- Tối 31/8,ềntiếplửagiúpPhạmPhươngThảođoạthuychươngvàtrực tiếp bóng đá c1 tại Đà Nẵng đã diễn ra bế mạc Hội diễn ca múa nhạc chuyên nghiệp Toàn Quốc 2018. Ca sĩ Phạm Phương Thảo một lần nữa khẳng định mình tại Hội diễn với vai trò ca sĩ - nhạc sĩ khi giành Huy chương vàng với ca khúc “Chàng vinh quy” do chính cô sáng tác.
Nhận định, soi kèo Varazdin vs Hajduk Split, 23h45 ngày 18/4: Không dễ cho khách- Không những thu nhập hấp dẫn, ở Phần Lan đi dạy được xem như một phong cách sống đặc biệt. Giáo viên được tự chủ hoàn toàn và không bao giờ bị chỉ trích…Học sinh Phần Lan vào lớp 10 nhẹ nhàng như thế nào?
Thí sinh già nhất tốt nghiệp trung học ở Phần Lan trong 166 năm
Đây là chia sẻ của thạc sĩ Mika Rantala, người có 24 năm kinh nghiệm giảng dạy với tư cách giáo viên và hiệu trưởng trường trung học tại Phần Lan, tại chuyên đề vai trò của giáo viên trong giáo dục Phần Lan diễn ra tại Trường ĐH Sư phạm TP.HCM chiều 21/9.
 |
| "Giáo viên chúng tôi được tự chủ hoàn toàn"- thạc sĩ Mika Rantala, người có 24 năm kinh nghiệm giảng dạy với tư cách giáo viên và hiệu trưởng trường trung học tại Phần Lan cho hay. |
50% học sinh sẽ đi vào trường nghề
Theo ông Mika, giáo dục ở Phần Lan hoàn toàn miễn phí, kể cả sau đại học (trừ cấp 3 học sinh phải bỏ tiền mua sách giáo khoa). Giáo dục bắt buộc 9 năm, trong đó 6 năm tiểu học và 3 năm cấp hai. Tốt nghiệp cấp 2 học sinh phải nộp hồ sơ học tiếp trong đó 50% học tiếp ở cấp ba, 50% sẽ đi vào các trường dạy nghề. Hai hệ thống này hoàn toàn linh hoạt, ất kì lúc nào học sinh cảm thấy không phù hợp ở hệ thống này có thể chuyển qua hệ thống khác và ngược lại.
Giáo viên phổ thông phải có trình độ thạc sĩ trở lên
Để trở thành giáo viên ở Phần Lan học sinh sẽ phải đi vào các trường đại học nghiên cứu để trở thành thạc sĩ và học lên tiến sĩ. Chính phủ Phần Lan quy định, giáo viên tại các trường phổ thông phải có trình độ thạc sĩ trở lên. Giảng dạy ở các trường sư phạm phải có trình độ tiến sĩ trở lên. Dù giảng viên hay giáo viên sẽ phải nghiên cứu khoa học. Việc giảng dạy của họ phải dựa trên nghiên cứu của bản thân. Sinh viên sư phạm trong quá trình học phải làm nghiên cứu khoa học và phát triển kĩ năng nghiên cứu.
Giáo viên tiểu học phải nói được hai ngôn ngữ
Theo ông Mika, những sinh viên sư phạm tiểu học sẽ phải học 180 tín chỉ bậc cử nhân và 120 tín chỉ thạc sĩ nên có thể học lên tiến sĩ. Sinh viên sư phạm tiểu học phải hoàn thành 4 khối kiến thức là nghiệp vụ sư phạm, nghiên cứu giáo dục, phương pháp dạy và các môn học hỗ trợ. Giáo viên tiểu học bắt buộc phải nói được hai ngôn ngữ, tuy nhiên giáo viên tiểu học ở Phần Lan phổ biến nói được 5 ngôn ngữ khác nhau.
