Theo ông Thanh, về nguyên tắc, UBND tỉnh Đồng Nai phải nộp toàn bộ số vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 về ngân sách Trung ương. Do đó, số tiền hơn 2.510 tỷ đồng (gồm hơn 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và 966,75 tỷ kế hoạch vốn năm 2020) đã hủy dự toán theo quy định. 

Thường trực Ủy ban Kinh tế cho hay, phương án Chính phủ đề xuất không thể thực hiện được, vì số tiền hơn 2.510 đã hủy dự toán, không còn tiền để chuyển nguồn. 

Mặt khác, hiện chưa có tờ trình chính thức của Chính phủ về đề xuất nguồn để bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và bố trí dự toán hằng năm.

Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định ngay thì chưa chặt chẽ. Trường hợp Chính phủ có tờ trình về nguồn vốn, cũng cần có cơ quan thẩm tra để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bảo đảm đầy đủ quy trình, thủ tục.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay, dự toán đã hủy rồi thì “không có cách gì kéo dài được”. 

Theo ông Mạnh, việc Chính phủ đề nghị cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số vốn hơn 2.510 tỷ đồng, tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn kế hoạch năm 2018 và tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2016 bổ sung cho tỉnh Bình Thuận để thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét là không thể vì 2 việc này không giống nhau.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách phân tích, với dự án hồ chứa nước Ka Pét, khi Quốc hội đồng ý cho phép kéo dài thì Quốc hội chưa phê chuẩn quyết toán năm 2022. Cạnh đó, khoản dự toán cho dự án hồ chứa nước Ka Pét cũng chưa bị hủy.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho hay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có kết luận số 2847 ngày 5/10 đề cập rõ về bố trí vốn cho dự án.

Cụ thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, năm 2021 đã hủy bỏ theo quy định chưa, hay đang cho phép chuyển nguồn. Trường hợp đang để ở chuyển nguồn, đề nghị làm rõ trách nhiệm việc không hủy bỏ số kinh phí này theo quy định.

Chính phủ căn cứ quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước và đầu tư công đề xuất phương án bố trí vốn cho dự án, trình Quốc hội xem xét, quyết định. 

Theo ông Hải, số vốn chưa giải ngân hết đã hủy, về nguyên tắc Chính phủ cần đề xuất nhưng đến thời điểm này Chính phủ chưa đề xuất phương án cụ thể để Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến. Còn việc cân đối nguồn để phân bổ thuộc thẩm quyền Chính phủ.

Đề nghị cho phép Chính phủ có thêm thời gian hoàn thiện tờ trình

Giải trình, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, các bộ, ngành chưa tham mưu được cho Chính phủ lấy từ nguồn nào và cần phải thực hiện đúng theo quy trình, do đó hiện chưa có tờ trình. 

Bộ trưởng GTVT đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép Chính phủ có thêm thời gian hoàn thiện tờ trình. Chính phủ sẽ rà soát, cân nhắc lại nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2023 hoặc sử dụng nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2024.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể cho ý kiến khi chưa có tờ trình của Chính phủ, trường hợp có tờ trình thì cơ quan của Quốc hội cũng phải thẩm tra.

Trên cơ sở ý kiến của cơ quan thẩm tra, các ý kiến tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương kéo dài thời gian thực hiện dự án.

Còn việc bố trí nguồn vốn cho dự án, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành liên quan, căn cứ quy định của pháp luật, nghiên cứu phương án cụ thể trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến.

Ông Nguyễn Văn Thắng: Dự án sân bay Long Thành có chậm cũng không quá một năm

Bên cạnh đó, phân bón sản xuất trong nước mới chiếm 70%, còn 30% phải nhập khẩu. Nếu VAT là 5%, giá phân bón nhập khẩu sẽ phải cao hơn giá bán hiện nay. Điều này có thuận lợi là hạn chế nhập khẩu và khuyến khích doanh nghiệp trong nước được miễn giảm thuế.

“Tôi cho rằng đây là tác động có lợi cho nhà đầu tư, nhưng về phía nông dân đương nhiên phải chịu thuế 5%. Bởi nếu không chịu thuế 5%, lấy đâu ra phần để doanh nghiệp được khấu trừ. Thực chất doanh nghiệp được khấu trừ, nhưng người chịu lại là nông dân”, ông Cường phân tích.

Từ đó, đại biểu đoàn Hà Nội lưu ý, quy định như dự thảo chưa thuyết phục, nhất là khi nước ta coi nông nghiệp, nông dân, nông thôn là bệ đỡ.

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất, dự luật quy định mặt hàng này chuyển thành thuế suất 0% và cũng đưa vào diện được hoàn thuế. Như vậy, nếu như doanh nghiệp nào có chi phí đầu vào trên 300 triệu đồng thì được miễn giảm, giúp tránh đưa phần thiệt về phía nông dân.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, việc sửa đổi luật theo hướng tăng dần VAT cần hết sức cân nhắc. Bởi hiện nay, Nhà nước đang muốn phục hồi, thúc đẩy hoạt động sản xuất thì cần phải giảm thuế, nên nếu tăng VAT sẽ gây tác động ngược cho mục tiêu này.

