Tổng tiêu thụ đồ uống có đường tại nước ta tăng nhanh qua các năm (Ảnh: H.K).
Nghiên cứu ở Anh cũng đã cho thấy áp thuế đồ uống có đường có thể giúp phòng tránh hơn 19.000 trường hợp mắc bệnh tiểu đường type 2 mỗi năm và giảm gần 270.000 trường hợp răng sâu làm mất hoặc phải trám răng hàng năm.
Tại Việt Nam, nghiên cứu của trường Đại học Y tế Công cộng năm 2022 cũng đã chỉ ra nếu áp thuế tiêu thụ đặc biệt 20% trên giá bán lẻ đối với đồ uống có đường thì tỷ lệ thừa cân và béo phì có thể giảm lần lượt là 2% và 1,5%.
Thứ 2, tăng thu cho ngân sách nhà nước.
Nghiên cứu do Tổ chức HealthBridge Canada, Văn phòng Việt Nam và WHO Việt Nam tiến hành đã ước tính với thuế suất 40% giá bán ra của nhà sản xuất thì sẽ có thể dẫn đến số thu ngân sách là khoảng 17,4 tỷ đồng.
Nguồn thu có được này có thể được tái đầu tư vào các chương trình cải thiện sức khỏe cộng đồng như trợ cấp cho cơ sở hạ tầng, nước uống, hỗ trợ các bữa ăn lành mạnh tại trường học hoặc cung cấp quỹ tài chính cho các chiến dịch truyền thông sức khỏe.
Nó có thể giúp tăng chi cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe, các chương trình xã hội và thực hiện các đề án phục hồi kinh tế hậu Covid-19.
Thứ 3, giúp giảm chi phí chăm sóc sức khỏe với các bệnh có liên quan, giảm tổn thất về năng suất lao động trong tương lai.
Ví dụ, ở Úc, mức thuế 20% đối với đồ uống có đường giúp tiết kiệm chi phí cho chăm sóc sức khỏe lên tới 1.733 triệu đô la Úc.
Tại Việt Nam, nghiên cứu được thực hiện bởi Đại học Y tế Công cộng đã chỉ ra nếu áp thuế với mức thuế suất để tăng giá bán lẻ lên 20% sẽ dẫn đến giảm tiêu dùng và giảm được 2,1% tỷ lệ thừa cân, 1,5% tỷ lệ béo phì, phòng tránh được 81.462 ca đái tháo đường type 2 và tiết kiệm được 24,55 triệu đô la Mỹ (hơn 600 tỷ đồng) chi phí y tế.
Đã đến lúc Việt Nam cần kiểm soát mạnh mẽ việc tiêu thụ đồ uống có đường
Ở Việt Nam, tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng mạnh trong những năm qua. Theo số liệu Euromonitor 2023, tổng tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng nhanh (420%) từ 1,59 tỷ lít năm 2009 lên 6,67 tỷ lít năm 2023. Tiêu thụ đầu người cũng tăng nhanh tương ứng, từ mức 18,5 lít/người năm 2009, lên thành 66,5 lít/người năm 2023 (tăng ở mức 350%).
Trong dự thảo thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, lần đầu tiên nước giải khát có hàm lượng đường trên 5gr/100ml được đưa vào diện áp thuế tiêu thụ đặc biệt.
Là người theo dõi sự thay đổi trong xu hướng tiêu thụ đồ uống có đường của người Việt trong 10 năm qua, PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho rằng, chúng ta cần kiểm soát mạnh mẽ các vấn đề liên quan đến đồ uống có đường.
"Ngoài vấn đề truyền thông, chúng ta cần phải áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường. Và như vậy đây là một trong thời điểm mà chúng tôi cho thời gian rất là phù hợp", PGS Mai nhấn mạnh.
PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia (ẢNH: N.P).
Chung quan điểm, ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng WHO tại Việt Nam, cho rằng, việc áp thuế bây giờ rất phù hợp với xu hướng quốc tế. Các nước đã nhận thức vấn đề này sớm hơn Việt Nam và họ đã bắt đầu áp thuế để quản lý sự sử dụng gia tăng của sản phẩm này. Hiện nay đã có hơn 100 quốc gia áp thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo các chuyên gia, thuế là giải pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả cao trong giảm tiêu dùng các sản phẩm không có lợi cho sức khỏe. Đây cũng là giải pháp dự phòng hữu hiệu đã được WHO và Ngân hàng Thế giới khuyến cáo các nước áp dụng.
Việc áp thuế trên cơ sở cân đối hài hòa lợi ích của các chủ thể Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, nhưng cần đặc biệt ưu tiên mục tiêu bảo vệ sức khỏe, phát triển bền vững của đất nước, không vì lợi nhuận đánh đổi sức khỏe nhân dân.
Tại Việt Nam, việc áp thuế đối với nước giải khát có đường đã được đề xuất trong dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Do đó, thuế suất cần đủ lớn để tác động thay đổi hành vi tiêu dùng theo hướng giảm tiêu thụ mặt hàng này.
Trong dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Bộ Tài chính đề xuất áp mức thuế 10% trên giá bán ra của doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu. Theo tính toán, mức thuế suất này chỉ làm tăng 5% giá bán lẻ. Mức tăng giá bán lẻ như vậy là không đáng kể, chưa đủ để tác động làm thay đổi hành vi tiêu dùng.
Ví dụ, sản phẩm nước giải khát đang có giá 10.000 đồng/chai sau khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt có giá bán là 10.500 đồng/chai.
Bộ Y tế đề nghị áp thuế suất 40% đối với nước giải khát có đường (hoặc 30% sau tăng lên 40% theo lộ trình).
