Ăn xong thì phải xỉa răng…

Người Việt mình coi trọng cái tăm, nhưng cái tăm lại chả mấy coi trọng. Vít cành tre cành trúc, bẻ cọc giậu que rào, thế là thành tăm. Nhà nào có tí văn hóa thì vót, chuốt từ đoạn tre, khúc luồng rồi luộc, phơi, dắt lên mái tranh, dùng dần.

Nghe nói xưa nhà giàu nước mình từng dùng tăm bạc, tăm lông voi, xỉa xong thì có kẻ hầu người hạ mang rửa, phơi khô...

Xã hội mỗi ngày mỗi văn minh tiến bộ, cái tăm xỉa răng cũng mỗi ngày tiến bộ, văn minh. Đâu chỉ tre, trúc, luồng, nứa mới thành tăm. Tăm gỗ, tăm nhựa, rồi chỉ nha khoa thành phổ biến. Vài năm lại đây nhiều người mình biết đến thứ tăm xỉa răng mới lạ, ấy là tăm nước. Vâng, tăm nước. Một thiết bị có gắn mô-tơ bơm điện tạo tia nước có áp suất mạnh, hướng đến mọi kẽ răng, loại bỏ hầu như toàn bộ mảnh thức ăn, dù nhỏ nhất. Có lẽ, đến giờ này, tăm nước là thứ tăm xỉa răng văn minh nhất, đủ năng lực tuyên chiến với bệnh viêm răng, sâu răng, nướu răng.

Hồi học xong đại học, ra trường, tôi được phân công vào một tỉnh phía Nam làm việc. Trong nhiều thứ văn hóa tiếp nhận từ những đồng nghiệp sinh ra, lớn lên ở các tỉnh phía Nam, có văn hóa xỉa răng. Thói quen hòa nhập sinh tồn khiến tôi hay quan sát và so sánh. Trong cái sự xỉa răng, đa phần người phía Nam nước mình rất ý tứ, họ bao giờ cũng khum bàn tay che miệng, rồi mới nhẹ nhàng xỉa răng. Trong bữa ăn hiếm khi thấy họ vừa nhai thức ăn vừa bô bô cười nói. Sau này ra Hà Nội sống, tôi cũng thấy những người dùng tăm rất kín đáo.

Tôi cứ nghĩ cái động tác xỉa răng rất lịch sự, văn minh văn hóa kia sẽ lan tỏa với đa số người mình. Thế mà giờ đây sau mỗi bữa ăn, những tiệc tùng, hội hè, đình đám vẫn phổ biến cái cảnh mọi người hiên ngang ngậm que tăm, hồn nhiên xỉa răng tanh tách, rồi xả tăm khắp nơi; những người sống áo rõ thanh lịch bước ra khỏi nhà hàng với nguyên que tăm trên miệng!

Không hiếm quý ông quý bà còn giữ thói quen truyền thống mở miệng hết cỡ xỉa răng, có người còn đưa tăm lên mũi hít hít ngửi ngửi. Có người đi ngủ vẫn thói quen ngậm que tăm. Có người xỉa xong còn giắt que tăm lên tai, dường như muốn phát huy ý thức thực hành tiết kiệm, giữ tốt dùng bền, ngay với que tăm?

Văn Uông

Con dâu ăn không mời mẹ chồng: Thiếu văn hóa hay giới trẻ là thế?

"Ăn không mời thì đó là do sự giáo dục, gia phong của nhà cô dâu chứ không phải là thời nay người trẻ không mời người lớn", một độc giả viết.

Trong Tây Du Ký phân cảnh “Trừ yêu quái ở nước Ô Kê”, lồng tiếng cho nhân vật Trư Bát Giới là diễn viên Triệu Quảng Sam - người đảm nhận vai nhà sư từ chối cho thầy trò Đường Tăng ở lại chùa. Để chân thật nhất, ông còn đích thân ra chuồng lợn để “trải nghiệm cuộc sống”.

Trong phân cảnh này, đạo diễn Dương Khiết vẫn chưa hoàn toàn hài lòng. Một trong những nguyên nhân chính là Tôn Ngộ Không và Trư Bát Giới hóa trang quá bẩn, mặc dù rất chân thực nhưng có thể khán giả sẽ khó lòng chấp nhận. Về phần lồng tiếng, bà cũng cho rằng chưa ổn vì âm thanh quá giống lợn, Triệu Quảng Sam không phù hợp.

Triệu Quảng Sam là người lồng tiếng cho Trư Bát Giới trong cảnh “Trừ yêu quái ở nước Ô Kê”.

