Vì tình hình kinh doanh gặp khó khăn thời điểm này, công ty tôi cần thu hẹp sản xuất, giảm nhân lực để duy trì sản xuất nên có thông báo cho một số người lao động nghỉ việc. Công ty đã thông báo bằng văn bản trước 45 ngày đối với trường hợp không xác định thời hạn. Xin hỏi công ty phải chi trả cho người lao động trợ cấp mất việc làm hay thôi việc? |
Ảnh minh họa |
Luật sư tư vấn:
Từ đầu năm đến nay, dịch Covid 19 đã và đang khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng suy thoái kinh tế, phải cắt giảm chi phí, cắt giảm nhân sự, thu hẹp sản xuất. Tuy nhiên, việc chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động vẫn phải đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động. Vậy người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động sẽ được nhận trợ cấp thôi việc hay trợ cấp mất việc làm?
Căn cứ quy định tại Điểm c khoản 1 Điều 38 Bộ luật lao động 2012:
“1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:
c) Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc…”.
Theo đó, tại khoản 2 Điều 12 Nghị định 05/2015/NĐ-CP quy định cụ thể về trường hợp thuộc lý do bất khả kháng như sau: Do địch hoạ, dịch bệnh; Do di dời hoặc thu hẹp địa điểm sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Trong trường hợp đã tìm mọi biện pháp để khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc thì doanh nghiệp có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động do sự ảnh hưởng của Covid19 tới kinh tế, sản xuất của doanh nghiệp. Tuy nhiên, DN phải chứng minh được việc đã thực hiện mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc, cắt giảm nhân sự,... Đồng thời, khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ, doanh nghiệp còn phải đáp ứng yêu cầu về thời hạn báo trước cho người lao động theo Bộ luật Lao động 2012 tại Điều 44. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế.
“1. Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động, thì người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng và thực hiện phương án sửdụng lao động theo quy định tại Điều 46 của Bộ luật này; trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.
Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mới mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động theo quy định tại Điều 49 của Bộ luật này.
2. Trong trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc, thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 46 của Bộ luật này.
Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động theo quy định tại Điều 49 của Bộ luật này”.
Như vậy, căn cứ theo quy định trên thì vì lý do kinh tế mà người lao động vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất thì người sử dụng lao động phải lập phương án sử dụng lao động và phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động.
Về việc chi trả trợ cấp cho người lao động khi chấm dứt HĐLĐ:
Trường hợp doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động vì lý do kinh tế theo Điều 44 Bộ luật lao đông 2012 và chứng minh được thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 13 Nghị định 05/2015/NĐ-CP: Khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế; Do thực hiện chính sách của Nhà nước khi tái cơ cấu nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế thì Doanh nghiệp phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên theo quy định tại Điều 49 của Bộ luật lao động 2012. Lúc này, DN không phải đáp ứng yêu cầu về thời hạn báo trước, nhưng phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động để lập phương án sử dụng lao động. Bộ luật lao động quy định về cách tính trợ cấp mất việc làm theo Điều 49. Trợ cấp mất việc làm.
1. Người sử dụng lao động trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động đã làm việc thường xuyên cho mình từ 12 tháng trở lên mà bị mất việc làm theo quy định tại Điều 44 và Điều 45 của Bộ luật này, mỗi năm làm việc trả 01 tháng tiền lương nhưng ít nhất phải bằng 02 tháng tiền lương.
Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội.
Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ [email protected] (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)
Ban Bạn đọc

Người lao động được tạm hoãn HĐLĐ khi tham gia nghĩa vụ quân sự
Khi nào thì doanh nghiệp phải áp dụng quy định ngừng việc? Khi nào thì doanh nghiệp được áp dụng quy định tạm hoãn thực hiện hợp đồng hoặc nghỉ không hưởng lương để đúng với quy định của luật?
" alt=""/>Công ty muốn đơn phương chấm dứt HĐLĐ do dịch bệnh
Chị Lê Thu (Quận 3, TP.HCM) thú thực trong đợt kiểm tra giữa kỳ vừa qua, chị có “loanh quanh nhắc khi con làm bài môn Toán”.“Cô giáo bắt bật camera với micro, nhưng làm sao mà quay được hết các góc. Với lại khi nhắc cần gì phải nói, cứ giấy mà viết ra thôi” – chị Thu chia sẻ.
Lý do khiến chị lần đầu tiên “giúp con gian lận” là “Thật ra, tại thấy con kém quá nên không đành lòng”.
Cô con gái học lớp 7 của chị vốn dĩ học tốt từ năm lớp 1. Năm ngoái, cô bé còn nằm trong top 10 học sinh học tốt nhất lớp. “Thế nhưng sang năm học này, con học sa sút hẳn. Chồng tôi đi làm xa, tôi cũng phải đi làm cả ngày không có nhiều thời gian kèm cặp con”.
Một tuần trước khi kiểm tra giữa kỳ, cô giáo chủ nhiệm gọi điện cho chị Thu bảo rằng cô giáo bộ môn Toán trao đổi là kiểm tra thử con được có 2 điểm. “Tôi “choáng” quá, phải nhờ gia sư về dạy cho trước 2 buổi thì con vỡ ra được một tí, đến lúc kiểm tra mẹ nhắc cho một tí, nên được 7 điểm”.
Chị Thu nói rằng thực ra cũng lăn tăn.
