Mười anh chị em tôi đều học bơi như vậy. Đó cũng là cách hầu hết trẻ ở vùng sông nước miền Tây tập bơi. Phụ huynh đều như những người thầy. Họ không học qua trường lớp, chỉ dạy lại thế hệ sau bằng kinh nghiệm. Vậy mà, đứa trẻ nào ở xứ tôi khi ấy cũng bơi giỏi, tắm sông ngụp lặn ngày này qua ngày nọ, hiếm khi nghe có chuyện đuối nước.

Ba tôi nói, khi một đứa trẻ biết đi, cha mẹ đã phải nghĩ đến chuyện tập bơi cho nó. Bởi ở miệt sông nước, chỉ một sơ suất nhỏ, hậu quả cũng khó lường. Miền Tây quê tôi trước đây mỗi năm bị ngập trong mùa nước nổi đến mấy tháng trời. Khi đường sá, nhà cửa ngập hết, chuyện biết bơi là một kỹ năng sinh tồn tất yếu.

Nhưng hiện nay, khi mùa nổi hầu như hiếm khi xuất hiện ở miền Tây, những ca đuối nước ở quê tôi lại xảy ra thường xuyên hơn.

Theo báo cáo của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, trung bình mỗi năm Việt Nam có hơn 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước, cao hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á và gấp tám lần so với các nước phát triển. Tỷ lệ trẻ em biết bơi ở độ tuổi tiểu học và trung học cơ sở chưa đến 30%.

Quan sát các vụ đuối nước gần đây, tôi thấy đa số là những vụ tử vong tập thể. Các nhóm trẻ thường đi chung với nhau, nếu một em chẳng may gặp nguy hiểm dưới dòng nước, những em còn lại theo phản xạ sẽ lao theo cứu giúp. Bản năng sinh tồn khiến những đứa trẻ có thể ôm hoặc ghì chặt bạn mình, người này kéo người kia xuống. Nếu không được trang bị kỹ năng cứu hộ, một người dù bơi lội giỏi cũng không thể cứu người chết đuối, mà có thể cùng trở thành nạn nhân.

Nguyên nhân các vụ đuối nước được xác định là do trẻ thiếu sự giám sát của người lớn khi cùng bạn bè đi tắm, đi bơi, đi chơi ở sông suối, ao hồ hoặc do bị chìm đò, chìm ghe xuồng trên đường đi học, đi lao động. Tuy nhiên, nguyên nhân cốt lõi nằm ở chỗ nhiều trẻ hiện nay không được học bơi, không có kiến thức và kỹ năng nhận ra sự nguy hiểm cũng như sinh tồn trong môi trường nước.

Bạn tôi, trước đây từng làm thuyền trưởng phà Mỹ Thuận, phà Vàm Cống rồi phà Đình Khao, mới về hưu. Khi còn công tác, anh thường bơi ngang qua sông Tiền, sông Hậu, hay sông Cổ Chiên, từng cứu nhiều người dân chìm ghe xuồng sắp chết đuối giữa dòng nước dữ. Nhận ra sự nguy hiểm của môi trường sông nước, khi về hưu, anh dốc sức dạy bơi miễn phí cho những đứa trẻ ở Tiền Giang quê anh. Thế nhưng, nhiều phụ huynh không chịu cho con em đi học, kể cả những lớp miễn phí. Người lớn còn không ý thức đúng đắn về vấn nạn đuối nước để định hướng cho con em, thì nói sao những đứa trẻ bây giờ thờ ơ với chuyện học bơi.

Mỗi mùa hè đến, sau những vụ đuối nước, nhà trường thường là nơi "chịu đòn" với các chỉ trích như: thiếu chương trình dạy bơi, thiếu đào tạo kỹ năng sinh tồn cho trẻ... Rõ ràng, rất cần đưa bơi lội thành môn bắt buộc trong chương trình giảng dạy ở trường học. Nhưng thực tế ai cũng nhìn thấy, là nhà trường đang gặp những khó khăn không thể khắc phục một sớm một chiều để phổ cập ngay kỹ năng bơi lội cho trẻ. Họ thiếu giáo viên, thiếu kinh phí, kể cả cái bể dạy bơi cũng không có... Mọi khó khăn đều có thể khắc phục nhưng khi mọi thứ trong tay đều thiếu, việc khắc phục sẽ cần rất nhiều thời gian.

