Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn ABC và các sự kiện công chúng khác, ông Biden nhất quyết sẽ tiếp tục chạy đua vào Nhà Trắng. Một số lãnh đạo của đảng Dân chủ cũng khẳng định sẽ ủng hộ chính khách kỳ cựu này.

Bất đồng làm dấy lên lo ngại về xung đột, thậm chí “nội chiến” trong đảng Dân chủ xoay quanh việc có nên thay ông Biden bằng một ứng viên tổng thống khác hay không. Theo giới quan sát, mọi việc không hề dễ dàng và dưới đây là các kịch bản có thể sẽ xảy ra.

Khả năng ông Biden tự rút lui

Trong trường hợp ông Biden quyết định đầu hàng các áp lực và từ bỏ vai trò ứng cử viên tổng thống đại diện Đảng Dân chủ, việc tìm người thay thế sẽ tương đối dễ dàng. Đảng Dân chủ sẽ chính thức công bố ứng viên được chọn tại Đại hội toàn quốc của đảng (DNC) tại Chicago từ ngày 19 – 22/8.

BBC đưa tin, các thành viên Dân chủ được cho là đang lên kế hoạch đề cử Tổng thống Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris trước cuộc họp đó.

Về cơ bản, một ứng viên phải giành được sự ủng hộ của đa số “đại biểu”, những quan chức của đảng có quyền chính thức lựa chọn ứng viên đại diện. Các đại biểu được phân bổ cho các ứng viên theo tỷ lệ, dựa vào kết quả các cuộc bầu cử sơ bộ của mỗi bang.

Năm nay, ông Biden giành được gần 99% trong tổng số xấp xỉ 4.000 đại biểu. Theo quy định của DNC, những đại biểu đó phải “cam kết” ủng hộ tổng thống.

Nếu ông Biden rút lui, sự ủng hộ của số đại biểu đó sẽ được phân chia lại. Đảng Dân chủ sẽ chỉ còn lại một đại hội mở, nơi họ đề xuất những ứng cử viên tiềm năng và tiếp tục bỏ phiếu cho đến khi một người trong số đó nhận được đa số phiếu ủng hộ.

Khả năng ông Biden bị ép rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng

Nếu Tổng thống Biden khăng khăng không chấm dứt chiến dịch tái tránh cử, tình hình có thể trở nên phức tạp khi ngày càng có nhiều nhà lập pháp Dân chủ muốn thay ông bằng một gương mặt khác.

Trong kỷ nguyên chính trị hiện đại ở xứ sở cờ hoa, một chính đảng lớn chưa bao giờ tìm cách cưỡng ép để định đoạt ứng viên đại diện đảng. Song, các quy định của DNC tồn tại một số lỗ hổng và về mặt lý thuyết có thể khiến ông Biden bị loại.

Cụ thể, các quy định cho phép các đại biểu "thành thật phản ánh tâm tư của những người đã bầu chọn mình", đồng nghĩa họ có thể tìm kiếm ứng cử viên khác. “Đó có thể là một kịch bản cực kỳ tồi tệ”, sử gia chính trị Leah Wright Rigueur bình luận.

Giới quan sát hiện hoài nghi về khả năng xảy ra một cuộc nổi dậy trong các đại biểu dự hội nghị của đảng Dân chủ. Tuy nhiên, DNC có thể thay đổi nội quy đảng bất cứ lúc nào.

Bà Wright Rigueur chỉ ra rằng, vào năm 1968, khi Tổng thống Mỹ lúc đó Lyndon B Johnson quyết định không tái tranh cử, DNC đã chuyển từ quy trình đại hội mở, trong đó các đại biểu có thể bỏ phiếu cho bất kỳ ai họ chọn, sang quy trình ràng buộc, trong đó một đại biểu được gắn với một ứng cử viên dựa trên kết quả sơ bộ.

Ngay cả khi ông Biden đột ngột rút lui khỏi cuộc đua, các nhóm bảo thủ đã tuyên bố vẫn sẽ đệ đơn kiện tính hợp pháp của bất kỳ chính khách Dân chủ nào được chọn thay thế ông “đấu chung kết” với cựu Tổng thống Trump vào ngày 5/11.

