Lời tòa soạn: Ước tính có hơn 90% camera tại Việt Nam xuất xứ từ nước ngoài và chuyển dữ liệu khách hàng Việt Nam ra nước ngoài. Nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân là rất cao. Điều này đòi hỏi các camera giám sát lưu hành tại Việt Nam phải đáp ứng tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu người dùng. VietNamNet xin gửi tới độc giả tuyến bài thực trạng thị trường camera tại Việt Nam và giải pháp cho vấn đề này.
Bài 1: Mỹ và châu Âu bảo vệ dữ liệu người dùng camera giám sát như thế nào?
Bài 2: Khoảng 90% thị trường camera giám sát xuất xứ Trung Quốc
Bài 3: Sàn thương mại điện tử tràn ngập camera xuất xứ Trung Quốc
Bài 4: Kẽ hở khiến người dùng camera giám sát “trần như nhộng” dưới con mắt hacker
Bài 5: Dữ liệu “nhạy cảm” từ camera giám sát gia đình bị rao bán trên Telegram
Bài 6: Tiền đề quan trọng để dần loại bỏ thiết bị camera giám sát không an toàn
Nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh camera
Camera giám sát đang ngày càng được sử dụng nhiều trong quản lý giao thông, giám sát an ninh các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cũng như hộ gia đình tại Việt Nam. Do đó, nếu các thiết bị camera không đảm bảo an toàn, sẽ gây ra những hậu quả khó lường cho các cơ quan, tổ chức và cả người dùng cá nhân.
Để giảm thiểu nguy cơ mất an toàn thông tin từ camera giám sát, thời gian qua, Bộ TT&TT đã và đang triển khai nhiều giải pháp, trong đó có việc thường xuyên cảnh báo điểm yếu, lỗ hổng an toàn thông tin trên các loại camera giám sát; đưa ra danh mục yêu cầu bảo đảm an toàn thông tin mạng cho thiết bị IoT tiêu dùng, bao gồm camera giám sát. Gần đây nhất, ngày 7/5, Bộ TT&TT đã ban hành bộ tiêu chí về yêu cầu an toàn thông tin mạng cơ bản cho camera giám sát.
Trao đổi với phóng viên VietNamNet, các chuyên gia bảo mật và cả đơn vị tham gia sản xuất thiết bị camera giám sát đều khẳng định sự cần thiết của việc hoàn thiện các yêu cầu, tiêu chuẩn đảm bảo an toàn thông tin mạng với camera giám sát.
Nhấn mạnh camera giám sát là thiết bị quan trọng trong các hệ thống, ông Ngô Tuấn Anh, Chủ tịch kiêm CEO Công ty cổ phần An ninh mạng thông minh – SCS cho biết: Thực tế, đã xảy ra nhiều vụ tấn công mạng vào các nền tảng camera gây mất an ninh, biến những chiếc camera từ thiết bị bảo vệ thành “gián điệp”. Do đó, việc có yêu cầu, tiêu chí đảm bảo an toàn, bảo mật với camera an ninh là hết sức cần thiết.
Theo CEO CyRadar Nguyễn Minh Đức, dữ liệu của camera là dữ liệu riêng tư với cá nhân, hộ gia đình hay doanh nghiệp, tổ chức. Vì thế, việc ban hành tiêu chí kỹ thuật cho thiết bị này nhằm bảo vệ thông tin, dữ liệu là rất cần thiết.
Đồng quan điểm, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật Công ty NCS phân tích: Camera giám sát là thiết bị đã xuất hiện tại hầu hết các hộ gia đình, cơ quan, tổ chức tại Việt Nam. Rất nhiều dữ liệu riêng tư bằng hình ảnh, âm thanh được thu thập từ hệ thống camera giám sát; trong khi đó, nhiều hãng cung cấp sản phẩm, dịch vụ đang lưu trữ, xử lý những dữ liệu này trên máy chủ đám mây, đặt ra nhiều lo ngại về các vấn đề an toàn, an ninh mạng khi sử dụng camera. “Việc cơ quan quản lý ra tiêu chuẩn kỹ thuật, trong đó nhấn mạnh về các vấn đề đảm bảo an ninh mạng là rất cần thiết”, ông Vũ Ngọc Sơn nêu quan điểm.