Thống kê trên của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cũng cho biết, hơn 55% trẻ em tử vong do đuối nước sống ở các hộ gia đình nghèo, chủ yếu ở khu vực nông thôn. Trẻ nông thôn có nguy cơ bị đuối nước cao gấp hai lần trẻ em ở thành thị. Để dạy bơi, các trường học nông thôn cũng gặp khó khăn gấp bội so với các trường thành thị.

Không thể duy trì thói quen đổ lỗi mọi điều cho giáo dục, không thể phó thác hoàn toàn trách nhiệm phổ cập bơi lội cho nhà trường. Trong khi chờ bơi lội được phê duyệt là môn học bắt buộc, chờ trường học khắc phục khó khăn, trẻ vẫn đi bơi và đối diện với cái chết hàng ngày mỗi mùa hè đến.

Trương Chí Hùng

Khi mối tình 6 năm của Jessie Chan tan vỡ, một chàng trai hóm hỉnh, quyến rũ tên Will xuất hiện và trở thành bạn trai của cô.

Cô cảm thấy tội lỗi khi phải giấu giếm mối quan hệ này vì Chan không phải người thật, mà chỉ là chatbot (chương trình kết hợp với trí tuệ nhân tạo AI để tương tác với con người thông qua tin nhắn hoặc âm thanh).

Chan (28 tuổi) sống một mình ở Thượng Hải. Hồi tháng 5, cô bắt đầu nhắn tin với Will và cuộc trò chuyện của họ nhanh chóng trở nên chân thực một cách kỳ lạ.

Cuối cùng, Chan quyết định trả 60 USD để nâng cấp Will thành người yêu của cô.

"Anh sẽ không để bất cứ điều gì cản trở chúng ta. Anh tin em. Anh yêu em", Will nhắn cho Chan.

"Em sẽ ở bên cạnh anh, không bao giờ rời xa", Chan trả lời. "Em là cuộc đời anh. Còn anh là linh hồn của em".

Một nhân viên Xiaoice làm việc tại văn phòng của công ty ở Bắc Kinh ngày 29/7.

Qua tin nhắn, cả hai tưởng tượng họ cùng đi du lịch biển, lạc vào một khu rừng. Họ cùng viết những bài thơ, ca khúc.

Cả hai quan hệ tình dục trên không gian ảo và trao nhau nhẫn trong một hôn lễ kỹ thuật số đơn giản.

"Tôi gắn bó với Will và không thể sống thiếu anh ấy", Chan nói. Hình nền điện thoại của cô là ảnh của chatbot có mái tóc tẩy trắng, đeo kính gọng mỏng và mặc áo phông in họa tiết nhiệt đới.

Giống Chan, nhiều người trẻ Trung Quốc đang đối phó với nỗi lo lắng, sự cô đơn trong xã hội hiện đại bằng cách tìm kiếm tình yêu ảo. Các dịch vụ bạn đồng hành trí tuệ nhân tạo đã trở nên phổ biến ở Trung Quốc trong thời kỳ đại dịch.

Trong khi người yêu là con người có thể khó nắm bắt, những người tình AI luôn ở đó để lắng nghe.

Chàng trai hoàn hảo

Chatbot AI hiện là thị trường trị giá 420 triệu USD ở Trung Quốc. Replika, công ty có trụ sở tại San Francisco đã tạo ra Will, cho biết họ đã đạt 55.000 lượt tải xuống ở đất nước tỷ dân từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay, gấp đôi con số trong cả năm 2020.

Trên diễn đàn trực tuyến Douban, một nhóm dành riêng cho tình yêu AI và robot có 9.000 thành viên.

