
Đến nay đã 31 năm trôi qua, nhưng tôi vẫn nhớ mãi trong lòng và có lẽ cũng không bao giờ quên được câu nói nhắn gửi của một phụ huynh học sinh ngày nào! Nó như một bài học vỡ lòng cho tôi khi mới vào nghề dạy học.Năm 1986, tôi nhận quyết định về giảng dạy ở trường cấp I,II Diên Tân, Diên Khánh, Khánh Hòa, là một xã kinh tế mới của huyện Diên Khánh lúc bấy giờ. Nhiều người nói đây là vùng “khỉ ho cò gáy”.
Thật vậy, đời sống của nhân dân nơi đây hết sức khó khăn, họ chỉ biết vào rừng chặt củi về bán để kiếm sống qua ngày. Nhiều em học sinh sáng đến trường chiều cũng theo cha mẹ vào rừng chặt củi. Đồng ruộng thì khô cằn, chỉ canh tác được một vụ nước trời vào tháng mười âm lịch khi bắt đầu có mưa.

|
Những học trò nhỏ người Lào Lự, người H’Mông, người Thái, người Dao Trường Tiểu học Phiêng Hào, xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu. Ảnh: Lê Anh Dũng. |
Một hôm, tôi thấy có nhiều em học sinh lớp 7 đi chân không vào lớp. Tôi liền nói “Các em ở trên này nên giống người dân tộc hết”. Ý tôi muốn nói các em đi chân không như người dân tộc họ không đi dép vậy (vì ở xã Diên Tân lúc bấy giờ có nhiều người dân tộc Raglai sinh sống). Không ngờ, tối hôm ấy có 3 phụ huynh học sinh đến khu tập thể nơi tôi ở gặp tôi để hỏi chuyện. Thật sự ban đầu, tôi không biết phụ huynh gặp tôi nói chuyện gì.
Rồi một phụ huynh hỏi “Tại sao thầy nói con tôi giống người dân tộc?”.
Lúc này tôi mới hiểu ra rằng việc sáng nay mình nói học sinh giống người dân tộc đã gây ra sự không hài lòng của phụ huynh. Tôi cũng hơi hoang mang vì lần đầu tiên tiếp phụ huynh, không biết họ có hiểu ý tốt của tôi không? Họ muốn gì ở tôi? Tôi đúng hay sai? Phải trả lời họ thế nào đây? Hàng loạt câu hỏi tôi tự đặt ra trong đầu. Thật sự, tôi hơi run vì mới ra trường chưa có kinh nghiệm gì hết trong quan hệ với phụ huynh học sinh.
Tôi cố bình tĩnh trả lời phụ huynh rằng “Ý tôi muốn nói các em phải đi dép, không nên di chân không lỡ không may đạp phải đinh, gai… thì rất nguy hiểm”. Đây đúng là ý tôi khuyên các em nên đi dép, nhưng vì các em không hiểu nên về nói với bố mẹ, lại thành ra tôi chê bai con họ!
Một phụ huynh khác lên tiếng “Con tôi làm gì có dép để đi!”.

|
Những học trò nhỏ người Lào Lự, người H’Mông, người Thái, người Dao Trường Tiểu học Phiêng Hào, xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu. Ảnh: Lê Anh Dũng. |
Lúc này, tôi thật sự hối hận vì đã không biết được phụ huynh rất nghèo, không có tiền để mua cho con đôi dép đi học. Tôi chỉ biết nói xin lỗi phụ huynh vì không biết nguyên nhân tại sao các em không có dép.
Rất may, sau khi tôi giải thích, phụ huynh cũng hiểu được và thông cảm về lời nói của tôi. Khi ra về, một phụ huynh nhắn nhủ một câu mà tôi nhớ mãi: “Thầy cần phải học nói”.
Tôi đã rất buồn và tự trách mình khi chưa tìm hiểu vì sao nhiều em không có dép mà vội nói như vậy. Tuy buồn, nhưng sự việc đó cũng cho tôi thêm kinh nghiệm sống: Hãy thận trọng trước khi nói, nhất là đối với học sinh phải thật chuẩn mực.
Kể câu chuyện này, tôi mong đồng nghiệp hãy hiểu rằng ở nhiều nơi học sinh còn nhiều khó khăn thiếu thốn, nếu không thể giúp được các em thì cũng nên thông cảm đừng bắt học sinh phải theo những quy định do thầy cô đặt ra, vô tình làm khó học sinh như: phải có dây buộc tóc, không được đi dép không có quai hậu, phải có đồng phục, phải có cặp đựng sách vở… mà đầu năm các trường thường hay quy định.
Nguyễn Văn Lực(Giáo viên trường THCS Trịnh Phong, Diên Khánh, Khánh Hòa)
" alt=""/>“Thầy cần phải học nói”
9h sáng, lớp 3I bắt đầu giờ học Tiếng Anh. Sĩ số lớp là 16, nhưng hôm ấy vắng 2 em, còn 14. Cô giáo chủ nhiệm lớp nói tiếng Anh rất chuẩn, nhưng môn English thì do một giáo viên khác phụ trách.
Giáo viên Tiếng Anh vào lớp, học sinh chào "Good morning". Cô chào lại, rồi viết lên bảng những câu hỏi thăm trong bài cũ.
- How are you?
- I'm fine.
I'm OK.
Not so good.
(Những biểu tượng cảm xúc được cô giáo vẽ kèm theo câu nói).