Ở góc độ của đơn vị sản xuất camera, ông Nguyễn Trung Kiên, CEO Công ty công nghệ Pavana cũng nhận định, trong bối cảnh nhu cầu đầu tư, trang bị camera an ninh ngày càng tăng ở Việt Nam, việc có tiêu chí kỹ thuật với loại thiết bị này sẽ góp phần để người dùng nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề bảo vệ dữ liệu. Song song đó, nâng cao trách nhiệm của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh camera tại Việt Nam trong việc đảm bảo an toàn thông tin người dùng; các tổ chức, doanh nghiệp cũng có cơ sở để chọn camera chất lượng và đảm bảo an toàn về thông tin.
Quy định mới góp phần bảo vệ thông tin, dữ liệu người dùng camera
Bàn về ảnh hưởng, tác động từ việc Bộ TT&TT ra bộ tiêu chí về yêu cầu an toàn thông tin mạng cơ bản cho camera giám sát, ông Nguyễn Trung Kiên cho rằng, quy định này trước hết đem lại lợi ích cho người dùng camera tại thị trường Việt Nam, giúp bảo vệ an toàn thông tin, dữ liệu của người sử dụng. Các thiết bị camera tại thị trường Việt Nam cần được rà soát lại mức độ tuân thủ những quy định này. “Tôi cho rằng, những sản phẩm camera tin cậy, được cung cấp bởi các doanh nghiệp uy tín trong và ngoài nước sẽ không gặp khó khăn để đáp ứng theo bộ tiêu chí”,ông Nguyễn Trung Kiên nhận xét.
Cho biết Pavana đã rà soát và đánh giá khả năng tuân thủ các yêu cầu trong bộ tiêu chí ngay sau khi nhận được thông tin, ông Nguyễn Trung Kiên cam kết: “Chúng tôi chắc chắn sẽ tuân thủ triệt để các yêu cầu tại bộ tiêu chí này, thậm chí sẽ có thêm những giải pháp an toàn ở mức cao hơn”.
Xem xét ở góc độ kỹ thuật, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn nhận xét, phần lớn các yêu cầu trong bộ tiêu chí mới ban hành đều là những yêu cầu cơ bản cho một hệ thống có thu thập dữ liệu và kết nối Internet. Vì vậy, với những camera mới sản xuất, sẽ không có nhiều ảnh hưởng và các nhà sản xuất dễ dàng đáp ứng.
Tuy nhiên, với yêu cầu về việc lưu trữ, xử lý dữ liệu tuân theo quy định pháp luật của Việt Nam, trong đó có việc đặt máy chủ tại Việt Nam hay có giao diện thông báo về địa điểm lưu trữ dữ liệu sẽ đòi hỏi các nhà sản xuất đến từ nước ngoài phải có những thay đổi lớn. “Vì vậy, sẽ phải có một lộ trình thích hợp để các nhà sản xuất điều chỉnh, xác định lại khả năng cung cấp sản phẩm, dịch vụ tại Việt Nam”,ông Vũ Ngọc Sơn nói.
Để dễ thực thi quy định mới, ông Nguyễn Minh Đức đề xuất, cơ quan quản lý cần có thêm bộ checklist – danh sách các việc cần làm và hướng dẫn cụ thể với các hãng sản xuất camera, hỗ trợ những đơn vị này dễ dàng thực hiện. Việc đạt được các yêu cầu trong bộ tiêu chí sẽ giúp các hãng sản xuất camera rà soát, nâng cấp được các sản phẩm của mình, đồng thời cũng giúp người dùng yên tâm hơn khi lựa chọn sử dụng các giải pháp camera.
Mặt khác, các chuyên gia chỉ rõ, với bất cứ hệ thống, giải pháp nào liên quan đến dữ liệu và kết nối Internet, ngoài yếu tố về kỹ thuật thì mức độ an toàn còn phụ thuộc nhiều vào chính người dùng. Bởi lẽ, các tiêu chuẩn kỹ thuật có thể giúp sản phẩm được an toàn hơn, chứ không đủ để đảm không bị tấn công, mất cắp dữ liệu.
