Foxconn vào Việt Nam từ năm 2007 và đã có ba nhà máy quy mô nhỏ, chủ yếu sản xuất và lắp ráp máy tính và phụ tùng ô tô. Việc chuyển dây chuyền lắp ráp sang Việt Nam này sẽ là hoạt động sản xuất iPad đầu tiên của Foxconn bên ngoài Trung Quốc. Do những thay đổi trong môi trường thương mại quốc tế, Foxconn và các xưởng đúc khác được khách hàng yêu cầu cung cấp chuỗi cung ứng phục vụ hai thị trường lớn là Trung Quốc và Mỹ.

Trong bối cảnh đó, lực lượng lao động giá rẻ của Việt Nam là yếu tố nổi bật để các công ty đưa ra lựa chọn. Foxconn đang tăng tốc bố trí năng lực sản xuất toàn cầu, trước đó đã đặt mục tiêu rằng, trong tương lai năng lực sản xuất ở nước ngoài sẽ chiếm 30% tổng năng lực sản xuất của công ty.

Giảm chi phí sản xuất và hậu cần

Cứ sau giờ làm việc, hàng nghìn nhân viên từ nhà máy Foxconn ở Bắc Ninh, Việt Nam lại tập trung ra khỏi cổng nhà máy. Những người từng ở đây nói rằng, cứ như thể họ đang ở Đông Quan, Trung Quốc. Buổi tối, sau giờ làm việc, những người công nhân đội mũ bảo hiểm và đi xe máy, họ cũng sử dụng xe đạp làm phương tiện di chuyển. Lượng công nhân tăng đột biến khiến cả con đường đất xám xịt, nếu trời mưa thì đường lầy lội, khó lưu thông.

Có rất nhiều phụ nữ trẻ trong đám đông, mỗi người đều đeo một chiếc huy hiệu trên cổ áo, và hầu hết các nữ công nhân đều mặc quần áo lao động màu đỏ hồng. Nhiều công nhân sẽ đến các quán ăn gần nhà máy để mua một bữa ăn sau giờ làm việc. Các sạp hàng rất đơn giản, đều là lộ thiên, trên mặt đất có một cái ô lớn làm quầy hàng.

Trên đây là cảnh giờ tan tầm của công nhân Foxconn ở nhà máy Việt Nam được phóng viên tờ AI Finance miêu tả lại. Những công nhân trẻ Việt Nam này trông không khác gì 757.000 công nhân của Foxconn ở Trung Quốc, nhưng nếu so sánh thu nhập, sẽ thấy rằng sự chênh lệch không hề nhỏ.

Công nhân Foxconn tại nhà máy Bắc Ninh mua đồ ăn sau giờ tan ca (Ảnh chụp từ clip)

Với mức lương cơ bản khoảng 4,2 triệu đồng, cộng với thời gian làm thêm giờ vào khoảng 1,7 – 2,8 triệu đồng, thu nhập hàng tháng của họ sẽ là 6 – 7 triệu đồng. Trong khi Foxconn tuyển lao động tại Trung Quốc, lương tháng của lao động phổ thông khoảng 14 – 21 triệu đồng, vị trí càng cao sẽ lên tới 35 triệu đồng, cao hơn nhiều so với lương ở Việt Nam.

Đối với Foxconn, một công ty đa quốc gia tham gia vào cuộc cạnh tranh thị trường sử dụng nhiều lao động, chi phí lao động là một trong những yếu tố nhạy cảm nhất. Foxconn có kế hoạch đầu tư 7,3 nghìn tỷ đồng (tương đương 2,059 tỷ NDT) vào việc xây dựng ký túc xá cho nhân viên tại Việt Nam vào tháng 7 năm nay, đây chắc chắn là một tin vui.

Về việc mở rộng năng lực sản xuất ở Việt Nam, Foxconn từ chối trả lời với lý do chính sách công ty và bí mật thương mại. Mới đây, nhà máy của Foxconn tại Việt Nam đã sản xuất lô tấm nền trưng bày đầu tiên, nhà máy sẽ sản xuất 20.000 tấm mỗi năm, hầu hết dành cho xuất khẩu.

Thực tế, vào đầu tháng 7 năm nay, Foxconn đã xin chính quyền địa phương chấp thuận thành lập khu công nghiệp 600 ha tại Bắc Giang. Vào ngày 25/11, Liu Yangwei cũng thông báo rằng, Foxconn sẽ sản xuất nhiều loại sản phẩm tại Việt Nam, bao gồm ti vi, thiết bị truyền dẫn và các sản phẩm liên quan đến máy tính.

Ngoài ra, từ quan điểm sản xuất, chi phí lao động và chi phí đất của Trung Quốc đang tăng lên, trong khi Việt Nam đang bắt kịp với giai đoạn công nghiệp hóa nhanh chóng. Chi phí lao động thấp hơn và chính quyền địa phương hỗ trợ nhiều hơn. Ngoài ra, từ góc độ giao thông địa lý của Việt Nam, việc phát triển sản xuất có chi phí hậu cần thấp hơn. Và giờ đây không chỉ Foxconn, nhiều công ty Trung Quốc cũng đã chuyển dây chuyền sản xuất sang Việt Nam.

