Tăng bao nhiêu cân là hợp lý khi mang thai?

Một trong những yếu tố giúp xác định một thai kỳ khỏe mạnh là sự tăng cân. Mức tăng cân trong toàn thai kỳ được khuyến nghị theo chỉ số BMI (Body Mass Index: chỉ số khối của cơ thể) của mẹ trước khi mang thai. BMI được tính bằng cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m). Tùy theo BMI trước mang thai của mẹ mà mức tăng cân nên đạt như sau:

- BMI nhỏ hơn 18,5: mẹ gầy và thiếu cân nên cần tăng từ 12,6 - 18 kg trong thai kỳ.

- BMI từ 18,5 - 24,9: mẹ có cân nặng bình thường, cần tăng từ 11,2 - 15,7 kg trong thai kỳ.

- BMI từ 25 - 29,9: mẹ đã thừa cân nên chỉ cần tăng từ 6,7 - 11,2 kg trong thai kỳ.

- BMI từ 30 trở lên: mẹ bị béo phì nên chỉ cần tăng từ 4,9 - 9 kg trong thai kỳ là đủ.

Sự tăng cân sẽ tập trung chủ yếu vào 6 tháng cuối của thai kỳ.

Cách tăng cân đều và đủ

Năng lượng mẹ cần bổ sung cho toàn thai kỳ là 55.000 kcal, với mức năng lượng này giúp hình thành một trẻ sơ sinh có cân nặng từ 2,5 - 3,4 kg và cơ thể mẹ sẽ tích tụ 0,9 kg đạm, 3,8 kg mỡ do sự thay đổi về chuyển hóa trong cơ thể. Vì vậy, mẹ cần nạp thêm 350 đến 475 kcal mỗi ngày so với khẩu phần trước khi mang thai.

Các mức năng lượng trong thức ăn mẹ có thể tham khảo: 350 kcal tương đương với năng lượng cung cấp từ 1,5 chén cơm hoặc 300 g khoai lang, 250 g bánh phở, 320 g bún tươi, 100 g mì sợi, 400 ml sữa, 1 chén chè, 450 g trái cây ngọt.

Mẹ cũng nên ăn thêm từ 10 đến 18 g đạm mỗi ngày (tương đương với 50 g đến 80 g thịt hoặc cá, trứng/sữa/phó-mát/đậu) để giúp thai nhi tăng trưởng và tích tụ protein mới cho các bộ phận trong cơ thể.

Một chế độ ăn tăng cân hợp lý sẽ giúp mẹ có thai kỳ khỏe mạnh

Vitamin và khoáng chất nào giúp mẹ tròn con vuông?

Chất sắt: Thiếu máu do thiếu sắt sẽ dẫn đến tình trạng sinh non - nhẹ cân, mẹ và bé sẽ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng. Mẹ cần bổ sung mỗi ngày từ 30-60 mg sắt nguyên tố từ khi biết có thai đến sau sinh 1 tháng, nên uống viên sắt giữa các bữa ăn, không uống viên sắt với sữa, trà và cà phê.

Folic acid: Việc bổ sung folic acid mẹ nên thực hiện càng sớm càng tốt vì ống thần kinh của bé được hình thành trong 4 tuần đầu của thai kỳ và nếu thiếu folic acid sẽ gây ra dị tật ống thần kinh ở thai nhi dẫn đến đến thai vô sọ, thoát vị não - màng não, hở đốt sống, gai đôi cột sống. Liều bổ sung khuyến nghị cho mẹ là 400 mcg folic acid mỗi ngày.

Canxi - Vitamin D: Vitamin D và canxi rất cần thiết cho sự tăng trưởng xương của thai nhi và duy trì độ rắn chắc xương của mẹ. Mỗi ngày, mẹ nên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng 20-30 phút sẽ giúp da tổng hợp đủ lượng Vitamin D cần thiết.

Lượng canxi cơ thể mẹ cần được cung cấp trong thời gian mang thai là 1200 mg mỗi ngày, mẹ nên bổ sung thêm sữa, phó mát, sữa chua, cá con ăn nguyên xương,tôm tép ăn cả vỏ, v.v… vào khẩu phần, đây là những nguồn thực phẩm giàu canxi.

Omega-3: Các axit béo thuộc nhóm omega-3, đặc biệt là DHA có vai trò hoàn thiện não bộ và thị lực cho bé từ khi còn trong bụng mẹ. DHA có nhiều trong mỡ của cá hồi, cá sardin, cá thu và cá sa ba vì vậy mẹ nên ăn cá ít nhất 2 lần mỗi tuần.

Tránh quá nhiều Vitamin A trong khẩu phần: Tuy Vitamin A cần thiết cho sự phát triển của thai nhi nhưng nếu dùng lượng lớn hằng ngày sẽ gây hại. Do đó, mẹ cần chú ý, không nên dùng thuốc chứa nhiều Vitamin A hoặc Retinol (ví dụ viên dầu gan cá) và tránh ăn những món ăn từ gan (pate gan) vì chứa rất nhiều Vitamin A.

Uống viên sắt từ khi biết có thai giúp mẹ phòng chống thiếu máu

Thực phẩm nào không nên ăn trong thai kỳ?

Để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé, trong thời gian mang thai, mẹ nên cẩn thận tránh ăn những món ăn có khả năng mang mầm bệnh vào cơ thể như các món ăn sống, món chế biến tái (cá hồi ăn sống, thịt bò tái, trứng ốp la, trứng luộc lòng đào,..) hoặc món làm từ thực phẩm sống để lâu ngày (ví dụ sốt mayonnaise).

