Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy rất ít người lớn tuổi được tiếp cận với công nghệ. Tờ TechCrunch dẫn một số liệu cho thấy hơn 1/3 người trên 65 tuổi ở Mỹ - đất nước phát triển nhất thế giới và nổi tiếng với các tập đoàn công nghệ toàn cầu - chưa từng sử dụng Internet.

Bên cạnh đó, một nửa người già không có Internet ở nhà. Trong số những người cho biết có sử dụng Internet, gần một nửa nói rằng họ cần sự trợ giúp khi dùng các thiết bị công nghệ.

Nghịch lý về sự tiến bộ

Công nghệ đang dần trở thành một phần cuộc sống và mọi người đều cần phải nắm vững các kĩ năng cơ bản để hòa nhập xã hội. Việc không cung cấp các dịch vụ Internet hay không tổ chức đào tạo sử dụng công nghệ cho người già có thể sẽ loại bỏ họ khỏi xã hội, làm xấu hơn xu hướng cô lập và cô đơn vốn đã đáng lo ngại ở người già.

Tại Tech Allie, một chương trình phi lợi nhuận đào tạo kĩ năng và cung cấp các thiết bị công nghệ cho người già, nhiều người già đã cho biết rằng họ tham gia chương trình vì cuộc sống hiện đại khiến họ "có cảm giác như đang đứng bên ngoài một tòa nhà và không có quyền bước vào".

Tôi có cảm giác như đang đứng bên ngoài một tòa nhà mà mình không có quyền bước vào

Một người cao tuổi tham dự chương trình Tech Allie

Một người phụ nữ khác chia sẻ rằng vì bà không có quyền truy cập Internet hoặc không biết cách sử dụng công nghệ, bà cảm thấy như "không còn là một phần của thế giới này nữa". "Tôi không thể tham gia vào một số khía cạnh nhất định của xã hội chỉ vì không biết sử dụng Internet", bà nói.

Người lớn tuổi lẽ ra sẽ nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ công nghệ. Họ có thể liên lạc với cơ sở cung cấp dịch vụ y tế khi cần thiết, có thể cập nhật thế giới bên ngoài thông qua email, báo điện tử hay các trang blog và mạng xã hội... ngay cả khi không bước ra khỏi nhà. Các thiết bị công nghệ cũng có thể trở thành người bạn tinh thần giúp người già giải khuây.

Tuy nhiên, sự vắng bóng của Internet ở nhà cũng như sự thiếu hụt kĩ năng về các thiết bị công nghệ khiến họ cảm thấy bản thân dường như đang bị đẩy xa khỏi thế giới hơn nữa.

Đã đến lúc đưa người già quay trở lại

Đối với người lớn tuổi nói riêng, những rủi ro liên quan đến cô lập xã hội là vô cùng sâu sắc. Cô đơn ở những người lớn tuổi có liên quan đến trầm cảm, bệnh tim mạch, suy giảm chức năng và tỉ lệ tử vong. Công nghệ có thể phục vụ như một công cụ quan trọng để giúp giảm những rủi ro này, nhưng chỉ khi người già có quyền và có kĩ năng truy cập vào Internet.

Chúng ta có thể giải quyết vấn nạn này bằng cách hành động từ bây giờ. Chương trình Tech Allies cho thấy cải thiện đáng kể sự tự tin và gia tăng số người sử dụng công nghệ ở người lớn tuổi. Điều này sẽ giúp loại bỏ bớt mặc cảm công nghệ cho người già.

Người già tại Trung Quốc đang là nhóm đối tượng được các công ty công nghệ quan tâm. Ảnh: Xuân Tiến.

Trung Quốc thậm chí hướng đến các ông lão bà cụ như một đối tượng quan trọng để thu lợi nhuận. Các công ty công nghệ đã tạo ra các ứng dụng dành riêng cho người già như ứng dụng hỗ trợ tập dưỡng sinh. Tangdou, một ứng dụng chuyên dạy các ông bà lão cách nhảy đầm đã có hơn 200 triệu người dùng ở Trung Quốc. Lượng người dùng này nhiều hơn dân số Mexico và Anh cộng lại.

Nhiều người già thể hiện sự thiếu hứng thú với các thiết bị công nghệ. Một số có thể không thích và không muốn sử dụng công nghệ, nhưng phần đông lại mặc cảm do họ thiếu các kĩ năng.

Để đảm bảo người già được an toàn trên môi trường Internet, cũng như tránh các nạn lừa đảo xảy ra do sự thiếu hiểu biết về công nghệ, các chương trình đào tạo là cần thiết. Chúng có thể giúp người lớn tuổi trải nghiệm tốt hơn chất lượng cuộc sống.

Với đà phát triển như hiện nay, mạng lưới Internet phủ rộng khắp và sự đa dạng của các thiết bị đang mở ra những khả năng mới. Công nghệ có tiềm năng trở thành một công cụ mạnh mẽ giảm thiểu cô đơn giữa những người lớn tuổi, giúp họ kết nối, sáng tạo và đóng góp trực tuyến. 

Quan trọng nhất là giúp họ tái hòa nhập lại với thế giới mà họ đã từng góp công xây dựng nên.

Ảnh chụp màn hình giao diện Cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ TT&TT.

Bộ TT&TT mới đây đã ban hành Kế hoạch của Bộ thực hiện Quyết định 274 ngày 12/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Cổng dịch vụ công quốc gia.

Theo đó, Bộ TT&TT giao Văn phòng Bộ chủ trì, phối hợp với Trung tâm thông tin và các đơn vị liên quan trong Bộ tiến hành rà soát, ban hành quy trình nội bộ, quy trình điện tử đối với việc giải quyết thủ tục hành chính (TTHC).

Một nhiệm vụ quan trọng sẽ được các đơn vị thuộc Bộ khẩn trương thực hiện trong thời gian tới là thiết lập, hoàn thiện Cổng dịch vụ công, Hệ thống thông tin một cửa điện tử thống nhất, tập trung để tiếp nhận, giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công trực tuyến thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ, với thời hạn phải hoàn thành là quý IV/2019.

Cũng trong quý IV năm nay, Bộ TT&TT sẽ hoàn thành việc xây dựng bộ câu hỏi/ trả lời về những vấn đề thường gặp trong quá trình giải quyết các TTHC và công khai trên Cổng dịch vụ công của Bộ, đồng thời tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Bộ câu hỏi/ trả lời này sẽ gồm tối thiểu 500 câu hỏi/ trả lời.