Thực tập sư phạm phải viết báo cáo về triết lý giáo dục
Quy trình thực tập sư phạm của các sinh viên sư phạm ở Phần Lan diễn ra rất chặt chẽ. Đầu tiên, sinh viên sư phạm sẽ tới lớp học để quan sát. Tiếp đến họ phỏng vấn giáo viên ở trường và dự giờ, tự soạn kế hoạch giảng dạy dưới dự hỗ trợ của giáo viên hướng dẫn.
 |
| Giáo viên Phần Lan giảng dạy ở Việt Nam |
Trong quá trình thực tập họ sẽ phải đánh giá bài dạy của giáo viên khác, soạn giáo án và viết báo cáo có tính chất đánh giá từng buổi dự giờ. Đặc biệt, trong quá trình đi thực tập, sinh viên phải viết báo cáo về triết lý giáo dục, trong đó phát triển triết lý giáo dục riêng mình. Những giáo viên hướng dẫn sẽ đưa ra phản hồi tích cực và không có phản hồi tiêu cực nào để hỗ trợ thực tập sinh.
Một giáo viên có thể dạy từ lớp 1-9
Nếu giáo viên tiểu học đăng ký học thêm môn phụ và có chứng chỉ có thể dạy cả cấp 2. Đối với giáo viên cấp hai ngoài học chuyên ngành để có bằng thạc sĩ sẽ học thêm môn phụ, khi cần có thể dạy môn phụ.. Đối với những giáo viên chuyên từng môn có thể dạy cấp hai và cấp ba.
Theo ông Mika, ở Phần Lan hiện có nhiều trường học liên cấp từ lớp 1-9 và một giáo viên có thể dạy từ lớp 1 tới 9. Tuy nhiên việc này thường diễn ra ở các môn ngoại ngữ, thể dục, âm nhạc… Sau 4 năm học chuyên ngành sinh viên sư phạm sẽ học về nghiệp vụ sư phạm. Để có bằng thạc sĩ (giáo viên chuyên môn), các sinh viên phải học những môn về phương pháp giảng daỵ. Những môn học nghiên cứu giáo dục họ cũng phải học như nghiên cứu về giáo dục, nghiên cứu về phương pháp giảng dạy, tâm lý học cùng với các môn nghiên cứu về xã hội, lịch sử, triết học, giáo dục. Tất cả sinh viên phải làm luận văn về nghiên cứu giáo dục.
Cứ 200 học sinh thì 20 học sinh được chọn vào sư phạm
"Để có một chỗ vào sư phạm sẽ phải cạnh tranh "sứt đầu mẻ trán" - ông MiKa cho hay. Trung bình, cứ 200 người đăng ký vào sư phạm thì chỉ 20 người được chọn.
Kì thi vào các trường sư phạm thường diễn ra hai buóc. Học sinh đã tốt nghiệp phổ thông phải làm bài thi trên giấy (không áp dụng cho giáo viên đăng ký làm giáo viên bộ môn) nhằm kiểm tra việc hiểu bao nhiêu về giáo dục. Sau đó họ sẽ làm bài test năng khiếu và phỏng vấn. Điểm bài thi tốt nghiệp phổ thông là một yếu tố quyết định việc đỗ hay không. Tùy vào chương trình đào tạo học sinh cũng có thể được yêu cầu dạy một bài nhỏ.
"Đầu vào của ngành sư phạm ở Phần Lan có chất lượng rất cao, lý do đầu tiên là chất lượng của học sinh, nhưng điều quan trọng nhất là động cơ mong muốn của học sinh. Khi đã nộp hồ sơ là họ tha thiết vào sư phạm. Trừ không nộp hồ sơ được ở đâu không có sinh viên sư phạm nào học xong lại không trở thành giáo viên nữa"- ông Mika nói.
Giáo viên không phải đi bồi dưỡng hè
Ông Mika cho hay, tại Phần Lan giáo viên sẽ không phải "kéo" về Sở để bồi dưỡng trong các dịp hè. Tùy chủ đề mà hiệu trưởng là người "tự xử" việc bồi dưỡng giáo viên trong các trường học. Tuy nhiên thời gian bồi dưỡng bắt buộc thường chỉ có 3 ngày nên giáo viên sẽ tự đăng ký các khóa học khác nếu cảm thấy còn thiếu. Những khóa học tự chọn của Hiệp hội giáo viên hay Bộ Giáo dục hoàn toàn được miễn phí. Nếu đăng ký khóa học của tổ chức hay cá nhân thì sẽ phải trả tiền.
