AI hay trí tuệ nhân tạo đang dần trở thành động lực của ngành công nghiệp khi nó giúp con người phát hiện ung thư, lái xe và dự đoán thiên tai,…Thế nhưng chúng ta đều không hay biết rằng, quá trình đào tại AI cũng gây ra những hệ lụy cho môi trường.

Theo một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Mỹ, mô hình đào tạo AI phổ biến có thể phát thải ra hơn 283,9 tấn CO2. Con số này nhiều hơn 5 lần số lượng khí thải trung bình mà một chiếc xe tại Mỹ phát thải ra môi tường trong suốt vòng đời của nó, tính bao gồm cả công đoạn sản xuất xe hơi.

Hầu như các nhà nghiên cứu AI đều tỏ ra bất ngờ với những tác động tiềm tàng của AI đối với môi trường.

Việc giúp máy móc có thể hiểu được ngôn ngữ là hành vi gây hại cho môi trường?

Theo Interesting Engineering, nghiên cứu trên tiến hành tìm hiểu quá trình xử lý ngôn ngữ tự nhiên hoặc lập trình ngôn ngữ tư duy (NLP). Cộng đồng nghiên cứu NLP đã đóng góp khá nhiều cho công nghệ trong thời gian quan, bao gồm việc dịch máy và hoàn thành câu.

Tuy nhiên để đánh đổi những cải tiến trong thời gian qua trên nhiều ứng dụng, việc đào tạo AI hiểu được ngôn ngữ của con người đòi hỏi một lượng dữ liệu khổng lồ được thu thập từ Internet. Đặc biệt việc chuyển đổi các bộ dữ liệu này thành một chương trình đào tạo cần tới một nguồn năng lượng máy tính khổng lồ.

Nguồn năng lượng đó đền từ đâu?

Tất nhiên điện năng được lấy từ nhà máy điện và để tạo ra điện, con người cần tới các nguồn tài nguyên như nhiên liệu hóa thạch, hạt nhân,…và đó chỉ là một trong số ít những nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường.

Bốn mô hình được các nhà nghiên cứu sử dụng để xác định tác động của quá trình đào tạo AI đối với môi trường gồm Transformer, ELMo, BERT và GPT-2. Để tìm ra mức độ phát thải CO2 của các mô hình này, nhóm nghiên cứu tiến hành đào tạo từng mô hình một, dựa trên một GPU duy nhất trong vòng tối đa 1 ngày. Hoạt động này nhằm đo lượng điện tiêu thụ của AI.

Sau đó, họ sử dụng số giờ đào tạo các mô hình để tính tổng điện năng mà toàn bộ quá trình đào tạo có thể tiêu thụ. Con số này sau đó sẽ được chuyển đổi thành khối lượng CO2 phát thải. Kết quả cho thấy, chi phí đào tạo AI và tác động của nó với môi trường tỷ lệ thuận với quy mô của mô hình huấn luyện AI.

Bước cuối cùng và cũng là tốn kém nhất chính là cải thiện độ chính xác của AI. Mặc dù vậy đây cũng là bước gây ra tác động lớn nhất đối với môi trường.

Với các mô hình loại bỏ bước cuối cùng, lượng phát thải CO2 ước tính chỉ vào khoảng 635kg CO2. Con số này tương đương với lượng CO2 của một chuyến bay vòng quanh nước Mỹ áp dụng cho một người.

Điều tồi tệ hơn là khi các nhà nghiên cứu khẳng định, đây chỉ là những con số khiêm tốn vì các nhà nghiên cứu chỉ đào tạo mô hình AI với mức tiêu thụ điện năng tối thiểu. Hầu hết các chương trình đào tạo AI thực tế sẽ cần một lượng điện năng khổng lồ hơn thế.

Tác động từ việc huấn luyện AI là rất lớn. Đó là lý do nhóm nghiên cứu đề xuất chuyển hoạt động nghiên cứu AI ra khỏi các học viện và áp dụng chỉ trong nội bộ một không gian riêng. Có thể thấy, chi phí để phát triển AI thực tế rất lớn vì nó không chỉ tốn tài nguyên mà còn gián tiếp gây ô nhiễm môi trường.

Mặc dù AI đang thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành công nghiệp như quốc phòng, y tế, giáo dục. Nhưng rõ ràng việc theo dõi và giám sát sự phát triển của AI sẽ ngày càng khó khăn hơn nếu như các nguồn tài nguyên dần cạn kiệt.

Tiến Thanh

Ứng dụng tìm bạn đồng hành bị cho là tiềm ẩn nguy cơ mại dâm. Ảnh: Zu Wo Me.

Tuy nhiên, với cụm từ "thuê bạn gái", loại dịch vụ này lại tiềm tàng mối nguy về nạn mại dâm bị chính phủ Trung Quốc cấm. Giá thuê "bạn gái đồng hành" dao động từ 30-40 USD/giờ. Nếu không giới hạn thời gian, người dùng phải trả 145 USD cho một người phụ nữ.