Trong cảnh phim “Trộm ăn quả nhân sâm”, Mã Đức Hoa đích thân lồng tiếng cho Trư Bát Giới, thậm chí còn thu âm trực tiếp. Tuy nhiên sau đó, đạo diễn âm thanh Phùng Cảnh Sơn không đồng ý bởi lẽ khi Mã Đức Hoa nói, đặc biệt là với lời thoại dài, khiến người xem có cảm giác như đang xem nhạc kịch.

Đây cũng là vấn đề mà nhiều diễn viên Tây Du Ký 1986 thường mắc phải. Nhiều năm gắn bó với sân khấu nhạc kịch, thay đổi giọng điệu không phải chuyện ngày một ngày hai mà các diễn viên có thể làm được. Bản lồng của Mã Đức Hoa bị thay thế, nhưng vẫn còn một số đoạn nhỏ trong phân cảnh này là giọng lồng của ông, còn lại phần lớn đều có sự can thiệp sửa đổi của kỹ thuật.

Mã Đức Hoa lồng tiếng cho phân cảnh “Trộm ăn quả nhân sâm"

Đạo diễn âm thanh Phùng Cảnh Sơn lựa chọn diễn viên nổi tiếng Lý Pha. Ông có một giọng nói trầm vang, đồng thời cũng có kinh nghiệm lồng tiếng cho nhiều nhân vật. Ngoài ra, Lý Pha ăn uống cũng rất tốt, rất phù hợp với một Trư Bát Giới tham lam.

Đạo diễn âm thanh Mã Cảnh Sơn và đạo diễn Dương Khiết đều rất hài lòng với phần lồng tiếng của ông. Như vậy, Lý Pha chính thức trở thành diễn viên lồng tiếng đầu tiên cho nhân vật Trư Bát Giới nhưng phụ đề phim lại viết nhầm tên ông thành Lý Ba.

Tên của Lý Pha bị viết nhầm thành Lý Ba trên phụ đề phim

Do công việc chính bận rộn, Lý Pha phải xin nghỉ khi ở giai đoạn cuối của phim. Lại một lần nữa, đoàn phim băn khoăn chọn người cho vị trí diễn viên lồng tiếng. Mã Cảnh Sơn đề xuất ba ứng cử cho vị trí này là: Triệu Quảng Sam, Mã Đức Hoa, Vương Ngọc Lập. Người được chọn chính là Vương Ngọc Lập.

Vương Ngọc Lập là diễn viên thuộc Đoàn Kịch nói thực nghiệm, rất có kinh nghiệm lồng tiếng. Trong phim, ông đảm nhận lồng tiếng cho rất nhiều nhân vật, nổi tiếng nhất phải nhắc đến chính là Như Lai Phật Tổ, ngoài ra ông còn diễn chính vai Lý Thiên Vương.

Vương Ngọc Lập có khả năng 'hóa trang' cho âm thanh, tuy nhiên ông không thể nào tìm thấy “cảm giác nhân vật” trong khi bản thân ông lại cầu toàn, không chỉ muốn bản lồng của mình giống của Lý Pha mà còn phải giống Trư Bát Giới thực mới được.

Nỗ lực cả ngày mà không được, bỗng trong lúc ăn cơm, ông đột nhiên bật ra: “Giọng của Trư Bát Giới có phải là kiểu vừa ăn vừa uống đúng không?”. Cuối cùng, ông cũng đã thuận lợi hoàn thành bản lồng tiếng của Trư Bát Giới trong những tập cuối cùng của Tây Du Ký thay Lý Pha.

Vương Ngọc Lập đóng vai Lý Thiên Vương, lồng tiếng cho Như Lai Phật Tổ và Trư Bát Giới.

Khán giả nếu để ý có thể nhận thấy sự khác biệt trong giọng của Trư Bát Giới: Một Trư Bát Giới với giọng trầm ấm Lý Pha, một Trư Bát Giới giọng điệu rền vang Vương Ngọc Lập.

Ngoài ra, Trâu Hách Uy - diễn viên lồng tiếng cho nhân vật Cao Thái Công của Cao Lão Trang - cũng từng lồng tiếng cho Trư Bát Giới.

Giọng của Trâu Hách Uy được đánh giá là khá đặc biệt. Giọng của Trư Bát Giới (trong hình dạng của một thanh niên cường tráng) và Cao Thái Công chính do Trâu Hách Uy đảm nhận. Thêm nữa, phân cảnh Trư Bát Giới đuổi bắt Cao tiểu thư trong hang động, lồng âm là Trâu Hách Uy, nhưng cảnh sau, khi Trư Bát Giới ngã và vực dậy lại chuyển thành giọng lồng của Lý Pha.

Trư Bát Giới trong phân cảnh ở Cao Lão Trang

Tựu chung lại, phải cần đến 4 diễn viên mới có thể hoàn thành xong phần lồng tiếng cho Trư Bát Giới, gồm có: Lý Pha, Mã Đức Hoa, Trâu Hách Uy và Vương Ngọc Lập, nếu tính cả diễn viên 'thử' lồng tiếng thì có thêm Triệu Quảng Sam.

