“Trước khi cuộc xung đột xảy ra, con gái tôi vào buổi tối sẽ tham gia các lớp học online dạy toán, hóa và tiếng Pháp. Rất may, nghề của tôi khi đó là nhà sản xuất của một chương trình truyền hình chuyên về chính trị, nên thu nhập thừa sức trang trải cuộc sống sinh hoạt cũng như trả cho tiền học phí của con gái”, cô Adylova nhớ lại.
Tuy nhiên khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra vào cuối tháng 2/2022, cuộc sống của cô Adylova đã thay đổi hoàn toàn. Sau khi lệnh sơ tán phụ nữ, người già và trẻ em được đưa ra ở Kiev cùng nhiều nơi khác trên khắp Ukraine, Adylova đã quyết định cùng người thân đến Ba Lan tị nạn.
Tới tháng Sáu năm ngoái, bà Abibe Kudusova cảm thấy tình hình ở Kiev và nhiều khu vực lân cận đã ổn định và an toàn, nên quyết định về nước. Dù không muốn xa rời mẹ mình, nhưng cô Adylova vẫn tôn trọng ý muốn của bà.
“Giá cả hàng hóa ở Ba Lan vốn cao hơn nhiều so với ở Ukraine. Tỷ lệ lạm phát ở Ba Lan trong năm ngoái đã lên tới hơn 16,6%, trong khi giá thực phẩm, các dịch vụ tiện ích và tiền thuê nhà đã tăng thêm 20%”, cô cho hay.
Để có đủ tiền trang trải cho sinh hoạt của bản thân và con gái, cũng như hỗ trợ cuộc sống của mẹ mình ở Kiev, cô Adylova đã phải phân bổ thời gian mỗi ngày để có thể làm ba công việc cùng lúc. Công việc đầu tiên và mang lại nguồn thu nhập chính cho cô là làm biên tập video cho một công ty truyền thông Ukraine.
Rất may, Adylova có thể thay đổi lịch trình biên tập theo cách phù hợp nhất, nên cô có thời gian để làm thêm hai nghề khác là dạy tiếng Anh trực tuyến cho 18 người Ukraine và dịch tài liệu từ tiếng Ukraine sang tiếng Anh.
“Bất chấp sau một ngày dài lao động vất vả, tôi cần phải xuất hiện trong lớp dạy tiếng Anh với một nụ cười tươi và tràn đầy năng lượng. Tôi cũng không thể để người thân của mình chứng kiến những lúc bản thân yếu đuối. Nếu trông thấy việc tôi tỏ ra yếu đuối, gia đình tôi sẽ cảm thấy thất vọng. Họ nên có một ‘động lực’ là tôi”, cô Adylova nói.
Trước đây khi còn sinh sống ở Kiev, cô và gia đình thường hay ra nhà hàng. Nhưng nay, việc ra ngoài ăn đã trở nên xa xỉ, buộc cô Adylova và con gái đã phải thay đổi thói quen ăn uống của bản thân.
“Chúng tôi đã phải từ bỏ thói quen đó và mua hàng đống thực phẩm có thể sử dụng trong một tháng tại các siêu thị giá rẻ. Ở thời điểm trước khi cuộc xung đột nổ ra, mỗi lần tôi đi siêu thị ở Kiev sẽ mua khoảng 5kg bò xay với giá từ 144-160 Hryvnias (93.000-103.000 VND) để có thể dùng trong một tháng. Nhưng nay ở Warsaw, tôi sẽ phải bỏ ra từ 45-70 Zloty (240.000-373.000 VND) cho 1 kg thịt bò”, Adylova nói.
Khi kết thúc buổi phỏng vấn, phóng viên hãng thông tấn Al Jazeera đã hỏi Adylova về quyết định tài chính mà bản thân cô cảm thấy khó khăn nhất mỗi tháng, và câu trả lời đã khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ.
“Đó là các sự kiện văn hóa, khi tôi đã phải ‘cắt bỏ’ chúng khỏi đời sống của mình hiện nay. Khi còn sống ở Ukraine, tôi sẽ cố dành thời gian tới các sự kiện văn hóa như những buổi hòa nhạc, sân khấu kịch hay rạp chiếu phim. Nhưng ở Ba Lan, tôi đã phải loại bỏ thói quen đó. Không có sự kiện gì xảy ra trong tháng này, dù chỉ là một chầu cà phê. Đây là một cuộc sống khác biệt”, Adylova cho hay.
