Tình trạng bị giả mạo, mạo danh để lừa đảo người dân như Giao Hàng Tiết Kiệm gặp phải kể trên cũng xảy ra với nhiều doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam và trên thế giới. Trung tuần tháng 6, Bưu điện Ấn độ - Indian Post đã bị đối tượng xấu mạo danh để lừa đánh cắp thông tin cá nhân của người dân.

Với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam - Vietnam Post, hồi giữa tháng 6, doanh nghiệp này đã cảnh báo việc bị  đối tượng lừa đảo giả mạo để  thực hiện các cuộc gọi cho khách hàng với các nội dung "Tri ân khách hàng khi cài đặt app theo link hướng dẫn và giảm thêm 5k".

Chia sẻ tại tọa đàm "Sẵn sàng tâm thế đổi mới trong kỷ nguyên số" giữa Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng với lãnh đạo quản lý cấp trung của Bộ vào ngày 28/6, Phó Chánh văn phòng Vietnam Post Nghiêm Tuấn Anh cho biết, đơn vị thường xuyên phải đối mặt với tình trạng bị giả mạo, mạo danh để lừa đảo, gây ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp.

“Hiện nay các doanh nghiệp nói chung và Vietnam Post nói riêng đang phải đối mặt với nguy cơ, rủi ro trên mạng do tình trạng nở rộ việc tội phạm mạng sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo – AI để giả mạo doanh nghiệp thực hiện hành vi trái pháp luật. Ví dụ như, đối tượng xấu giả mạo nhân viên Bưu điện để phát thông báo khách hàng có gói hàng đang chuyển đến và yêu cầu chuyển tiền để nhận. Hành vi lừa đảo này ảnh hưởng xấu đến ngành, thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp, đồng thời cũng ảnh hưởng đến lợi ích của người dân”,ông Nghiêm Tuấn Anh cho hay.

Theo thống kê, cơ sở dữ liệu chống lừa đảo trực tuyến quốc gia do Cục An toàn thông tin xây dựng và vận hành, hiện đã tập hợp, cảnh báo khoảng hơn 125.000 địa chỉ website giả mạo liên quan đến lừa đảo trực tuyến. Bên cạnh đó, hiện nay, hàng tuần, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia - NCSC thuộc Cục An toàn thông tin đều cập nhật danh sách các website giả mạo với mục đích lừa đảo được phát tán trên không gian mạng Việt Nam để người dân biết, phòng tránh bị các đối tượng xấu lừa.

Cơ quan chức năng, các tổ chức tài chính - ngân hàng, các sàn thương mại điện tử, các công ty lớn, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ... là những đơn vị thường bị các đối tượng lừa đảo giả mạo website, fanpage. Theo phân tích của chuyên gia Cục An toàn thông tin, việc các đối tượng giả mạo website không chỉ gây thiệt hại cho người dân, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, thương hiệu của chính cơ quan, tổ chức bị giả mạo.

Bên cạnh thường xuyên cập nhật danh sách website giả mạo, liên quan đến lừa đảo để nhiều người dân biết, Cục An toàn thông tin còn triển khai hệ sinh thái "Tín nhiệm mạng", gán nhãn tín nhiệm mạng, còn gọi là "nhãn xanh", cho hơn 5.000 website chính thống của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; Góp phần tạo niềm tin cho người dân khi truy cập các website, đồng thời dần tạo cho họ thói quen cẩn trọng khi vào các trang không có nhãn xanh.

Trong thời gian qua, cơ quan chức năng cũng thường xuyên khuyến nghị các đơn vị, doanh nghiệp chủ động rà quét, phát hiện sớm các website lừa đảo giả mạo tổ chức của mình, để cảnh báo sớm đến người dùng. Qua đó, chủ động ngăn chặn các hoạt động lừa đảo, đảm bảo an toàn thông tin cho người dùng và cũng là để bảo vệ chính thương hiệu của doanh nghiệp.

Tại buổi tọa đàm với các cán bộ quản lý cấp trung của Bộ TT&TT vào sáng ngày 28/6, người đứng đầu ngành TT&TT đã gợi mở cho Vietnam Post nói riêng cũng như cho các doanh nghiệp, tổ chức nói chung về cách để phòng chống với tình trạng bị giả mạo, mạo danh để lừa đảo.