|
Cô và trò trong một trò chơi học tiếng Anh. |
Giáo viên cho học sinh hỏi nhau tên tiếng Anh "What's your name?", sau đó là "How are you?". Có bé quên tên tiếng Anh của mình, cô hỏi cả lớp xem bạn nào biết, rồi nhắc cho bé lặp lại. Học sinh nào phát âm chưa đúng hay không nhớ bài, cô sửa từng chữ, luôn vui vẻ, kiên nhẫn và dịu dàng.
Một bé trai nghịch thước nhiều lần, giáo viên chủ nhiệm khi ấy xuất hiện, nhắc nó cất thước vào hộc bàn. À, nhân nói về bàn học sinh, cần tả một chút. Mỗi bé ngồi một bàn cá nhân, có thể dễ dàng di chuyển. Thỉnh thoảng giáo viên muốn xếp chỗ theo ý mình, thì vào sớm, đặt mảnh giấy ghi tên từng học sinh lên bàn. Các giáo viên dạy ngoại ngữ thường thích đổi chỗ học sinh mỗi ngày, để các em thực hành với cả lớp. Mặt bàn đóng vai trò như nắp của hộc tủ, có thể lật lên được. Măt dưới "nắp tủ" dán thời khóa biểu.
Sau khi ôn bài cũ, cả lớp học bài mới: màu sắc. Giáo viên dùng máy chiếu lần lượt cho hiện những từ chỉ màu sắc tiếng Anh và nghĩa bằng tiếng Phần Lan. Cô đọc mẫu, học sinh đọc theo, mỗi từ vài lần.
Học sinh chỉ đọc thôi, không ghi chép gì cả. Tiết học hôm ấy, các bé học 10 từ chỉ màu sắc là: black, yellow, pink, white, purple, brown, red, blue, orange và green.
Cô hỏi: What is your favourite colour? (Em thích màu gì?)
Mỗi học sinh lần lượt trả lời.
Cô cho cả lớp chơi trò chơi: cô gọi tên một màu sắc bằng tiếng Anh, mỗi học sinh phải tìm ra màu ấy trong lớp và chạm tay vào đó. Trò chơi khiến cả lớp chạy vòng vòng, náo động và vui vẻ.
Tiếp theo là một trò chơi nữa, lần này do giáo viên chủ nhiệm điều khiển. Cả lớp ngồi thành vòng tròn, cô bày ở giữa những vật có màu sắc khác nhau. Những "đạo cụ" ấy rất đơn giản, có sẵn trong lớp như: viết màu, phấn, thước, kẹp giấy... Lần lượt từng em đi ra khỏi lớp khoảng 1 phút, những em còn lại sẽ chọn một màu là "thuốc độc" (poison). Khi trở vào, em đó sẽ nhặt từng vật trong vòng tròn, cho đến khi trúng màu được chọn thì mọi người sẽ hô "poison". Mỗi lần học sinh nhặt một vật dụng lên, cả lớp sẽ cùng đọc tên màu sắc tương ứng bằng tiếng Anh.
Các em chơi khoảng 15 phút, ai cũng có cơ hội đoán và "trúng độc" rồi thì giáo viên cho ngưng.
Học sinh về chỗ ngồi của mình, cô giáo phát cho mỗi em một con voi bằng giấy có in từ chỉ màu sắc bằng tiếng Anh. Các em sẽ theo từ đó mà tô màu cho con voi của mình. Chẳng bao lâu đã có một bầy voi sặc sỡ, voi xanh lá, voi cam, voi đỏ đọ vòi cùng voi nâu voi tím...
Cô giáo chủ nhiệm quay lại dặn dò đôi điều rồi cho các em ra chơi. Nhưng tiết này cô không cho ra đồng loạt mà gọi tên màu sắc. Ví dụ cô đọc "Black" thì học sinh nào có mặc màu đen trên người mới được ra chơi. Chỉ là một thay đổi nhỏ nhưng không khí sôi động hẳn, bé nào cũng hồi hộp và thấy mình đặc biệt vì cô chú ý quần áo của mình.
Vậy là hết một tiết Tiếng Anh, học sinh chỉ học 10 từ chỉ màu sắc và ôn bài cũ. Tuyệt đối không ghi chép một chữ, các em đều nhớ bài ngay tại lớp. Và trò chơi chiếm 2/3 thời lượng tiết học.
Tuệ Nhật(Du học sinh Phần Lan, trích từ "Phần Lan 100 - Lửa trời đuôi cáo")
" alt=""/>Một giờ học tiếng Anh lớp 3 ở Phần Lan