Diệp Thị Hiền sinh ra trong gia đình có bố là người dân tộc Sán Dìu, mẹ là người Hoa. Cả gia đình em sau đó chuyển về Lục Ngạn (Bắc Giang) sinh sống bằng nghề trồng vải thiều.

Nhà vốn đông con, ngoài em trai đang học lớp 7, trên Hiền còn có 3 chị gái. Hoàn cảnh gia đình vất vả đã hun đúc cho các chị em trong nhà tính cách độc lập, bản lĩnh, ít phải phụ thuộc vào ai.

“Chúng em như được lập trình sẵn, ngoài thời gian học sẽ tự giác làm việc nhà, phụ giúp bố mẹ chuyện ruộng vườn. Từ chị gái lớn đến em út không ai đi học thêm ở đâu, cứ người lớn dạy người bé, từ nhỏ đến giờ đều thế”.

Năm cấp 3, Hiền thi đỗ vào Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú Lục Ngạn, nhờ đó được miễn hoàn toàn học phí và chi phí ăn ở. Vốn tính cách năng nổ, hoạt bát, nữ sinh được bầu làm Bí thư lớp, sau đó là Phó Bí thư Đoàn trường. Với Hiền, tham gia hoạt động đoàn đội giống như một niềm yêu thích “ngấm vào trong máu”.

Thời điểm thi tốt nghiệp THPT, giữa nhiều lựa chọn, Hiền quyết định theo ngành Kỹ thuật giống như chị gái. Khi còn học tiểu học, cả hai chị em hay theo dõi chương trình Robocon. Sau này vì đam mê, chị gái cũng lựa chọn học ngành Điện tử Viễn thông. Mỗi khi về nhà, được nghe chị kể về ngành, Hiền lại càng dấy lên niềm yêu thích, dẫu nhiều người cũng nói rằng ngành học này khô khan, không hợp với con gái.

Đỗ vào ngành Điện tử Viễn thông của Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội, đúng như tưởng tượng, lớp của Hiền có 65 người nhưng tới 60 bạn là nam. Nhưng nữ sinh không cảm thấy mình “thiệt thòi” điều gì vì trước đó đã được chị giới thiệu về ngành rất kỹ.

“2 năm đầu, em được học lắp ráp mạch điện tử, phần mềm, thậm chí là lập trình. Em cứ đi từ thích thú này tới bất ngờ khác vì không nghĩ rằng mình sẽ được học sâu và rộng đến thế”, Hiền nhớ lại.

Sang năm thứ 3, khi đã có “vốn” chuyên môn nhất định, Hiền đăng ký vào đội Robocon của khoa. Kể từ tháng 8 năm ngoái, khi ĐH Công nghiệp Hà Nội tổ chức vòng trường để chọn ra đội đi thi vòng miền Bắc, nữ sinh tích cực cùng đội nghiên cứu thiết kế robot.

Nhóm của Hiền lần lượt vượt qua vòng trường, vòng loại miền Bắc và đi đến được vòng chung kết toàn quốc. “Đó là một hành trình rất dài, tốn nhiều thời gian và công sức. Càng đi xa, đối thủ càng “nặng ký”, do đó cả nhóm liên tục phải thay đổi cấu tạo để robot trở nên tối ưu nhất”.

Đề bài năm nay có tên “Khám phá ngôi đền cổ”. Mỗi đội thi có 2 robot kết hợp với nhau để ném các vòng cùng màu vào cột quy định thật nhanh và chính xác nhất. Với luật thi như vậy, robot cần phải được luyện tính năng gắp vòng và ném vòng. Nhiệm vụ của nữ sinh là làm mạch điện tử - bộ máy bên trong giúp robot vận hành.

“Đây là hai cơ cấu khiến cả đội mất nhiều thời gian suy nghĩ nhất. Vì cải tiến liên tục, qua mỗi vòng chúng em lại cho ra một con robot hoàn toàn khác nhau”.

Quá trình chuẩn bị và luyện tập cho robot mất nhiều thời gian, tới nỗi cả nhóm phải “ăn ngủ ở trường”.

“Hôm nào không có lịch học, cả nhóm sẽ lên phòng lab làm mạch từ 7h, thậm chí sớm hơn. Sau khi ăn trưa, cả nhóm tiếp tục làm tới tối muộn, khi trường khóa cửa mới về”.

Tới giai đoạn gần hoàn thiện, cả nhóm tiếp tục di chuyển tới xưởng để chạy thử và tập luyện, thậm chí phải làm xuyên đêm ở xưởng, chỉ dám tranh thủ chợp mắt để kịp tiến độ. Mặc dù luôn trong tình trạng tất bật nhưng theo Hiền, quá trình làm robot cũng khiến nữ sinh cảm thấy “được chạm đúng đam mê”.

Trong quá trình này, Hiền vẫn cố gắng cân đối tham gia các hoạt động đoàn và việc học. Sau 3 năm, điểm tổng kết của Hiền đạt mức Giỏi với 4/6 kỳ giành học bổng.