(BS CK1. Nguyễn Thị Ngọc Hương - Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM)                                                                          

Video: MC Cát Tường bóc mẽ chàng trai chuyện ở dơ

Đại lộ Ephesus rộng lớn được tô điểm bởi hai hàng cột đá cẩm thạch vững chãi giữa trời xanh. Dọc theo con đường là các toà nhà hành chính, đền thờ, khu hội họp, nhà hát, đài phun nước… đều hoàn toàn bằng đá.

Hai bên phố, những ki-ốt với kiến trúc hình mái vòm bằng gạch để bán hàng hóa, khu nhà tắm, nhà thổ, nhà vệ sinh kiên cố.. cho thấy một đời sống thị dân thịnh vượng. Chỉ với những gì còn sót lại cũng không thể tin 3.000 năm trước đã có 1 đô thị vĩ đại đến thế.

Điểm nhấn đặc biệt của Ephesus là thư viện Celsus được xây vào năm 123, Đây từng là thư viện lớn nhất thế giới khi lưu giữ 12.000 cuốn sách quý. Ngày nay, mặt tiền của thư viện đã phục dựng nguyên vẹn 2 tầng với những hàng cột đá hoành tráng và tinh xảo...

Một công trình còn khá ngyên vẹn là Nhà hát ngoài trời hình bán nguyệt có sức chứa đến 25.000 người. Nơi đây, hàng nghìn năm trước các võ sĩ giác đấu, rồi diễn ra những vở kịch, ca nhạc giải trí.

Liền kề Ephesus là Nhà thờ Đức Mẹ bằng đá toạ trên ngọn đồi xanh mướt. Hàng ngàn du khách viếng thăm nơi này mỗi năm để cầu nguyện. Họ ghi những lời nguyện cầu của mình vào giấy hoặc vải rồi treo lên “bức tường mơ ước” phía ngoài, mong cho nó thành sự thật. Cạnh đó là đền thờ Nữ thần săn bắn Artemis - một trong 7 kỳ quan của thế giới cổ đại. Được xây bằng đá cẩm thạch từ năm 550 TCN nhưng di tích này chỉ còn lại một cột đứng giữa đầm lầy.

Lâu đài và thành phố trong lòng núi

Cappadocia là thung lũng ở tỉnh Nevsehir. Cappadocia có nghĩa là “Vùng đất của những con ngựa đẹp, hay vùng núi đá đặc biệt”. Sự đặc biệt chính là loại đá Ignimbrite mịn, xốp rất dễ khoét, gọt. Nhờ đó, thay vì xây nhà trên mặt đất, hàng ngàn năm trước người Cappadocia đã đào, khoét núi để làm nhà, nhà thờ và tạo nên cả 1 lâu đài. Có 36 thành phố hay các khu dân cư ngầm rải rác ở Cappadocia, trong đó có 6 địa điểm được mở cho khách tham quan.

Khu vực tập trung còn nguyên vẹn là Bảo tàng ngoài trời Goreme. Đây là quần thể nhà thờ, tu viên được xây dựng bằng cách khoét sâu vào núi đá. Khu vực này phát triển từ thế kỷ 5 đến 14 và còn được sử dụng tới năm 1922. Toàn bộ khu Goreme có khoảng 30 nhà thờ.

Mặc dù được đào sâu vào trong núi nhưng có nhiều tầng, được kết nối với nhau bởi những bậc thang. Trong nhà thờ đều có đủ phòng ăn, bếp, phòng ngủ, phòng thờ,.. nhiều nhà thờ còn có mái vòm với những bức tranh vẽ vẫn còn sống động.

Cách Goreme không xa, lâu đài đá Uchisar kiêu sa trên điểm cao nhất của Capadocia. nhìn từ đỉnh lâu đài Uchisar ta có thể nhìn thấy cảnh hùng vĩ và bao la vùng Capadocia. Lâu đài đá nằm trong một khối nham thạch rất lớn, có đủ cả cầu đá, quán nước, đường phố, nhà và các đồ dùng cũng làm bằng đá. Nơi đây có nhưng căn phòng được coi nhà chim bồ câu với hàng ngàn con chim sinh sống.

Bất chấp thời gian, những buổi hoàng hôn, Uchisar vẫn kiêu hãnh đổ bóng như một biểu tượng trường tồn, kỳ quan sáng tạo của người dân Thổ Nhĩ Kỳ.

Uchisar trên đỉnh cao thì phố ngầm Kaymakli lại là bí ẩn sâu dưới tầng sâu.  Được xây dựng dưới lòng 1 quả đồi đá, với nhiều tầng nhà thông với nhau bằng một hệ thống đường hầm chằng chịt... Kaymakli là một trải nghiệm đầy cảm xúc dưới lòng núi đá.

Thành phố có khoảng 7-8 tầng sâu, các phòng được kết nối với nhau bởi những hành lang, cầu thang lên xuống, hệ thống ống khỏi, cửa đóng mở từ bên trong. Bên trong thành phố ngầm có đầy đủ nơi ở, nhà kho để đồ ăn, rượu vang... Có những khu vực được phát triển thành những căn hộ với nhiều thế hệ sinh sống… Đến Kaymakli, khâm phục một quá trình kiến tạo qua nhiều thế hệ với trình độ kiến trúc độc đáo mà đến hôm nay vẫn còn nhiều bí ấn không thể lý giải.

 Lệ Thanh