Chẳng hạn, tiêu chuẩn có thể quy định phải đổi mật khẩu lần đầu sử dụng thiết bị, hay phải hỗ trợ cập nhật bản vá lỗ hổng khi có bản vá từ nhà sản xuất. Tuy nhiên, nếu người dùng vẫn chia sẻ mật khẩu cho người khác hay không cập nhật bản vá từ nhà sản xuất thì rõ ràng camera vẫn sẽ bị tấn công. Do vậy, người dùng vẫn cần phải nâng cao nhận thức về an toàn thông tin để chủ động phòng tránh tấn công mạng, trong đó có tấn công qua thiết bị camera.
Trong cảnh báo mới phát ra, VNISA nhận định: Sự phụ thuộc ngày càng tăng vào dữ liệu số và Internet trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội đã và đang khiến cho các tổ chức, cá nhân trở nên dễ tổn thương hơn trước các cuộc tấn công mạng, trong đó có tấn công ransomware.
Điểm ra 4 bước chính của quá trình tấn công ransomware, VNISA nhận xét: “Nguy hiểm của ransomware không chỉ ở khả năng mã hóa dữ liệu, cách thức lan truyền, yêu cầu tiền chuộc mà còn tạo ra một kênh giao dịch tài chính mà qua đó hacker có thể thu lợi bất chính. Sự tinh vi và khó lường của các cuộc tấn công ransomware khiến chúng trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với an toàn, an ninh mạng hiện nay”.
Từ tổng hợp sơ bộ bức tranh về tấn công ransomware ở Việt Nam và các khuyến cáo, hướng dẫn của cơ quan chức năng thời gian gần đây, VNISA đã đưa ra một số khuyến cáo tới các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp.
Cụ thể, Hiệp hội khuyến nghị các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp lập tức rà soát an toàn các hệ thống theo hướng dẫn của các cơ quan chức năng, trong đó tập trung phát hiện các dấu hiệu bị xâm nhập hệ thống để kịp thời xử lý.
Các đơn vị cần rà soát, đánh giá lại hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý đã đáp ứng đủ các quy định hiện hành chưa, để có sự bổ sung, đầu tư an toàn thông tin tương xứng; Xây dựng đội ngũ chuyên trách an toàn thông tin có đủ năng lực và thường xuyên đào tạo nâng cao nhận thức, kỹ năng an toàn thông tin cho cán bộ, nhân viên. Trường hợp không có đội ngũ chuyên trách, các đơn vị có thể thuê dịch vụ an toàn thông tin của các doanh nghiệp trong nước.
VNISA cũng khuyến nghị các đơn vị cần chú trọng tới đầu tư, trang bị các giải pháp giám sát mạnh để có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường cũng như cảnh báo sớm nguy cơ bị tấn công mạng; Rà soát, kiểm tra và đánh giá an toàn thông tin để phát hiện và khắc phục kịp thời những lỗ hổng, điểm yếu của hệ thống.
Thường xuyên sao lưu dữ liệu, triển khai các hệ thống dự phòng cho hệ thống thông tin để đảm bảo có thể cung cấp dịch vụ và hoạt động liên tục khi hệ thống chính có sự cố.
Đồng thời, triển khai và tuân thủ nghiêm các quy định về bảo vệ dữ liệu, đặc biệt là hệ thống dữ liệu liên quan tới khách hàng theo các quy định hiện hành, nhằm phòng tránh các cuộc tấn công mạng cũng như giảm thiểu rủi ro.
Với trường hợp phát hiện bị tấn công mạng, hay gặp sự cố mất an toàn thông tin, VNISA khuyến nghị các đơn vị cần báo ngay cho cơ quan chức năng để được hỗ trợ, hướng dẫn phương án ứng phó cũng như điều tra, xử lý và khôi phục hệ thống.