"Massage tận nhà có giá 72 USD chưa bao gồm phí di chuyển", một người làm dịch vụ "bạn gái đồng" hành cho biết. Cũng theo người này, dịch vụ massage tại nhà đi kèm nằm ngoài tầm quản lý của ứng dụng "bạn gái đồng hành".

Các ứng dụng cho thuê bạn gái thường mô tả chi tiết ngoại hình của người cung cấp dịch vụ. Từ chiều cao, cân nặng, số đo... đều được nêu cụ thể. Một số dòng mô tả còn sử dụng các từ ngụ ý, gợi tình như BBW (Beautiful Big Woman).

Tờ South China Morning Postcũng cho rằng những mô tả dịch vụ kiểu này cho thấy nguy cơ hoạt động mại dâm leo thang. 

Ngày càng nhiều ứng dụng chia sẻ bạn gái xuất hiện tại Trung Quốc. Ảnh: Abacus.

Ở Trung Quốc, người dùng không xa lạ gì với việc thuê bạn trai và bạn gái. Trước đây, việc thuê bạn không tiềm tàng rủi ro pháp lý. Ví dụ, vào ngày Tết, trước áp lực kết hôn từ gia đình, giới trẻ Trung Quốc thuê bạn trai hoặc gái chỉ với mục đích ra mắt.

Tất nhiên bất kỳ ứng dụng nào kết nối mọi người đều có khả năng tạo điều kiện cho các hoạt động bất hợp pháp. Ứng dụng hẹn hò Momo và Tantan bị cáo buộc tạo điều kiện cho mại dâm và khiêu dâm.

Ngay cả WeChat cũng gặp khó khăn trong việc loại bỏ nội dung khiêu dâm. Năm ngoái, nền tảng xã hội đã quyết định loại bỏ hoàn toàn một tính năng chỉ để ngăn chặn mọi người gửi tin nhắn và mời chào gái mại dâm.

Đội tuyển Việt Nam tập trung phòng ngự?

Trong trận đấu chung kết tối nay, đối thủ của đội tuyển Việt Nam là Curacao, 1 đội bóng xếp thứ hạng 82 thế giới, đồng thời tại King’s Cup 2019, Curacao được đánh giá là đội bóng mạnh nhất. 

Curacao không chỉ có thể hình vượt trội hơn hẳn so với các cầu thủ châu Á mà dàn cầu thủ của Cucacao cũng hầu hết là siêu sao bóng đá cả. Vì thế, đội tuyển Việt Nam dù được đánh giá cao nhất tại Đông Nam Á thì thầy trò HLV Park cũng phải dè chừng với Curacao.

Theo đó, tuyển Việt Nam dự kiến có xáo trộn so với trận đấu Thái Lan để thích ứng trước Curacao.

Trên hàng tiền đạo, Anh Đức vẫn là lựa chọn số 1 của thầy Park. Đá sau Anh Đức là Công Phượng bởi với tốc độ và kỹ thuật được đánh giá cao, Công Phượng có thể tạo nên sự đột biến trước hàng thủ to cao của đội bóng đến từ châu Mỹ.

Ở hàng tiền vệ, HLV Park Hang-seo có thể sẽ là Tuấn Anh và Hùng Dũng, Quang Hải.

Vì Curacao là đối thủ mạnh, nên có khả năng thầy Park sẽ tập trung cho khâu phòng ngự. Theo đó, Đặng Văn Lâm dự kiến sẽ là thủ thành bắt chính, các hậu vệ từ trái qua phải gồm Văn Hậu, Bùi Tiến Dũng, Quế Ngọc Hải, Duy Mạnh và Trọng Hoàng. Riêng Văn Thanh, vì chưa hoàn toàn bình phục chấn thương nên có thể thầy Park sẽ không gọi anh ra sân.

Không chỉ có Quang Hải, HLV Park Hang Seo e rằng còn phải tính tới trường hợp của Văn Hậu, Duy Mạnh, Anh Đức... những người vừa phải “cày ải” nhiều cũng như mới trở lại sau chấn thương.

Danh sách 23 cầu thủ đội tuyển Việt Nam dự King's Cup 2019:

Thủ môn: Đặng Văn Lâm (Muangthong United), Trần Nguyên Mạnh (SLNA), Nguyễn Văn Toản (Hải Phòng).

Hậu vệ: Đoàn Văn Hậu, Đỗ Duy Mạnh, Trần Đình Trọng (Hà Nội), Quế Ngọc Hải, Bùi Tiến Dũng (Viettel), Huỳnh Tấn Sinh (Quảng Nam), Nguyễn Phong Hồng Duy, Vũ Văn Thanh (HAGL).

Tiền vệ: Phạm Đức Huy, Đỗ Hùng Dũng, Trần Văn Kiên (Hà Nội), Lương Xuân Trường (Buriram United), Trần Minh Vương, Nguyễn Tuấn Anh (HAGL), Nguyễn Trọng Hoàng (Viettel).

Tiền đạo: Nguyễn Văn Toàn (HAGL), Nguyễn Công Phượng (Incheon United), Hà Đức Chinh (Đà Nẵng), Nguyễn Anh Đức (Bình Dương), Nguyễn Quang Hải (Hà Nội).