Theo đó, với các vấn đề gặp phải trên không gian mạng, các doanh nghiệp, tổ chức cần coi đó là việc của mình để phân tích, bàn bạc nhằm tìm ra giải pháp để giải quyết. Đơn cử, để xử lý tình trạng bị mạo danh, giả mạo để lừa đảo, có 3 giải pháp các đơn vị cần quan tâm triển khai, đó là: Giám sát thông tin về đơn vị mình trên không gian mạng; Phát hiện sớm các vi phạm để đề nghị cơ quan chức năng hỗ trợ xử lý; Truyền thông rộng rãi tới toàn xã hội về các kênh thông tin chính thống, fanpage và website được đơn vị mình sử dụng cho việc tuyển dụng, giao dịch với các khách hàng.

Người thầy còn có công lớn trong việc giáo dục để nâng cao nhận thức, trình độ dân trí và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Để thể hiện lòng kính trọng và biết ơn đối với người thầy, cha ông ta đã có nhiều câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ như: “Không thầy đố mày làm nên”, "Muốn sang thì bắc cầu kiều/ Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy", “Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy/ Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao”, “Trọng thầy mới được làm thầy”, “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”… 

Vì thế, cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về, dân gian lại có câu nói quen thuộc: “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy”. Điều đó đã gợi nhắc đến truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Tôn sư trọng đạo” tốt đẹp từ bao đời nay của dân tộc ta. 

Từ đạo lí tốt đẹp đó của dân tộc, “Mùng 3 Tết thầy” đã trở thành một phong tục của người Việt trong ngày Tết cổ truyền. Bởi dân tộc ta vốn có tinh thần hiếu học, “tôn sư trọng đạo”. Tết là những ngày quan trọng và thiêng liêng nhất trong một năm. Đây cũng là dịp để con cháu thể hiện tấm lòng hiếu kính đối với ông bà cha mẹ và biết ơn người đã dạy dỗ mình. 

Mùng 1, mùng 2 là hai ngày con cháu tề tựu đông đủ để đi thăm hỏi, chúc Tết họ hàng bên nội, bên ngoại. Riêng ngày mùng 3, chúng ta dành để đến thăm hỏi, chúc Tết thầy. Đạo thầy trò xưa rất được coi trọng. Dù làm quan to đến mấy, ngày Tết nhiều người vẫn cung kính lễ phép về thăm hỏi và chúc Tết thầy để bày tỏ tấm lòng tri ân đối với người đã có công dạy dỗ để mình đỗ đạt thành danh, thành tài như hôm nay. “Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy” không cho phép mình lãng quên. 

“Ai mà phụ nghĩa quên công/Thì đeo trăm cánh hoa hồng chẳng thơm”. Những người dù không đỗ đạt ông nọ bà kia thì vẫn đến thăm hỏi chúc thầy bằng tấm lòng chân thành. Quà Tết biếu thầy ngày ấy không nặng về vật chất mà chủ yếu “cây nhà lá vườn” như con gà, con cá, bơ gạo nếp, nải chuối, cái bánh chưng, cành đào… Tình nghĩa thầy trò ấm áp thân thương như tình ruột thịt.

Chữ “thầy” mở rộng ra không chỉ để tỏ lòng biết ơn người đã dạy chữ mà còn là dạy nghề, truyền nghề, rồi những ân nhân của mình. Người đó có thể là thầy thuốc đã chữa khỏi bệnh hay cứu sống mình lúc thập tử nhất sinh, người đã giúp đỡ lúc khó khăn hoạn nạn… 

Do đó, “mùng 3 Tết thầy” là dịp để mỗi người thể hiện truyền thống “Tôn sư trọng đạo”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đối với những người có công với mình. Đó cũng là đạo lí ngàn đời của dân tộc ta được trao truyền lại cho các thế hệ.