Dù cảm thấy phải đánh đổi thời gian và điểm “vẫn chưa được như kỳ vọng” nhưng bù lại, Hiền được đào sâu nghiên cứu hơn kiến thức về mạch điện tử, học được tính kiên nhẫn và kỷ luật cao.

“Ví dụ khi làm mạch, em học được cách không được nóng vội, bởi có những linh kiện nhỏ tính bằng mm, nếu không tỉ mỉ, cẩn thận hàn gắn sẽ không tạo ra được bảng mạch hoàn chỉnh”.

Nhờ những sự nỗ lực ấy, tại trận chung kết Robocon Việt Nam 2023, đội tuyển của Hiền đã giành chức vô địch cho Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội sau 15 năm chờ đợi.

Khi đại diện Việt Nam tham dự Robocon Châu Á - Thái Bình Dương, đội tuyển tiếp tục giành đồng giải Ba với đội tuyển Trung Quốc. Ngoài ra, đội tuyển Việt Nam còn được đánh giá cao về thiết kế cơ khí và được trao giải Kỹ thuật xuất sắc.

Tháng 8/2023, sau khi cuộc thi Robocon kết thúc, Hiền thử sức tham gia cuộc thi IoT Challenge. Nhóm của Hiền nghiên cứu về đề tài “Thiết kế hệ thống giám sát sức khỏe bệnh nhân”, trong đó nữ sinh phụ trách chính về phần mạch. Đề tài này sau đó cũng giành giải Nhất chung cuộc.

Càng tham gia các cuộc thi, nữ sinh càng cảm thấy đam mê với lĩnh vực kỹ thuật và mong muốn tiếp tục được đào sâu, mở rộng hiểu biết.

Trong năm tới, Việt Nam sẽ đăng cai cuộc thi Robocon Châu Á - Thái Bình Dương. Chủ đề thi do Việt Nam công bố mang tên “Ngày mùa”, lấy ý tưởng từ việc canh tác lúa trên các thửa ruộng bậc thang. Diệp Thị Hiền cho biết bản thân sẽ tiếp tục nghiên cứu, chế tạo robot và quyết tâm giữ chức vô địch ở cuộc thi năm 2024.

Cũng vào đầu năm học này, Hiền ứng tuyển và giành được học bổng từ Tập đoàn Foxconn. Nhờ đó, nữ sinh có cơ hội thực tập vào năm cuối và được cam kết việc sau khi tốt nghiệp. Nữ sinh cho biết đây là cơ hội thuận lợi giúp bản thân có môi trường phát huy những kiến thức đã học và được phát triển chuyên môn.

- Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho rằng đào tạo gắn với nhu cầu sử dụng và yêu cầu chất lượng vừa là trách nhiệm chính trị vừa là trách nhiệm xã hội của ngành sư phạm.

Hội nghị có sự tham dự của đại diện 30 trường đại học sư phạm, trường đại học có đào tạo sư phạm và trường cán bộ quản lý giáo dục trong cả nước.

Giao chỉ tiêu gắn với nhu cầu địa phương

Hội nghị hiệu trưởng các trường sư phạm diễn ra sáng nay (27/12) tập trung thảo luận đổi mới tuyển sinh; mở ngành đào tạo sư phạm năm 2018; giao nhiệm vụ về đào tạo, bồi dưỡng chuẩn bị đội ngũ nhà giáo đáp ứng Chương trình phổ thông mới; tái cấu trúc các trường sư phạm; chính sách học phí sinh viên sư phạm.

Giải pháp được các đại biểu nêu ra là đào tạo sư phạm phải gắn với nhu cầu sử dụng. Cụ thể, UBND các tỉnh, TP xác định nhu cầu nhân lực sư phạm trong các giai đoạn trung và dài hạn, xây dựng kế hoạch đặt hàng, tuyển dụng và phân công công việc sau khi đào tạo.

Các cơ sở đào tạo xây dựng đề án tuyển sinh cho từng ngành đào tạo giáo viên trên cơ sở đề xuất của địa phương và năng lực của cơ sở, đảm bảo các điều kiện đảm bảo chất lượng theo quy định hiện hành. Bộ GD-ĐT sẽ giao chỉ tiêu đào tạo sư phạm theo cơ chế đặt hàng dựa trên cơ sở nhu cầu của địa phương và năng lực của cơ sở đào tạo.

GS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội góp ý tại hội nghị.

Các giải pháp về tài chính cũng được thảo luận theo hướng ngân sách nhà nước cấp cho các cơ sở giáo dục đại học theo định mức kinh tế kỹ thuật qua việc giao chỉ tiêu và kết quả tuyển sinh. Việc giao chỉ tiêu cần rà soát quy hoạch mạng lưới các cơ sở đào tạo sư phạm, đảm bảo điều kiện đảm bảo chất lượng. Đồng thời cần có chính sách điểm sàn riêng đối với ngành sư phạm để tuyển sinh được những người khá, giỏi.