" alt=""/>Áp thuế với đồ uống có đường giúp tiết kiệm hơn 600 tỷ đồng chi phí y tếUng thư buồng trứng thường khó phát hiện ở giai đoạn sớm (Ảnh: Mayoclinic).
Các bác sĩ thường không phát hiện ra ung thư buồng trứng cho đến khi nó đã chuyển sang giai đoạn cuối. Trên thực tế, chỉ 20% những trường hợp mắc ung thư buồng trứng được chẩn đoán ở giai đoạn đầu.
Các khối u giai đoạn đầu dễ điều trị hơn và thậm chí có thể chữa khỏi. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân ung thư buồng trứng không được phát hiện cho đến giai đoạn 3 và 4, lúc này ung thư đã di căn trong vùng chậu - và đôi khi xa hơn.
Việc phát hiện muộn khiến nhiều người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng rơi vào tình thế bất lợi vì thời điểm này bệnh đã lây lan nhanh chóng.
Ở giai đoạn đầu ung thư buồng trứng không có nhiều biểu hiện rõ ràng, dễ gây nhầm lẫn với những căn bệnh khác. Đặc biệt, hầu hết phụ nữ coi nhẹ những dấu hiệu nguy hiểm của căn bệnh ung thư này, và đến lúc nhận ra thì đã quá muộn. Sự thiếu hiểu biết cơ bản về ung thư buồng trứng đã góp phần gia tăng tình trạng này.
Dấu hiệu ung thư buồng trứng gồm:
- Cảm thấy đầy bụng hoặc đau bụng vùng khung chậu.
- Ăn uống không ngon miệng.
- Sụt cân không rõ lý do.
- Rối loạn đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn, táo bón.
- Đau lưng.
- Đi tiểu thường xuyên.
- Hay mệt mỏi và cáu gắt.
- Chu kỳ kinh nguyệt bất thường, chảy máu âm đạo sau bất thường sau mãn kinh.
- Đau rát khi quan hệ tình dục.
" alt=""/>Dấu hiệu ung thư buồng trứng giai đoạn đầuMồng tơi là loại rau quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình Việt (Ảnh: N.P).
Rau mồng tơi tính hàn, vị chua, không độc, hỗ trợ lợi tiểu, giải độc, làm đẹp da, trị rôm sảy, mụn nhọt, hỗ trợ chứng thiếu máu, say nắng nóng. Nước cốt từ rau mồng tơi có thể làm mau lành vết bỏng, hầm mồng tơi với chân giò tốt cho người bị đau nhức xương khớp.
Theo Bệnh viện Quận 11 (TPHCM), vitamin C trong lá mồng tơi cao gấp 3 lần rau cải, vitamin A cao gấp 1,5 lần rau cải xoăn (cải kale). Một số nhà nghiên cứu đã báo cáo hoạt tính kháng ung thư, chống oxy hóa và chống viêm trên thực nghiệm của rau mồng tơi do có chất beta sitosterol.
Rau mồng tơi cũng có lợi cho các mẹ bầu và thai nhi nhờ chất axit folic là một trong những loại vitamin B ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh bẩm sinh như tật nứt đốt sống.
Sắt cũng là dưỡng chất trong mồng tơi rất có lợi cho phụ nữ mang thai. Nhờ đó, dinh dưỡng của rau mồng tơi tham gia vào việc tạo ra các tế bào mới, tăng cường sức khỏe tim mạch và phòng chống ung thư.
Chất nhầy pectin trong rau mồng tơi có khả năng hấp thụ cholesterol xấu, từ đó, cholesterol không ngấm vào máu mà theo đường đại tiện đi ra ngoài, giúp bạn giảm cân.
Nhờ đó, rau mồng tơi không chỉ có tác dụng nhuận tràng, trừ thấp nhiệt mà còn giảm béo, chống béo phì. Loại rau này đặc biệt thích hợp cho những người có mỡ máu, đường huyết cao, muốn giảm cân.
Nước cốt của mồng tơi cũng có tác dụng làm lành các vết thương, đặc biệt là những vết thương do bỏng gây nên. Nguyên nhân là chất nhầy từ mồng tơi có tác dụng làm lành vết thương nhanh chóng.
Theo Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới (Quảng Bình), lượng vitamin C có trong rau mồng tơi giúp cơ thể nâng cao sức khỏe hệ miễn dịch, phòng chống bệnh và giảm thời gian mắc bệnh.
Nó chứa nhiều sắc tố carotenoid chống oxy hóa. Những chất này có tác dụng trung hòa các gốc tự do nguy hại nên có thể phòng ngừa ung thư. Bên cạnh đó, rau mồng tơi rất giàu vitamin A, giúp phòng chống đục thủy tinh thể hoặc suy giảm thị lực.
Người bị sỏi thận, gút nên hạn chế ăn rau mồng tơi (Ảnh: N.P).
Ai nên hạn chế ăn?
Loại rau này giàu chất dinh dưỡng nhưng chứa lượng axit oxalic và purin cao. Vì vậy, nếu ăn quá nhiều có thể khiến hàm lượng canxi oxalate trong nước tiểu tích tụ trong cơ thể dễ gây sỏi thận. Hàm lượng axit uric cao tăng nguy cơ bệnh gút. Do đó, người bị sỏi thận, gút nên hạn chế ăn mồng tơi.
Ngoài ra, rau mồng tơi có tính mát, thanh nhiệt, chống táo bón nên người đang bị tiêu chảy, đại tiện lỏng không nên ăn.
Món ăn từ rau mồng tơi sau khi chế biến bạn nên ăn hết trong ngày, mỗi lần ăn nên hâm nóng lại. Bạn cần tránh để qua đêm, rau mồng tơi có thể biến chất dẫn tới ngộ độc.
" alt=""/>Điều cần biết khi ăn rau mồng tơi để không rước bệnh vào người