Khả năng “phó tướng” thay thế ông Biden 

Theo quy định của Hiến pháp, Phó Tổng thống Harris sẽ tự động đảm trách ghế lãnh đạo Nhà Trắng nếu ông Biden từ chức trong nhiệm kỳ tổng thống của mình. Tuy nhiên, các quy tắc tương tự sẽ không được áp dụng nếu ông Biden từ bỏ tư cách ứng viên tổng thống đại diện đảng Dân chủ.

Hiện cũng không có cơ chế nào giúp “phó tướng” của ông chiếm thế thượng phong tại một đại hội mở của DNC. Thay vào đó, bà Harris sẽ phải nỗ lực giành được sự ủng hộ của đa số đại biểu như bất kỳ ứng cử viên nào khác.  

Ông Biden có thể ủng hộ bà Harris thay thế mình nếu ông quyết định dừng tranh cử. Vì đã có tên là ứng viên của đảng Dân chủ nên bà Harris sẽ có quyền sử dụng tất cả các quỹ vận động tranh cử hiện có của tổng thống.

Nữ Phó Tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử Mỹ cũng được công chúng trên toàn quốc biết tới, nhưng mức độ yêu thích tương đối thấp của cử tri có thể làm bà mất đi lợi thế đó.

Khả năng kích hoạt tu chính án thứ 25

Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Mỹ cho phép Phó tổng thống và đa số nội các tuyên bố tổng thống không thể thực hiện trọng trách lãnh đạo chính phủ. Nếu được kích hoạt, quyền lực sẽ được chuyển giao cho Phó tổng thống để giữ chức quyền Tổng thống.

Điều này chưa bao giờ xảy ra trước đây. Tuy nhiên, sau cuộc tranh luận ngày 27/6, các nghị sĩ cấp cao trong đảng Cộng hòa của ông Trump đã kêu gọi nội các của ông Biden xem xét việc áp dụng điều khoản này.

Đáng chú ý, sau khi những người biểu tình ủng hộ ông Trump gây bạo loạn ở trụ sở Quốc hội Mỹ ngày 6/1/2021 nhằm đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020, Hạ viện do phe Dân chủ nắm quyền kiểm soát lúc đó đã thông qua nghị quyết kêu gọi Phó Tổng thống Mike Pence kích hoạt Tu chính án thứ 25 để lật đổ ông Trump. Song, động thái này chẳng đi đến đâu.

Đệ nhất phu nhân Mỹ ủng hộ ‘toàn lực’ cho ông Biden tái tranh cử

Tốt nghiệp trường quân sự Saint Cyr năm 1912, De Gaulle tham gia Thế chiến thứ nhất, 3 lần bị thương và từng bị quân Đức bắt làm tù binh. Trong thập niên 1920-1930, quan điểm chiến thuật sử dụng xe thiết giáp phối hợp với máy bay chiến đấu do ông đề xuất không được thừa nhận. Do vậy, suốt 20 năm cho tới khi Thế chiến thứ hai bùng nổ, De Gaulle chỉ là một trung tá. 

Ngày 17/5/1940, sư đoàn 4 thiết giáp do De Gaulle chỉ huy không có máy bay khu trục yểm trợ, vẫn quyết tâm tấn công và buộc quân Đức phải rút lui tại Caumont. Đây là một trong số rất ít các chiến thắng của quân đội Pháp trong suốt cuộc chiến. 

Nhờ chiến thắng Caumont, De Gaulle được thăng thiếu tướng - quân hàm chính thức cao nhất ông có được để từ đây được gọi là "Tướng De Gaulle"; đồng thời được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và Chiến tranh. Vì chỉ là một quan chức cấp thấp trong Chính phủ Pháp, De Gaulle đã không thành công trong việc thuyết phục chính phủ di tản qua Bắc Phi để tiếp tục chiến đấu. 