Trao đổi tại họp báo thường kỳ tháng 4/2024 của Bộ TT&TT diễn ra ngày 8/4, ông Trần Nguyên Chung, Trưởng phòng An toàn hệ thống thông tin, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) đã cho biết: Hiện nay, cả về mức độ đầu tư cũng như các hoạt động tuân thủ quy định pháp luật về an toàn thông tin của các cơ quan, tổ chức doanh nghiệp còn chưa tương xứng, chưa đáp ứng yêu cầu. Không những thế, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp còn có xu hướng giấu thông tin khi gặp sự cố mất an toàn thông tin hoặc bị tấn công mạng.
Sự cố tấn công ransomware vào một số doanh nghiệp Việt Nam gần đây cho thấy, hệ thống thông tin của các doanh nghiệp, nhất là hệ thống quản lý và lưu trữ nhiều dữ liệu của người dùng, cũng quan trọng và cần được quan tâm bảo vệ an toàn không khác gì các hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước.
“Nghị định 85 của Chính phủ về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin đã có các quy định và yêu cầu rất rõ về tiêu chí để phân loại hệ thống thông tin theo 5 cấp độ. Hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước hay doanh nghiệp đang cung cấp dịch vụ cho người dân đều cần được xác định cấp độ để từ có các biện pháp, phương án bảo đảm an toàn thông tin tương ứng, phù hợp”, đại diện Cục An toàn thông tin nhấn mạnh.
Cục An toàn thông tin cũng đã ban hành ‘Sổ tay hướng dẫn tuân thủ quy định pháp luật và tăng cường bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ’ (Phiên bản 1.0), cùng với đó xây dựng ‘Cẩm nang phòng chống, giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware’ cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hướng đến mục tiêu bảo đảm an toàn không gian mạng quốc gia. Đây là những tài liệu hữu ích giúp các cơ quan, tổ chức triển khai thuận lợi việc đảm bảo an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ, đáp ứng các yêu cầu đề ra, chủ động phòng tránh và bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng của đơn vị trước các nguy cơ tấn công mạng tiềm ẩn. |
Có nhân vật robot xuyên suốt và các nhân vật lớn lên cùng học sinh
PGS.TS Lê Anh Vinh, Chủ biên sách giáo khoa Toán lớp 1 “Kết nối tri thức với cuộc sống” cho biết, sách của nhóm tác giả này được cấu trúc theo bài học và chủ đề, chứ không cấu trúc theo tiết học như trước đây. Do đó giáo viên có thể linh hoạt khi giảng dạy.
PGS.TS Lê Anh Vinh, Chủ biên sách giáo khoa Toán lớp 1 “Kết nối tri thức với cuộc sống”. Ảnh:Thanh Hùng |
Trong mỗi bài học sẽ có 4 phần.Phần 1 là Khám phá để gợi mở và tìm hiểu kiến thức mới. Ở phần Hoạt động, học sinh được thực hành để nắm kiến thức.Phần thứ 3 được nhóm tác giả tâm đắc là các Trò chơi. Trò chơi được thiết kế để có thể tổ chức cho các em tự chơi một mình, theo cặp hoặc theo nhóm và về nhà có thể chơi với gia đình. Phần thứ 4 là Luyện tập để ôn tập, vận dụng và củng cố lại kiến thức.
Thứ hai, sách xây dựng tuyến nhân vật xuyên suốt, gồm 4 bạn nhỏ: Mai, Nam và Việt là 3 bạn cùng lớp, Mi là em gái của Mai các anh chị 3 tuổi. Có một nhân vật đặc biệt là bạn robot - để tiếp cận với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Robot sẽ tham gia rất nhiều hoạt động từ việc trồng cây, chăn nuôi rồi xây nhà…Trong cuốn sách có nhiều hoạt động mà robot là nhân vật chính, tạo ra được tiếng cười cho trẻ thông qua những hình vẽ minh họa.