Khoa sư phạm phải nghiên cứu thực tế
Văn hóa dạy học dựa trên nghiên cứu đã phát triển ở Phần Lan từ 60-70 năm trước. Các nhà nghiên cứu, giảng viên sẽ cùng nghiên cứu với sinh viên trong các khoa sư phạm. Ý tưởng nghiên cứu phụ thuộc vào từng khoa và chuyên ngành nhưng đều xuất phát từ thực tiễn dạy học. Việc nghiên cứu trong khoa sư phạm cũng có tính quốc tế vì các trường này thường hợp tác với nước ngoài, giảng viên thường xuyên tham gia các hội thảo quốc tế và để có các dự án quốc tế.
Giáo viên mầm non là cấp học duy nhất chỉ cần bằng cử nhân
Ông Mika khẳng định, tính tới thời điểm này giáo viên mầm non ở Phần Lan là cấp học duy nhất chỉ cần bằng cử nhân. Từ tiểu học trở lên bắt buộc phải có bằng thạc sĩ. Năm 2.000 Phần Lan đã có một bước ngoặt trong đào tạo giáo viên. Năm 2005, Phần Lan tham gia hệ thống quy đổi đào tạo giáo viên theo hệ thông Châu Âu.
"Tại sao chúng tôi muốn đổi mới giáo viên của mình? Vì chúng tôi muốn phát triển năng lực của giáo viên bằng tự tìm kiếm thông tin mới, sau đó ứng dụng thông tin mới này vào thực tiễn phát triển năng lực của giáo viên trong việc tự nghiên cứu. Việc này không dễ dàng vì năng lực nghiên cứu của giáo viên cần có thời gian rất lâu, nhưng giáo viên Phần Lan nổi tiếng trên thế giới về năng lực nghiên cứu"- ông Mika nói.
Năm 2016 Phần Lan có sự đổi mới đào tạo giáo viên điều gắn với đổi mới giáo dục phổ thông mới. Để nâng cao chất lượng giáo viên, Chính phủ Phần Lan đã phát triển dự án với những câu hỏi hướng: Loại giáo dục nào cần trong tương lai? Năng lực nào cần trong tương lai? Năng lực nào cần để phát triển? Bản sắc giáo viên cần là gì? Điểm chung của giáo viên là gì…?
Nghề giáo được xem như một phong cách sống
"Tại sao nghề giáo viên lại hấp dẫn ở Phần Lan?- theo ông Mika, vấn đề không hẳn là lương bổng nhưng thực tế lương bổng giành cho giáo viên ở Phần Lan tốt. Điều đặc biệt, ở Phần Lan việc đi dạy được xem như một phong cách sống, tạo điều kiện cho người học khám phá thế giới. Giáo viên được tự chủ tự chọn cấp dạy mà họ muốn dạy và không bao giờ bị chỉ trích. Họ chọn nghề giáo vì muốn truyền tải thông điệp của mình cho người học. Nghề giáo viên ở Phần Lan cũng có kì nghỉ hè xuyên suốt từ 2-3 tháng. Ở trong trường học họ không bị ảnh hưởng bởi sếp mà hoàn toàn tự chủ.
Lê Huyền
" alt=""/>Ở Phần Lan giáo viên được tự chủ và không bao giờ bị chỉ trích
Hội đồng khoa học của Bệnh viện Bình Dân được triệu tập và lên kế hoạch rất chi tiết cho cuộc mổ. Ca phẫu thuật chỉ có 10-20% cơ hội cứu được người bệnh và phải kiểm soát cùng lúc nhiều vấn đề bệnh lý phức tạp.
Ngày 19/5, bệnh nhân được phẫu thuật bằng kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn. Nhóm bác sĩ niệu, gan mật, mạch máu cùng phối hợp nhịp nhàng, tranh thủ từng giây phút trên bàn mổ. Phẫu thuật viên mở tĩnh mạch chủ lấy chồi bướu dài hơn 10 cm từ nhĩ xuống thận trái. Sau đó, ê-kíp tiết niệu cắt thận trái, khâu tĩnh mạch chủ.