“Trong những năm học trước, tôi chắc chắn con mình chưa từng gian lận và luôn nhắc nhở con về việc này. Tuy nhiên, việc học online không hiệu quả của con trong thời gian qua khiến… chính tôi thay đổi. Vừa muốn con thi một cách thực tế để cô biết con mình học kém như thế đấy, nhưng lại nghĩ điểm con kém quá thì ảnh hưởng đến khi tốt nghiệp cấp 2 của con. Nhưng tôi làm thế rồi bây giờ lại thấy như mình đang dậy xấu con, nghĩ cũng buồn”.
Chị Thanh Hương (quận Bình Thạnh, TP.HCM) là mẹ của cô con gái học lớp 5.
Hôm con kiểm tra giữa kỳ các môn Toán và Tiếng Việt, chị cũng không ở nhà, cô con gái đã quen với các thao tác trên máy tính do trước khi kiểm tra cô giáo đã hướng dẫn.
Còn môn Mỹ thuật thì chụp ảnh, môn Thể dục và nhạc thì chị giúp con quay video rồi đẩy lên classroom.
Chị Hương cũng không quá băn khoăn về kết quả thi bởi vì năm tới vào cấp 2 cũng không xét điểm.
“Thực ra, tôi nghĩ học online thế này rồi đã giảm tải kiến thức thì giảm luôn mấy kỳ kiểm tra kiểu này đi cũng được, bởi tôi thấy cũng không nhiều ý nghĩa”.
Không để học sinh quá căng thẳng
Theo cô giáo Nguyễn Ngọc Anh, giáo viên một trường THCS ở quận Tân Bình cho biết đối với kiểm tra thường xuyên và cả giữa kỳ, cô cho học sinh làm bài kiểm tra thông qua app Shub Classroom, bằng cả 2 hình thức trắc nghiệm và tự luận.
Cô Anh cho biết để chống gian lận không khó. Với đề trắc nghiệm cô sẽ cho những câu hỏi nhanh, thời gian rất ngắn, học sinh không thể tra kịp. Hơn nữa trên shub classroom có thể tráo câu hỏi và đáp án, nên học sinh có hỏi nhau cũng không được.
Đối với kiểm tra trắc nghiệm, cô cũng sẽ cài đặt giới hạn thời gian. Cô cũng cài đặt thêm không cho học sinh xem đáp án sau khi làm xong bài, nên học sinh sẽ không thể biết để chuyển cho bạn khác được.
“Riêng tự luận thì không thể gian lận được rồi, vì chỉ giống nhau một chút là nhìn ra ngay. Các bé cũng không thể gian lận bằng cách chép văn mẫu trong sách ra được vì giáo viên dạy lâu rồi chỉ cần đọc qua cái là biết các em có sử dụng văn mẫu hay không. Đối với các bé chép văn mẫu, tôi nói trước là sẽ chấm thẳng 0 điểm luôn”.
Tuy nhiên theo cô Anh, phụ huynh cũng không nên quá lo lắng mà gây áp lực cho con, bởi nội dung kiến thức học sinh học cũng giảm tải hơn so với khi học trực tiếp.
Thầy Đỗ Đức Anh, giáo viên môn Ngữ văn, Trường THPT Bùi Thị Xuân thì cho rằng khi học online học sinh đã rất thiệt thòi rồi, nên thầy không muốn học sinh căng thẳng khi đối mặt với kiểm tra online. Vì vậy, các bài kiểm tra thường xuyên và giữa kỳ được ra trên tinh thần nhẹ nhàng.
“Đối với môn Văn, sản phẩm kiểm tra rất đa dạng, có thể là đoạn clip có lời bình, bộ ảnh, bài cảm nhận nên thấy rất nhẹ nhàng không khó khăn lắm. Học sinh sử dụng nhiều phần mềm hoặc gửi qua mail để chấm”.
Thầy Đức Anh cho biết mình không áp lực về việc phải đánh giá sát sao học sinh.
“Học online đã có nhiều khó khăn nhất định rồi nên đừng để mất niềm tin vào học trò, cho rằng làm ở nhà sẽ không trung thực. Nếu mà sợ học sinh không trung thực thì hãy ra những đề để học sinh đọc, tra cứu tài liệu, tạo ra sản phẩm không thể dối trá được. Chứ tôi nghĩ không nên ra đề dài, khó để học sinh không có thời gian quay cóp”.
Theo thầy Đức Anh, với những đợt kiểm tra online không cần đặt nặng việc phải đánh giá sự trung thực của học sinh, mà hãy nhân việc này cho học sinh cũng chủ động, sáng tạo trong làm bài hoặc sản phẩm.
“Phải nhìn nhận kiểm tra không thể mãi tiến hành trên giấy, mà hãy tạo cơ hội cho học sinh thực hành, làm ra những sản phẩm từ những điều mình đã học.
Từ đó sẽ nhận ra hạn chế của các em, ví dụ như không có tính tự giác, thiếu kỹ năng đọc, nói, viết, xử lý hình ảnh, kỹ năng tin học thì sẽ không có sản phẩm tốt. Qua đó, học sinh cũng sẽ tự thấy mình thiếu cái gì, để trau dồi từ bây giờ, chứ không phải chỉ học giỏi là sau này sẽ thành công”.
Phương Chi

Cô giáo Hà Ánh Phượng: Không nên quá cực đoan về học trực tuyến
Từng tận dụng lợi thế của việc học trực tuyến trước cả khi Covid-19 ập đến, cô Hà Ánh Phượng cho rằng, hình thức này có thể tạo ra kết quả giảng dạy tuyệt vời nếu có sự phối hợp chặt chẽ từ nhà trường, giáo viên, học sinh và gia đình.
" alt=""/>Thi online thử thách sự trung thực của học sinh và cả phụ huynh