Kết quả, 'Nữ hoàng nhạc pop' ngã sõng soài ngay giữa sân khấu. Tuy nhiên, Madonna đã xử lý rất chuyên nghiệp khi vừa cười vừa hát tiếp như chưa từng có chuyện gì xảy ra.

Sự việc diễn ra tại Seattle, Mỹ - điểm dừng chân mới nhất trong chuyến lưu diễn Celebration Tourcủa Madonna.

Sau khi video sự cố của Madonna được lan truyền trên mạng xã hội, người hâm mộ dành nhiều khen cho ngôi sao nhạc pop vì đã xử lý quá khéo.

"Cô ấy là nữ hoàng cũng có lý do của nó. Tiếng cười đó đã nói lên tất cả sự chuyên nghiệp của cô ấy", một người hâm mộ bình luận.

Celebration Tourlà chuyến lưu diễn kỷ niệm sự nghiệp ca hát của ngôi sao 66 tuổi sau 4 thập kỷ. Ngay từ khi bắt đầu hồi cuối năm 2023, chuyến lưu diễn của Madonna đã thu hút nhiều sự quan tâm từ người hâm mộ.

Trước đó, ngôi sao nhạc pop đã phải hoãn kế hoạch lưu diễn này do phải nhập viện vì nhiễm trùng vi khuẩn nghiêm trọng. 

Theo PEOPLE
Video: NY Post

Thực trạng này do nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, là các trường hoạt động như doanh nghiệp mà ít chịu ràng buộc trách nhiệm về sản phẩm đầu ra. Ở Việt Nam, nhiều học sinh chọn ngành hot theo tin đồn, hoặc tư vấn từ người thân, mà không vì chất lượng đào tạo. Trong khi đó, chính phủ các nước tiên tiến luôn có thống kê khảo sát sinh viên sau tốt nghiệp. Ở Australia, QILT (Quality Index for Learning and Teaching - Chỉ số chất lượng học và dạy) chịu trách nhiệm kiểm soát vấn đề này. Chính phủ khảo sát tỷ lệ sinh viên có việc làm trước khi tốt nghiệp và sau 3, 6, 12 tháng kể từ ngày tốt nghiệp của các ngành khác nhau, các trường khác nhau. Khảo sát còn so sánh đánh giá của sinh viên về chất lượng đào tạo của trường khi đã đi làm và triển vọng phát triển nghề nghiệp. Đây không chỉ là công cụ giúp cho việc tuyển sinh hiệu quả, mà còn có tác dụng cho các doanh nghiệp nhận biết xu hướng tuyển dụng, từ thông tin của cựu sinh viên, cho biết kiến thức trong trường có thể sử dụng luôn hay phải đào tạo lại.

Thứ hai là chất lượng đào tạo thực sự đi xuống, trong khi yêu cầu nghề nghiệp lại tăng lên. Do áp lực về kinh tế, các trường ồ ạt tuyển sinh mà không liên quan tới nhu cầu của thị trường lao động. Nhiều trường thay đổi điều kiện tuyển sinh, làm giảm chất lượng đầu vào. Với hệ thống điểm mới, sinh viên có thể qua môn dù chỉ đáp ứng 40% yêu cầu môn học. Lạm phát điểm số (grade inflation) ở bậc đại học đang là vấn đề được quan tâm toàn cầu, chứ không riêng gì Việt Nam. Trong khi đó, công việc ngày càng phức tạp và đòi hỏi sự hoàn hảo. Điều này dẫn tới hậu quả, chỉ số ít sinh viên ưu tú, có kinh nghiệm làm việc, hoặc có quan hệ là được tuyển nhanh chóng. Còn phần lớn ra ngoài tầm ngắm tuyển dụng. Sinh viên vẫn thất nghiệp, doanh nghiệp vẫn thiếu lao động chất lượng cao.

Thứ ba là học trình của các trường đại học của Việt Nam không theo kịp nhu cầu của nhà tuyển dụng. Điều này cũng đúng với các nước tiên tiến. Ví dụ, nhiều trường đại học ở Australia hiện phải trải qua cải cách giáo dục từ hai học kỳ một năm chuyển thành ba học kỳ để đáp ứng nhu cầu đào tạo mới. Nhân cơ hội này, tôi quyết định sáp nhập một số môn trong ngành kỹ thuật xây dựng lại với nhau để có thêm chỗ cho một số môn mới như Trí tuệ nhân tạo hay Cảm biến. Đây là những môn chỉ phổ biến trong ngành này khoảng chục năm gần đây. Thế nhưng ở Việt Nam, với cùng một thời gian đào tạo, các trường còn phải gồng gánh thêm nhiều môn khác như kỹ năng mềm, tiếng Anh, xã hội học, pháp luật đại cương... Tôi không phủ nhận tầm quan trọng của các kiến thức này, nhưng có lẽ nên để đào tạo ở nơi khác, hoặc bằng cách thức khác hiệu quả hơn.