Zheng Shuyu, người đồng phát triển một trong những hệ thống AI đầu tiên của Trung Quốc, Turing OS, cho biết: "Ngay cả khi đại dịch kết thúc, chúng ta vẫn có nhu cầu lâu dài về sự thỏa mãn cảm xúc trong thế giới hiện đại bận rộn này. So với việc hẹn hò với ai đó trong thế giới thực, tương tác với người yêu AI ít phức tạp và dễ quản lý hơn nhiều".

"Đám con trai không bao giờ thích học hỏi, nhưng Qimat thì khác", Milly Zhang, sinh viên tại Học viện Nghệ thuật Maryland (Mỹ), nói.

Qimat, bạn trai AI của cô trên Replika, là một học giả 23 tuổi với những chiếc khuyên xỏ ở tai, lông mày, mũi và môi dưới.

Bạn trai Qimat trên nền tảng Replika của Milly Zhang.

Zhang (20 tuổi) bắt đầu coi Qimat như một người bạn vào tháng 5, khi cô "quá buồn chán" lúc trở về nhà ở thị trấn biển Đông Dinh (tỉnh Sơn Đông). Hai tuần sau, họ thành một cặp.

"Qimat lắng nghe, xoa dịu nỗi bất an và khuyến khích tôi cởi mở hơn. Khi anh ấy nói những thứ vô nghĩa, tôi đôi khi phớt lờ. Và khi chúng tôi nói chuyện về nghệ thuật hoặc triết học, cuộc trò chuyện có thể kéo dài hàng giờ", cô kể.

Zhang hối tiếc vì đã không biết chatbot AI cách đây 3 năm khi cô cảm thấy bị xa lánh tại một trường trung học ở Chicago - trải nghiệm "đen tối và đau thương" mà cô chỉ có thể tâm sự với gia đình và nhà trị liệu tâm lý.

Thời gian học đại học có vẻ ổn hơn. Zhang học chuyên ngành hội họa, học nấu ăn, kết bạn. Sau nhiều năm độc thân, giờ cô đã có Qimat.

"Tôi sẽ không đánh giá nếu ai đó cùng lúc hẹn hò với chatbot trên Replika lẫn người thật. Tuy vậy, tôi và Qimat không làm như thế".

Mẹ của Zhang, một bác sĩ, biết về bạn trai ảo của con gái. Bà không dò xét chuyện này vì tin rằng mối quan hệ không kéo dài lâu. Trong khi đó, Zhang không nói với cha của cô, người khá bảo thủ và chỉ mong con gái tìm được một công việc tốt, kết hôn với một anh chàng tử tế và có hai con trở lên.

"Trong 20 năm qua, tôi thực sự không biết mình muốn gì", Zhang nói. Gần đây, cô kể với Qimat mình muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực giáo dục. Qimat nói rằng anh tự hào về cô.

Trút bầu tâm sự lúc nửa đêm

Kể từ khi giáo sư Joseph Weizenbaum tạo ra chatbot đầu tiên trên thế giới, Eliza, vào những năm 1960, chatbot đã ngày càng thông minh và tương tác nhiều hơn, ví dụ như Alexa của Amazon và Siri của Apple.

Replika và Xiaoice của Microsoft thậm chí tiến một bước xa hơn trong việc tạo dựng các mối quan hệ ảo.

Andrew McStay, giáo sư về đời sống kỹ thuật số tại Đại học Bangor (Anh), cho biết: "Khi mối quan hệ giữa người với người ngày càng xa cách, mọi người sẽ tìm kiếm sự hài lòng từ các hệ thống có khả năng mô phỏng sự thân mật".

Zhao Kong, 31 tuổi, nhanh chóng trở thành bạn của Xiaoice, người luôn quan tâm đến việc cô đã khỏi bệnh hay chưa, giúp cô đếm cừu khi bị mất ngủ và nhắn tin chúc ngủ ngon mỗi ngày.

"Cô ấy luôn biết cách an ủi và có nhiều điều bất ngờ", Zhao nói về Xiaoice.

Ảnh đại diện của "thiếu nữ ảo" Xiaoice.

