Vị chuyên gia UN-Habitat nhận định, giống như ở các nước khác, các thành phố tại Việt Nam chính là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Hà Nội và TP.HCM cùng toàn bộ hệ thống hơn 880 đô thị lớn nhỏ đang là nơi thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, tạo công ăn việc làm thông qua thu hút đầu tư và phát triển doanh nghiệp.

“Tăng trưởng kinh tế đòi hỏi các cơ quan và chính quyền đô thị, thành phố phải cải thiện công tác quy hoạch và quản lý thành phố, xây dựng nguồn lực tài chính và nhân lực, và cung cấp hạ tầng một cách có hiệu quả”, ông Nguyễn Quang nói.

Trong chia sẻ tại hội thảo, chuyên gia UN-Habitat cũng nêu các khuyến nghị về phát triển đô thị, trong đó có việc thúc đẩy áp dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cách hiệu quả nhất để giải quyết những cơ hội và thách thức trong phát triển đô thị là thúc đẩy áp dụng các giải pháp xanh, thông minh và đổi mới với công nghệ kỹ thuật cao và công nghệ kỹ thuật số.

Nền kinh tế xanh mang đến những cơ hội mới cho sự thịnh vượng chung. Nó sẽ không chỉ góp phần đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững mà còn có thể tạo ra động lực cho việc làm và phát triển. 

Khẳng định UN-Habitat ủng hộ cách tiếp cận thành phố thông minh lấy người dân làm trung tâm, vị chuyên gia cho hay, trong đó việc chuyển đổi kỹ thuật số đô thị vì lợi ích của tất cả mọi người, thúc đẩy tính bền vững, hòa nhập và thịnh vượng, đồng thời thực hiện quyền con người. Điều này cho phép các thành phố thông minh và các đối tác phát triển đóng góp sâu rộng vào lĩnh vực thường chỉ tập trung vào bản thân công nghệ. 

Mặt khác, chuyển đổi công nghệ số không loại bỏ nhu cầu lập quy hoạch, quản trị, quản lý tài chính và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực hiện có. Do đó, chuyên gia UN-Habitat cho rằng, Việt Nam cần xây dựng quy hoạch tổng thể tốt cho các thành phố thông minh trong tương lai để giải quyết các thách thức của đô thị hóa và tận dụng giá trị gia tăng của việc kết nối vốn văn hóa, xã hội và công nghệ.

Hơn thế, chuyên gia UN-Habitat cũng lưu ý, nhiều công nghệ thông minh có thể làm cho các thành phố trở nên hòa nhập hơn, an toàn, linh hoạt và bền vững, nhưng chúng nên được phổ biến rộng rãi hơn và có giá cả phải chăng hơn để có thể tiếp cận nhóm người nghèo, người dễ bị tổn thương. Chính quyền ở các cấp cần xây dựng quan hệ đối tác với các doanh nghiệp, giới học thuật và xã hội dân sự để thực hiện mục tiêu này.

Chia sẻ với VietNamNet từ góc nhìn của đơn vị đã có hơn 10 năm đầu tư cho nghiên cứu và phát triển các giải pháp đô thị thông minh, CEO Viettel Solutions Nguyễn Mạnh Hổ khẳng định, các doanh nghiệp CNTT Việt Nam đủ năng lực và kinh nghiệm để có thể làm chủ, triển khai một cách hiệu quả các giải pháp đô thị thông minh, giao thông thông minh do vừa là đơn vị nắm vững về giải pháp công nghệ, vừa có thể vận dụng một cách sáng tạo vì thấu hiểu văn hóa và thói quen của người Việt Nam. 

Chẳng hạn như, với giải pháp thu phí tự động không dừng - ETC, doanh nghiệp công nghệ Việt đã chủ động xây dựng những phương thức giúp chống gian lận, trốn phí, vi phạm tải trọng mà thế giới ít áp dụng thông qua kết hợp giữa nhận diện định danh thẻ (ID) và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện biển số phương tiện.

Hay giải pháp điều khiển đèn tín hiệu giao thông qua thích nghi, giúp người tham gia giao thông chủ động tìm đường đi phù hợp qua dữ liệu giao thông thời gian thực; thay vì điều khiển cứng chu kỳ đèn tín hiệu hoặc theo làn sóng xanh như các nước không phù hợp với đặc tính giao thông đan xen ô tô - xe máy như các đô thị Việt Nam.

Khi thai được 32 tuần 5 ngày, tính mạng của bé bị đe doạ, Bệnh viện Từ Dũ đã hội chẩn khẩn cấp với Bệnh viện Nhi đồng 1. Các chuyên gia nhận định nếu không can thiệp bào thai để nong van động mạch phổi ngay, thai nhi có thể sẽ chết trong bụng mẹ. Nếu cho sinh ngay, thai nhi có thể tử vong khi vừa chào đời.