Cải cách thuế là cần thiết nhưng không nhất thiết tăng VAT bởi dư địa đối với thuế ở nhiều lĩnh vực khác như thuế tài sản còn lớn.

“Hiện nay Nhà nước chưa thu được thuế tài sản, trong khi đây là loại thuế có thể điều tiết được thu nhập, điều tiết hoạt động của nhóm đối tượng khác nhau, nhất là người có thu nhập cao, có tài sản lớn. Tôi cho rằng cần hướng đến các nhóm chính sách đó”, đại biểu Hoàng Văn Cường đặt vấn đề.

Liên quan đến nội dung này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, trước đây khi chúng ta áp VAT với mặt hàng này, nhiều ý kiến từng cho rằng cần nâng giá phân bón lên, nên sau khi sửa thì bỏ ra.

Hiện nay đứng trước hai lựa chọn, nếu không đưa vào thì các doanh nghiệp sản xuất trong nước khó khăn vì họ không được hoàn thuế đầu vào. Nhưng nếu đánh thuế với mặt hàng này thì ít nhiều sẽ khiến tăng giá.

“Việc này mong đại biểu Quốc hội nghiên cứu và thống nhất quyết định đảm bảo lợi ích đất nước, nông nghiệp phát triển bền vững”, Bộ trưởng Tài chính nói.

Nên đánh thuế VAT hàng hóa nhập khẩu qua các sàn giao dịch điện tử

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) quan tâm đến các giao dịch nhỏ lẻ dưới 1 triệu đồng qua sàn giao dịch điện tử (Shopee, Lazada,...) đang nằm trong diện được miễn thuế xuất nhập khẩu và miễn thuế giá VAT. Hiện nay, các giao dịch này có số lượng vô cùng lớn.

“Tôi có hai người con trong lứa tuổi phổ thông trung học, mỗi ngày mua khoảng độ 7 - 10 gói hàng các loại với các giá 30.000, 50.000 đồng. Trong phạm vi một gia đình như vậy thì toàn hệ thống cả nước giao dịch lớn như thế nào”, ông Hùng đặt vấn đề.

Theo ông Hùng, mặc dù là giá trị từng đơn hàng bé nhưng số lượng giao dịch lại vô cùng lớn, đặc biệt là những hàng hóa qua biên giới nhập khẩu từ Trung Quốc hay Thái Lan mua bán qua sàn giao dịch điện tử rất nhiều.

Từ đó, đại biểu đoàn Cần Thơ đề nghị ban soạn thảo cân nhắc quy định để có nguồn thu bền vững hơn từ các loại giao dịch này.

Bộ trưởng Tài Chính Hồ Đức Phớc cho biết, việc miễn VAT với hàng nhập khẩu có giá trị nhỏ, trước đây khi thực hiện Công ước quốc tế về hài hòa và đơn giản thủ tục hải quan (1973) mà Việt Nam ký kết, luật quy định giá trị nhỏ tối thiểu thì không thu thuế hải quan và thuế khác.

Luật không quy định nhưng NĐ 134/2016 và Quyết định 78/2010 của Thủ tướng thì quy định thu thuế này. Tuy nhiên, hiện một số quốc gia đã bỏ.

"Chẳng hạn, EU bỏ miễn VAT với lô hàng dưới 22 euro, Anh bỏ quy định miễn VAT nhập khẩu có giá trị từ 135 bảng trở xuống từ 1/1/2021. Còn Thái Lan thu VAT 7% với tất cả hàng nhập khẩu, không phân biệt giá trị", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu thực tế ở một số nước.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, dự thảo luật lần này bổ sung trách nhiệm người nộp, cơ quan thuế, cán bộ thuế và quy định rõ ràng, rạch ròi theo nguyên tắc “ai làm sai thì người đó chịu”, không thể doanh nghiệp làm sai, bắt công chức thuế phải chịu, và ngược lại.

Ông Hồ Đức Phớc nêu thực tế, dựa trên hồ sơ hoàn thuế, doanh nghiệp đưa hóa đơn giả vào, cơ quan thuế không thể kiểm tra tới nguồn gốc từng hóa đơn được, trong khi bị khống chế thời gian kiểm tra hồ sơ, hoàn thuế và hậu kiểm. Nên cuối cùng cán bộ thuế phải chịu hết trách nhiệm.

"Trước tình trạng gian lận hóa đơn để hoàn thuế, cơ quan công an khởi tố nhiều vụ, chúng tôi muốn rạch ròi để những người làm gian dối phải chịu trách nhiệm. Nếu cơ quan thuế kiểm tra hồ sơ không đúng thì người kiểm tra phải chịu trách nhiệm, và người tạo ra tài liệu giả cũng phải chịu trách nhiệm. Điều này tránh mập mờ, người nọ đổ lỗi cho người kia”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói và mong đại biểu Quốc hội ủng hộ quy định này để khi ban hành quy định của luật thì có độ dài trong thực hiện.