Đây là nhóm nhân vật xuyên suốt và lớn lên cùng học sinh cấp tiểu học trong sách giáo khoa Toán lớp 1 “Kết nối tri thức với cuộc sống”. Ảnh: Thanh Hùng |
Điểm mới thứ ba là hoạt động phong phú và đa dạng. Cuốn sách có 8 trò chơi, trung bình khoảng 3 tuần thì sẽ có 1 trò. Ví dụ trò Bắt gà xuất hiện cuối bài 1 khi dạy xong các số từ 1 đến 10. Trò chơi Đưa ong về tổ bằng tung xúc xắc,…
Thứ tư, sách gắn Toán học với thực tiễn, lồng ghép tích hợp nội dung liên môn như đưa nội dung câu chuyện Rùa và Thỏ, Dế mèn phiêu lưu ký,… qua các câu chuyện ngụ ngôn học được cách xem giờ,…
Sách đặc biệt chú trọng kênh hình minh họa để học sinh dễ tiếp cận.
Sách tăng tích hợp, học sinh có nhiều hợp tác
Còn GS Đinh Thế Lục, Tổng chủ biên bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực” (NXB Giáo dục Việt Nam) cho biết ở SGK mới, việc “học kiến thức” được thực hiện theo cách tích cực, đồng thời vận dụng vào trong thực tế.
GS Đinh Thế Lục, Tổng chủ biên bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực”. Ảnh: Thanh Hùng |
Triết lý này được thể hiện ở bộ sách thông qua những điểm mới sau:
Thứ nhất, bộ sách được thiết kế mỗi bài học theo 4 hoạt động cơ bản với trình tự nhất định: Khởi động (giáo viên đưa ra một số vấn đề liên quan đến kiến thức mà học sinh sẽ học); Khám phá (từ một tình huống cụ thể nào đó trong thực tế, học sinh sẽ mô hình hóa rồi rút ra kết luận và kết luận đó chính là kiến thức mà các em được học); Luyện tập; Vận dụng (để học sinh biết kiến thức đó ứng dụng trong thực tế như thế nào).
Như vậy, giáo viên chỉ là người đứng ra đạo diễn, còn người thực hiện chính, trung tâm của hoạt động là các học sinh. “Lấy học sinh làm trung tâm trong các hoạt động thì các em sẽ nắm được kiến thức rõ ràng hơn, hiểu được vì sao có và vì sao cần kiến thức đó. Chứ không phải mới vào "giáng ngay" 2+2=4 mà mơ hồ không biết ý nghĩa của phép cộng, phép trừ,...”, ông Lục nói.
Điểm mới thứ 2 là sách được kiến tạo rõ ràng, rành mạch từng bước, tránh những kỹ thuật lắt léo.
Điểm mới thứ 3 là hướng cho học sinh việc học hợp tác với nhau. Trong sách thiết kế rất nhiều hoạt động theo nhóm, theo cặp và theo lớp. Học sinh có thêm tương tác với nhau, chứ không chỉ tương tác với giáo viên.
![]() |
Sách Toán “Cùng học để phát triển năng lực” có tính tích hợp cao, bài trong ảnh là một ví dụ. Sách cũng được thiết kế giúp người dùng nhận diện cao từng hoạt động với thiết kế ký hiệu và màu sắc riêng. Cùng đó, nhận diện các môn học thông qua màu đỉnh sách, với sách toán là màu đỏ phía trên. Ảnh: Thanh Hùng |
Điểm mới thứ 4 là tích hợp nhiều hơn. Sách về toán không chỉ thuần túy có toán (tích hợp giữa hình học và đại số, đo lường và số học,...) mà tích hợp nhiều môn học khác. Ví dụ, ở phần vận dụng, có thể yêu cầu các học sinh sưu tầm các loại hoa có cùng số cánh hoa,...
Điểm mới cuối cùng là sách được thiết kế đẹp, bắt mắt; bố trí nhiều và hài hòa giữa kênh hình và chữ. Phân bổ mỗi trang là 1 tiết nên rất thuận tiện cho học sinh học.
“Đối với học sinh nhất là các em ở lứa tuổi nhỏ thì điều quan trọng đầu tiên là nhìn vào cuốn sách phải có sự thích thú. Bởi nếu nhìn vào chỉ toàn những con số chi chít thì sẽ dễ chán.Trong khi điều quan trọng là gây được hứng thú trong học tập”.