Về vấn đề tái cấu trúc các trường sư phạm, hội nghị thống nhất đây là vấn đề cần thiết và phải được triển khai trong thời gian tới. 

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định, đã đến lúc, ngành sư phạm phải chấm dứt tình trạng đào tạo ra không sử dụng. 

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT chia sẻ tại hội nghị Hiệu trưởng các trường sư phạm.

“Chúng ta thống nhất rằng từ năm 2018 chỉ tiêu tuyển sinh các trường sư phạm phải gắn chặt với nhu cầu sử dụng. Học sinh vào học ngành sư phạm phải là những học sinh ưu tú nhất, quyết tâm để năm 2018 điểm đầu vào sư phạm nằm trong top đầu, các trường không vì chạy theo chỉ tiêu mà chấp nhận điểm đầu vào thấp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Giải quyết bài toán dư thừa giáo viên

Về việc khắc phục tình trạng dư thừa giáo viên những năm trước để lại, Bộ trưởng cho rằng, đây là việc chưa thể khắc phục ngay nhưng phải làm từng bước.

Trước yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Bộ trưởng đề nghị, các trường sư phạm nhanh chóng xây dựng danh mục giảng viên sư phạm chủ chốt ở tất cả các môn học, đội ngũ này cần tham gia tích cực để góp ý cho các môn học theo hướng kiến thức phải sát với thực tiễn và kế thừa hiện hành. Đồng thời, tham gia vào xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên các trường phổ thông đáp ứng được yêu cầu đổi mới.

Để có căn cứ cho quá trình triển khai bồi dưỡng, đào tạo giáo viên, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ phải nhanh chóng hoàn thiện để ban hành các chuẩn giáo viên, chuẩn cán bộ quản lý, chuẩn Hiệu trưởng, chuẩn giảng viên sư phạm…

Việc này, Bộ trưởng lưu ý phải làm theo hình thức cuốn chiếu, không làm ồ ạt và chú trọng phương pháp đào tạo trực tuyến.

“Đây là thời điểm, cơ hội tốt nhất để tái cấu trúc bởi cả xã hội đang mong đợi các trường nâng cao chất lượng đào tạo sư phạm. Vì vậy, từng trường sư phạm căn cứ vào nhu cầu để có quy trình, cách đi phù hợp. Tôi đề nghị các trường sư phạm đang tham gia dự án ETEP tiến hành làm trước, các trường khác làm sau. Trên cơ sở đó Bộ sẽ trình Chính phủ đề án tái cấu trúc các trường sư phạm”,Bộ trưởng nêu rõ.

Thanh Hùng

2017: Năm đánh động chất lượng sư phạm

Trong năm 2017 đã xảy ra hàng loạt sự kiện – báo động có mà hy vọng cũng có về vấn đề sư phạm.

Hiệu trưởng kiến nghị giảm môn thi trong kỳ thi THPT quốc gia và lớp 10 (Ảnh: Thúy Nga)

Vì vậy, trong thư kiến nghị ông đề xuất, về kỳ thi THPT Quốc gia năm 2020, mong Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ xem xét và quyết định chỉ thi các môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ; bỏ các bài thi tổ hợp khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.

Cùng với đó, nội dung đề thi THPT quốc gia cần điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế, đồng thời Bộ cần cân nhắc xây dựng và ban hành đề thi minh họa cho các môn thi, giúp các nhà trường và học sinh có kênh tham khảo chính thức để yên tâm ôn tập với định hướng ra đề thi trong một năm học "đặc biệt" này.

Về kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2020-2021 của Hà Nội, thầy Nguyễn Xuân Khang cũng đề nghị chỉ thi ba môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ; bỏ môn thi thứ tư là một trong các môn Lý, Hoá, Sinh, Sử, Địa, Giáo dục công dân (được chọn ngẫu nhiên vào cuối tháng 3).

Thầy Khang chia sẻ thêm: "Tôi đề xuất giảm bớt một số môn thi trong các kỳ thi nói trên, trước hết là nhằm giảm áp lực cho giáo viên và học sinh cuối cấp, giúp người dân thêm tin tưởng, yên tâm, đồng lòng chống dịch bệnh Covid-19. Đồng thời, giảm được đáng kể quy mô tổ chức các kỳ thi đó của Bộ và thành phố".

Ông cũng cho rằng đề xuất trên của mình là trong tình hình đặc biệt chống dịch Covid-19 như "thời chiến", còn các năm sau khi trở lại "thời bình" sẽ trở tổ chức “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.

Thúy Nga

Bộ GD-ĐT hướng dẫn triển khai đào tạo từ xa phòng Covid-19

 - Trong thời gian học sinh, sinh viên không học tập trung do dịch Covid-19, các cơ sở đào tạo có thể sử dụng các phương thức đào tạo từ xa đối với một số học phần phù hợp.