Tháng Chạp, thời tiết lạnh tê tái nhưng ở đỉnh núi Mẫu Sơn thuộc xã Công Sơn (Lộc Bình, Lạng Sơn), bà con dân tộc Dao đang hối hả đón Tết. Tết của người Dao được phân thành hai: Tết năm cũ và Tết năm mới.Tết năm cũ hay còn gọi là Tết qua năm, Tết tổng kết và thường được tổ chức từ ngày 13 - 30 tháng 12 âm lịch. Đây là một tập tục, lưu truyền từ nhiều đời nay của người Dao.
 |
Người Dao ở Lộc Bình (Lạng Sơn) thường ăn 2 cái Tết trong 1 năm. |
Mặc dù người dân tộc Dao có ở khắp các tỉnh như Phú Thọ, Thanh Hóa, Lào Cai, Tuyên Quang… nhưng nghi lễ đón Tết cũ ở Công Sơn có nhiều nét khác biệt.
Anh Triệu Chằn Sửu - cán bộ văn hóa xã Công Sơn, đồng thời là người dân tộc Dao Lù Gang cho biết, ngay từ nhỏ, vào khoảng 13 tháng Chạp, anh đã thấy người lớn trong nhà tạm dừng mọi công việc, dọn dẹp nhà cửa, ban thờ tổ tiên, nhờ thầy chọn ngày đẹp làm lễ.
Người dân tộc Dao rất coi trọng chữ hiếu, không chỉ ngày Tết mà vào các ngày rằm, mùng 1 hàng tháng, họ cũng thường dâng lễ vật cúng tổ tiên.
‘Người Dao ngành Lù Gang (Công Sơn) sống rải rác trên các ngọn núi, làm nghề trồng trọt, chăn nuôi gia súc. Tết cũ là nghi lễ đặc biệt quan trọng của người Dao chúng tôi. Theo đó, mỗi dòng họ sẽ chọn một ngày khác nhau để cúng. Họ Hoàng chọn ngày Ngọ, họ Đặng chọn ngày Dần, còn họ Triệu chọn ngày Mão hoặc ngày Sửu…
Tuy nhiên, vì sao các dòng họ lại chọn ngày riêng biệt như vậy, lớp trẻ chúng tôi không rõ. Có người cho rằng, mỗi một dòng họ ở xã Công Sơn có một linh vật bảo vệ. Họ sẽ chọn cúng Tết vào ngày ứng với linh vật đó nhưng đây cũng chỉ là lời nói truyền miệng’, anh Sửu cho hay.
Sau công đoạn chuẩn bị, gia chủ mời thầy đến cúng. Do số người làm thầy cúng ít, một ngày có khoảng 2 - 3 nhà làm lễ nên các gia đình trong thôn, bản cố gắng bố trí thời gian lệch nhau, luân phiên từ sáng đến chiều, tạo điều kiện cho thầy di chuyển.
Một buổi lễ cúng Tết năm cũ thường diễn ra trong 2 tiếng đồng hồ. Thầy cúng thay mặt gia đình, báo cáo những kết quả lao động, sản xuất trong một năm qua với tổ tiên. Đồng thời gia chủ nhờ thầy cúng giải hạn, xua những đen đủi của năm cũ và mời tổ tiên, người đã khuất về đón năm mới. Trong quá trình cúng, thầy sẽ đọc những bài khấn bằng tiếng Dao. Sau buổi lễ cúng Tết năm cũ, gia chủ thường chuẩn bị một ít tiền và gạo đưa thầy để tỏ lòng cảm ơn.
‘Tính chất cộng đồng, làng bản được thể hiện rõ nét qua Tết năm cũ. Các gia đình trong thôn, bản không ăn riêng mà quay vòng. Nhà nào cũng làm khoảng 3 - 4 mâm cỗ, mời họ hàng, làng xóm, bạn bè đến chung vui. Hôm nay ăn nhà này, mai ăn nhà khác. Cứ thế Tết cũ kéo dài đến gần dịp Tết Nguyên đán.
