Trao đổi tại hội thảo về chuyển đổi số ngành tài chính mới đây, chuyên gia Trần Minh Quảng, Giám đốc Trung tâm Phân tích và chia sẻ nguy cơ an ninh mạng, Công ty An ninh mạng Viettel (Viettel Cyber Security) cho biết, trong lĩnh vực tài chính, thời gian gần đây, một trong những xu hướng tấn công mạng nổi bật là tấn công lừa đảo nhắm trực tiếp vào người dùng các dịch vụ tài chính.

Theo ghi nhận của Viettel Cyber Security, từ năm 2021 đến nay, đã có những vụ lừa đảo nhắm đến người dùng cá nhân nhưng thiệt hại lên tới hàng tỷ đồng. Điều này cho thấy sự nguy hại của việc lừa đảo dựa trên dữ liệu lộ lọt là rất lớn. 

Cho biết cách thức tấn công lừa đảo nhắm vào người dùng dịch vụ tài chính khá đơn giản, ông Trần Minh Quảng phân tích: Các dữ liệu cá nhân của người dùng cung cấp trên các dịch vụ tài chính online bị lộ lọt, chẳng hạn như thông tin về Căn cước công dân, thông tin về thẻ ngân hàng... đã bị hacker lợi dụng làm bàn đạp để thực hiện các tấn công lừa đảo người dùng, khiến họ có tâm lý chủ quan và dẫn đến bị thiệt hại số tiền lớn.

Ông Trần Minh Quảng cũng lưu ý về những nguy cơ tấn công mạng liên quan đến dữ liệu của các hệ thống, không phát sinh trực tiếp từ nền tảng hệ thống mà xuất phát từ những người dùng cuối. “Theo quan sát của chúng tôi, trong mạng lưới của tội phạm mạng, hàng ngày hàng giờ đều rao bán những dữ liệu bị lộ lọt trên toàn cầu. Đặc biệt trong đó có nhiều dữ liệu của các hệ thống tài chính, liên quan đến người dùng cuối tại Việt Nam bị rao bán”, ông Quảng thông tin thêm.

Đồng quan điểm, trong chia sẻ tại tọa đàm trực tuyến “Thực trạng và giải pháp xử lý vấn nạn lừa đảo trực tuyến” được tạp chí An toàn thông tin tổ chức hồi giữa tháng 11, ông Lê Công Phú, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC) thuộc Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT nhấn mạnh rằng, con người vẫn là “mắt xích” yếu nhất của an toàn thông tin mạng. 

Ông Lê Công Phú cũng cho hay, bên cạnh tấn công lừa đảo trực tuyến nhắm vào người dùng cá nhân, thời gian qua, không gian mạng Việt Nam cũng đã ghi nhận nhiều chiến dịch tấn công lừa đảo nhắm vào các tổ chức định chế tài chính gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhắm tới nhiều người dùng và thậm chí là các doanh nghiệp đang sử dụng dịch vụ của các tổ chức tài chính, ngân hàng. 

Các chuyên gia cho rằng, ngay trong việc thiết kế dịch vụ cũng như thiết kế quy trình vận hành của các dịch vụ trực tuyến, các cơ quan, tổ chức, nhà cung cấp dịch vụ cần đảm bảo cho sự an toàn của người dùng cá nhân khi truy cập. 

Để nâng cao kỹ năng cho đội ngũ kỹ thuật, trong 2 năm gần đây, các ngân hàng, tổ chức tài chính đều tham gia chương trình diễn tập quy mô lớn về an toàn thông tin mạng. Dưới đây là hoạt động diễn tập của các đơn vị trong năm 2022:

Các kiểu Nhật thực trên thế giới
Khám phá vòng ngoài Hệ mặt trời
Vùng bức xạ và vùng đối lưu trong Hệ mặt trời là gì?

Mây trên Sao Hỏa được hình thành do hơi nước và khí các-bo-níc thường xuyên ngưng đọng thành các hạt đá nhỏ li ti, trôi lơ lửng. Chúng tạo nên các dải mây trắng, thỉnh thoảng có ánh vàng do lẫn bụi vào.

Theo Wikipedia, tầng khí quyển Sao Hỏa có cấu trúc thẳng đứng gần tương tự Trái Đất, gồm thay đổi của áp suất và nhiệt độ theo độ cao, được quyết định bởi sự cân bằng của các dòng đối lưu và các dòng di chuyển của năng lượng nhiệt (như việc hấp thụ năng lượng Mặt Trời bởi khí quyển và sự thất thoát ra ngoài không gian do bức xạ).

Tầng đối lưu

Tầng đối lưu cao đến 40km với nhiệt độ giảm dần theo độ cao. Tại ranh giới giữa tầng đối lưu và bình lưu, nhiệt độ tương đối ổn định. Chính một lượng bụi lớn nằm trong khí quyển Sao Hỏa đã đẩy cao tầng đối lưu lên như vậy (so với khí quyển Trái Đất chỉ khoảng 10 đến 18km).

