Một bộ phận không nhỏ người Việt hôm nay coi đánh đấm là phương cách duy nhất để “nói chuyện phải trái”? Nguyên nhân sâu xa của mọi chuyện trên là ở văn hóa.

LTS: Việt Nam đang hội nhập và phát triển, Việt Nam đang thay đổi, đầy thông tin và cơ hội mới; nhưng Việt Nam đang thiếu điều gì đó. Những câu chuyện về một bài hát mới, làn điệu dân ca ngọt ngào hay một vở kịch hay, hoặc những buổi hòa nhạc đẳng cấp không có trong danh sách truyện trò của người Việt. Thay vào đó, có quá nhiều quán nhậu, người nhậu, nhà xe, điện thoại, tranh giành... Không còn chỗ cho văn hóa nghệ thuật, tâm hồn người Việt đang bị sa mạc hóa. Tuần Việt Nam giới thiệu loạt bài viết của họa sĩ, nhà văn hóa Lê Thiết Cương.

Giả sử vào một buổi tối của năm 1986, có một cô gái ở ngoại ô Hà Nội, sau khi đi chơi về, đi ngủ và giấc ngủ của cô ấy liền một mạch 30 năm mới tỉnh dậy… 

Sáng nay một buổi sáng 2016, cô gái đi vào thành phố thì chắc chắn cô sẽ bị lạc. Đương nhiên, vì cảnh xưa người cũ đâu còn như trước, ba chục năm rồi chứ ít gì.

Quá nhiều đường sá mới, phố phường mới, nhiều cầu to cầu bé, nhiều khu đô thị tên nước ngoài, nhiều chung cư lênh khênh. Đã vậy lại còn bị hoa mắt vì quá nhiều xe cộ, chả thiếu thương hiệu gì Âu, Mỹ, Nhật xe nào cũng đẹp, cũng bóng nhoáng. 

Chương trình hòa nhạc Điều Còn Mãi tại Nhà hát lớn Hà Nội.

Quá nhiều quần áo, váy xanh đỏ hàng hiệu nõn nà, thơm phức. Quá nhiều biển quảng cáo ngang dọc, quá nhiều đèn đóm lập lòe nhấp nháy, giăng mắc khắp phố phường. Quá nhiều đình chùa, mới toe, rối rắm cầu kỳ và những pho tượng tạc đẽo bôi chát bằng sơn công nghiệp kệch cỡm, dị hợm, lòe loẹt.

Thế thì làm gì cô gái ấy chả lạc. Tuy nhiên lạc đường thì chả sợ, cô ấy sẽ dừng lại mua bản đồ hoặc hỏi đường, sẽ vẫn đi đến nơi về đến chốn nhưng lạc lõng thì chịu chết, chả ai giúp cô ấy được đâu. Con tàu tốc hành của đời sống hôm nay không còn chỗ cho những người vẫn giữ nếp sống cũ. Hành khách của chuyến tàu hôm nay phần đông là những người “nhanh nhẹn”, “năng động”, quyết liệt, thực tế, toan tính…họ có cùng chí hướng lao đến cái ga vật chất, bất chất một đời sống tinh thần ngày càng nghèo nàn.

Lật lại xấp ảnh cũ, chân dung người Việt cách đây ba chục năm khác xa bây giờ, họ lành hiền, chất phác, họ cũng nhanh nhẹn cũng quyết liệt chứ, nếu không thì họ đi qua hai cuộc chiến để đến ngày thống nhất sao được. Những người Việt hôm nay cũng là người Việt, họ chính là con cháu của người Việt 30 năm trước nhưng tôi thấy họ hình như không còn là người Việt nữa.

Người Việt hôm nay dữ tợn quá, bạn có đi đường trường mới cảm nhận rõ: mạnh ai nấy đi, ai cũng mạnh, cũng khỏe, cũng hừng hực, lạng lách đánh võng, vượt ẩu, đua chen bằng mọi cách, bất chấp tính mạng của mình và người khác, coi thường luật lệ giao thông. Số lượng người chết vì tai nạn giao thông ngày càng tăng, hễ va chạm xe cộ thì sẵn sàng ẩu đả. Vô số vụ đánh nhau, chửi nhau, đâm chém chỉ vì những nguyên nhân rất bình thường, chỉ vì một câu nói, một ánh nhìn… Một bộ phận không nhỏ người Việt hôm nay coi đánh đấm là phương cách duy nhất để “nói chuyện phải trái” thì phải?

Nguyên nhân sâu xa của mọi câu chuyện trên là ở văn hóa. So với thời điểm cách đây vài thập kỷ thì văn hóa nền của người Việt hôm nay đã tụt xuống một bước.

Đổi mới và phát triển kinh tế là hoàn toàn đúng nhưng giá như nên chú trọng phát triển song song cả văn hóa và kinh tế. Thậm chí phát triển văn hóa trước đã rồi hãy phát triển kinh tế, văn hóa phải đi trước thì đó mới là phát triển đúng nghĩa, đó mới là phát triển bền vững. Chính vì không coi trọng văn hóa nên cái lối sống chạy đua theo vật chất, coi vật chất là giá trị sống, là giá trị duy nhất đang ngày càng phổ biến, lấn át và thắng thế.