Trước ngày diễn ra lễ cúng Tết năm cũ, người có tiếng nói trong gia đình sẽ sang mời mọi người, đồng thời nhờ thanh niên, trai tráng qua nhà giúp nấu cỗ. Sáng sớm, không khí tất bật, vui như trảy hội.
Mâm cúng Tết năm cũ gồm: Một con vịt, một con gà, kèm thêm bánh, trái cây, rượu, tiền vàng và được để thờ trong 2 ngày. Trên mâm cỗ Tết cũ có các món ăn là đặc sản của địa phương. Nhà nào có điều kiện hơn còn mổ một con lợn, làm khoảng 10 mâm cỗ’, anh Sửu nói.
Anh Sửu chia sẻ thêm, sau khi ăn Tết cũ xong, người Dao ăn Tết Nguyên đán giống như người dân cả nước nhưng không có lễ cúng ông Công ông Táo (23 tháng Chạp).
Tết Nguyên đán được đồng bào dân tộc Dao gọi là Tết năm mới, kéo dài từ 30 tháng Chạp đến hết 15 tháng Giêng.
‘Sáng sớm 30 Tết, mọi người trong gia đình dậy từ sớm, mổ gà, mổ lợn, làm mâm cơm cúng tất niên. Lúc này, trên ban thờ có thêm bánh chưng, được làm từ 27, 28 Tết. Ngoài ra người Dao cũng có bày thêm cây mía, cây tỏi.
Tết năm mới, đồng bào Dao không mời thầy cúng mà tự làm lễ, cầu xin một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, gia đạo bình an.
Sau bữa cơm tất niên, người Dao Lù Gang đun nồi nước từ các loại lá cây, rễ cây mọc trên núi, tắm rửa với mục địch tẩy trần, xóa sạch bụi bẩn, xấu xa của năm trước, bước vào năm mới.
Các thành viên trong gia đình, từ già trẻ, trai gái đều thay trang phục truyền thống đẹp nhất của mình đón giao thừa’, vị cán bộ văn hóa xã kể.
Trang phục của người Dao rất rực rỡ, đan xen màu vàng và màu cam. Trước Tết vài tháng, phụ nữ Dao Lù Gang bắt đầu thêu quần áo mới bằng sợi chỉ màu.
Phụ nữ Dao mặc áo dài bốn thân bổ tà trước ngực, bên trong áo có yếm thêu hoa văn, gắn các ngôi sao bằng bạc và trang trí hạt cườm kèm mũ to bản thêu màu cam.
Trang phục đàn ông người Dao đơn giản hơn nhiều. Áo màu đen, đính tua chỉ ngũ sắc để trang trí. Quần ống rộng buộc bằng sợi dây gai có đồng xu để giữ.
Vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, người Dao Lù Gang kiêng bước ra khỏi cửa mà ngồi quây quần bên nhau chúc tụng năm mới, bố mẹ nhắc nhở con cháu học hành, chăm chỉ lao động.
 |
Cách ủ rượu Mẫu Sơn truyền thống của người dân tộc Dao. |
Vị cán bộ văn hóa xã chia sẻ thêm, một thứ không thể thiếu trong hai cái Tết là rượu Mẫu Sơn - loại rượu được truyền qua rất nhiều đời người Dao Lù Gang sinh ra trên đỉnh cao sương phủ này.
Nguyên liệu để chưng cất rượu Mẫu Sơn gồm nước suối trong vắt chảy ra từ ngọn núi cao, men rượu được làm từ 30 loại thảo dược như: trầu rừng, rễ dây nước, dây ngọt…
Để đón Tết, người Dao Lù Gang thường chuẩn bị ủ rượu trước hàng tháng trời. Khi có khách đến chơi nhà, họ thường mang loại rượu này ra tiếp, bày tỏ sự hiếu khách.

