"Mẹ chúng tôi là con út mà lập gia đình sớm nhất. Lúc đầu ông ngoại giận lắm, khi mẹ mang bầu tôi mới được ông cho về nhà ở Chợ Lớn an dưỡng sinh con. Hồi nhỏ tôi không biết nhiều, chỉ thấy ngôi nhà to lớn của ngoại sao mà khác xa nhà mình", chị Châu Huyền Khanh - con cả Châu Kỳ kể với VietNamNet.

Năm 1964, vợ chồng Châu Kỳ sinh con thứ 2 thì hay tin cha vợ chuẩn bị sang thăm cháu. Hai người hoảng vì thấy nhà gỗ xanh xấu xí, rẻ tiền, sợ ông không hài lòng nên tìm cách đổi chỗ ở khác.

Châu Kỳ bèn tìm đến bà Sáu chủ Hãng đĩa Việt Nam, xin bán trước tựa bài Sao chưa thấy hồi âmđể ứng tiền, nhạc sẽ nộp sau.

Không ngờ, ca sĩ Hoàng Oanh thể hiện quá thành công, nhạc phẩm nổi đình đám. Ông lấy số tiền Hãng đĩa Việt Nam trả thêm mua 1 chiếc xe hơi Toyota hạng sang thời đó làm phương tiện đi lại, đưa đón gia đình đi chơi Vũng Tàu.

Sau Sao chưa thấy hồi âm, sự nghiệp Châu Kỳ 'lên hương', các bài kế tiếp như Giọt lệ đài trang, Con đường xưa em đi, Đừng nói xa nhau... cứ ra là bán 'đắt như tôm tươi'.

Châu Kỳ và Kha Thị Đàng yêu thương, gắn bó nhau. Bà Đàng có tư duy không sống dựa vào chồng nên luôn đi làm, chưa bao giờ ở nhà tiêu tiền.

Trước 1975, bà Đàng làm công nhân rồi kế toán ở nhà máy giấy Cogivina (nay là nhà máy giấy Tân Mai), Biên Hòa. Trong đó, Hồ Đình Phương - người chấp bút phần lời hơn 20 bài hát nổi tiếng của Châu Kỳ - là giám đốc, rất thân với gia đình.

Sau giải phóng, giai đoạn chồng đi cải tạo, bà vừa đi làm kiếm tiền nuôi con, vừa thăm nuôi chồng. Lương vỏn vẹn 300 đồng khi mỗi lần thăm nuôi hết 1.000 đồng chưa kể tiền nuôi các con ăn học, bà phải cắn răng làm thêm nhiều việc. Sau này, bà chuyển về làm ở phòng vật tư nhà máy diêm Hòa Bình (Quận 4, TP.HCM) cho tiện đi lại.

Vậy mà trong gia tài 400 bài hát, nhạc sĩ Châu Kỳ viết về vô số bóng hồng, chỉ có một bài viết riêng cho vợ Kha Thị Đàng là Em gái miền Nam. Bà Đàng luôn thông cảm, xem như cách ông tạo ra nhiều ca khúc hay tặng đời.

Bà Đàng có mối giao hảo với phần lớn bạn bè trong giới văn nghệ của chồng.

Từ năm tháng bên nhau đến khi Châu Kỳ tạ thế, bà Đàng luôn có ý thức giữ gìn gia tài âm nhạc của chồng. Bà thuộc toàn bộ sáng tác, từng có giai thoại Chế Linh hát sai 1 từ trong bài Túy caliền bị bà phát hiện, góp ý. 

Chồng qua đời, bà Đàng tiếp tục bảo quản di sản âm nhạc đến khi giao lại người con thứ 3 rồi mất vào năm 2022. 

'Sao chưa thấy hồi âm' - Như Quỳnh

Bốn người con không theo nghệ thuật

Nhạc sĩ Châu Kỳ và bà Kha Thị Đàng có 4 người con lần lượt sinh năm 1956, 1964, 1970 và 1976.

Năm con cả - bà Châu Huyền Khanh 11 tuổi, Châu Kỳ làm việc ở đài truyền hình, phụ trách chương trình Tiếng thùy dươngchuyên giới thiệu bài hát và giọng ca mới. Ông đã sắp xếp con gái lên sân khấu song ca bài Em bé đánh giàyvới một thần đồng âm nhạc bằng tuổi là danh ca Hương Lan.