Sức mạnh quân sự của Hezbollah
Tuy nhiên, việc loại bỏ sức mạnh quân sự của Hezbollah trong vài ngày là điều khó khăn hơn nhiều. Kể từ cuộc đụng độ bất phân thắng bại trước lực lượng vũ trang Hồi giáo được Iran hậu thuẫn ở Lebanon năm 2006, Israel đã lên kế hoạch cho màn “tái đấu”.
Hezbollah cũng đã chuẩn bị cho xung đột từ lâu. Theo ước tính của Israel, kho vũ khí của nhóm vũ trang này bao gồm ít nhất 150.000 tên lửa và rocket. Hezbollah được cho là đã bắn 5.000 quả tên lửa và rocket kể từ tháng 10 năm ngoái, đồng nghĩa phần lớn kho vũ khí của họ vẫn còn nguyên vẹn như tuyên bố của thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah tuần trước.
Các quan chức ở Tel Aviv cũng rất ngạc nhiên trước mức độ tinh vi trong những vụ tập kích xuyên biên giới của Hezbollah, bao gồm cả những vụ tấn công chính xác, có hệ thống vào các tiền đồn giám sát dọc biên giới với Lebanon, các vụ bắn hạ máy bay không người lái (UAV) tân tiến, bay cao của Israel cũng như xuyên thủng các khẩu đội tên lửa phòng không Vòm sắt và các hệ thống chống UAV của Israel. Tuy nhiên, điều ngạc nhiên lớn nhất đối với Tel Aviv có lẽ là đoạn video dài 9 phút do ống kính máy quay gắn trên UAV ghi lại về cơ sở hạ tầng dân sự và quân sự rất nhạy cảm trong và xung quanh thành phố Haifa phía bắc Israel, được Hezbollah công bố trực tuyến.
Ngoài vũ khí, Hezbollah có thể đang nắm trong tay từ 40.000 - 50.000 tay súng. Thủ lĩnh Nasrallah gần đây tiết lộ, nhóm có hơn 100.000 chiến binh. Nhiều người trong số này đã có kinh nghiệm chiến đấu khi tham gia cuộc nội chiến ở Syria.
Các chuyên gia đánh giá, các thành viên Hezbollah được huấn luyện và có tính kỷ luật cao, không giống như nhiều nhóm vũ trang nổi dậy khác. Một phóng viên kể, tại cuộc chạm trán hiếm hoi với vài chiến binh Hezbollah ở một ngôi làng đổ nát phía nam Lebanon trong cuộc xung đột năm 2006, những tay súng Hồi giáo này tỏ ra lịch sự, không khoa trương hay vênh váo, nhưng cứng rắn và nhất quyết yêu cầu các nhà báo rời đi ngay lập tức vì sự an toàn của chính mình.
Một báo cáo hồi đầu năm nay, nhan đề “Lửa và máu: Thực tế ớn lạnh Israel phải đối mặt trong cuộc xung đột với Hezbollah” của Đại học Reichman (Israel) đã đề cập đến một kịch bản nghiệt ngã, trong đó Hezbollah sẽ bắn 2.500 - 3.000 tên lửa và rocket mỗi ngày, trong nhiều tuần nhằm vào các địa điểm quân sự của Israel cũng như các thành phố đông dân ở trung tâm đất nước.
Trong toàn bộ cuộc xung đột kéo dài 34 ngày năm 2006, Hezbollah ước tính đã bắn khoảng 4.000 quả rocket, tương đương trung bình 117 quả/ngày. Chưa đầy 24 giờ sau khi cuộc xung đột này bùng phát, máy bay chiến đấu của Israel đã ném bom và đánh sập sân bay quốc tế Rafic Hariri ở thủ đô Beirut, Lebanon. Nhiều người dự đoán, nếu xung đột tái bùng phát lúc này, sân bay Rafic Hariri sẽ vẫn là một trong những mục tiêu nhắm bắn then chốt của Israel. Song, không giống như cách đây 18 năm, vào năm 2024, Hezbollah có thể tấn công sân bay quốc tế Ben Gurion ở Tel Aviv, Israel để đáp trả.
Năm 2006, Haifa, thành phố lớn thứ 3 của Israel nằm trong tầm bắn của tên lửa Hezbollah. Lần này, các tên lửa của nhóm dự kiến sẽ vươn sâu hơn vào lãnh thổ Israel.
