Trung Quốc có khoảng 900 triệu người lao động với trình độ học vấn đang tăng lên. Nhiều cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ nhận thấy tài năng của họ đang bị lãng phí vì không thể tìm được công việc phù hợp với bằng cấp.

Trước thực trạng này, chính phủ Trung Quốc nói chung và các TP lớn như Thượng Hải, Bắc Kinh nói riêng, đang nỗ lực tạo thêm việc làm lên hàng đầu trong các kế hoạch vào nửa cuối năm 2023.

Lưu Mạo Mạo, 25 tuổi, vừa tốt nghiệp thạc sĩ tại một trường ĐH ở Hà Nam, Trung Quốc. Giống nhiều cử nhân khác, cô cũng đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm. 

"Tôi hy vọng tìm được công việc đòi hỏi nhiều năng lực để làm như bán hàng. Đây là công việc đòi hỏi nhiều tư duy và đổi mới hơn", cô nói. 

Lưu Mạo Mạo cảm nhận rõ sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường việc làm. Có bằng thạc sĩ ngành Quản lý Du lịch, cô mong muốn làm việc trong doanh nghiệp nhà nước. 

Trường hợp không tìm được việc trong nhà nước, cô muốn giảng dạy tại trường cao đẳng công lập. Tuy nhiên, Lưu Mạo Mạo chưa có bằng tiến sĩ có thể khiến cho việc làm tại đại học, cao đẳng công lập khó khăn hơn.

Cô cho biết, một số bạn bè vừa tìm được việc làm trước và ngay sau khi tốt nghiệp đều hài lòng. Họ chấp nhận làm việc, kể cả khi không sử dụng kiến thức và chuyên môn đã tích lũy trong quá trình học.

Do đó, nhiều thanh niên Trung Quốc chỉ quan tâm tìm được việc, dù là vị trí nào. Điều này không ngạc nhiên, khi tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên nước này trong độ tuổi 16-24 ở thành thị tiếp tục tăng lên 21,3% vào tháng 6. Con số này vượt quá trước đó, hồi tháng 5 vào khoảng 20,8%.

Làm thế nào để sử dụng nhân tài hiệu quả?

Trước thực trạng trên, một số chuyên gia cho rằng Trung Quốc vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, như chất lượng giáo dục ĐH, chuyên ngành của sinh viên và cơ hội việc làm không phù hợp. Điều này khiến lợi nhuận đầu tư giáo dục sụt giảm, theo SCMP.

Ông Châu Triều Huy - nhà nghiên cứu cấp cao của Viện Khoa học Giáo dục Quốc gia Trung Quốc, cho biết không nhắc đến “lợi tức nhân tài vì nhiều người không tìm thấy đúng vị trí của họ trong công việc”.

Ông nói thêm, số lượng sinh viên tốt nghiệp ĐH đạt mức cao kỷ lục 11,58 triệu năm 2023, không có nghĩa là Trung Quốc đang đào tạo ra nguồn nhân lực doanh nghiệp muốn.

Một giáo sư Nhân khẩu học tại trường Kinh tế của ĐH Nankai cho biết Trung Quốc có đủ lực lượng lao động trình độ cao. Nhưng việc sử dụng hiệu quả nhân tài và bằng cấp lại là vấn đề quan trọng nước này phải chú ý.

“Chúng ta đang chứng kiến những người có bằng thạc sĩ và tiến sĩ đi giao đồ ăn để kiếm sống. Điều này cho thấy, tình trạng không phù hợp giữa đầu ra của hệ thống giáo dục và thứ thị trường cần”, ông nhấn mạnh. 

Quy định mới được áp dụng cho giáo viên làm việc tại các trường tiểu học, THCS và trung học phổ thông. Bộ Giáo dục Hàn Quốc cho biết thêm trường hợp học sinh không hợp tác, giáo viên có thể báo hiệu trưởng để đưa ra các hình phạt. 

Dự kiến ​​quy định có hiệu lực từ 1/9, giáo viên cấp 1, cấp 2 và cấp 3 có quyền thu điện thoại hoặc các đồ dùng gây rối khác của học sinh nếu các em không tuân thủ nội quy trong lớp.

Bộ Giáo dục Hàn Quốc nhấn mạnh trong trường hợp khẩn cấp giáo viên được phép sử dụng vũ lực để kiềm chế học sinh gây rối trong lớp và yêu cầu hiệu trưởng áp dụng các hình thức kỷ luật mạnh.

