“Được hướng dẫn đến một tổ chức để nộp hồ sơ xin vốn ưu đãi cho dự án điện mặt trời áp mái với mức thuế suất chỉ khoảng 3%, chúng tôi hoan hỉ tìm gặp. Nhưng khi đến nơi mới biết, ngoài thuế suất ưu đãi 3% đó, chúng tôi còn phải trả phí bảo lãnh ngân hàng khoảng 3%, phí xử lý hồ sơ khoảng 30.000-50.000 USD cho 1 bộ hồ sơ... Cộng tất cả các loại phí, chi phí bỏ ra thậm chí còn cao hơn cả vay ngân hàng thương mại”, bà Hoàn kể.

Khó khăn khác đối với các doanh nghiệp như DEEP C là tiêu chí về dự án xanh chưa cụ thể, rõ ràng. Mỗi tổ chức tín dụng đưa ra một tiêu chí đánh giá về “xanh” khác nhau. 

“Rất mong có khung pháp lý với các tiêu chí đánh giá dự án xanh một cách cụ thể, rõ ràng hơn để chúng tôi biết dự án của mình có được coi là dự án xanh và có thể xin cấp vốn không”, nữ giám đốc đề xuất.

Bên cạnh đó, bà Hoàn chỉ ra bất cập khác: Một số quỹ không chấp nhận thế chấp bằng tài sản đảm bảo mà yêu cầu doanh nghiệp phải có chứng chỉ bảo lãnh của ngân hàng. Doanh nghiệp phải đi xin ngân hàng cấp chứng chỉ và phải trả phí bảo lãnh. Nếu vay các tổ chức nước ngoài thì phát sinh rủi ro lớn về chênh lệch tỷ giá khi các ngân hàng nước ngoài không có dịch vụ bảo đảm về chênh lệch tỷ giá, có thể ảnh hưởng rất lớn đến dòng tiền cũng như nguồn vốn của công ty.

Do đó, doanh nghiệp của bà đang “tiến thoái lưỡng nan” trong việc có mở rộng quy mô dự án. 

“Trước kia, phía WB (Ngân hàng Thế giới) nói sẵn sàng hỗ trợ dự án khu công nghiệp sinh thái. Nhưng khi chúng tôi cầm hồ sơ chính thức trình bày, họ lại nói dự án dưới 30 triệu USD thì không cấp vốn được. Chúng tôi đành ngậm ngùi mang hồ sơ về, bởi muốn làm dự án trên 30 triệu USD thì phải tăng quy mô dự án.

Trong khi đó, chúng tôi nộp hồ sơ đăng ký dự án điện mặt trời áp mái hơn 100MW thì phía UBND TP Hải Phòng nói không được vì quota của cả thành phố chỉ được hơn 100MW, phải chia cho các khu công nghiệp”, bà Hoàn cho hay.

Ngoài ra, vị giám đốc này cũng lưu ý: Các tổ chức tín dụng chỉ muốn cho vay ngắn hạn để tránh rủi ro. Thế nhưng, đối với các dự án xanh, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần thời gian hoàn vốn rất dài. Vay ngắn hạn với các dự án phát triển xanh sẽ là gánh nặng cho doanh nghiệp.

“Chúng tôi mong có những quỹ đầu tư xanh chuyên nghiệp hỗ trợ tài chính cho các dự án nhỏ và vừa, ví dụ quỹ riêng cho năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng, quản lý chất thải... Mỗi quỹ có tiêu chí, hướng dẫn cụ thể cho các dự án để chúng tôi dễ tiếp cận hơn”, bà Hoàn khuyến nghị.

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, bày tỏ quan ngại: “Cho đến nay, cả về tốc độ, quy mô và những vấn đề pháp lý đối với tài chính xanh ở Việt Nam vẫn còn là một khoảng cách, không chỉ so với nhiều nước tiên tiến trên thế giới mà ngay cả với nhiều nước ASEAN. Đây là thách thức rất lớn đối với Việt Nam”.