Ở tầng đối lưu, hai thành phần chính quyết định cấu trúc khí quyển là CO2 và bụi khí quyển. CO2 đã bức xạ nhanh nhiệt ra không khí, tại điều kiện nhiệt độ của Sao Hỏa, làm nguội nhanh khí quyển vào ban đêm. Các hạt bụi hấp thụ tốt năng lượng Mặt Trời và phân phối đều nhiệt lượng trong tầng đối lưu. Trong những đợt bão bụi trên Sao Hỏa, ảnh hưởng của bụi càng rõ, làm thay đổi nhiệt độ ngày đêm đáng kể.

Sự thay đổi nhiệt độ ở tầng đối lưu, trên phạm vi toàn Sao Hỏa, tuân theo dao động ngày đêm đều đặn, đồng bộ với vị trí Mặt Trời, đôi khi gọi là "thủy triều nhiệt".

Tầng bình lưu

Tầng bình lưu trên Sao Hỏa thường nằm trong khoảng độ cao từ 70km đến 140km.

Trong tầng bình lưu, nhiệt độ dao động trong khoảng từ -153°C đến -143 °C). Lên trên ranh giới bình lưu, nhiệt độ lại tăng theo độ cao.

Tầng này và các tầng cao hơn của Sao Hoả sẽ không tồn tại mây nước đá và bụi, tuy nhiên đôi khi có quan sát thấy mây thán khí đá. Các mây thán khí đá có thể đạt tới độ cao 100km.

Tầng trên cùng

Là tầng nằm trên 100km, cấu trúc khí quyển ở tầng này được định đoạt bởi các quá trình phân ly các phân tử, dưới hấp thụ bức xạ Mặt Trời. Tia tử ngoại của Mặt Trời làm ion hóa các phân tử khí dẫn đến hàng loạt các phản ứng hóa học phức tạp. Các phân tử bị phân tách, trở nên nhẹ hơn, có xu hướng bay lên trên cao, thậm chí thoát khỏi sức hút Sao Hỏa. Các phân tử nặng tổng hợp trong các phản ứng hóa học rơi xuống dưới thấp.

Có thể nói việc phân chia tầng khí quyển của Sao Hỏa cho thấy nhiều điểm tương đồng với Trái Đất.

Con người đã phát thông điệp cho người ngoài hành tinh?

Các nhà khoa học dự kiến đã từng phát đi thông điệp cho người ngoài hành tinh về sự tồn tại của Trái Đất?

“Một lượng lớn tài sản đã bị đánh cắp hoặc biến mất bí ẩn", James Bromley - đối tác của công ty luật Sullivan & Cromwell, đơn vị được tòa chỉ định làm người đại diện cho FTX nói trước tòa.

James Bromley, luật sư của FTX và John J. Ray III, CEO mới của FTX tại tòa án hôm 22/11. Ảnh: Bloomberg.

FTX đã tuyên bố phá sản theo Chương 11, luật của Mỹ vào ngày 10/11 sau khi cạn kiệt thanh khoản khiến công ty nợ 8 tỷ USD. Quá trình sụp đổ quá nhanh đã khiến các nhà đầu tư cá nhân và các quỹ lớn tranh nhau thu hồi hàng tỷ USD tiền số mà họ đã gửi trên nền tảng FTX.

"Lãnh thổ cá nhân" của Sam Bankman-Fried

Tuy nhiên, chỉ trong hơn một tuần thụ lý, sự quản lý kém cỏi dưới thời Bankman-Fried đối với FTX đã khiến các luật sư không thể nắm bắt toàn cảnh về tình hình tài chính của công ty, theo ông Bromley cho biết tại phiên điều trần.

Các luật sư thuộc nhóm quản lý mới của FTX đã tuyên bố tại phiên tòa xét xử phá sản sẽ tạo ra một mạng lưới rộng lớn nhằm xác định và truy hồi số tiền hàng tỷ USD được chuyển qua FTX, nơi mà họ gọi là "lãnh thổ cá nhân" của người sáng lập Sam Bankman-Fried.

“FTX nằm dưới sự kiểm soát của những cá nhân thiếu kinh nghiệm và ngây thơ. Chúng tôi đang xử lý một công ty toàn cầu, nhưng lại được điều hành như một lãnh thổ cá nhân của Sam Bankman-Fried. Một số người trong họ, hoặc thậm chí tất cả đều là những cá nhân bị xâm phạm”, ông Bromley nói.

Các luật sư thụ lý vụ phá sản của FTX bất ngờ với cách Sam Bankman-Fried điều hành một công ty tầm cỡ. Ảnh: Insider.

Cũng theo vị luật sư này, FTX và Sam Bankman-Fried đã dùng một số tiền đáng kể tiền của công ty để chi trả cho những thứ không liên quan đến hoạt động kinh doanh. Tài liệu còn tiết lộ một trong những chi nhánh của FTX tại Mỹ đã mua bất động sản trị giá gần 300 triệu USD ở Bahamas cho các quản lý cấp cao.