Tái cấu trúc chuỗi cung ứng

Theo báo cáo, Foxconn đã đầu tư 270 triệu USD để thành lập một công ty mới, FuKang Technology Company Limited, nhằm chuẩn bị cho việc mở rộng năng lực sản xuất tại Việt Nam. 

Gần đây, Samsung cũng đang xây dựng nhà máy tại Việt Nam, nhưng giới phân tích cho rằng, điều này có liên quan đến thị phần điện thoại di động Samsung tại Trung Quốc khá ảm đạm. Samsung đã đầu tư 13,7 tỷ USD vào Việt Nam để xây dựng 8 cơ sở sản xuất. Ngoài ra, Samsung cũng thông báo sẽ xây dựng nhà máy Samsung lớn nhất thế giới tại Việt Nam.

Giới phân tích nhận định, việc Foxconn, Samsung và các công ty khác chuyển nhà máy sản xuất sang Việt Nam, ngoài việc xem xét yếu tố chi phí còn cân nhắc về “an ninh chuỗi cung ứng”, họ cho rằng chuỗi cung ứng tương đối phân tán sẽ an toàn hơn. Ngoài ra, Việt Nam đã tham gia RECP (Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực) vào giữa tháng 11 năm nay, một tín hiệu rất tích cực trong việc mở cửa thương mại.

Phong Vũ

Foxconn chuẩn bị sản xuất iPad, MacBook tại Việt Nam

Foxconn đang xây dựng dây chuyền lắp ráp máy tính bảng iPad và máy tính xách tay MacBook tại nhà máy của mình ở tỉnh Bắc Giang. Dự kiến dây chuyền này sẽ được đưa vào hoạt động trong nửa đầu năm 2021.

Sáng 10/12, một cuộc đối thoại giữa đại diện các tài xế và Grab Việt Nam đã diễn ra tại Hà Nội. Cuộc đối thoại nhằm giải tỏa các bức xúc của cộng đồng tài xế, về việc tăng khấu trừ của Grab đối với các chuyến xe kể từ ngày 5/12 theo quy định của Nghị định 126. Buổi đối thoại diễn ra dưới sự giám sát của cơ quan an ninh, thành phố Hà Nội.

Bà Nguyễn Thái Hải Vân – Giám đốc điều hành Grab Việt Nam cho biết, “tôi thành thật chia sẻ mình đang ở một trạng thái đáng tiếc cho các bên”.

Giám đốc Grab Việt Nam cho rằng, năm 2020 là năm cực kỳ khó khăn đối với các anh em tài xế khi gặp dịch bệnh, thiên tai lũ lụt kinh tế khó khăn, nhưng nhiều tài xế đã phải bỏ công việc trong mấy hôm, để đòi quyền lợi thay chung cho anh em tài xế.

Bà Vân cũng cho rằng, với Grab đây là điều đáng tiếc, thị trường đang bước vào mùa cuối năm – cơ hội để xây dựng thị trường, để người tiêu dùng sử dụng Grab nhiều hơn. Với hi vọng phục hồi kinh tế, nhưng Grab lại không có thời gian để tập trung xây dựng thị trường, mà chỉ tập trung theo đuổi việc thực thi Nghị định 126. “Đây là sự việc ảnh hưởng không hay đến tất cả chúng ta. Grab đang làm mọi cách để giải quyết điều này êm ấm và duy trì hoạt động của nền tảng”.

Trước nhóm đối tác tài xế, bà Nguyễn Thái Hải Vân cho biết :”Grab và các đối tác tài xế ngồi chung một con thuyền. Nếu các anh có cuốc xe Grab mới có doanh thu. Việc tìm kiếm doanh thu của Grab và tài xế là cùng một con đường”.

Áp toàn bộ 10% thuế lên khách hàng thì tài xế cũng có thể bị ảnh hưởng

Tại buổi đối thoại, Grab đã trả lời nhiều câu hỏi của các đối tác tài xế, trong đó chủ yếu là thắc mắc về việc áp thuế lên cả khách và giới tài xế.

Trả lời câu hỏi “Thuế VAT là áp lên khách hàng, tại sao lại áp 10% thuế lên tài xế?”, đại diện Grab cho biết, việc áp thuế VAT sẽ ảnh hưởng đến cả 3 bên, Grab, đối tác tài xế và người tiêu dùng. Việc áp dụng mức thuế này phải làm sao hợp lý nhất, để khách hàng vẫn có thể chấp nhận và sử dụng dịch vụ mỗi ngày.

Đầu tháng 12, Grabđã điều chỉnh giá cước cho tất cả các dịch vụ. Dù các đối tác tài xế vẫn bị thiệt thòi, nhưng đại diện doanh nghiệp này cũng cho rằng, các tài xế cần biết rằng “Nếu chúng ta tăng giá quá cao, khách hàng sẽ không sử dụng chúng ta nhiều”.