Tiết mục thành công ngoài tưởng tượng, bà Khanh bắt đầu được khán giả biết đến thì nhà ngoại bày tỏ không muốn cháu mình theo nghề ca sĩ. Vì vậy, Châu Kỳ ép con đi học, từ chối các lời mời. 

Lúc ấy, bà Khanh trách cha không ngó ngàng con gái ruột trong khi nhạc ông giúp nhiều ca sĩ như Duy Khánh, Chế Linh, Hương Lan, Phương Hồng Quế, Tam ca Sao Băng... nổi tiếng.

Lớp 11, bà chán học nên cãi lời cha, đòi đi hát. Châu Kỳ cũng xuôi, hỗ trợ con gái tham gia các chương trình truyền hình của mình và danh ca Duy Khánh. Sau năm 1975, bà vẫn theo Đoàn Văn công Quân khu 7, Đoàn xiếc Tuổi Trẻ... một giai đoạn ngắn rồi giã từ nghệ thuật.

"Thỉnh thoảng, tôi mắc cỡ khi cha mẹ đặt tên quá đẹp và kiểu cách trong khi mình không thể theo đuổi sự nghiệp ca sĩ đến cùng", bà Khanh tâm sự.

Người con thứ 2 của Châu Kỳ từng có thời gian hoạt động tại Đoàn Văn công Quân khu 7 với vai trò nghệ sĩ múa. Sau này, anh lập gia đình rồi bỏ nghề, đi buôn bán kiếm tiền nuôi vợ con.

Anh Châu Huy Toàn - người con thứ 3 - từng được cha cho thi vào Nhạc viện TP.HCM chuyên ngành violin nhưng trượt do không đủ năng khiếu. Anh làm việc tại Nhà hát Lớn TP.HCM từ năm 1990 đến nay.

Lắp camera hay gửi hình ảnh suất ăn bán trú của học sinh là việc không mới. Tại TP.HCM, hồi đầu năm học một số trường học ở TP Thủ Đức xảy ra các vấn đề về suất ăn bán trú. Lúc này, những clip quay tại cơ sở cung cấp suất ăn cho một trường tiểu học ở thành phố này xuất hiện trên mạng xã hội. Trong clip, phụ huynh phát hiện thực phẩm bốc mùi, không đảm bảo an toàn. Sự việc sau đó được xác minh xảy ra ở nơi cung cấp suất ăn cho học sinh Trường Tiểu học Phú Hữu.

Trước phản ứng của phụ huynh, nhà trường đã ra quyết định cho dừng bán trú, đồng thời ngưng hợp đồng cung cấp suất ăn với đối tác. Ngoài ra, 4 trường học khác cùng hợp tác với đơn vị cung cấp suất ăn đã phải đổi đơn vị cung cấp suất ăn mới.

Để tăng cường giám sát công tác suất ăn bán trú cho học sinh, Phòng GD-ĐT TP này tiếp tục yêu cầu hằng ngày, hiệu trưởng các trường học tại TP Thủ Đức, TP.HCM sẽ chụp hình ảnh suất ăn của học sinh gửi về phòng GD-ĐT. Phòng GD-ĐT sẽ ứng dụng công nghệ thông tin, tạo một đường links để hiệu trưởng các trường gửi hình ảnh suất ăn cho hội phụ huynh, đồng thời sẽ gửi về phòng GD-ĐT.

Phòng GD-ĐT cử một chuyên viên chuyên phụ trách, nếu có vấn đề gì sẽ có minh chứng để đối sánh. Đây là sự phối hợp giữa phụ huynh, cơ quan chuyên môn cùng tham gia vào để đảm bảo an toàn cho học sinh.

Lắp camera hay hình ảnh suất ăn có giám sát được việc ăn bán trú hay không? Một hiệu trưởng trường THPT ở TP.HCM cho rằng, con người chúng ta hay sử dụng các dụng cụ khác để bao biện cho hành vi sai trái của mình. Chẳng hạn trong thi cử yêu cầu lắp camera giám sát trong phòng thi, bắt học sinh để cặp sách cách xa phòng thi 50m… thế nhưng vẫn có có chuyện lọt đề, hay tiêu cực.