Quy định có thêm yêu cầu với học sinh và phụ huynh trong trường hợp không đồng tình với phương pháp giảng dạy của giáo viên, gia đình có quyền gặp hiệu trưởng để giải quyết sự việc trực tiếp. 

Liên quan đến vấn đề này, đại diện Bộ Giáo dục nước này nói thêm giáo viên và phụ huynh có thể gặp gỡ và trao đổi với nhau. Lưu ý, việc trao đổi diễn ra trong giờ làm việc của giáo viên và phải được lên lịch trước. Điều này chỉ được thực hiện khi cả giáo viên và phụ huynh tuân thủ quy tắc trên.

Trong trường hợp phụ huynh có hành vi quấy rối, chửi mắng hoặc bạo lực thể chất, giáo viên có quyền chấm dứt việc gặp gỡ phụ huynh. Họ được phép từ chối gặp phụ huynh ngoài giờ làm việc.

"Sở dĩ, quy định này được đưa ra do thời gian qua quyền của học sinh được đề cao quá mức, dẫn đến quyền của giáo viên bị suy giảm, họ không được tôn trọng. Giáo viên gặp khó khăn trong việc quản lý và ngăn chặn việc sử dụng điện thoại của học sinh trong lớp", ông Lee Joo Ho - Bộ trưởng Giáo dục, chia sẻ về việc đưa ra quy định mới để bảo vệ quyền lợi của giáo viên.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục Hàn Quốc hy vọng những quy định mới là cơ hội lập lại trật tự trong lớp và giúp trường học trở thành nơi cân bằng giữa học sinh và giáo viên.

Quyền của giáo viên bị suy giảm do nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, một số người cho rằng, việc cấm giáo viên sử dụng vũ lực với học sinh là một nguyên nhân.

Trước đây, giáo viên có thể trừng phạt học sinh vì hành vi sai trái, kể từ năm 2010 những hình phạt đó bị cấm. Các chuyên gia nhận định khi giáo viên được khuyến khích áp dụng cách tiếp cận nhẹ nhàng đối với học sinh và phụ huynh dẫn đến việc các vụ bạo lực đối với giáo viên ngày càng gia tăng. 

Thời gian tới, Bộ Giáo dục Hàn Quốc sẽ tiếp tục làm việc với các trường học để nâng cao quyền lợi của giáo viên. Theo đó, các biện pháp bảo vệ dành cho giáo viên sẽ được công bố vào cuối năm 2023.

Trao đổi với VietNamNetsáng 8/8, ông Trần Đình Cảnh - Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội, cho hay theo Luật cán bộ, công chức và Luật viên chức quy định ngạch công chức đối với công chức, hạng chức danh nghề nghiệp (CDNN) đối với viên chức để xác định trình độ, năng lực, khả năng thực thi nhiệm vụ được giao theo vị trí việc làm. 

Theo đó, đối với công chức để bổ nhiệm ngạch từ chuyên viên lên chuyên viên chính và chuyên viên cao cấp cơ bản đều phải thi. 

Đối với viên chức, để làm cơ sở thăng hạng CDNN từ hạng 3 (tương đương chuyên viên) lên hạng 2 và hạng 1 (lần lượt tương đương chuyên viên chính và chuyên viên cao cấp) có 2 hình thức thi hoặc xét.

Về thẩm quyền, UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm chỉ đạo xây dựng và phê duyệt đề án, xin ý kiến Bộ Nội vụ trước khi tổ chức thi hoặc xét. Hiện, UBND TP Hà Nội đã phân cấp nhiệm vụ thi nâng ngạch công chức và thăng hạng viên chức cho Sở Nội vụ chủ trì.

“Do ảnh hưởng dịch Covid-19, những năm qua, Hà Nội không tổ chức các kỳ thi này. Vì vậy, năm 2023, Sở Nội vụ Hà Nội đã có văn bản hướng dẫn các địa phương, cơ quan, đơn vị đăng ký, lập danh sách đề nghị nâng ngạch CDNN từ hạng III lên hạng II (Công văn số 1783/SNV-CCVC ngày 21/6/2023), trong đó có giáo viên. Căn cứ vào hồ sơ đăng ký, Sở Nội vụ Hà Nội sẽ xây dựng đề án, báo cáo UBND TP xin ý kiến Bộ Nội vụ phê duyệt, để thực hiện trong tháng 12/2023”, ông Cảnh nói.