Tinh thần trọc phú đang áp đảo và ngự trị ở mọi ngóc ngách đời sống từ trên xuống dưới, từ thành thị đến nông thôn. Sự nguy hiểm là nông  thôn, làng xã nơi sinh ra, nơi lưu giữ, bảo tồn  những giá trị căn cốt của tinh thần Việt, văn hóa truyền thống Việt (cái lũy tre văn hóa của làng) tưởng như không bao giờ bị vỡ bởi vì đã được thử thách qua bao thăng trầm của lịch sử nay bắt đầu vỡ nát. Tại sao hơn 2.500 năm không vỡ, không mất, nay phát triển có mấy chục năm đã vỡ ?

Văn hóa vừa trừu tượng vừa cụ thể, nó ẩn hiện, nó có có không không mà bao trùm lên toàn bộ đời sống, chi phối mọi mặt của đời sống, đời sống mỗi cá nhân, mỗi gia đình cũng như toàn xã hội. Tất cả những nhếch nhác hôm nay đều có nguyên nhân từ sự xuống cấp văn hóa. Lạ là ở chỗ thời chiến tranh gian khổ, thời hậu chiến đói nghèo văn hóa nền của xã hội lại cao hơn bây giờ, khi mà cuộc sống đã no đủ hơn, bát cơm đầy hơn, miếng thịt to hơn, quần áo lành lặn hơn, nhà cửa xe cộ bóng nhoáng hơn. Tiếc là chỉ có mấy chục năm mà văn hóa lại xuống cấp nhanh như thế.

Nếu muốn đắp lại để cái nền (văn hóa) bằng với cái nền cũ thì không thể mấy chục năm là xong bởi vì phá thì dễ thì nhanh, xây thì khó và tốn thời gian hơn nhiều. Chưa kể chả nhẽ chỉ nỗ lực để bằng cái cũ. Thế mới thấy cái giá để có được thành tựu kinh tế hôm nay là quá đắt. Thậm chí không bõ, thêm được tí GDP, tí tiền mà mất văn hóa như vậy thì đúng là được không bõ với mất.

(Còn nữa)

Lê Thiết Cương

Cụ Tanaka hiện đang sống ở một nhà dưỡng lão thuộc thành phố Fukuoka, phía tây nam Nhật Bản. Trong lễ vinh danh, gia đình cụ và thị trưởng thành phố cũng có mặt để chúc mừng.

Cụ bà thọ nhất thế giới sinh ngày 2/1/1903, là con thứ 7 trong gia đình có 8 anh chị em. Bà kết hôn với ông Hideo Tanaka vào năm 1922 và sinh được 4 người con, nhận nuôi 1 người con.

Hé lộ bí quyết sống lâu, cụ Tanaka chia sẻ cụ thích chơi cờ Othello, thức dậy vào lúc 6 giờ sáng và thích học toán.

Trước cụ Tanaka, cụ Chiyo Miyako là người cao tuổi nhất thế giới nhưng cụ Miyako đã qua đời vào tháng 7 năm ngoái ở tuổi 117.

Được biết, Nhật Bản là đất nước có danh sách những người có tuổi thọ cao nhất thế giới. Hiện nay, mặc dù đã xuất hiện tình trạng thay đổi thói quen ăn uống dẫn tới béo phì ở đất nước này, nhưng điều đó vẫn còn hiếm ở nơi có truyền thống ăn nhiều cá, cơm, rau và những thực phẩm ít béo.

Không lấy chồng là bí quyết sống lâu trăm tuổi

Cụ bà Brenda Osborne sinh năm 1913, vừa mừng sinh nhật của mình tròn 105 tuổi. Bà là một y tá đã nghỉ hưu, đang sống rất vui vẻ trong một viện dưỡng lão địa phương.

Phở tôm hùm, phở mực đốn tim thực khách tại Mỹ

Báo Pháp khen ngợi món chả rươi nức tiếng của Việt Nam, thưởng thức giữa trời đông Hà Nội

Khác với những loại lẩu có hương vị thường thấy, một nhà hàng ở Trung Quốc vừa giới thiệu với thực khách loại lẩu có nước dùng kiểu mới, nhưng có thể khiến bất cứ ai cũng “rùng mình”.

Món lẩu với hai vị nước dùng rất đặc biệt

Đó là nồi lẩu được chia làm hai ngăn với nước dùng một bên là vị trà xanh matcha, bên kia là nước dùng sầu riêng nước cốt dừa.

Ngăn chứa lẩu vị trà xanh còn được nhân viên phục vụ cho kèm thêm bánh ngọt Oreo, trân châu đen, khoai lang. Tất cả nhúng kèm thịt, rau củ quả các loại như lẩu thông thường.

Nước lẩu ngọt béo nhúng kèm thịt và rau củ như bình thường

Món ăn đặc biệt được nhà hàng chia sẻ video lên mạng xã hội, thu hút nhiều người xem vì sự khác lạ. Phần lớn ý kiến cho rằng, họ sẽ không dám thử món ăn đặc biệt này bởi cách chế biến quá khác so với thông thường. Có ý kiến còn đóng góp, không nên cho cả vỏ trái sầu riêng vào nồi lẩu bởi chúng có thể chứa nhiều thuốc trừ sâu.

Cách làm món dạ dày xào sả ớt ngon chuẩn vị cho ngày lạnh

Dạ dày xào sả ớt là món ăn vị chua cay, giòn giòn hấp dẫn, dùng làm món nhắm với bia rất hợp.