Đối với việc lắp camera để giám sát bữa ăn bán trú chỉ có thể giám sát được hình ảnh suất ăn chứ không thể giám sát được dinh dưỡng hay thức ăn hư hỏng. Camera chỉ là hình ảnh bề ngoài, không thể thay thế con người trong khâu kiểm định, định lượng, định tính thức ăn, vệ sinh an toàn thực phẩm.

“Mặt khác lắp camera chỉ là giải pháp tình thế. Thực chất, thức ăn ngon hay dở nằm ở đạo đức của người đứng đầu. Nếu người thầy có toan tính thì hình ảnh qua camera có màu mè, có đẹp cũng không phản ánh được chất lượng suất ăn. Chất lượng suất ăn nằm ở nguyên liệu thịt, cá, gà, rau, củ, quả có tươi, sạch hay không? Nằm ở chế biến có sạch sẽ hay không? Chỉ cần người thầy mua nguyên liệu chất lượng loại 3 thay vì loại 1, hình ảnh camera cũng không thể giám sát. Như vậy chất lượng của bữa ăn bán trú nằm ở cái tâm của người thầy, chứ không nằm ở hình ảnh qua camera”– ông nói.

Một hiệu trưởng khác ở TP.HCM cũng cho rằng, việc gắn camera vừa tốn kém nhưng không mang lại giá trị đích thực về sự chăm chút cho bữa ăn bán trú của học sinh. Lắp camera chỉ là việc làm cảm tính để người dân thấy rằng khi có sự phản ánh nhà trường, các cơ quan có sự cầu thị.

“Nếu như người đứng đầu không đủ đạo đức, trách nhiệm, thức ăn của học trò sẽ không đủ dinh dưỡng, không ngon, không chất lượng", bà nói. Theo bà, không chỉ suất ăn bán trú trước đó nhiều vụ việc tiêu cực liên quan đồng phục, sữa học trò, thực phẩm… đã xảy ra. Đây là các vấn đề, hiện tượng rất cần đạo đức người đứng đầu.

"Nếu camera bị lỗi thì sao?'', thầy một giáo viên ở TP.HCM đặt câu hỏi. Theo giáo viên này, việc lắp camera chỉ là giải pháp tình thế. Giải pháp lâu dài là lập thực đơn bữa ăn và dán lên cho mọi người thấy. Khi nhà trường công khai, dán trên bảng tin, phụ huynh sẽ biết con mình ăn uống như thế nào.

Ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM), thông tin, để kiểm soát bữa ăn bán trú của học sinh ông yêu cầu phải lưu mẫu thức ăn hằng ngày. Mặt khác, lãnh đạo nhà trường và bộ phận quản lý học sinh cũng ăn trưa, ăn sáng cùng với suất ăn của học sinh. Như vậy khi có việc gì không hài lòng, nhà trường sẽ xử lý tại chỗ, thậm chí huỷ hợp đồng với đơn vị cung cấp suất ăn tại chỗ.

“Suất ăn đó, nếu người lớn chúng tôi ăn thấy ngon chắc chắn học sinh của chúng tôi ăn cũng sẽ ngon. Còn nếu chúng tôi ăn dở, học sinh ăn cũng sẽ dở. Chúng tôi ăn để kiểm tra, thẩm định, kiểm định hằng ngày”- ông Phú nói.

Hiệu trưởng cho hay việc này sẽ phải khiến đơn vị cung cấp suất ăn phải e dè nếu có manh nha tiêu cực. Đối với việc học sinh ăn ngoài, ông Phú cho hay, trường tôn trọng quyết định của học sinh, gia đình nhưng ông đã đi ăn hết tất cả các quán ăn ở xung quanh trường, sau đó chia sẻ cho học trò quán ngon hay dở, đồng thời căn dặn phụ huynh để học sinh ăn uống ở những nơi đảm bảo an toàn.

Từ vụ 11 học sinh ăn 2 gói mì tôm: Lào Cai yêu cầu trường học lắp camera