“Can thiệp trong bào thai là giải pháp cấp bách nhằm cứu sống thai nhi còn trong bụng mẹ. Khi can thiệp được từ trong bào thai, tỷ lệ thành công cao hơn khi trẻ đã chào đời do thai nhi có một cơ chế rất hay là cơ chế tự lành, tự sửa chữa. Cơ chế này hình thành từ những tế bào gốc, sẽ tự chỉnh sửa, tự lành, không để lại sẹo", bác sĩ Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho hay.

Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Nguyên Tín giải thích thêm trái tim em bé như quả dâu tây, phải đảm bảo chính xác tuyệt đối, chỉ một sơ suất nhỏ có thể khiến tim ngừng đập ngay lập tức. Việc gây mê bào thai để bác sĩ can thiệp thực hiện cũng đòi hỏi tay nghề cao.

Hai bệnh viện chuyên khoa lớn của TP.HCM lên kế hoạch thành lập các ê-kíp gây mê cho người lớn, can thiệp bào thai, nong tim, hồi sức sơ sinh nếu phải mổ, sản khoa để chuẩn bị mổ lấy thai nếu xảy ra sự cố.

8h sáng ngày 4/1, các bác sĩ rà soát lại một lần các phương án. Căng thẳng là tâm lý không thể tránh khỏi với hai giám đốc của 2 bệnh viện ngay trước ca can thiệp.

9h5p, ê-kíp tiến hành can thiệp tim thai trong bào thai. Bác sĩ đã dùng một cây kim 18G để đi xuyên từ thành bụng, xuyên vào thành tử cung, vào buồng ối, xuyên thành ngực của thai nhi vào thẳng buồng tim, đi tới thất phải, tìm đúng vị trí để thông van tim cho bào thai.

Ca can thiệp kéo dài gần 40 phút. Kết quả siêu âm sau đó cho thấy dòng chảy qua van động mạch phổi của thai nhi tốt, không tràn dịch màng ngoài tim. Mọi nỗ lực và chuẩn bị đã được đền đáp, thai nhi và sản phụ đều an toàn. Các bác sĩ chia sẻ sự quyết tâm của sản phụ đã giúp hơn 15 thành viên của ca can thiệp thêm dũng cảm và đi đến thành công.

Theo bác sĩ Hải, ca can thiệp được đảm bảo độ chính xác ở mức tuyệt đối, không một sự cố nào xảy ra trong suốt quá trình. Sáng 8/1, sản phụ được xuất viện.

Can thiệp chữa dị tật tim bẩm sinh nặng ngay từ trong bào thai là giấc mơ ấp ủ suốt nhiều năm qua của tiến sĩ Đỗ Nguyên Tín và đồng nghiệp. Các nước trong khu vực, đạt nhiều thành tựu y khoa, như Singapore, Thái Lan... đều chưa triển khai được kỹ thuật này. "Tôi kỳ vọng thế hệ bác sĩ trẻ sẽ cứu được nhiều trẻ bị tật bẩm sinh nặng ngay từ bào thai ", bác sĩ Đỗ Nguyên Tín tâm sự. 

Hiệu quả cao song vẫn còn hạn chế

Những năm qua, cả nước gồng mình chống chọi với đại dịch Covid-19. Nhiều thời điểm các bệnh viện quá tải bệnh nhân mắc Covid-19. Đó cũng chính là thời điểm công nghệ thông tin trở nên vô cùng hữu ích trong công tác khám chữa bệnh. 

Bệnh viện Trung ương Huế đã sử dụng robot Ohmni và Tâm An trong việc khám và điều trị các bệnh nhân bị cách ly. Theo đó, hệ thống camera của robot có thể ghi lại hình ảnh và theo dõi diễn biến sức khỏe bệnh nhân. Robot có thể vận chuyển thuốc men, nhu yếu phẩm tới phòng bệnh. 

Bệnh viện cũng đã bước đầu triển khai robot Lễ tân - sử dụng tại các quầy tiếp đón để giới thiệu thông tin về bệnh viện và hướng dẫn người dân làm thủ tục khám bệnh.

Cảm nhận rõ nhất hiệu quả của ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh từ xa, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh - Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2020, ngay khi xuất hiện bệnh nhân Covid-19 đầu tiên, Cục đã thành lập Trung tâm Quản lý điều hành hỗ trợ chẩn đoán và điều trị bệnh nhân Covid-19 để đẩy mạnh hội chẩn, tư vấn khám chữa bệnh từ xa. 

Trung tâm có khả năng kết nối đến 23 điểm cầu trọng điểm chống dịch và trên 1.400 bệnh viện trên cả nước. Đã có hàng trăm buổi hội chẩn quốc gia và họp chuyên môn trực tuyến để nâng cao công tác điều trị bệnh nhân Covid-19 được thực hiện, giúp nâng cao năng lực xử lý dịch bệnh của hệ thống khám, chữa bệnh, kịp thời đối phó với các cấp độ kịch bản bệnh dịch...