Hậu phẫu ngày đầu tiên, người bệnh đã được rút nội khí quản, tự thở được, các dấu hiệu sinh tồn đều ổn định. Sau 7 ngày, bệnh nhân được xuất viện.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Hồ Khánh Đức, Trưởng khoa Phẫu thuật tim mạch máu, Bệnh viện Bình Dân, cho biết ca phẫu thuật diễn ra trong 6 giờ, toàn bộ thời gian chạy tuần hoàn ngoài cơ thể là 60 phút. Thời gian mở nhĩ, mở tĩnh mạch chủ để lấy chồi bướu trong khoảng 20 phút.
Theo các bác sĩ, nếu không được phẫu thuật kịp thời, người bệnh có nguy cơ tử vong trong vài ngày khi chồi bướu gây tắc đường máu đổ về tim hoặc thuyên tắc động mạch phổi trên nền đái tháo đường và xơ vữa mạch vành.
Do đó, người dân cần khám sức khỏe định kỳ hàng năm, nhất là những người lớn tuổi có bệnh nền như đái tháo đường, xơ vữa mạch máu, nhằm phát hiện và điều trị bệnh sớm, tránh nguy hiểm đến tính mạng.
Từ lớp học theo giới tính, sở thích đến lớp học chung, bắt buộc
Kể từ nửa cuối thế kỷ 19, bên cạnh dạy học sinh tính và viết, các trường học Phần Lan cũng dạy học may và dùng các dụng cụ thông dụng nhất.
Lúc đầu, các lớp học dựa trên giới tính của học sinh, trai học mộc, gái thêu đan.
Từ cuộc cải cách giáo dục vào cuối những năm 1970, môn học chia theo môn chung cho cả trai lẫn gái dựa theo sở thích.
Từ giữa những năm 1990, mộc và thêu đan được nhập làm một gọi là Thủ công và là môn học bắt buộc cho tất cả các học sinh từ lớp 1 đến lớp 6. Đây cũng là môn tự chọn của học sinh lớp 7 đến lớp 9.
Mặc dù giáo dục thủ công có lịch sử lâu dài như vậy, nhưng nó không phải là một tàn tích lịch sử; trái lại, là một truyền thống luôn thay đổi và phát triển với thời đại theo nhiều cách.
 |
| Những sản phẩm thủ công của học sinh ở một trường phổ thông tại thủ đô Helsinki. Ảnh: Lê Lam |
Mục đích và nội dung của giáo dục thủ công đã chuyển từ cách tiếp cận tập trung vào các sản phẩm đáp ứng nhu cầu hàng ngày, đến thực tiễn và kinh tế sang cách tiếp cận chú trọng các giá trị mang tính giáo dục.
Ví dụ, tính cẩn thận, thông qua sự nỗ lực thực hành kỹ thuật tỉ mỉ, đặc trưng cho những ngày đầu học thủ công đã đem đến cho trường học hiện đại những ý tưởng táo bạo và thử nghiệm thú vị cho học sinh, với mục đích tìm kiếm niềm vui và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Phát triển các kỹ năng thiết kế và diễn đạt là một mục tiêu chính được thúc đẩy cả ở bình diện cá nhân cũng như thông qua các dự án tập thể.
Ý nghĩa văn hóa và xã hội của môn thủ công được nghiên cứu tốt như quá trình thủ công. Các kỹ năng sử dụng công nghệ hiện đại và bối cảnh văn hóa cũng đã thu hút sự chú ý ngày càng tăng trong giáo dục thủ công.
Tầm quan trọng của giáo dục thủ công được thể hiện rõ nhất ở chỗ: Giúp mọi người phát triển tất cả các khía cạnh của nhân cách một cách như nhau. Bởi vì, thủ công là một quá trình gồm nhiều mặt: từ việc tạo ra các ý tưởng sản phẩm, thiết kế hình ảnh và kỹ thuật, đến sản xuất và đánh giá.