Ngày 5/6/1940, quân Đức tiến về phía Paris như bão táp. Chính phủ Pháp tuyên bố “bỏ ngỏ” thủ đô và chạy về Bordeaux. Thủ tướng Anh Churchill đưa ra đề xuất kí kết “liên minh Anh-Pháp”, theo đó Anh và Pháp sẽ trở thành một quốc gia thống nhất. Chính phủ Pháp bị chia rẽ thành 2 nhóm. Nhóm do Thủ tướng Reynaud cầm đầu sẵn sàng giao nước Pháp cho Anh, trong khi nhóm do Thống chế Pétain cầm đầu muốn đầu hàng Đức và cho rằng “thà làm một tỉnh quốc xã còn hơn là một xứ tự trị của Anh”. 

Ngày 16/6/1940, Thủ tướng Reynaud từ chức. Pétain lên thay, ngày 22/6/1940 kí với Đức hiệp ước đầu hàng. Theo đó, Pháp bị tước vũ trang, hơn 3/4 lãnh thổ bị Đức chiếm đóng và Pháp phải nuôi toàn bộ quân đội chiếm đóng Đức. Trong tình hình đó, tướng De Gaulle đã thực hiện quyết định quan trọng nhất trong cuộc đời ông và trong lịch sử mới của Pháp: Từ chối chấp nhận đầu hàng, chống lại chính quyền Pétain. 

Sáng 17/6/1940, với 100.000 franc do Paul Reynaud giao cho trước khi từ chức, De Gaulle lên máy bay, tránh được sự truy lùng của máy bay Đức và chiều hôm đó hạ cánh xuống London (Anh), bắt đầu sống lưu vong. Dựa vào đông đảo các tầng lớp nhân dân Pháp dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Pháp đang tiến hành cuộc chiến tranh du kích chống xâm lược, De Gaulle đã tập hợp các thành phần người dân Pháp ở nước ngoài đoàn kết để chống lại quân Đức. 

Cũng từ đây bắt đầu cuộc nội chiến Pháp giữa chính phủ Pétain đứng về phe Trục và phong trào Nước Pháp tự do do De Gaulle đứng đầu bác bỏ thỏa hiệp và tham gia vào các lực lượng Đồng minh chống phát xít. Từ London, De Gaulle hiệu triệu nhân dân Pháp tiến hành cuộc kháng chiến chống phát xít Đức: “Nước Pháp không thua! Tôi yêu cầu các  sĩ quan và binh lính Pháp có đem theo vũ khí hay không, đã hoặc sắp tới nước Anh, hãy liên lạc với tôi! Dù thế nào đi nữa, ngọn lửa kháng chiến của nước Pháp không bao giờ bị dập tắt”.  

Khi quân Đồng minh đổ bộ lên Bắc Phi vào giữa năm 1943, được sự giúp đỡ của Mỹ và Anh, De Gaulle thành lập Ủy ban Giải phóng dân tộc, đặt trụ sở ở Algiers (thủ đô Algeria). Tháng 9/1944, ông thành lập chính phủ lâm thời. Do mâu thuẫn nội bộ, năm 1946, De Gaulle từ chức. Đến năm 1958, ông được tín nhiệm với số phiếu rất cao trong cuộc tổng tuyển cử, trở thành Tổng thống đầu tiên nền Cộng hòa thứ 5 của nước Pháp và nắm quyền cho tới năm 1969. 

Về hưu, De Gaulle về sống tại một vùng quê, chỉ nhận lương quân đội chứ không nhận bổng lộc của một cựu nguyên thủ quốc gia. Trước khi mất, ông đề nghị không làm quốc tang, chỉ mong sự hiện diện của bạn bè. 

Charles de Gaulle là nhà quân sự tài ba, nhà văn hóa, một con người dũng cảm, có tầm nhìn rộng lớn về vận mệnh nước Pháp. Theo đánh giá của giáo sư Pierre Journoud, tướng De Gaulle “chưa bao giờ nhận được sự đồng thuận tuyệt đối của mọi người xung quanh. Nhưng ông vẫn luôn có những quyết định sáng suốt với vận mệnh nước Pháp”. 

Nguyên Phong

Xem thêm tin quân sự quốc tế trên báo VietNamNet