Trao đổi về mối quan hệ giữa doanh nghiệp lớn và các doanh nghiệp nhỏ trong thị trường ICT, tại sự kiện giao lưu với các hội viên Hiệp hội Internet Việt Nam ngày 16/6, đại diện CMC và Hiệp hội Internet Việt Nam cho rằng hiện nay, thực trạng doanh nghiệp lớn không đóng vai trò dẫn dắt mà cạnh tranh với doanh nghiệp nhỏ theo kiểu chèn ép, thậm chí triệt tiêu lẫn nhau, vẫn đang phổ biến và là nghịch lý của sự phát triển tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Tập đoàn công nghệ CMC đưa ra ví dụ về tỷ lệ ăn chia giữa CP (Content Provider - nhà cung cấp dịch vụ nội dung số) và doanh nghiệp viễn thông tại Việt Nam hiện còn quá nhiều bất hợp lý, dễ triệt tiêu doanh nghiệp nội dung, doanh nghiệp nhỏ.

“Ở nhiều nước, CP có thể chiếm tới 70 - 80% lợi ích, còn nhà mạng tạo ra môi trường thì chỉ nhận 20%. Tuy nhiên trong nước lại ngược lại, doanh nghiệp viễn thông có thể chiếm tới 70-80%. Kinh doanh như vậy sẽ không tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh để cho doanh nghiệp nhỏ phát triển”, ông Chính nói.

Đồng quan điểm, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho rằng trong một quốc gia, nếu các thành phần kinh tế tư nhân nhỏ không phát triển thì nền kinh tế sẽ không mạnh. Doanh nghiệp nhà nước có nhiệm vụ thúc đẩy lĩnh vực kinh tế, lợi nhuận luôn cần thiết nhưng không phải là đầu tiên và đặt lên cao nhất.

Do đó doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhà nước với nhiều lợi thế phải tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh chứ không phải cạnh tranh “diệt” hết doanh nghiệp nhỏ. Như thế không khác gì tự “chọc dao vào sườn”, triệt tiêu nhiều nguồn lực.

Cũng theo ông Nguyễn Trung Chính, đặt trong bối cảnh hiện nay, quan hệ giữa doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp lớn là mối quan hệ không thể tách rời để tiến đến hợp tác xây dựng một hệ sinh thái mạnh, cùng nhau phát triển.

Cả 3 đại diện doanh nghiệp doanh thu hơn 1 tỷ USD là Thế Giới Di Động, Vietjet, Massan Nutri Science đều tin tưởng khả năng thành công của công ty khởi nghiệp nổi tiếng toàn cầu. Họ lý giải Uber có sản phẩm tốt, có khách hàng thì dù có lỗ vẫn sẽ tìm được cách mang lại lợi nhuận, vấn đề chỉ là thời gian.

Có quan điểm trái ngược với cả 3 vị trên, cựu Tổng giám đốc tập đoàn FPT, hiện là Phó chủ tịch HĐQT Trường Đại học FPT, đồng ý rằng xu hướng kinh tế chia sẻ phải diễn ra, tuy nhiên Uber là công ty đi đầu, mà đi đầu thì dễ “chết”. Có thể doanh nghiệp cũng theo xu hướng nhưng đi sau Uber sẽ thành công.

Ông Nam còn nói vui khi muốn cá cược với 3 lãnh đạo công ty khách mời rằng trong vòng 5 năm nữa Uber có còn lỗ không. “Cứ lỗ hoài như vậy chắc phải thôi (ngừng kinh doanh – PV)”, một trong những người sáng lập FPT từ những ngày đầu dự đoán.

Dù những lý do ông Nam đưa ra không liên quan đến chuỗi sự kiện gần đây của Uber nhưng những khủng hoảng mà công ty này gặp phải đang có chiều hướng củng cố kết luận của ông. Liệu Uber có “thôi” sau những rắc rối từ đầu năm đến nay hay họ sẽ vượt qua khó khăn? Một câu hỏi khó có lời đáp.

Chuỗi tai ương

Vận xui đầu năm của Uber được đánh dấu bằng động thái tẩy chay Uber hồi tháng Giêng năm nay với lời kêu gọi xoá ứng dụng gọi xe này khỏi smartphone lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội Twitter với hastag #DeleteUber.

Chiến dịch này thực chất là một sự trả đũa Uber vì đã có động thái khiêu khích và góp phần vô hiệu hoá cuộc đình công do Liên minh Taxi của thành phố New York, với đa số thành viên của nghiệp đoàn là người nhập cư đến từ khắp nơi trên thế giới, tổ chức nhằm phản ứng lại lệnh hạn chế nhập cư của tân Tổng thống Mỹ.

Trong tháng Hai, cú sốc tiếp theo dành cho startup gọi xe lừng danh này đã đến qua những bài viết phơi bày thực trạng phân biệt đối xử theo giới tính và những vụ quấy rối tình dục trong công ty qua lời kể của Susan Fowler, một cựu kỹ sư của Uber.

Đây chính là hồi chuông báo động về vấn đề văn hoá công ty có thể tác động lớn đến sức mạnh của Uber và có thể gây ra đại khủng hoảng nếu không được xử lý đúng đắn.

Vào những ngày cuối tháng Hai, Uber tiếp tục nổi bật trên mặt báo trước cáo buộc đánh cắp bí mật thương mại từ Waymo, công ty xe tự lái trực thuộc Alphabet (Google).

Ngay sau đó, một đoạn video về cuộc cãi nhau nảy lửa giữa CEO Uber và tài xế Uber về vấn đề giá cước ngay trên xe đã xuất hiện trên mạng tiếp tục chuỗi khủng hoảng truyền thống từ trước của công ty này.

Song song với những khủng hoảng truyền thông, Uber phải đương đầu với khó khăn về nhân sự khi hàng loạt lãnh đạo cấp cao hoặc từ chức hoặc bị sa thải chỉ trong vài tháng trở lại đây.

Mới đây nhất vào ngày 13 tháng 6, CEO kiêm nhà sáng lập Travis Kalanick tuyên bố tạm vắng mặt khỏi công ty một thời gian nhằm tưởng nhớ người mẹ vừa qua đời bởi tai nạn.

Tiếp theo đó là David Bonderman, thành viên ban quan trị Uber đã nộp đơn xin từ chức sau khi ông này có bình luận mang tính chất phân biệt giới tính tại cuộc họp công ty cùng ngày.

Trước đó, từ tháng Hai đến đầu tháng Sáu, đã có một loạt lãnh đạo của Uber rời khỏi công ty vì nhiều lí do: phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật Amit Singhal, chủ tịch phụ trách về thương hiệu Jeff Jones, giám đốc truyền thông Rachel Whetstone, giám đốc kinh doanh Emil Micheal.