Một mục tiêu chính trong giáo dục thủ công là làm cho các em học sinh nhận thức về sinh thái học.Học tập thủ công cần thực hành nhiều, kèm theo một quá trình rất chậm, học sinh có thời gian để làm quen với các vật liệu mà mình làm việc cùng.
Với kiến thức về vật liệu thu được thông qua kinh nghiệm cá nhân, các em học cách hiểu và coi trọng vật liệu, từ đó thúc đẩy sự phát triển đạo đức sinh thái.
Những mục tiêu rộng hơn này rõ ràng là không thể đạt được trong giáo dục cơ bản với một số giờ có hạn.
Đưa kỹ năng sử dụng công nghệ hiện đại vào giáo dục thủ công
Theo giáo sư Pirita Seitamaa-Hakkarainen, chuyên gia nghiên cứu thủ công tại Trường ĐH Helsinki, chương trình khung trước đây đặt ra yêu cầu cụ thể cho học sinh các nhóm tuổi cần học và làm theo thời gian nhất định trong năm.
Chẳng hạn, với lớp dệt may và lớp thiết kế, mùa thu chủ yếu tất, mũ; mùa xuân bằng những chiếc váy quấn.
Ở các lớp thấp hơn, học sinh phải học móc, trong khi ở các lớp trên, học cách cắt may quần, áo.
Matinlauri, giáo viên dạy thủ công ở trường Norssi (Helsinki) cho rằng:
“Chương trình giảng dạy mới hiểu rõ hơn rằng có sự khác biệt giữa những người làm thủ công. Nó nhấn mạnh tới cách làm đồ thủ công riêng của mỗi học sinh".
Giáo dục thủ công đã được thiết kế lại nhiều lần nhằm mang lại lợi ích cho học sinh trong cuộc sống cũng như trong nghề nghiệp tương lai.
Đây là lý do tại sao các lớp học bao gồm các dự án phát triển phần mềm và lập kế hoạch dựa trên thiết kế dịch vụ.
Nhiều giáo viên dạy nghề đã nghiên cứu giáo dục công nghệ như một đề tài nhỏ, và nhiều người cũng có khả năng liên kết kiến thức này với việc dạy học của họ.
Ngày nay, có một phòng thí nghiệm 3D được trang bị máy in và máy tính ở tầng hầm của trường Norssi. Minna Matinlauri và Pirita Seitamaa-Hakkarainen đều nghĩ rằng giáo dục thủ công ở Phần Lan hiện nay hướng đến phát triển sự sáng tạo cá nhân của học sinh và ý thức về năng lực của họ.
Việc quan tâm đến phong cách cá nhân và cách làm riêng phát triển nhờ vào phong trào "tự làm" (DIY - do it yourself), chú trọng vào việc thủ công truyền thống.
Ví dụ, học sinh sử dụng rất nhiều vật liệu tái chế. Họ cũng theo dõi thế giới thủ công thông qua Instagram và blog thủ công.
"Giáo dục thủ công dạy cho học sinh kỹ năng cụ thể, nhưng điều tôi thấy quan trọng nhất là học trò trải nghiệm niềm vui khi làm, cũng như nắm bắt được năng lực thông qua kế hoạch và các bài tập," Matinlauri nói.
Nhà nghiên cứu não Minna Huotilainen tiếp cận chủ đề từ một quan điểm khác.
Cô đã nghiên cứu mối liên hệ giữa công việc thể lực với việc học và cho rằng thủ công và các kỹ năng liên quan cũng rất quan trọng về mặt học tập.
Theo Huotilainen, thử thách của công việc thủ công đặt ra một nhiệm vụ cho bộ não, còn việc sử dụng tay cũng có lợi cho việc học khác.
Chẳng hạn: một mặt, công việc thủ công có thể giúp thư giãn và tập trung, trong khi nó cũng có thể minh họa những điều đã học được.
Huotilainen nói rằng toán học, ví dụ, được dễ hiểu hơn nếu phép tính được minh họa với, chẳng hạn, quả bóng chuyển giữa hai giỏ.
"Hành động với một thành phần vật lý, thậm chí là một thành phần nhỏ, truyền đạt cho tâm trí mấu chốt của vấn đề", Huotilainen nói.
