Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc chia sẻ, trong xu thế hội nhập và phát triển, tiếng Việt là cầu nối quan trọng gắn kết quê hương, đất nước với bạn bè quốc tế. Chính vì vậy, việc dạy và học tiếng Việt luôn được Bộ GD-ĐT đặc biệt chú trọng, cải thiện, nâng cao chất lượng trong những năm qua.

Cùng với xu hướng đào tạo của các nước trên thế giới, lấy nền tảng ngôn ngữ là chìa khóa mở cánh cửa đầu tiên trong hành trình học tập đầy hứa hẹn nhưng cũng nhiều thử thách, Bộ GD-ĐT luôn xác định yếu tố then chốt quyết định chất lượng giảng dạy, học tập của lưu học sinh nước ngoài tại Việt Nam là trình độ tiếng Việt. 

Chính vì vậy, việc nâng cao năng lực tiếng Việt luôn được xem là một nhiệm vụ quan trọng và xuyên suốt trong quá trình đào tạo tại tất cả các cơ sở giáo dục trên toàn quốc.

“Việc dạy và học tiếng Việt không chỉ là việc giảng dạy ngôn ngữ, trang bị công cụ tiếp thu kiến thức mà còn là việc quảng bá văn hóa, lan tỏa bản sắc dân tộc và nâng cao năng lực giao tiếp liên văn hóa cho lưu học sinh đang học tại Việt Nam nói riêng, người nước ngoài và những người yêu thích ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam nói chung”, Thứ trưởng Phúc chia sẻ. 

Ông Phúc cũng bày tỏ tin tưởng, thông qua cuộc thi, các lưu học sinh nước ngoài và các học sinh, sinh viên Việt Nam, các thầy cô giáo sẽ có thêm một diễn đàn để giao lưu chuyên môn, văn hóa, nuôi dưỡng và vun đắp tình hữu nghị trên cơ sở ngôn ngữ chung là Tiếng Việt.

Năm 2023 là năm đầu tiên Bộ GD-ĐT tổ chức Cuộc thi Hùng biện tiếng Việt cho lưu học sinh nước ngoài với quy mô cả nước, nhằm tạo sân chơi cho tất cả các lưu học sinh nước ngoài tại Việt Nam được giao lưu, thi đua học tập, tạo động lực cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Việt, đồng thời góp phần quảng bá giáo dục, văn hóa Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Được phát động vào tháng 8/2023, qua 3 vòng thi sơ khảo tại 3 khu vực Bắc, Trung, Nam, hơn 600 trăm lưu học sinh đến từ 15 quốc gia đang học tập ở 63 cơ sở đào tạo của Việt Nam đăng ký tham gia. 

Với chủ đề “Việt Nam trong tôi", tại vòng sơ khảo các thí sinh đã khai thác chủ yếu về đặc trưng văn hóa, danh lam thắng cảnh, điểm đến hấp dẫn của Việt Nam, tình đoàn kết hữu nghị và có góc nhìn rất thú vị về những trải nghiệm lần đầu tại Việt Nam. Các lưu học sinh đã thể hiện vốn từ phong phú, cách diễn đạt hợp lý và cuốn hút, mang lại nhiều cảm xúc cho người xem.

Những sự kết hợp độc đáo về thuyết trình, kể chuyện, diễn kịch, ngâm thơ, đọc ca dao và hát bằng tiếng Việt, tạo nên những bài dự thi đa sắc màu vô cùng ấn tượng. Các thí sinh cho thấy không chỉ sử dụng tiếng Việt thuần thục mà có sự hiểu biết rất sâu sắc về đất nước, con người Việt Nam và thực sự đã hòa mình vào văn hóa Việt.

12 đội thi đại diện cho 12 cơ sở đào tạo đã được chọn tranh tài tại vòng chung kết toàn quốc. Chung cuộc, ban giám khảo đã trao 1 giải Nhất cho đội thi đến từ Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐH Quốc gia Hà Nội.

2 giải Nhì được trao cho các đội thi đến từ Trường ĐH Cửu Long và  Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên.