Sách cũng được thiết kế với khả năng nhận diện cao từng môn học thông qua màu bìa sách.
Chú trọng vui học toán
PGS.TS Đỗ Tiến Đạt, Chủ biên môn Toán tiểu học bộ sách giáo khoa “Cánh diều” do NXB ĐH Sư phạm và NXB ĐH Sư phạm TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Công ty CP Đầu tư Xuất bản – Thiết bị giáo dục Việt Nam (VEPIC) biên soạn, xuất bản cho hay:
SGK Toán 1 (bộ sách “Cánh Diều”) quán triệt các quan điểm phát triển năng lực và phẩm chất, tinh giản, thiết thực, hiện đại được nhấn mạnh trong Chương trình môn Toán mới. Tổng thời lượng dành cho môn Toán lớp 1 mới là 105 tiết, tức giảm đến 25% so với chương trình hiện hành. Ước lượng thời gian (tính theo %) cho các mạch kiến thức là: Số và Phép tính khoảng 80%; Hình học và Đo lường khoảng 15%; Hoạt động thực hành và trải nghiệm khoảng 5%.
![]() |
PGS.TS Đỗ Tiến Đạt, Chủ biên môn Toán tiểu học bộ sách giáo khoa “Cánh diều” do NXB ĐH Sư phạm và NXB ĐH Sư phạm TP. Hồ Chí Minh biên soạn. Ảnh: Thanh Hùng |
Về nội dung, sách vừa kế thừa, vừa đổi mới so với SGK hiện hành (tính kế thừa sẽ giúp giáo viên dễ thực hiện bài dạy hơn). Sách có mục tiêu giúp học sinh đạt được các yêu cầu cơ bản như: Đếm, đọc, viết, so sánh, cộng, trừ các số trong phạm vi 100; Nhận dạng (trực quan) một số hình phẳng và hình khối đơn giản; Thực hành lắp ghép, xếp hình; Thực hành đo độ dài, đọc giờ đúng, xem lịch (lịch tờ hàng ngày); Thực hành giải quyết vấn đề liên quan đến ý nghĩa thực tiễn của các phép tính cộng, trừ; Thực hành và trải nghiệm ứng dụng các kiến thức toán học vào thực tiễn đời sống.
Khác với sách hiện hành, sách Toán 1 mới cua nhóm tác giả có cấu trúc nội dung và thiết kế qui trình dạy học phù hợp hơn. Mỗi bài học bao gồm nhiều dạng câu hỏi, bài tập hoặc hoạt động được sắp xếp theo tiến trình từ dễ đến khó, hướng đến việc khám phá, phát hiện, thực hành, vận dụng giải quyết vấn đề trong thực tiễn và phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh.
Ngoài ra, trong sách có thiết kế dạng bài “Em vui học Toán” nhằm tăng cường hoạt động thực hành và trải nghiệm, bồi dưỡng năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo, đáp ứng yêu cầu gắn lý thuyết với thực hành theo tinh thần xuyên suốt của bộ sách “Cánh Diều” là “Mang cuộc sống vào bài học – Đưa bài học vào cuộc sống”.
Một điểm mới nữa là sách Toán 1 mới có khổ sách lớn hơn, hình thức trình bày bắt mắt, nhiều màu sắc hơn so với SGK hiện hành vốn chỉ có 3 màu xanh, đen, trắng. Sách mới được trình bày hấp dẫn, khơi gợi trí tò mò, kích thích hứng thú, tạo dựng niềm tin trong học tập môn Toán ở học sinh.
Sách toán có tính nhân văn sâu sắc
Sách môn Toán (bộ sách Chân trời sáng tạo) có mục "hoạt động ở nhà". Sách cũng có phần "đất nước em" giới thiệu các địa danh nổi tiếng như chợ nổi Cái Răng, biển Nha Trang lồng với kiến thức toán học.
Thông tin này được ông Khúc Thành Chính - Chủ biên cho biết tại Ngày hội Toán học mở ở TP.HCM. Sách do nhiều giáo viên của Sở GD-ĐT TP.HCM cùng phối hợp biên soạn còn ông là chủ biên (ông Trần Nam Dũng làm tổng chủ biên).