"Grab đã chuyển thể sự hỗ trợ lên các tài xế bằng các cách khác. Grab linh động về giá, hỗ trợ bảo vệ qua các chương trình gắn kết và các hoạt động khác".

Công ty cho hay, đang sử dụng ngân sách đẩy mạnh, tăng nhu cầu sử dụng dịch vụ của khách hàng. Vì nhu cầu của khách không tăng trưởng, đối tác tài xế cũng không có được các cuốc xe và không có được thu nhập ổn định.

Theo đại diện Grab, dù vẫn đang phải tuân thủ chặt chẽ pháp luật, nhưng doanh nghiệp này vẫn cho rằng, việc áp dụng Nghị định 126 trong thực tế còn nhiều bất cập. Công ty cũng đang làm việc chặt chẽ với cơ quan quản lý  làm rõ hơn việc thực hiện Nghị định.

Nghị định 126 không làm tăng nghĩa vụ thuế của tài xế Grab

Cơ quan thuế cho biết, Nghị định 126 không làm tăng nghĩa vụ thuế của tài xế. Doanh nghiệp được khấu trừ thuế đầu vào. Grab phải điều chỉnh lại cơ cấu giá tính thuế để không ảnh hướng đến người tiêu dùng cũng như thu nhập của tài xế.

Chiều 9/12, Tổng cục thuế cũng đã có buổi làm việc với Grab xung quanh các vấn đề kê khai và khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) theo quy định mới.

Nghị định 126/2020/NĐ-CP có hiệu lực vào 5/12 quy định rõ, tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân phải có trách nhiệm khai thuế giá trị gia tăng và xuất hóa đơn trên toàn bộ doanh thu. Các nền tảng gọi xe sẽ phải thực hiện kê khai và thu hộ thuế VAT trên tổng doanh thu với các cá nhân. Mức thuế thu hộ là 10% tính trên tổng doanh thu phát sinh.

Tại cuộc họp, Tổng cục Thuế đã giải thích cho Grab biết về Nghị định 126/2020/NĐ-CP không có thay đổi về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT). Theo đó, Nghị định 126 quy định nghĩa vụ khai thuế GTGT đối với hoạt động hợp tác kinh doanh là do doanh nghiệp thực hiện. Doanh nghiệp phải khai thuế đối với toàn bộ doanh thu của hoạt động hợp tác kinh doanh.

Cơ quan thuế cho hay, đối với Grab là hoạt động kinh doanh vận tải, doanh nghiệp khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thì thuế suất thuế GTGT là 10%. Trước đó, trong nhiều cuộc họp giải đáp về thuế với cả doanh nghiệp và các cơ quan báo chí, cơ quan thuế cho biết, Nghị định 126 là văn bản hướng dẫn về quản lý thuế nên chỉ quy định rõ hơn về việc khai thuế đối với mô hình hợp tác kinh doanh với cá nhân, không phải quy định mới về loại thuế này. Mức thuế đối với hoạt động kinh doanh vận tải vẫn áp dụng ở mức 10%.

Grab cũng như các nền tảng gọi xe khác được xác định là kinh doanh vận tải, do doanh nghiệp giữ vai trò quyết định về giá vận tải, chính sách với các tài xế, khách hàng. Do đó, phải có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ như các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này.

Trả lời ICTnews, đại diện Tổng cục thuế cho biết: "Grab quyết định toàn bộ giá cả. Do đó, Grab phải chịu trách nhiệm kê khai và xuất hóa đơn 1 lần đối với các hoạt động vận tải này. Theo quy định, thuế GTGT của hoạt động vận tải là 10%. Grab thực hiện kê khai đầu ra và sẽ được khấu trừ thuế đầu vào".

Các quy định mới tại Nghị định 126 không làm tăng nghĩa vụ của cá nhân tài xế. Các đối tác sẽ chỉ chịu 1,5% thuế thu nhập cá nhân.

Đại diện Tổng cục thuế cũng cho rằng, “Grab sẽ phải tái cơ cấu lại hoạt động sản xuất kinh doanh để làm sao có các chi phí đầu vào, thuế GTGT đầu vào để được khấu trừ”.

Nguồn tin từ cơ quan thuế cho biết, tại cuộc họp, đại diện của Grab cũng chưa thông tin rõ cho cơ quan thuế về việc tăng giá và tăng mức chiết khấu đối với tài xế, là do ảnh hưởng của Nghị định 126.

Duy Vũ

Tổng cục thuế: Grab phải điều chỉnh lại cơ cấu giá tính thuế

Cơ quan thuế cho biết, Nghị định 126 không làm tăng nghĩa vụ thuế của tài xế. Doanh nghiệp được khấu trừ thuế đầu vào. Grab phải điều chỉnh lại cơ cấu giá tính thuế để không ảnh hướng đến người tiêu dùng cũng như thu nhập của tài xế.