Đội hình dự kiến của Việt Nam trong trận đấu tối nay với Curacao: Văn Lâm, Quế Ngọc Hải, Duy Mạnh, Tiến Dũng, Hùng Dũng, Tuấn Anh, Văn Hậu, Trọng Hoàng, Quang Hải, Văn Toàn, Anh Đức.

Curacao sẽ chọn lối chơi thể lực, thể hình?

Tuy đội tuyển Curacao mới được thành lập năm 2011 nên ít được người hâm mộ bóng đá biết đến. Tuy nhiên, đây lại là một quốc gia phát triển và đội tuyển bóng đá nước này hiện xếp thứ 82 trên bảng điểm FIFA, hơn Việt Nam 16 bậc. Vì thế, Curacao dĩ nhiên là đội bóng mạnh nhất tại King’s Cup 2019.

So với Việt Nam nói riêng và châu Á nói chung, dàn cầu thủ Curacao thể hiện thể hình vượt trội hơn hẳn. Trong số 23 cầu thủ Curacao tham dự King’s Cup 2019, chỉ có 3 cầu thủ đang thi đấu ở trong nước. 20 cầu thủ còn lại đều đá ở nước ngoài, trong đó có tới 13 cầu thủ đang chơi bóng ở Hà Lan.

Ở trận gặp Ấn Độ, Curacao ra sân với đội hình 4-2-3-1. Hàng thủ của đội bóng này có ba cầu thủ cao trên 1,8m (1,8m - 1,85m - 1,89m), người thấp nhất là hậu vệ cánh phải Jurich Carolina, cầu thủ trẻ mới 20 tuổi này sở hữu chiều cao 1,77m.

Cặp tiền vệ Leandro Bacuna (1,85m) và Michael Maria (1,76), ba cầu thủ hộ công gồm Roly Bonevacia (1,74m), Elson Hooi (1,69m), Gevaro Nepomuceno (1,74m), còn tiền đạo cắm Jafar Arias(1,91m). Ba cầu thủ vào sân thay người của Curacao cũng có thể hình tốt, Shanon Carmelia (1,82m) Shermaine Martina (1,81m), Gino van Kessel(1,85m).

Đây là lý do để dự đoán, Curacao chắc hẳn sẽ tiếp tục chọn lối chơi thiên về thể lực, thể hình

Không chỉ sở hữu thể hình tốt, các cầu thủ Curacao còn có thể lực dồi dào và rất nhanh nhẹn. Khả năng tranh chấp tay đôi của các cầu thủ Curacao rõ ràng đang trội hơn các cầu thủ châu Á.

Trong đó, đáng chú ý là các 'ngôi sao" như: Tiền vệ Leandro Bacuna, cầu thủ nổi tiếng nhất trong đội hình của Curacao tham dự King’s Cup 2019. Tiền vệ này từng thi đấu ở Premier League cho CLB Aston Villa từ 2013 đến 2017. Hiện tại, Bacuna đang khoác áo Cardiff City, đội bóng đã phải xuống chơi ở giải hạng Nhất của Anh. Trong trận gặp Ấn Độ tại King’s Cup, Bacuna chính là người ghi bàn ấn định chiến thắng 3-1 cho Curacao.

Tiếp đó là Elson Hooi đã đóng góp 1 bàn thắng trong trận gặp Ấn Độ; Hậu vệ phải Cuco Martinalà đội trưởng của Curacao; Tiền đạo Gino van Kessel hiện đang khoác áo CLB ở giải hạng Nhất của Bỉ là Roeselare. Gino là Vua phá lưới ở vòng loại Caribbean Cup 2017 (7 bàn). Sau đó, anh đoạt danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất VCK Caribbean Cup 2017. Ở cấp đội tuyển, Gino đã ghi được 8 bàn trong 18 lần ra sân.

Danh sách 23 cầu thủ Curacao tham dự King's Cup 2019:

Charlison Benschop, Jurich Carolina, Roly Bonevacia, Gevaro Nepomuceno, Darryl Lachman, Cuco Martina, Leandro Bacuna, Shermar Martina, Jarchinio Antonio, Shanon Carmelia, Jafar Arias, Elson Hooi, Gino Van Kessel, Ayrton Statie, Shermaine Martina, Eloy Room, Michael Maria, Jurien Gaari, Zeus De La Paz, Gervane Kastaneer, Jarzinho Pieter, Jimbertson Vapor, Gersinio Constansia.

Đội hình dự kiến của Curacao trong trận tối nay với tuyển Việt Nam: Room, Martina, Lachman, Carmelia, S. Martina, Bacuna, Antonia, Maria, Nepomuceno, van Kessel, Benschop.

Lịch thi đấu chung kết King’s Cup 2019 ngày 8/6: 

- 15h30 - Thái Lan vs Ấn Độ - Tranh hạng Ba King's Cup 2019

- 19h45 - Việt Nam vs Curacao - Chung kết King's Cup 2019