Sự thay đổi cân bằng chiến lược
Trên khắp Trung Đông, thế cân bằng chiến lược mà Israel lâu nay ưa chuộng đang thay đổi. Kẻ thù của nước này không còn là các nước Ảrập, mà là một loạt các thực thể phi nhà nước, từ nhóm Hezbollah ở Lebanon, Phong trào Hồi giáo Hamas và tổ chức tự xưng Thánh chiến Hồi giáo Jihad ở Dải Gaza đến lực lượng nổi dậy Houthi ở Yemen cũng như các nhóm dân quân tại Iraq và Syria.
Vì sự ủng hộ của Washington dành cho Tel Aviv, tất cả các thực thể phi nhà nước nói trên đã đặt các lợi ích của Mỹ và phương Tây tại Trung Đông vào tầm ngắm cùng với Israel, kể từ khi xung đột Israel - Hamas bùng phát ở Dải Gaza tháng 10 năm ngoái.
Ngoài ra, không giống như ở Dải Gaza, Lebanon, nơi cắm chốt của Hezbollah không bị các nước láng giềng thù địch bao vây. Beirut đã thiết lập các quan hệ hữu nghị, thân thiện với các chế độ cầm quyền ở Syria và Iraq, cho phép họ tiếp cận trực tiếp với Iran.
Trong những năm qua, Israel thường xuyên tấn công các mục tiêu ở Syria vì nghi ngờ chúng liên quan đến việc vận chuyển vũ khí cho Hezbollah. Song, các dấu hiệu cho thấy những cuộc tấn công đó chỉ thành công một phần.
Qais Al-Khazali, thủ lĩnh nhóm dân quân Asa'ib Ahl Al-Haq thân Iran ở Iraq cảnh báo, nếu Mỹ ủng hộ chiến dịch tấn công của Israel vào Lebanon, “nước này sẽ đặt tất cả lợi ích của mình trong khu vực, đặc biệt ở Iraq, vào thế nguy hiểm”.
Ảnh hưởng của Iran
Một nhân tố quan trọng khác là Iran. Theo truyền thống, Tehran thường sử dụng các nhóm ủy nhiệm chiến đấu và đứng ở phía sau hậu thuẫn. Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi hồi tháng 4, khi Tehran cho phóng hàng trăm tên lửa và UAV về phía Israel nhằm trả đũa vụ không kích trước đó của quân Tel Aviv vào đại sứ quán Iran ở Damascus, Syria, khiến một số chỉ huy và cố vấn cấp cao của Iran thiệt mạng.
Theo nhiều nhà phân tích, trong trường hợp Hezbollah, đồng minh hàng đầu của Tehran trong khu vực, bị Israel tấn công nhằm “xóa sổ” như lời đe dọa của ông Gantz, Iran có thể ra tay đáp trả. Quốc gia Hồi giáo có thể khuyến khích các nhóm vũ trang được họ hậu thuẫn hướng mục tiêu tập kích vào các lợi ích của Mỹ và Israel.
Vấn đề ở chỗ, Iran nằm trên eo biển Hormuz, điểm vào Vịnh Ba Tư. Trong trường hợp xảy ra xung đột lớn, dư luận lo ngại Iran sẽ phong tỏa eo biển này, một động thái có thể khiến giá dầu thế giới tăng vọt.
Kể từ tháng 10/2023, căng thẳng ở biên giới Israel - Lebanon đã có nhiều biến động. Tuy nhiên, trong vài tuần qua, những căng thẳng đó đã leo thang và xung đột dường như ngày càng dễ xảy ra hơn, với vô số đe dọa về hậu quả thảm khốc.
Đức, Thụy Điển, Kuwait, Hà Lan và một số nước khác đang kêu gọi công dân của họ rời khỏi Lebanon ngay lập tức. Nhiều nhà phân tích thống nhất rằng, nếu có nguy cơ xảy ra xung đột quy mô khu vực ở Trung Đông, đây chính là thời điểm nguy hiểm đó.
Xem thể thao đỉnh cao trên FPT Play, tại: http://fptplay.vn
Ghi bàn:
U17 Yemen: Abdulatef (13')
U17 Việt Nam: Việt Anh (30')
Đội hình ra sân
U17 Việt Nam: Xuân Tín (1), Việt Anh (3), Hồng Quang (4), Tấn Dũng (Văn Quân 46'), Thái Hòa (6), Hồng Phong (8), Việt Long (Duy Đặng 46'), Đức Duy (14), Nguyễn Lực (12), Thiên Phú (19), Anh Kiệt (18).
U17 Yemen:Al Hakimi, Anwar Atwy, Al Garash, Al Sakkaf, Aiman Abdulrab, Karem Hamdi Abdulatef, Abdo Aljiedy, Talal Saeed, Ahmed Sheikh, Daleeo, Ali Abdullah