Sử dụng nhiên liệu SAF là xu hướng được quan tâm trên thế giới hiện nay. Tại phiên toàn thể lần thứ 41 của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) năm 2022, các cơ quan hàng không đã cùng nhau cam kết mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Để đạt được mục tiêu này, các viện nghiên cứu, các nhà cung cấp nhiên liệu hàng không đã tích cực đầu tư, phát triển các công nghệ sản xuất nhiên liệu hàng không bền vững.

Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP) lần thứ 26, 27 và 28, Việt Nam đã khẳng định các cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Các hoạt động của ngành hàng không đặc biệt có ý nghĩa đối với mục tiêu này.

Được biết, giá nhiên liệu hàng không bền vững hiện nay cao hơn từ 2 đến 3 lần so với nhiên liệu hóa thạch truyền thống, thậm chí có thời điểm cao gấp 5 đến 6 lần, tuy nhiên Hãng hàng không quốc gia (Vietnam Airlines) vẫn quyết tâm đưa loại nhiên liệu này vào sử dụng.

Theo đó, ngày 27/5, chuyến bay mang số hiệu VN660 của Vietnam Airlines  trên hành trình từ Singapore đến Hà Nội đã sử dụng nhiên liệu SAF. Đây là hãng hàng không đầu tiên trong lịch sử tại Việt Nam sử dụng nhiên liệu bền vững cho các chuyến bay chở khách thương mại.

Ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines, chia sẻ: "Vietnam Airlines tin tưởng rằng việc sử dụng SAF sẽ giúp tạo ra một tương lai bay bền vững hơn cho ngành hàng không, đồng thời mang đến cho hành khách những trải nghiệm bay không chỉ có chất lượng dịch vụ tuyệt vời mà còn đặc biệt thân thiện với môi trường.

Hãng đang tiếp tục hợp tác với các đối tác trong chuỗi cung ứng để mở rộng việc sử dụng SAF trong thời gian tới, qua đó góp phần thực hiện thành công các mục tiêu về giảm mức phát thải ròng bằng không và ngăn ngừa biến đổi khí hậu”.

Đây là một bước tiến quan trọng của ngành hàng không Việt Nam nói chung và Hãng hàng không quốc gia nói riêng trong hành trình trở thành “Hàng không xanh”, góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải ròng về “0” (hay còn gọi là “Net zero”) vào năm 2050 như cam kết của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của LHQ năm 2021 (COP26).

Đây cũng là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của hãng trong việc bảo vệ môi trường, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và thực hiện trách nhiệm xã hội theo tiêu chí ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị).

Đáng chú ý, việc Vietnam Airlines tiên phong sử dụng SAF cũng diễn ra trong bối cảnh Liên minh Châu Âu (EU) đề ra mục tiêu loại bỏ khí thải để đạt được mục tiêu trở thành một khối trung hòa carbon vào năm 2050. Châu Âu hiện đang lên kế hoạch sử dụng bắt buộc nhiên liệu hàng không bền vững.

Bên cạnh sử dụng SAF, Vietnam Airlines đã và đang thực hiện nhiều biện pháp khác nhằm cắt giảm lượng khí thải CO2 như khai thác, sử dụng đội tàu bay thế hệ mới để giảm phát thải CO2 thông qua tiết kiệm nhiên liệu; tối ưu đường bay, lịch bay và tối ưu trọng lượng chất xếp để giảm tiêu hao nhiên liệu; đảm bảo hệ thống công nghệ thông tin theo dõi tiêu hao nhiên liệu, phát thải CO2 và có sự xác minh của đối tác thứ 3 để gửi cơ quan nhà nước…

Năm 2023, thông qua các hoạt động tối ưu khai thác tàu bay, tiết kiệm nhiên liệu, lượng khí CO2 Vietnam Airlines cắt giảm được là gần 70.000 tấn, giảm được nhiều hơn 1,5 lần so với năm 2022 (44.240 tấn).