Đám cưới Lạng Sơn, chú rể vái lạy hơn 300 lần, cô dâu thay áo giữa đường
Phong tục cưới xưa của người dân tộc Dao Lù Gang ở Lạng Sơn, chú rể phải làm lễ vái lạy hơn 300 lần, còn cô dâu thay quần áo mới trước khi vào nhà chồng.
" alt=""/>Tết Nguyên đán ở Lạng Sơn của cộng đồng người Dao
Nằm trong khuôn khổ lễ hội hoa xuân mừng năm mới 2020, các gian hàng Ẩm thực ba miền Bắc - Trung - Nam là một trong những hoạt động hoành tráng bậc nhất dành riêng cho cộng đồng cư dân Vinhomes tại ba đại đô thị Vinhomes Grand Park (TP.HCM), Vinhomes Ocean Park và Vinhomes Smart City (Hà Nội), từ 14/01 - 30/01/2020. |
Không khí náo nức, rộn ràng tại các gian hàng ẩm thực 3 miền ở cả 3 lễ hội Đào - Mai - Bonsai tại 3 khu đô thị Vinhomes |
Ẩm thực ba miền tinh tuý từ các nghệ nhân nổi tiếng nhất cả nước
Đây là lần đầu tiên, một lễ hội không chuyên về ẩm thực lại có thể mời được những nghệ nhân nổi tiếng nhất từ khắp mọi miền đất nước, cùng quy tụ và đem đến những món ăn chuẩn vị truyền thống Bắc - Trung - Nam.
Phong vị xưa của Hà Nội như được sống lại trong hương vị ấm nồng quen thuộc của Phở Thìn Lò Đúc, bởi chính nhà sáng lập Nguyễn Trọng Thìn đứng bếp chế biến và phục vụ. Với những ai hoài niệm thức quà cổ truyền thì đây cũng là dịp đặc biệt để thưởng thức các loại bánh cốm, su sê được tỉ mẩn làm nên bởi nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyết với 30 năm kinh nghiệm trong nghề, từng làm bếp trưởng cho sự kiện Hoa hậu Hoàn vũ Thế giới 2008.
 |
Thương hiệu Phở Thìn góp mặt tại gian hàng ẩm thực ở Vinhomes Ocean Park và Vinhomes Smart City (Hà Nội) |
Các món ăn đặc sản miền Trung được nấu bởi nghệ nhân Bếp Vàng Nguyễn Thị Phiên - chuyên gia ẩm thực cung đình và món ăn truyền thống Huế. Thực khách cũng có thể chu du đến miền Tây để thưởng thức những món ăn dân dã mà lạ miệng, như món xôi chiên phồng - món ăn từng giúp nghệ nhân Lâm Khanh xác lập kỷ lục Guiness thế giới.
 |
Món xôi chiên phồng lập kỉ lục Guiness thế giới của nghệ nhân Lâm Khanh gây ngạc nhiên cho cư dân tại Vinhomes Ocean Park |
 |
Bún chả Hà Nội được chế biến kỳ công và bắt mắt |
 |
Gian hàng ẩm thực miền Trung chuẩn vị của nghệ nhân Nguyễn Hữu Thọ tại Vinhomes Smart City |
 |
Bánh xèo miền Tây giòn rụm, thơm phức |
 |
Gian hàng ẩm thực Tây Bắc hấp dẫn thực khách bởi những món ăn đặc sản dân dã đậm vị |
 |
 | Hội chợ quy tụ tinh hoa ẩm thực từ khắp các vùng miền đất nước |
|
Lan tỏa văn hóa Việt, gìn giữ giá trị cổ truyền dân tộc
Hội chợ ẩm thực ba miền quy tụ những tinh hoa ẩm thực truyền thống của cả ba miền đất nước, là cầu nối giúp lan tỏa văn hóa Việt và gìn giữ giá trị cổ truyền dân tộc theo một cách gần gũi nhất.