Cách ứng xử của học trò ngày nay về ngày “mùng 3 Tết thầy” cũng có nhiều điều khác xưa. Phần lớn cũng do những sự đổi thay của xã hội tạo nên. Trẻ bây giờ học hành thi cử vất vả áp lực, gần như không có thời gian để đi chơi, cứ về nhà là vùi đầu vào sách vở mới hoàn thành bài các môn. Có được ngày nghỉ là các em lăn ra ngủ. Đặc biệt, có một thứ mà vô cùng lôi cuốn hấp dẫn bất cứ đứa trẻ nào đó là mạng xã hội. Có những em “nghiện” nặng, cứ vớ được cái điện thoại thông minh hay máy tính, iPad là dán mắt vào, không dứt ra được.

Thời gian nghỉ Tết khoảng một tuần, các em thường được bố mẹ cho về quê hoặc gia đình nào khá giả có điều kiện thì cả nhà đi du lịch, hết Tết mới về. Nếu không đi đâu, nhiều em cũng bị cuốn vào các trò chơi điện tử, không mấy hào hứng trong việc đi chúc Tết, nhất là “mùng 3 Tết thầy”. Hầu như các em cũng không để tâm tới.

Phong tục này đang dần trở nên xa lạ với học trò, nhiều em còn không hề biết đến câu nói quen thuộc của dân gian “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy”. Nhiều người bây giờ mắc bệnh thờ ơ vô cảm, không nặng tình nặng nghĩa như xưa. Việc giáo dục con cái lòng “Tôn sư trọng đạo” của không ít phụ huynh cũng chưa được coi trọng. Có đi chúc Tết thầy cô cũng chỉ Ban Phụ huynh đại diện.

Hơn nữa trong thời công nghệ 4.0 này, có nhiều phương tiện, cách thức để học sinh thể hiện tình cảm với thầy cô như nhắn tin, gọi điện, gửi thiệp… thay vì trực tiếp đến nhà chúc Tết như trước đây. 

Mặc dù “Tết thầy” ngày nay đã đổi thay theo thời thế nhưng trong tâm thức của nhiều người, nhớ đến thầy trong những ngày đầu xuân vẫn là điều không phai nhạt. Bởi “Không thầy đó mày làm nên”, “Một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy”. Thử hỏi có mấy ai học hành đỗ đạt nên người lại không có công lao, bóng dáng của người thầy? Cũng “Không có một vĩ nhân nào, một anh hùng nào trên đời này lại không qua bàn tay bế ẵm của người mẹ, cũng như trên trái đất này không có một vĩ nhân, một anh hùng nào lại không qua bàn tay dìu dắt và sự dạy dỗ của người thầy”. 

Nếu cha mẹ có công sinh thành nuôi dưỡng, thầy là người đã dạy cho ta từ nét chữ đầu đời, dạy từng bài học giúp ta có kiến thức, văn hóa, nghề nghiệp để bước vào đời. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn dạy đạo - đạo làm người để ta biết sống nhân hậu, tử tế, có nghĩa có tình, có trước có sau, có trách nhiệm với công việc, biết giúp ích cho đời. Đó mới là điều đáng quý nhất. Con người ta hơn nhau không phải ở trình độ, địa vị hay giàu sang mà hơn nhau ở cách sống. 

Công ơn truyền dạy tri thức và đạo lý làm người của thầy cũng sâu nặng như công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ cha. Vì thế cứ mùng 3 Tết Nguyên đán, các thế hệ học trò lại hẹn hò nhau cùng đến thăm và chúc Tết thầy cô đã dạy dỗ mình năm xưa. Đây vừa là dịp để thầy trò gặp nhau tay bắt mặt mừng, chuyện trò vui vẻ, ôn cố tri tân, vừa là thời điểm để bạn bè có cơ hội được tụ tập, giao lưu và chúc tụng những điều tốt đẹp trong một năm mới. 

Như vậy, “mùng 3 Tết thầy” xưa đã trở thành một phong tục đẹp để các thế hệ học trò bày tỏ tấm lòng tri ân thành kính đối với thầy cô của mình. Điều đó vừa thể hiện sự hiếu đạo của người học trò và vừa là lẽ sống nhân văn cao đẹp của người Việt Nam ta. Dù ở thời nào đi chăng nữa, dù xã hội có phát triển hay biến đổi đến đâu, đây cũng là nét đẹp văn hóa từ ngàn đời này cần được giữ gìn và phát huy.

Phạm Thị Hường (Giáo viên Trường THCS Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội)

Thiên Di (tổng hợp)

(Ảnh: FBNV)