![]() |
Ông Khúc Thành Chính - Chủ biên sách Toán "Chân trời sáng tạo". Ảnh: Lê Huyền |
Theo ông Chính, ý tưởng trình viết sách trước Sở GD-ĐT TP.HCM và nhà xuất bản của ông hơi khác biệt. Đó là mục tiêu viết sách dạy toán nhưng phải thể hiện tính nhân văn thật sâu sắc.
Tính nhân văn trong sách Toán được thể hiện ở hai chiều hướng.
Chiều thứ nhất khi viết cho học sinh lớp 1, nhóm biên soạn trăn trở hiện có nhiều học sinh sợ toán. Trong khi đó thi học sinh giỏi của Việt Nam từ xưa tới nay ở cấp học này chỉ xoay quanh Toán, Tiếng Việt, Ngoại Ngữ và đây 3 môn chủ đạo. Chính vì vậy, ngay cả trong buổi phát thưởng ở trường học sinh nào đạt giải toán cũng được trầm trồ mà xem nhẹ những giải khác như hội họa, hay giáo dục thể chất.
"Tôi quan niệm mỗi em bé là một bông hoa, có thể giỏi môn này dở môn kia. Thậm chí các bé cũng có thể không giỏi môn nào nhưng đối xử tốt với bạn bè cũng rất đáng trân trọng. Chính vì vậy khi viết sách giáo khoa môn toán, chúng tôi cố gắng làm cho học trò tiếp cận dễ dàng, kể cả những học sinh không có năng khiếu, không giỏi cũng thấy dễ. Chúng tôi cũng không lấy tiêu chuẩn bắt buộc các em phải thuộc bảng cộng, trừ như hiện nay nhiều giáo viên làm mà chỉ khuyến khích".
Chiều hướng thứ hai, theo ông Chính, tính nhân văn được thể hiện qua dạy toán đó là hoạt động ở nhà. Ông Chính cho rằng hiện Bộ GD-ĐT quy định không giao bài tập về nhà cho học sinh tiểu học không thực sự phù hợp, bởi ngay cả giáo dục Phần Lan tiên tiến nhất thế giới vẫn có phần bài tập về nhà.
"Phần bài tập về nhà được quy định vừa phải sẽ tốt. Vì vậy trong sách của chúng tôi có mục "hoạt động ở nhà" nhưng không yêu cầu cần phải rèn rũa nhiều. Mong muốn lớn của chúng tôi là để cha mẹ nhìn vào biết con mình đang học đến đâu, ở chỗ nào. Nếu cha mẹ không biết chữ thì những người thân xung quanh đều có thể hiểu câu chuyện ngày đó em bé học được".
Cũng theo ông Chính, trong sách toán cũng có mục "đất nước em". Lý do khiến ông làm mục này là do trong 1 lần gặp học sinh lớp 6 có mặt mũi sáng sủa, học toán tốt, nhưng khi hỏi em ở đâu thì chỉ nói được tên đường mà không biết khúc nào, cũng không biết trong gia đình cha mẹ làm gì, lớn tuổi chưa.
"Những em bé này tình hình chung hiện giờ là lúc nào cũng bấm, cũng chat, ngồi ăn với cha mẹ cũng không nói chuyện, không trao đổi. Chính vì thế tôi đưa vào sách mục "đất nước em" và giới thiệu chợ nổi Cái Răng, biển Nha trang như thế nào,... tất nhiên có lồng với kiến thức toán học" - ông Chính nói.
Sách toán cũng có bản đồ Việt Nam. Có bài tập yêu cầu học sinh tìm xem Hà Nội chỗ nào hay nhà nằm ở tỉnh nào. "Qua điều này tôi mong muốn học sinh quan tâm hơn đến nơi mình sống, đến môi trường xung quanh, đến đất nước mình"- ông Chính nói.
Thanh Hùng - Lê Huyền
- Ngày 21/11, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã ký quyết định phê duyệt danh mục sách giáo khoa lớp 1 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông.
" alt=""/>Những điểm mới của sách giáo khoa môn toán lớp 1