Dù Bắc hay Nam, cư dân Vinhomes đều có thể đến gần hơn với văn hóa truyền thống thông qua những món ăn đặc sắc. Giá trị kết nối được nâng cao khi cư dân có cơ hội hiểu hơn về các món ăn của từng vùng miền, cách chúng được làm ra, qua đó khơi dậy sự trân trọng, nâng niu, gìn giữ những nét đẹp tinh hoa ấy.
 |
Lễ hội đem tới những phút giây hạnh phúc cho các gia đình cư dân Vinhomes. Sự gắn kết giữa các thế hệ chính là giá trị cốt lõi gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc. |
 |
Những cô bé, cậu bé duyên dáng trong tà áo dài của K-Closet hào hứng khi lần đầu được nhìn thấy và nếm thử các loại bánh truyền thống |
 |
Các bạn trẻ cũng vô cùng thích thú khi được khám phá ẩm thực ba miền chuẩn vị, tìm về những nét đẹp văn hóa của dân tộc |
 |
Người nước ngoài cũng tỏ ra thích thú với Lễ hội ẩm thực, qua đó lan tỏa văn hóa văn hóa Việt ra thế giới |
Đầu tư lớn vào việc xây dựng các gian hàng ẩm thực và mời các nghệ nhân ẩm thực hàng đầu tham gia lễ hội, Vinhomes mong muốn mang tới sự khởi đầu rực rỡ, một năm mới thịnh vượng, khởi sắc dành riêng cho cư dân.
Đặc biệt, tại chương trình ẩm thực Tết cổ truyền, Vinhomes còn dành tặng voucher ẩm thực lì xì đầu năm, với tổng giá trị giải thưởng lên tới 9 tỷ đồng, qua chương trình quay số may mắn được tổ chức hàng ngày.
Để tham dự sự kiện, cư dân Vinhomes nhận vé mời điện tử thông qua ứng dụng VinID và mang theo thẻ cư dân hoặc thẻ ra vào Vinhomes để vào cửa sự kiện. Mỗi vé mời được đi kèm tối đa 10 người thân, bạn bè tại 3 đại đô thị: Vinhomes Grand Park, Vinhomes Ocean Park, Vinhomes Smart City; tối đa 5 người mỗi vé mời đối với cư dân tại các khu đô thị Vinhomes khác. Lễ hội “Mai Phú Quý” Thời gian: 09:00 - 21:00, từ 14/01 - 29/01/2020 (Từ ngày 20 – Mùng 5 Tết) Địa điểm: Công viên Ánh sáng, Vinhomes Grand Park, Quận 9, TP.HCM Thông tin liên hệ: Facebook: https://www.facebook.com/vh.grandpark.official/ Hotline: 0945 290 022 Lễ hội “Đào Phúc Lộc” Thời gian: 10:00 - 21:00, từ 15/01 – 30/01/2020 (Từ ngày 21 - Mùng 6 Tết) Địa điểm: Khuôn viên Đại học VinUni, Vinhomes Ocean Park, Gia Lâm, Hà Nội Thông tin liên hệ: Facebook: https://www.facebook.com/vh.oceanpark Hotline: 0823 60 61 68 Lễ hội “Bonsai Trường Thọ” & Tuần lễ văn hoá Việt - Nhật Thời gian: 10:00 - 21:00, từ 15/01 – 30/01/2020 (Từ ngày 21 - Mùng 6 Tết) Địa điểm: Vườn Nhật, Vinhomes Smart City, Tây Mỗ, Đại Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội Thông tin liên hệ: Facebook https://www.facebook.com/vinhomes.smartcity.official/ Hotline: 091 346 1155 |
Minh Tuấn
" alt=""/>Cư dân Vinhomes thưởng thức đặc sản Tết 3 miền ngay ‘sân nhà’