Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), thành phần hóa chất, ma túy của thuốc lá điện tử phức tạp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống. Ví dụ, nicotin là chất gây nghiện có trong cả hai loại: thuốc lá điếu và thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử thế hệ 4 đã sử dụng nicotin dạng muối thay cho dạng tự do (ở thế hệ 1,2,3 và thuốc lá truyền thống. Muối nicotin có độ pH thấp hơn nicotin tự do, ít kích ứng hô hấp khiến người sử dụng dễ dàng hít lượng lớn. 

Đối với thuốc lá thông thường, hàm lượng nicotin là khoảng 1,5-2%, cao nhất 3% (dành cho người nghiện nặng, hút 2 bao/ngày). Tuy nhiên, trong nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử hàm lượng này rất cao. Ví dụ, sản phẩm JUUL: 0,7ml loại 3% (35mg/ml), 5% (59mg/ml). Thực tế nồng độ 5% chứa 69mg/ml. 

Nicotin là chất gây nghiện cao. Do đó, ước tính, cứ một người bỏ được thuốc lá khi dùng thuốc lá điện tử (vape) thì có thêm 80 trẻ vị thành niên nghiện nicotin.

Nicotin còn là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Sử dụng nicotin quá liều gây ngộ độc. Nghiện nicotin là một trong những nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, đột quỵ. Nicotin trong thuốc lá điện tử còn gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Chất này cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi trong thai kỳ, gây ra sinh non và thai chết lưu.

Những thay đổi do nicotin gây ra trong hệ thần kinh trong não khiến người dùng ở nhóm tuổi trẻ dễ bị nghiện nicotine hơn, và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai.

Bác sĩ Nguyên nêu dẫn chứng phân tích tổng hợp từ 6.619 nghiên cứu ở người tuổi 13-19 từ 2005-2019 tại châu Âu và Bắc Mỹ cho thấy hút thuốc lá điện tử làm tăng sự bắt đầu hút thuốc lá thông thường ở thiếu niên. Hút thuốc lá điện tử ở tuổi 14 dẫn tới tăng nguy cơ hút thuốc lá thông thường ở tuổi 17.

Do đó, bác sĩ Nguyên kết luận thuốc lá điện tử lôi kéo, làm gia tăng số người nghiện thuốc lá thông thường, làm hủy hoại các nỗ lực phòng chống tác hại của thuốc lá thông thường.

Tổ chức Y tế Thế giới cũng khẳng định: “Tất cả các loại thuốc lá đều độc hại bao gồm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng” và “không có bằng chứng nào chứng minh rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít gây hại hơn các sản phẩm thuốc lá thông thường”.

Vì vậy, theo Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế, nếu cho phép thí điểm thuốc lá nung nóng sẽ dẫn đến tình trạng thuốc lá điện tử cũng sẽ thâm nhập vào thị trường Việt Nam dưới mác thuốc lá nung nóng, sử dụng trá hình sẽ rất khó kiểm soát được.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là sản phẩm gây nghiện, gây hại cho sức khỏe. Không nên thí điểm một sản phẩm gây hại cho sức khỏe. Cho phép thí điểm kinh doanh thuốc lá điện tử, nung nóng có thể tạo kẽ hở trong quản lý do việc phối trộn các chất gây nghiện khác vào trong sản phẩm thuốc lá rất khó kiểm soát. Do đó, cơ quan này cho rằng không nên cho phép thực hiện thí điểm sản xuất, kinh doanh, lưu hành các sản phẩm thuốc lá mới.

Lan Anh

Nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi đến con hẻm 549 trên đường Nguyễn Đình Chiểu (quận 3, TP.HCM), hình ảnh đầu tiên là một cậu bé dáng vẻ gầy gò đang ngồi cặm cụi sửa giày, kế bên một xe đẩy với chiếc bảng nhỏ với dòng chữ sửa giày dép cho người nghèo, người khuyết tật.

Một dòng chữ thấm đẫm tình người giữa Sài Gòn bon chen, tấp nập. Em là Nguyễn Bá Cường (mọi người hay gọi em là Beo, 19 tuổi).

Cường luôn mỉm cười hiền và sẵn lòng giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình.

Những dòng chữ trên cửa tủ do thầy Tuấn viết tặng cho Cường từ những ngày đầu chập chững bước vào nghề. Chúng nhắc nhở Cường mỗi ngày là luôn phải sống tốt, sống có ích cho mọi người thì mới mang lại thành công cho mình.

Đi ngang qua con hẻm nhỏ, không ai không ngạc nhiên khi thấy hình ảnh cậu bé dáng người mảnh khảnh, ngồi một góc làm việc chăm chỉ, miệt mài.

Bắt đầu ngày mới, Cường luôn thắp một nén nhang cúng Thần Tài, cầu mong cho mình và mọi người luôn gặp nhiều điều may mắn. Tuy mới ra làm nghề được hơn một năm, nhưng Cường luôn được nhiều người yêu quý bởi tính cách hiền lành và nhiệt tình giúp đỡ người khác. "shop sửa giày" nhỏ của em lúc nào cũng đông khách, làm không hết việc. Khách đến đây ai cũng có chung một thiện cảm với Cường bởi sự nhiệt tình của em.  Dù khách nghèo hay giàu cũng được Cường tư vấn tận tình.

Cường luôn cẩn thận viết hóa đơn cho khách hàng yên tâm.

Thầy Tuấn luôn là người sát cảnh cùng Cường. Ngày nào thầy cũng ra thăm xem học trò cưng làm ăn thế nào. Đối với Cường, Thầy Tuấn không chỉ dạy em làm nghề sửa giày mà còn dạy luôn cả cách sống. Vì vậy Cường luôn tâm niệm phải biết giúp đỡ những người nghèo, khó khăn hơn mình.

Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên Cường chỉ được học hết lớp 6 rồi đi học nghề phụ cha mẹ lo cho gia đình”. Lúc nào em cũng nở nụ cười hiền hậu với tất cả mọi người. Cường luôn cảm thấy vui vẻ và tự hào với công việc của mình, nhất là mỗi khi giúp đỡ được một ai đó.

Ngày qua ngày, giữa dòng người đông đúc người qua lại, giữa biết bao lo toan của cuộc sống ở Sài Gòn, cậu bé sửa giày tốt bụng vẫn chăm chỉ, âm thầm làm việc thiện nguyện giúp ích cho đời mà không cần ai biết đến. Dù nghèo, dù vất vả mưu sinh nhưng em luôn nghĩ đến những người kém may mắn hơn mình.

Bài và ảnh: Đinh Quang Tuấn