"Dựa trên các cuộc điều tra sơ bộ, hầu hết giao dịch mua bất động sản liên quan đến nhà và tài sản nghỉ dưỡng của FTX được sử dụng bởi các Giám đốc điều hành cấp cao của công ty", ông Bromley nói.

Sự sụp đổ của đế chế từng được định giá lên đến 40 tỷ USD đã dẫn đến các cuộc điều tra của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) và Bộ Tư pháp, với nghi vấn FTX biển thủ tiền gửi của khách hàng.

Theo nhiều tài liệu được bố, quỹ đầu tư Alameda Research được xem là “công ty chị em” với FTX vì cùng do Sam Bankman-Fried sáng lập. Quỹ Alameda sau đó đã bí mật dùng tiền của người dùng trên sàn FTX hòng che mắt các nhà đầu tư. Họ đã âm thầm giao dịch hàng tỷ USD mà không cho người dùng hay biết.

Quan hệ mờ ám giữa FTX và quỹ đầu tư Alameda Research được cho là nguyên nhân chính gây ra sự sụp đổ. Ảnh: U Today.

Ông Bromley cũng cho biết số lượng khách hàng cá nhân và tổ chức mà FTX nợ có thể lên tới hàng triệu. Theo các tài liệu của tòa án, FTX đang nợ 3,1 tỷ USD từ 50 chủ nợ lớn nhất, trong đó chỉ riêng 10 tên tuổi đầu tiên đã chiếm đến 1,45 tỷ USD.

Hành trình truy tìm số tiền bị hack

Kể từ khi phá sản, FTX đã trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Theo Bloomberg, chỉ trong 24 giờ đầu tiên sau khi sụp đổ, sàn giao dịch FTX đã bị ảnh hưởng bởi một dòng tiền bí ẩn trị giá khoảng 662 triệu USD. Đây là bước ngoặt mới nhất của một trong những thời kỳ đen tối nhất đối với ngành công nghiệp tiền mã hóa.

Công ty phân tích chuỗi khối Nansen đã đưa ra ước tính dòng tiền thất thoát tổng thể vào khoảng 662 triệu USD, nhấn mạnh hoạt động trên cả 2 sàn giao dịch FTX quốc tế và FTX US.

Trong khi đó, một phân tích độc lập của công ty Elliptic tuyên bố rằng họ đã phát hiện ra 475 triệu USD bị đánh cắp khỏi sàn FTX trong các giao dịch bất hợp pháp.

475 triệu USD bị đánh cắp khỏi sàn FTX trong các giao dịch bất hợp pháp. Ảnh: CryptoSlate.

Tại tòa, ông Bromley tiết lộ phía FTX vẫn thường xuyên liên lạc với Bộ Tư pháp Mỹ hòng truy tìm số tiền này. Trong khi đó, đơn vị tội phạm mạng của văn phòng luật sư Manhattan cũng đã mở một cuộc điều tra trên diện rộng.

Rất may cho FTX khi công nghệ hiện đại có thể giúp cơ quan điều tra lần ra được manh mối của các vụ tấn công. Cụ thể, mọi loại tiền số hiện nay đều được xây dựng dựa trên chuỗi khối. Khi bị đánh cắp, người dùng có thể theo dõi chuyển động của số tiền đó và dễ dàng xác định những kẻ trộm.

Theo Wired, sau khi khoản tiền khổng lồ trị giá gần nửa tỷ USD bị rút ra khỏi FTX, những người theo dõi tiền số trên thế giới đang theo dõi chặt chẽ điểm đích và tìm kiếm bất kỳ manh mối nào tiết lộ thủ phạm

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng đang tập trung quan sát mọi chuyển động của địa chỉ ví nơi số tiền bị hack được chuyển vào trong 24 giờ đầu tiên sau khi vụ trộm xảy ra.

Việc theo dõi hoạt động của các chuỗi khối có thể giúp truy tìm thủ phạm đứng sau vụ hack sàn FTX. Ảnh: CryptoSlate.

“Chúng tôi chắc chắn đang theo dõi chuyển động của số tiền này. Tên trộm này có hàng trăm triệu USD nhưng nó cũng giống như việc ăn cướp ngân hàng và cố gắng lấy nhiều tiền nhất có thể mang theo. Bây giờ mọi người đều biết số tiền này có liên quan đến một vụ cướp. Liệu hacker ấy có thể làm gì với nó?", Chris Janczewski, người đứng đầu bộ phận điều tra tại TRM Labs nhận định.

Theo phân tích của Elliptic, các hacker có thể sẽ "rửa" bằng cách trộn số tiền của FTX với tiền của những người dùng khác. Tuy nhiên, các nhà phân tích chuỗi khối đã chứng minh họ hoàn toàn có thể phơi bày mánh khóe này, đặc biệt khi người dùng phải nạp một số tiền rất lớn để thực hiện hành vi này.

(Theo Zing)