3 đội đoạt giải Ba gồm Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Vinh, Trường ĐH Hà Nội, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐH Quốc gia TP HCM.

Sinh viên nước ngoài bất ngờ với 'văn hóa' ngồi trà đá vỉa hè của người Việt

Độc giả Mai Kiều cho rằng các nhà trường cần xây dựng và ban hành bộ quy tắc ứng xử dành cho giáo viên và nội quy đối với học sinh. Bên cạnh đó, cần xác định các thầy cô giáo, đặc biệt ở các cấp tiểu học, THCS, ngoài việc truyền bá kiến thức còn cần giáo dục nhân cách cho học sinh. Chính thầy cô cũng phải có nhận thức, suy nghĩ và hành xử xứng đáng với một nghề cao quý để trở thành tấm gương khiến học trò kính trọng, phụ huynh nể phục. 

Trong khi đó, độc giả Đặng Hữu Đức cho rằng trẻ em là “tấm gương phản chiếu” gia đình và một phần xã hội các em tiếp xúc. Do đó, khi thấy những hành vi sai, cần phải có sự chấn chỉnh, xử phạt nghiêm túc, cứng rắn. Điều này sẽ cần tới sự phối hợp của gia đình, nhà trường và các tổ chức xã hội để tìm ra phương pháp giáo dục hiệu quả, giúp trẻ nhận thức được điều tốt – xấu, đúng – sai.

Trong câu chuyện của cô giáo tại Tuyên Quang, độc giả Nguyễn Thương cho rằng sự cô độc của giáo viên trên chính bục giảng tại ngôi trường mình đang giảng dạy chính là nguồn cơn của những hành xử phản giáo dục mà học trò dành cho cô.

“Thật đau đớn, đó là một khối u đang rất cần ngành giáo dục phải phẫu thuật cắt bỏ”.

Một độc giả khác cho rằng, trong các trường học giờ đây cần có đội ngũ an ninh chuyên bao quát, phát hiện bạo lực hoặc các vấn đề mất an ninh trong trường học để ứng cứu kịp thời. Thậm chí, các nhà trường cần lắp hệ thống nút chuông giải cứu ở mỗi lớp học (giống như nút ấn báo hỏa hoạn tại các tòa nhà) để học sinh hoặc bất kỳ ai gặp nguy cũng có thể bấm để gọi đội an ninh đến.

“Đã đến lúc cần nâng mức độ giám sát an ninh trường học lên cao hơn để các thầy trò có môi trường học an toàn, nhân văn”, độc giả này bày tỏ.

Độc giả Đức Luyện lại cho rằng, để xây dựng môi trường giáo dục trong lành, việc quan trọng nhất phải đặt vấn đề giáo dục đạo đức lên hàng đầu.

Trước tiên, đội ngũ giáo viên phải thật sự chuẩn mực về tư cách đạo đức, từ lời ăn tiếng nói, phong cách ăn mặc, cách cư xử trong cuộc sống đời thường. Bởi thực tế, lâu nay một số giáo viên vẫn còn sống buông thả, ăn mặc chưa đúng chuẩn mực nhà giáo, để lại ấn tượng xấu trong suy nghĩ của phụ huynh, học sinh nên chưa thực sự được học sinh tôn kính.

Về phía phụ huynh, cần phải nhận thức đúng pháp luật để phối hợp nhà trường trong dạy bảo con em mình. “Thực tế vẫn còn một phần nhỏ phụ huynh xem thường giáo viên, chưa phối hợp trong giáo dục con em mình; luôn chỉ trích lỗi nhỏ của giáo viên, hùa theo con em mình phán xét thầy cô”, độc giả này bày tỏ.

Về phía học sinh, độc giả cho rằng, cần phải rèn đạo đức thông qua các tiết sinh hoạt chủ nhiệm, chào cờ kết hợp gia đình để giáo dục. Các nhà trường cần nghiêm khắc xử lý và đuổi học những học sinh vi phạm nghiêm trọng, chuyển những học sinh này vào sinh hoạt lớp chậm tiến bộ hay chuyển sang trường giáo dưỡng chuyên biệt.