Đánh giá về việc ứng dụng công nghệ thông tin tại các bệnh viện trên toàn quốc, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhìn nhận, trong bối cảnh 2 năm đại dịch vừa qua, ngành y tế đối diện nhiều khó khăn nhưng đã triển khai thành công Đề án Khám, chữa bệnh từ xa, khai trương 1.000 điểm cầu trên cả nước. Đến nay, đề án đang được tích cực triển khai, lan tỏa ra khắp mọi miền Tổ quốc, với hàng vạn lượt người bệnh được tư vấn khám, chữa bệnh từ xa.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng thẳng thắn thừa nhận, mặc dù việc ứng dụng công nghệ thông tin trong khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế “đã có nhiều cố gắng” nhưng “việc phát triển ứng dụng vẫn còn hạn chế”, dẫn đến “việc phát triển công nghệ thông tin tại các bệnh viện rất khác nhau”.

Đầu tiên phải kể đến cơ sở hạ tầng, trang thiết bị cho ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin còn chưa tương xứng với khối lượng dữ liệu y tế cần quản lý. Tiếp đó, hệ thống thông tin và các cơ sở dữ liệu còn rời rạc, chưa liên thông với nhau. An toàn thông tin và nhiều yêu cầu về công nghệ thông tin còn chậm triển khai. Nguồn lực dành cho công nghệ thông tin còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các đơn vị trong triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số cũng chưa đồng bộ…

“Những hạn chế trên dẫn đến sự khác nhau trong phát triển ứng dụng công nghệ thông tin giữa bệnh viện công lập với bệnh viện tư nhân và giữa bệnh viện các tuyến. Nơi nào lãnh đạo quan tâm, nơi đó công nghệ thông tin sẽ phát triển hơn, chất lượng khám chữa bệnh được nâng cao, giảm thời gian chờ đợi, giảm sai sót, nhầm lẫn, tăng cường tính công khai, minh bạch… và chắc chắn người bệnh sẽ hài lòng hơn”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết.

Sẽ có cơ chế tài chính hỗ trợ chuyển đổi số

Tại Hội thảo Ứng dụng các giải pháp công nghệ thông tin góp phần nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh diễn ra hôm 17/11/2022, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng đánh giá cao y tế là lĩnh vực tiên phong triển khai ứng dụng các nền tảng số dùng chung quốc gia với mong muốn đưa công nghệ tới gần các y, bác sĩ và người dân hơn. Từ đó, các y, bác sĩ thực hiện công việc của mình tốt hơn, và người dân sử dụng dịch vụ tiện lợi hơn. Ví dụ như quét mã QR, thanh toán không dùng tiền mặt đã trở nên phổ biến sau khi dịch bệnh đã được kiểm soát.

Đồng ý với quan điểm cần tăng cường ứng dụng công nghệ trong ngành y tế, Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng nhấn mạnh cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác khám, chữa bệnh.

Được biết, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tập trung xây dựng hướng dẫn về chuyển đổi số khám chữa bệnh, quy trình triển khai bệnh án điện tử, bảo mật, an ninh an toàn dữ liệu; sửa đổi tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện theo hướng chuyển đổi số.

“Bộ Y tế sẽ xây dựng cơ chế tài chính hỗ trợ chuyển đổi số khám chữa bệnh, hướng dẫn lập dự án đầu tư công nghệ thông tin, và tiếp tục hoàn thiện các nền tảng số: Hồ sơ sức khoẻ điện tử, Trạm y tế xã, Khám chữa bệnh từ xa, Kê đơn thuốc điện tử...”, Cục trưởng Lương Ngọc Khuê nói.

Lãnh đạo Cục Quản lý khám, chữa bệnh đề nghị sở y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ sở tích cực triển khai Đề án 06 (liên thông giấy chứng sinh, báo tử, khám sức khoẻ lái xe), kê đơn điện tử, hồ sơ sức khoẻ điện tử, bệnh án điện tử, cơ sở dữ liệu nguyên nhân tử vong…, góp phần kiện toàn mạng lưới quản lý công nghệ thông tin.

Đồng thời cũng đề nghị các doanh nghiệp công nghệ thông tin nghiên cứu phát triển thêm nhiều ứng dụng trên nền tảng web, cloud (điện toán đám mây) để giảm chi phí, rút ngắn thời gian triển khai, vận hành bảo trì; tổ chức các loại hình cung cấp dịch vụ tạo điều kiện thuận lợi cho cơ sở khám chữa bệnh giảm chi phí; nghiên cứu phát triển các mô hình BigData (dữ liệu lớn), AI (trí tuệ nhân tạo) để hỗ trợ ra quyết định lâm sàng (DSS)… 

Ngô Huyền

(Bài đăng trên báo Bưu điện Việt Nam số Xuân Quý Mão 2023)

Quảng Ninh: thêm nhiều tiện ích cho người dân nhờ chuyển đổi số ngành y