá cho PHEV chỉ đạt 669 điểm trên thang điểm 1.000. Để so sánh thì xe điện (EV) đạt được điểm cao hơn đáng kể là 716, trong khi dòng EV cao cấp có điểm cao hơn ở mức 738.
Chi phí phát sinh ngoài dự kiến cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến khách hàng không hài lòng. Việc phải vừa đổ xăng vừa sạc pin khiến nhiều người cảm thấy tốn kém và bất tiện. Nhiều người tiêu dùng cũng không cảm thấy họ đang nhận được đủ giá trị cho số tiền của mình phải bỏ ra khi mua một chiếc xe hybrid. Đặc biệt là về cơ bản, chúng không có nhiều khác biệt so với các phiên bản thông thường.
"Đã có nhiều nỗ lực nhằm cung cấp các phương án giúp người tiêu dùng dần làm quen với công nghệ xe điện." Brent Gruber, giám đốc điều hành EV của J.D. Power chia sẻ trên Auto News. “Xe hybrid cắm điện mang lại trải nghiệm khác biệt, nhưng chưa thể sánh bằng sự tiện lợi và hiệu quả của xe điện thuần túy.”
Cuối cùng, xe hybrid cắm điện phải đối mặt với một trận chiến khó khăn để thuyết phục người mua rằng chúng đáng giá với mức giá cao hơn và độ đa dạng. Với chi phí thay thế pin khổng lồ sau khi hết bảo hành và giá trị xe giảm nhanh chóng, dễ dàng trở thành lý do tại sao nhiều người tiêu dùng có thể muốn gắn bó với các lựa chọn truyền thống hơn.
Theo Carscoops
Để bày tỏ lòng biết ơn, nhà vua đã lệnh cho quan quân địa phương tu bổ lại ngôi chùa. Ngoài ra, nhà vua còn cúng một pho tượng Phật A-di-đà bằng gỗ mít cao 2,25m. Pho tượng này hiện vẫn còn lưu giữ tại chùa.
Năm 1820, vua Minh Mạng cho trùng tu lại chùa. Lần này, công chúa Ngọc Anh cúng một bức hoành phi mang 3 chữ Đại Giác Tự thiếp vàng, bên mặt có khắc: "Tiền triều hoàng nữ đệ tam công chúa Nguyễn Phúc Ngọc Anh" hiện vẫn được treo trước chánh điện. Ngoài ra, công chúa còn cắn ngón tay lấy máu viết đôi câu đối gởi tặng chùa.
Trải qua bao biến thiên của thời cuộc, chùa Đại Giác được trùng tu nhiều lần. Lần cuối cùng vào năm 1959, được sự đóng góp của nhân dân trong vùng, chùa được xây cất lại toàn bộ bằng vật liệu hiện đại, tường gạch, cột bê tông cốt thép, có lầu chuông, lầu trống như ngày nay.
Chùa Đại Giác có diện tích khoàng 3000m2 với ba dãy nhà ngang nối liền nhau. Mặt tiền chùa quay theo hướng tây bắc, nhìn ra sông Đồng Nai. Giữa sân trước chùa là một cây bồ đề lớn, và pho tượng Phật Quan âm Nam Hải đứng trên tòa sen. Bên trái và phía sau là khu vườn rộng trồng cây trái. Bên phải là khu bảo tháp với nhiều mộ tháp của các vị trụ trì viên tịch.
Tượng Phật A di đà (trên cùng) bằng gỗ cao 2,25m do vua Gia Long tặng. |
Hiện nay chùa được dành cho các nữ tu. Chúng tôi đến thăm được các ni sư hướng dẫn tận tình. Chùa Đại Giác đã được xếp hạng là Di tích lịch sử và nghệ thuật cấp quốc gia.
Truyền thuyết mối tình công chúa nhà Nguyễn với một thiền sư
Câu chuyện tình này có nhiều dị bản khác nhau. Dưới đây là một truyền thuyết được nhiều người truyền tai nhau.