Không sử dụng phương thức xét tuyển học bạ trong tuyển sinh đại học từ nhiều năm nay, Trường Đại học Sài Gòn dùng các phương thức khác như: kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TPHCM đối với các ngành không thuộc nhóm ngành đào tạo giáo viên; kết quả kỳ thi đánh giá đầu vào đại học trên máy tính (kỳ thi V-SAT) đối với các ngành không thuộc nhóm ngành đào tạo giáo viên; xét tuyển sử dụng kết quả kì thi tốt nghiệp THPT.

Trường Đại học Y Dược TPHCM cũng “nói không” với xét tuyển học bạ. Trước đây, nhà trường sử dụng 3 phương thức là dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT; kết quả thi tốt nghiệp THPT kết hợp sơ tuyển chứng chỉ tiếng Anh quốc tế; xét tuyển thẳng theo quy chế tuyển sinh đại học. Năm nay, nhà trường bổ sung thêm phương thức xét tuyển kết quả kỳ thi SAT áp dụng đối với ngành Y khoa, Răng - Hàm - Mặt.

Theo một hiệu trưởng, học bạ không phải là “kênh” chính xác để nhà trường tuyển sinh.

“Một thí sinh ở miền núi được 9 điểm học bạ và em khác ở thành phố được 7 điểm, không lẽ nhà trường tuyển em có học bạ 9 điểm?” - ông nói.

Hiệu trưởng này cho rằng mấu chốt ở đây là cách đánh giá bằng điểm số ở mỗi vùng, mỗi trường có sự khác nhau, dẫn đến không phản ánh thực chất năng lực học sinh. 

PGS Nguyễn Ngọc Khôi - Trưởng phòng Đào tạo, Trường Đại học Y Dược TPHCM - thì cho biết nhà trường sử dụng các phương thức tuyển sinh khác (trừ học bạ) vì thấy ổn hơn. 

Còn đại diện Trường Đại học Sài Gòn nhận xét rằng kết quả học tập THPT phụ thuộc vào đánh giá của từng địa phương và nhà trường, thậm chí của mỗi giáo viên nên không có sự đồng nhất. Để đảm bảo quyền lợi thí sinh, nhà trường không sử dụng học bạ mà dùng kết quả các kỳ thi để xét tuyển để có đánh giá công bằng.

Nhiều trường bắt đầu bỏ hoặc cắt giảm chỉ tiêu xét học bạ

Trường Đại học Sư phạm TPHCM đã quyết định bỏ xét tuyển học bạ trong mùa tuyển sinh năm tới, dù đây là phương thức có điểm chuẩn rất cao trong nhiều năm qua.

Từ năm 2025, các phương thức xét tuyển và tỉ lệ chỉ tiêu của trường sẽ là: xét tuyển thẳng (PT1) theo quy chế của Bộ GD-ĐT khoảng 10%; ưu tiên xét tuyển và xét tuyển học sinh lớp chuyên (PT2) khoảng 10-20%; xét tuyển dựa trên kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt (PT3) 40-50%; xét tuyển dựa trên kỳ thi tốt nghiệp THPT (PT4) khoảng 20-40% cho các ngành có PT3 hoặc 70-80% cho các ngành không có PT3.

TS Huỳnh Trung Phong - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh viên và phát triển khởi nghiệp - cho hay trường bỏ xét tuyển học bạ để đảm bảo công bằng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh. Đồng thời, việc này nhằm đảm bảo nâng cao chất lượng đầu vào, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động hiện đại.

"Trường không sử dụng phương thức xét tuyển dựa trên kết quả học tập THPT và chỉ giữ lại những điều kiện ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào, đáp ứng các yêu cầu theo quy chế tuyển sinh của Bộ GD-ĐT.

Trong định hướng sau này, phương thức sử dụng kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt sẽ thành chủ đạo. Dự kiến, phương thức này bao gồm việc sử dụng 2 môn vào xét tuyển mỗi ngành, trong đó 1 môn chính được nhân hệ số 2 và 1 môn phụ không nhân hệ số. Cách làm này giúp đánh giá toàn diện năng lực học tập và sự phù hợp của thí sinh với yêu cầu của từng ngành học" - ông Phong nói.

Cũng trong kỳ tuyển sinh năm 2025, Trường Đại học Công Thương TPHCM giảm chỉ tiêu xét tuyển học bạ, từ 30% xuống còn 20% tổng chỉ tiêu. Sau đó, theo tiến trình, trường sẽ bỏ hẳn phương thức này. 

Theo ông Phạm Thái Sơn - Giám đốc tuyển sinh của trường, hiện nhiều trường đại học tổ chức các kỳ thi riêng và chất lượng của các kỳ thi này khá tốt. Do đó, ngoài các phương thức khác, từ năm 2025, Trường Đại học Công Thương TPHCM sẽ tham gia tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt để tuyển sinh. 

Bộ GD-ĐT dự kiến siết xét tuyển bằng học bạ, trường đại học nói gì?