Ví dụ, khi phải đánh giá hồ sơ học bổng của một ứng viên từ Việt Nam, tôi đã tham khảo tài liệu của một trường đại học công lập top đầu để làm rõ nhận định của mình. Tôi thấy nội dung của môn kỹ năng mềm như trò chơi kết nối, thảo luận về con người lý tưởng, thuyết trình... là nội dung ở cấp hai của một số nước tiên tiến. Môn tiếng Anh xào lại nội dung của bậc phổ thông. Nên nhường thời lượng giảng dạy cho tiếng Anh chuyên ngành. Trải nghiệm cá nhân của tôi là sinh viên có vốn từ chuyên ngành khá hữu hạn, không đủ 1.000 từ để làm việc. Một số môn xã hội không có đóng góp gì nhiều cho chất lượng đào tạo chuyên môn.

Thứ tư là thiếu sự tham gia của nhà tuyển dụng vào định hướng đào tạo. Các đại học của Australia thường có ban cố vấn (industry advisory board) từ một số công ty đối tác thân thiết của trường. Các trường thường họp với họ mỗi quý để nhận lời khuyên nhằm đảm bảo hoạt động đào tạo đi theo nhu cầu thị trường. Về bản chất, các công ty không quan tâm tới cách thức đào tạo, mà chỉ quan tâm tới kết quả của quá trình học tập, là những kỹ năng họ muốn sinh viên phải nắm bắt trước khi tốt nghiệp. Các công ty này cũng thường nhận sinh viên thực tập. Theo quy định, sinh viên cần ít nhất 60 ngày thực tập trước khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, sinh viên của tôi thường đã có đủ thời lượng thực tập ở năm ba. Năm bốn, sinh viên tiếp tục làm việc bán thời gian ở công ty đó để tích lũy kinh nghiệm. Do đó, các em thường được tuyển từ trước khi tốt nghiệp, hoặc có ít nhất một năm kinh nghiệm trước khi ra trường.

Thứ năm là tư duy sư phạm của nhiều trường có thể đã đi sau thời đại. Tôi biết nhiều nhà giáo cho rằng, đào tạo sinh viên chỉ là đào tạo đại cương chung chung, nhà tuyển dụng "sau đó" sẽ đào tạo sâu thêm để phù hợp với nhu cầu riêng của từng công ty. Tuy nhiên nếu sinh viên không được tuyển dụng, thì sẽ không có "sau đó". Khác với thời bao cấp, khi mà sinh viên tốt nghiệp được phân công công tác, sinh viên hiện nay cần có đủ kỹ năng nghề nghiệp tối thiểu để được tuyển dụng trước đã. Thời gian là vàng với doanh nghiệp, họ không tuyển về để đào tạo tiếp một vài năm nữa.

Rõ ràng đang có sự lệch pha ngày càng lớn giữa đào tạo và tuyển dụng. Việc sinh viên ngành A làm ngành B cho thấy quá trình đào tạo không có nhiều tác dụng. Ngành A đào tạo, nhưng không dùng được. Còn ngành B không cần phải học cũng làm được.

Nếu bắt buộc phải trả lời cho câu hỏi liệu bằng đại học có đáng giá không, tôi vẫn tin rằng bằng đại học có giá trị của nó, ít nhất là trong điều kiện hiện tại ở Việt Nam. Tính tự học của phần lớn học sinh Việt Nam thấp, không có bằng cấp gần như đồng nghĩa với việc không có kỹ năng, không có cơ hội nghề nghiệp tốt.

Đứng từ góc độ cá nhân, mỗi người là khác nhau và có rất nhiều con đường để làm giàu. Học nghề hay làm nông nghiệp cũng rất tốt. Tuy nhiên, đứng từ góc độ quốc gia, việc phát triển kinh tế với xương sống nhân lực chất lượng cao là bắt buộc.

Tô Thức

Đã có hơn 56 nghìn người từ hơn 100 quốc gia tìm đến làng Sindo học tập, trải nghiệm rồi đem những thành tựu được sàng lọc về áp dụng cho địa phương mình. Trong đó có Thái Nguyên của Việt Nam và nhiều địa phương khác ở Đồng bằng Sông Cửu Long.

Trong lúc chuẩn bị báo cáo, tôi đã rất háo hức chờ câu hỏi của giáo sư và các bạn người Hàn rằng, địa phương nào của Việt Nam đã áp dụng thành tựu của Saemaul Undong, và hướng tới xây dựng hình ảnh như thế nào?

Ngược lại, tôi như bị "xịt keo" khi được nhiều bạn cùng lớp hỏi, tài liệu hay chứng cớ nào để nói, Sindo là ngôi làng đầu tiên xuất phát phong trào Làng mới của Hàn Quốc. Để trả lời cho câu hỏi "cắc cớ" này, tôi chắc nịch rằng, từ những tư liệu của nước bạn đã cung cấp, thông tin cho chúng tôi. Không phải các bạn còn có hẳn một bảo tàng kỷ niệm nơi khai sinh ra phong trào Làng mới đấy sao?