Đào tạo giáo viên và nghiên cứu giáo dục thủ công ở Phần Lan
Việc truyền lại và phát triển truyền thống giáo dục thủ công cho các thế hệ tương lai chủ yếu vẫn do các giáo viên dạy nghề, các nhà giáo dục và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này đảm nhiệm.
Các giáo viên dạy thủ công ở các trường học Phần Lan đều là những người được đào tạo với bằng cử nhân hoặc thạc sĩ về lĩnh vực này.
Nghiên cứu khoa học về thủ công và giáo dục thủ công đã được thực hiện ở Phần Lan từ đầu những năm 1980.
Cho đến nay, đã có hàng chục luận án tiến sĩ về đề tài này đã được hoàn thành.
Hiện nay, việc đào tạo chuyên môn nghề thủ công ở Phần Lan tập trung ở các trường: ĐH Helsinki, ĐH Turku, Đại học Đông Phần Lan và Học viện Abo.
Các ngành thủ công được đào tạo ở đây gồm: khoa học thủ công, giáo dục thủ công, phương pháp sư phạm của nghề thủ công.
Tuy nhiên, cùng với các giáo viên ở trường học, thủ công ở Phần Lan còn được khuyến khích và thúc đẩy với sự góp sức của một tổ chức quan trọng là Hội mạng lưới Thủ công (Käsityö verkossa ry).
Trọng tâm hoạt động của hội là trang web https://punomo.fi/ và mạng lưới liên kết với nó.
Trang web https://punomo.fi/ là một trang mạng phong phú, gồm các hướng dẫn thủ công và ý tưởng được thực hiện bởi các chuyên gia trong lĩnh vực này, thông qua đó truyền thống và ý tưởng mới được truyền đến môn học thủ công ở các trường.
Trang web này đã hoạt động từ năm 1996. Mạng lưới Punomo.fi còn có các blog về thủ công của giáo viên, trường học và nhóm giảng dạy, mà qua đó truyền thống được truyền lại.
Dạy và học thủ công ở một số nước: Chế biến gỗ ở Nhật Bản, thiết kế tại Úc
Giáo dục thủ công trong trường học không nên chờ được cho phép.
Ví dụ ở Mỹ, kỹ năng thủ công có sự hiện diện nổi bật nhất trong các câu lạc bộ buổi chiều và các hoạt động sau giờ học.
Ở Úc, việc hướng dẫn tập trung vào thiết kế và công nghệ.
Còn ở Nhật Bản, nơi văn hóa thủ công mạnh, các trường học chủ yếu dạy nghề chế biến gỗ.
Đồ dệt thủ công là một phần của kinh tế gia đình.
“Theo nhận xét từ bên ngoài, giáo dục thủ công của trường học Phần Lan được đánh giá cao,” Pirita Seitamaa-Hakkarainen nói và dẫn một ví dụ:
“Trong chuyến thăm của mình, Paulo Blikstein, phó giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Stanford, đã bị quyến rũ bởi cơ sở và dụng cụ học tập trong các trường học Phần Lan. ”
Blikstein là người tiên phong của FabLabs, hoặc các cơ sở hội thảo được trang bị các thiết bị kỹ thuật số. Ông đã lấy cảm hứng từ các lớp học thủ công của Phần Lan để sắm máy may cho các cơ sở của Stanford. Thủ công là một môn học rất phù hợp để lồng ghép với một số môn học khác.
“Thủ công phù hợp tốt với lịch sử, giáo dục tiêu dùng, các dự án tái chế… Trong nghiên cứu của mình, chúng tôi đã làm việc cùng với những nghiên cứu khác, trong đó có vật lý và môi trường”, Seitamaa-Hakkarainen nói.
Lê Lam (Tổng hợp)
Cách tổ chức các hoạt động giáo dục ở đây đều thấm nhuần tinh thần cởi mở, hướng tới mục tiêu tạo nên những con người hiểu được quyền và nghĩa vụ của mình trong một xã hội tự do và dân chủ.
" alt=""/>Môn thủ công trong trường học Phần Lan