Câu chuyện bắt đầu về một nhà sư pháp danh Liễu Đạt - Thiệt Thành hiệu Liên Hoa. Sư Liễu Đạt sinh năm nào, quê quán ở đâu không ai rõ. Chỉ biết, ông là một chân tu thuộc phái thiền Lâm Tế, được vua Gia Long phong làm quốc sư nhờ vào tư chất thông minh và phẩm hạnh cao đẹp. Năm 1813 ông được triệu về kinh để giữ chức Tăng cang chùa Thiên Mụ đồng thời phụ trách thuyết pháp trong cung vua.
![]() |
Đại giác cổ tự. Góc trái phía dưới có bia công nhận di tích lịch sử. |
Nếu chỉ nói về tu hành, kinh kệ thì chưa đủ với nhà sư này. Chúng ta cũng cần tìm hiểu thêm qua chút ngoại hình. Theo tài liệu còn lưu lại, sư Liễu Đạt rất đàn ông. Đẹp trai, oai nghiêm, đĩnh đạc. Đứng trước đông đảo Phật tử, ông thuyết giảng rất hấp dẫn, thu hút được nhiều người lắng nghe. Công chúa Ngọc Anh là người rất ngưỡng mộ tài năng và đức độ của nhà sư nên đem lòng yêu thương muốn ràng buộc tơ duyên.
Biết được sự việc, nhà sư ra sức khuyên giải nhưng công chúa Ngọc Anh vẫn không vơi đi tình yêu thương để cuối cùng nhà sư phải cự tuyệt. Để tránh duyên, sư Liễu Đạt lẳng lặng xin trở về chùa Từ Ân ở Gia Định...
Sự vắng mặt bất ngờ của nhà sư đã làm cho công chúa vô cùng hụt hẫng. Sau nhiều ngày biếng ăn, mất ngủ vì nhung nhớ, sức khỏe công chúa sa sút nghiêm trọng. Biết không thể giấu được công chúa, những người hầu cận đành phải tiết lộ tung tích nhà sư. Lấy cớ đi cúng dường, công chúa Ngọc Anh được hoàng huynh Minh Mạng cho phép xuôi về phương Nam và dừng chân ở chùa Từ Ân đất Gia Định.
Ở chùa Từ Ân nhiều ngày, công chúa vẫn không gặp được nhà sư. Không một ai có thể cho công chúa biết hành tung của người mình yêu. Điều này đã làm cho công chúa suy sụp nặng. Biết không thể giấu được, tăng chúng đành phải tiết lộ sư Liễu Đạt đã nhập thất 2 năm tại chùa Đại Giác.
![]() |
Bút tích của công chúa Ngọc Anh. |
Tìm đến chùa Đại Giác, công chúa Ngọc Anh đứng thật lâu trước tịnh thất bày tỏ nguyên vọng mong muốn được gặp nhà sư lần cuối trước khi hồi kinh. Im lặng. Không một tiếng trả lời. Không nản, công chúa bày tỏ nếu không cho gặp mặt chỉ mong được nhìn thấy bàn tay...
Vài phút sau, từ ô cửa nhỏ nơi đưa thức ăn vào, một bàn tay ló ra. Ngọc Anh mừng rỡ nở nụ cười thật tươi rồi bỗng chốc nước mắt tuôn trào, Công chúa ôm bàn tay nhà sư hôn một cách trìu mến rồi sụp lạy. Nước mắt tuôn lã chã.
Canh ba đêm ấy, trong lúc mọi người đang say giấc, ngọn lửa từ tịnh thất nơi nhà sư trú ngụ bùng cháy dữ dội. Khi mọi người đến nơi chỉ còn lại đống tro tàn. Bới trong đống tro ấy, nhục thân của nhà sư đã bị cháy đen.
Ngọn lửa đã không thiêu được tình yêu của công chúa dành cho nhà sư. Vài ngày sau, công chúa tìm cách theo nhà sư bằng liều độc dược quyên sinh để lại cho hậu thế câu chuyện tình bi ai.
Hai cuộc tình đều để lại cho cô gái trẻ Hồ Thị L nước mắt và đau khổ. Cô làm mẹ đơn thân trong sự ghẻ lạnh của người thân. Lần thứ 2 mang thai, L đến chùa Mục Đồng cầu cứu, xin nương náu chờ ngày sinh nở.
" alt=""/>Truyền thuyết về mối tình bi kịch, ngang trái nơi cửa chùa