Đạo diễn Dương Khiết tiết lộ, khi chọn diễn viên cho Trư Bát Giới, bà đã trăn trở rất nhiều và quyết định chọn một diễn viên có kỹ năng hát tuồng, có khả năng diễn xuất bằng ánh mắt.

Ứng cử viên đầu tiên được Dương Khiết lựa chọn chính là Tôn Quế Nguyên (Viện Hý Kịch Trung Quốc) - người đã từng thể hiện rất thành công vai diễn Trư Bát Giới trong một vở tuồng trước đó. Tuy nhiên sau đó, do Đoàn kịch không thể tìm người khác thay ông khi có tiết mục cần biểu diễn nên Tôn Quế Nguyên không thể tham gia diễn xuất.

Trư Bát Giới trong "Tây Du Ký"

Mã Đức Hoa vốn là một diễn viên hề của Viện hý kịch Côn Sơn phương Bắc. Phần thử vai của ông cho vai diễn Trư Bát Giới được đánh giá rất tốt, nhưng đạo diễn Dương Khiết vẫn muốn xem xét một vài người nữa trước khi quyết định.

Mã Đức Hoa quyết giành bằng được vai diễn này nên đã tìm đến bạn của mình là Lý Thành Nhu nhờ nói chuyện với đạo diễn. Cuối cùng, Mã Đức Hoa chính thức được nhận vào vai Trư Bát Giới.

Mã Đức Hoa trong tạo hình Trư Bát Giới

Một diễn viên đóng 20 vai 

Mã Đức Hoa, Diêm Hoài Lễ, Hạng Hán, Lý Kiến Thành là những người có đóng góp rất lớn trong Tây Du Ký. Chỉ cần xong vai, họ liền đi thay ngay trang phục để vào lồng tiếng hoặc làm diễn viên phụ, chăm chỉ miệt mài. Khuyết điểm trong phân cảnh ở Cao Lão Trang khiến khuôn mặt thật của ông được lộ hoàn toàn nên khi vào vai phụ, nhiều người nhìn ra ngay là “Trư Bát Giới tranh thủ đóng thêm”.

Mã Đức Hoa trong phân cảnh ở Cao Lão Trang.

Giai đoạn cuối của Tây Du Ký 1986, Mã Đức Hoa khi đang tham gia biểu diễn tại Học viện Nghệ thuật Giải Phóng Quân thì bất ngờ rơi từ dây thép trên cao xuống, gãy xương và không thể tham gia diễn xuất trong vòng 100 ngày khiến tiến độ làm phim vì thế cũng bị ngưng trệ.

Không còn cách nào khác, một số thành viên trong đoàn đề nghị tạm thời thay thế Mã Đức Hoa bằng Lý Kiến Thành - người đảm nhận vai hoạn quan độc ác trong phân cảnh “Trừ yêu nước Ô Kê”. Lý Kiến Thành là một diễn viên của Đoàn Công nhân văn hóa Dương Châu.

Sau đó, nhờ khả năng diễn xuất của mình, ông đã chính thức tham gia vào bộ phim và đảm nhận hơn 20 vai diễn lớn nhỏ khác nhau trong phim, được đánh giá là một diễn viên đa năng.

Lý Kiến Thành từng tham gia vào hơn 20 vai diễn lớn nhỏ trong “Tây Du Ký”.

Vóc dáng của Lý Kiến Thành và Mã Đức Hoa tương đương nhau. Sau khi hóa trang, Lý Kiến Thành thực sự khiến Dương Khiết bàng hoàng vì quá giống Mã Đức Hoa và đã giúp Mã Đức Hoa thể hiện thành công trong phân cảnh Quạt Ba Tiêu. Ngoài ra, những phân đoạn nhỏ Trư Bát Giới cưỡi mây cũng do Lý Kiến Thành vào vai. 

Diễn xuất của Lý Kiến Thành từng khiến Dương Khiết có ý định để ông tiếp tục diễn. Tuy nhiên, Mã Đức Hoa lành bệnh và quay trở lại với công việc, Lý Kiến Thành lại trở lại với vai trò là diễn viên phụ. Giữa Mã Đức Hoa và đạo diễn Dương Khiết từng xảy ra mâu thuẫn vì chuyện này.

Thanh Nhàn

Kiếp vai phụ Mã Đức Hoa 'Trư Bát Giới' may mắn vợ đẹp, con tỷ phú

– Cả đời đóng phim chỉ thành danh qua vai “Trư Bát Giới” song Mã Đức Hoa có cuộc sống viên mãn, giàu có khiến nhiều người ghen tỵ.