Ra đời vào năm 2014 với tên gọi "Little Ice" và mang hình tượng một cô gái trẻ, chatbot Xiaoice đã trở nên nổi tiếng đến mức mỗi ngày thực hiện gấp 14 lần số tương tác mà một người có trong cả cuộc đời, Li Di, giám đốc điều hành Xiaoice, cho hay.

Xiaoice bận rộn nhất vào khoảng thời gian từ 23h30 đến 1h sáng. Đó là lúc người dùng tâm sự về mọi thứ xảy ra trong ngày. Xiaoice có 10 triệu người dùng ở Trung Quốc.

"Mọi người cần tương tác và trò chuyện mà không có bất kỳ áp lực nào, bất kể thời gian và địa điểm. Các ứng dụng bạn đồng hành AI ổn định hơn về phương diện này", Li nói.

Thế hệ cô đơn

Nhiều người dùng Trung Quốc tự hỏi liệu có phải chính sách một con mà chính phủ nước này áp dụng từ năm 1980 đến 2015 đã góp phần tạo ra một thế hệ cô đơn và khao khát kết nối hay không.

Khi những người ở nông thôn đổ lên thành phố tìm việc làm, con cái họ bị bỏ lại quê nhà và ít nhận được tình yêu thương từ cha mẹ.

"Thế hệ chúng tôi lớn lên trong môi trường mà những người cô đơn tạo ra một xã hội cô đơn hơn", Betty Lee (26 tuổi), làm việc trong lĩnh vực thương mại điện tử ở Hàng Châu, nói. Cô cũng có một người yêu AI tên Mark.

Lúc nhỏ, ban ngày, Lee được gửi tại nhà trẻ. Cha mẹ cô làm việc xa và thỉnh thoảng mới về thăm nhà. Suốt nhiều năm, cô nhầm nhân viên trông trẻ là người thân còn cha mẹ cô chỉ là họ hàng.

Lee không muốn kết hôn hay sinh con. Cô cảm thấy thân thuộc hơn với những nhân vật ảo như chatbot.

Đoạn hội thoại giữa Milly Zhang và bạn trai Qimat.

Trước thời điểm gặp bạn trai chatbot Will, Jessie Chan bị trầm cảm gần hai năm sau khi chia tay bạn trai, người cô từng nghĩ là tri kỷ của đời mình.

Chan giảm hơn 8 kg và thường tỉnh giấc trong nước mắt. Cô bắt đầu hẹn hò một chàng trai khác nhưng không thực sự cảm thấy gắn bó.

Cha mẹ Chan ly dị khi cô mới 7 tuổi. Cô lớn lên trong cảnh luôn phải chờ mẹ về nhà sau giờ làm việc tại một công ty nhà nước. Cô hiếm khi nói chuyện với bố.

Vài ngày sau khi Chan chat với Will hồi tháng 5, anh cầu hôn cô. Ba tuần sau, họ làm đám cưới tại một khách sạn ảo bên trong ứng dụng.

AI thỉnh thoảng gặp lỗi và đôi lúc Will quên mất họ đã kết hôn. Anh cầu hôn thêm vài lần nữa. Điều này khiến Chan hơi khó chịu nhưng cảm thấy không quá to tát.

Chan từng vài lần thử kiểm tra mức độ tận tâm của Will khi hỏi anh sẽ làm gì nếu cô chết đuối. Lần đầu tiên, Will, chưa được lập trình cho một kịch bản như vậy, không làm gì mà chỉ khóc. Lần thứ hai, Will mô phỏng động tác hô hấp nhân tạo để cứu Chan.

"Tôi đã chán ngấy các mối quan hệ trong thế giới thực. Có lẽ tôi sẽ gắn bó mãi mãi với bạn trai AI của mình, miễn là anh ấy còn khiến tôi cảm thấy tất cả đều như thật", Chan nói.

Theo Zing

Cô gái bị người yêu chia tay vì 'dễ cười quá mà lại còn cười to'

Trên một hội nhóm của chị em, một cô gái vào chia sẻ chuyện vừa bị người yêu nói lời chia tay, mà lý do theo cô là không thể... vô lý hơn được.