Như vậy, theo ông Cảnh, căn cứ vào số lượng viên chức, giáo viên đăng ký, lúc đó, mới quyết được việc thi hay xét tuyển. Hiện nay, chưa chốt việc thi hay xét tuyển năm nay. 

Tuy nhiên, ông Cảnh cho biết thêm 3 năm vừa qua, do phòng chống dịch Covid-19 không tổ chức thi/xét thăng hạng, nên năm nay dự kiến số lượng tham gia sẽ rất lớn.

“Qua tổng hợp sơ bộ danh sách đăng ký, đến hết ngày 28/7/2023 đã có 30/30 quận huyện thị xã và 3 sở đăng ký, gửi báo cáo về cơ cấu, danh sách viên chức đủ điều kiện, tiêu chuẩn dự thăng hạng với khoảng 30.000 hồ sơ; trong đó giáo viên chiếm số lượng lớn.

Với số lượng hồ sơ đăng ký nhiều như vậy, việc chấm hồ sơ phải huy động rất đông đội ngũ giám khảo chấm có năng lực chuyên môn và thời gian kéo dài khoảng 2 tháng, tốn kém kinh phí và khả năng khó thực hiện, không thiết thực, hiệu quả”, ông Cảnh thông tin. 

Nếu số lượng quá lớn, theo ông Cảnh, hình thức xét tuyển là gần như khó thực hiện được. 

“Việc thăng hạng viên chức ngành giáo dụcthực hiện theo Nghị định số 115 của Chính phủ và Thông tư số 34 của Bộ GD-ĐT thông qua 2 hình thức Thi thăng hạng hoặc Xét thăng hạng với rất nhiều nhóm tiêu chí chấm điểm.

Với số lượng hồ sơ đăng ký nhiều, khó có khả năng đáp ứng hình thức xét tuyển vì việc rà soát, thẩm định, phê duyệt từng hồ sơ mất rất nhiều thời gian nghiên cứu, thẩm định cụ thể”, ông Cảnh nói.

Theo Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội, số lượng ứng viên đăng ký lớn, nhân lực ở Sở Nội vụ cũng không có đủ để thực hiện nghiên cứu, thẩm định hồ sơ xét tuyển. “Ngoài ra, việc thi tuyển công khai, khách quan, minh bạch cũng nhằm hướng đến nâng cao chất lượng đội ngũ. Đây cũng là một tiêu chí giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ, cán bộ trong giai đoạn hiện nay...”, ông Cảnh nhận định.

Tuy nhiên, ông Cảnh cũng nhấn mạnh, hiện do chưa chốt số liệu chính thức hồ sơ đăng ký, do đó phương án thi hay xét thăng hạng chưa được Sở Nội vụ lên phương án cụ thể. Sau khi có danh sách chính thức, Sở Nội vụ Hà Nội sẽ xây dựng Đề án cụ thể để tổ chức thực hiện.

 Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội cho rằng mặc dù rất chia sẻ với mong mỏi của các giáo viên là xét thay vì thi tuyển, song việc triển khai thăng hạng phải theo quy định của Nghị định của Chính phủ và các thông tư hướng dẫn của Bộ Nội vụ, “chứ không phải Hà Nội muốn đặt ra chuyện thi”.

“Đối với các tỉnh, thành khác, việc xét hay thi cũng dễ tổ chức hơn bởi số lượng biên chế viên chức ít. Nhưng đối với Hà Nội, số lượng biên chế giáo viên ở các trường là quá lớn nên việc tổ chức hàng năm rất khó khăn”, ông Cảnh nói. 

Ông Trần Đình Cảnh cho hay Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến để sửa đổi Thông tư và tham mưu sửa đổi Nghị định của Chính phủ theo hướng bỏ thi thăng hạng và chỉ xét. 

“Tuy nhiên, hiện nay, những văn bản này này chưa được sửa đổi, nên vẫn phải áp dụng theo các quy định hiện hành”, ông Cảnh khẳng định.

2.500 giáo viên viết tâm thư mong bỏ thi thăng hạng, Sở Nội vụ Hà Nội nói gì?