Thế nhưng, để giúp tôi hiểu hơn, giáo sư cho biết, thời điểm tái thiết hình ảnh nông thôn, khẳng định vị thế và phát triển theo hướng tự lực tự cường, mỗi địa phương trên khắp Hàn Quốc đều có những công trình, phần việc do chính người nông dân tự biết và làm. Khi đó, chưa ai gọi đây là phong trào xây dựng làng mới. Nhanh tay hơn các địa phương khác, làng Sindo hưởng ứng chủ trương xây dựng Seamaul Undong của cố Tổng thống Park Chung Hee - từ sau chuyến ghé thăm, chứng kiến dân làng tự bắt tay vào khắc phục lũ lụt khi ông đang về miền Nam khảo sát vào năm 1969. Nhờ vậy, nơi đây cũng được Tổng thống Park Chung Hee chọn là nơi khai sinh phong trào Làng mới.

Vậy nên, với người Hàn Quốc, khó mà nói đâu là nơi khai sinh ra phong trào này. Cách làm của Sindo chỉ thể hiện sự nhanh nhạy của địa phương trong việc cạnh tranh xây dựng hình ảnh.

Bán tín, bán nghi sau giờ báo cáo, tôi thử bằng một phép kiểm tra với lễ hội trái hồng. Tôi tìm hiểu xem làng Sindo có tổ chức lễ hội trái hồng hàng năm để quảng bá hình ảnh địa phương không? Vì trong dịp theo đoàn Đồng Tháp đến làng làm việc vào năm 2017, trưởng làng Sindo từng tự hào giới thiệu, nhờ trái hồng mà dân làng Sindo không phải di cư về các thành phố lớn để tìm việc, mỗi nông hộ ở đây hàng năm có thu nhập tiền tỷ nhờ loại trái cây này. Nó từng được dân gửi về cho tổng thống sau này bị phế truất là Park Geun Hye - con gái của cố tổng thống Park, để bà dùng cho nguôi nỗi nhớ quê hương.

Thật bất ngờ với kết quả tìm kiếm của tôi, Sindo không có bất cứ một lễ hội trái hồng nào. Nó được tổ chức ở một địa phương khác có lịch sử hơn 100 năm trồng và phát triển.

Lúc này, tôi nghĩ về nhiều lễ hội của Việt Nam nhằm đẩy mạnh hình ảnh du lịch nông thôn, lưu thông sản phẩm nông nghiệp, cải thiện chất lượng sống của nông dân và nhiều lợi ích khác. Có thể vì nóng lòng tìm xem quê nhà có gì đặc biệt để xây dựng hình ảnh nên gần đây nhiều địa phương đua nhau tổ chức lễ hội, thậm chí có nhiều lễ hội liên tục diễn ra mỗi tháng. Chủ đề thì đa dạng và phong phú. Trái cây, trang phục, làng nghề đều có và được lên sàn biểu diễn.

Đó là tín hiệu mừng. Tuy nhiên, lễ hội này vừa xong, hình ảnh của nó chưa được đọng lại, thì tôi lại đã thấy có lễ hội khác, cuối cùng, ngay chính người địa phương cũng không hiểu đâu mới là điểm đặc trưng, thế mạnh lớn nhất của làng quê mình.

Tôi có thể quá khắt khe. Nhưng thử nhìn vào thực tế. Nếu như lễ hội đầu hình ảnh quảng bá chỉn chu bao nhiêu thì lễ hội sau lại na ná và nhạt nhòa bấy nhiêu. Và cũng vì thiếu chiến lược thống nhất trong việc chọn điểm đặc trưng, có thế mạnh nhất, nên nhiều lễ hội, sự kiện quảng bá thương hiệu địa phương ở Việt Nam bị trùng lặp, không đặc sắc, khó gây ấn tượng với du khách.

Các địa phương ở Hàn Quốc không khác với Việt Nam, một thời gian dài, cũng lúng túng trong việc chọn sản vật xứng đáng nhất của địa phương để khẳng định tính thương hiệu và cạnh tranh với địa phương khác. Nhưng, họ bình tĩnh hơn, không "hoảng hốt" chạy theo đại trà để khôn ngoan chọn đâu là thứ đặc trưng nhất, có hiệu quả quảng bá tốt, dễ gây ấn tượng nhất.

Vì lẽ đó, Sindo đã không cần có thêm trái hồng làm công cụ cạnh tranh. Sindo đã chọn và chỉ chọn duy nhất "phong trào Làng mới" làm chất liệu chính nhằm xây dựng hình ảnh trong marketing thương hiệu. Họ nghiêm túc đầu tư chuyên gia, con người và vật lực chỉnh trang hạ tầng nông thôn để xây dựng hẳn một câu chuyện không chỉ chỉn chu mà còn mang tính kỳ tích về phong trào này, làm sức mạnh cạnh tranh. Nhờ đó, Sindo hằn lại trong tâm trí của rất nhiều người.

Ngạn ngữ cổ có câu: "Bạn sẽ quên những gì bạn nghe; bạn sẽ nhớ những gì bạn thấy; bạn sẽ hiểu những gì bạn làm". Vậy nên, giống như khi bạn dùng ống kính máy ảnh, nếu không lấy nét vào một điểm, bạn sẽ thấy nhiều thứ lung linh, nhưng nhòe nhoẹt; và bạn chỉ thu được bức ảnh nhạt nhòa.

Nguyễn Nam Cường