Kỳ vọng eNaira giúp tăng GDP

CBDC khác biệt với tiền mã hóa và là đối tượng chịu quản lý của các quy định ngân hàng. Thực tế, việc Nigeria ra mắt eNaira là điều khá bất ngờ khi CBN đều không ủng hộ tiền mã hóa. Tháng 2/2021, CBN ban hành chỉ thị cấm các ngân hàng tham gia những giao dịch tài chính liên quan đến tiền mã hóa. Nhiều người dân Nigeria đã đầu tư vào tiền số để “trú ẩn” trong bối cảnh Naira sụt giảm giá trị so với đồng USD. Hãng nghiên cứu Chainalysis chỉ ra Nigeria nằm trong 10 quốc gia sử dụng tiền điện tử nhiều nhất thế giới.

Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Buhari cho biết eNaira sẽ tăng lượng kiều hối, thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới, cải thiện khả năng tiếp cận tài chính. Ngoài ra, nó giúp chính phủ giải ngân các khoản phúc lợi trực tiếp cho công dân trong nước, thu thuế hiệu quả hơn.

Một động lực khác để eNaira ra đời là đại dịch Covid-19 tàn phá nặng nề, khiến nhiều chi nhánh ngân hàng khp Nigeria phải đóng cửa. Chỉ một số mở tại các khu vực đô thị, càng góp phần khiến nhiều người ở vùng sâu vùng xa bị loại khỏi hệ thống tài chính.

Cũng tại lễ ra mắt này, Thống đốc CBN Godwin Emefiele tiết lộ, 500 triệu eNaira (1,21 triệu USD) đã được đúc. Hiện tại, chỉ những người dân có tài khoản ngân hàng mới được đăng ký e-Naira. Phiên bản eNaira hiện tập trung vào giao dịch cá nhân (P2P) và cá nhân đến doanh nghiệp (P2B) qua hai ví Speed và Merchant. Thống đốc Emefiele chia sẻ, tổng cộng 200 triệu eNaira đã phát hành cho các ngân hàng.

Để cài đặt ví Speed, eNaira yêu cầu người dùng nhập số điện thoại, email, mã số xác nhận ngân hàng (BVN). Sau khi nhận được email xác nhận, họ có thể dùng ví cùng với các ứng dụng ngân hàng trực tuyến. Để nạp eNaira, người dùng đăng nhập vào ứng dụng ngân hàng rồi chuyển tiền sang ví Speed. Sau đó, họ sẽ gửi được eNaira sang ví Speed của người khác bằng cách quét mã QR.

Tính đến tháng 12/2021, CBN ghi nhận 583.000 ví cá nhân và 83.000 ví Merchant với tổng giao dịch đạt 188 triệu Naira. Ngân hàng đang cố găng tăng tỉ lệ sử dụng eNaira tại quốc gia hơn 200 triệu dân với GDP thường niên gần 500 tỷ USD. Đặc biệt, Tổng thống Buhari kỳ vọng eNaira sẽ tăng GDP cả nước lên thêm 29 tỷ USD trong 10 năm tiếp theo.

Phục vụ chiến lược tài chính toàn diện

Ngân hàng trung ương Nigeria áp dụng chiến dịch Tài chính toàn diện (financial inclusion) quốc gia từ năm 2012 với mục tiêu tăng tỉ lệ người Nigeria được tiếp cận dịch vụ tài chính lên 80% trong năm 2020 từ mức 36% năm 2012. Tuy nhiên, Nigeria chưa đạt được mục tiêu này. Theo một khảo sát năm 2020 của EfinA, tỉ lệ mới đạt 64%. 36% còn lại – tương đương 38 triệu người trưởng thành – vẫn chưa được sử dụng các dịch vụ ngân hàng. Báo cáo Chiến lược Tài chính toàn diện hàng năm của CBN xác định, “phụ nữ, thanh niên, cư dân nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, sống tại phía Bắc” là nhóm nhân khẩu bị loại trừ bất cân xứng nhất. Việc sử dụng rộng rãi eNaira có thể thúc đẩy tài chính toàn diện khi giúp những đối tượng này dễ tiếp cận với dịch vụ ngân hàng hơn. Gần đây, CBN cho biết các tiểu bang phía Bắc đang dẫn đầu trong áp dụng CBDC so với trung tâm kinh tế Lagos. Nếu xu hướng tiếp diễn, eNaira sẽ hỗ trợ thu hẹp khoảng cách giữa các khu vực trong việc tiếp cận dịch vụ tài chính.

Tại Nigeria, tiền mặt vẫn là phương tiện giao dịch thống trị, đặc biệt với những đối tượng nói trên. Dù vậy, vài năm trở lại đây, bức tranh thanh toán cả nước đã có khởi sắc. Năm 2019, thanh toán điện tử đạt gần 109 nghìn tỷ Naira, tăng từ 4 nghìn tỷ năm 2012. Giai đoạn tiếp theo của eNaira cho phép những người chưa có tài khoản ngân hàng sử dụng thông qua mã định danh quốc gia NIN. Từ đó, tạo điều kiện giải quyết những thiếu sót mà hạ tầng thanh toán số đang gặp phải và mọi người dân đều được trao đổi eNaira.

Do ví eNaira hoạt động không cần tới Internet mà chỉ cần mã USSD, người dùng không có kết nối Internet đủ mạnh và smartphone sẽ dùng được CBDC. CBN cũng đang cân nhắc biến eNaira thành cổng thanh toán (gateway), công nghệ mà các cửa hàng đang sử dụng để chấp nhận thanh toán bằng thẻ ghi nợ hay thẻ tín dụng, để thúc đẩy việc sử dụng CBDC. Nếu thực hiện được những thay đổi này, nó sẽ thay đổi đáng kể triển vọng của chiến lược tài chính toàn diện của Nigeria.

Du Lam

Đằng sau quyết định cấm Bitcoin và tiền số của Trung Quốc

Sự ra đời, trỗi dậy của Bitcoin và thị trường tiền mã hoá đã tạo ra thách thức lớn đối với Trung Quốc, quốc gia vốn đau đầu trong nhiều năm nhưng vẫn chưa tìm ra giải pháp hiệu quả hạn chế tình trạng “chảy máu nguồn vốn”.

Trước đây, chủ sở hữu xe thông thường không có hệ thống thông tin giải trí (IVI system - In-Vehicle Infotainment) phải nhờ trợ giúp của smartphone để nghe nhạc, hoặc thủ công tìm bản đồ, mất nhiều thao tác rườm rà đểđồng bộ xe với điện thoại. Thậm chí ôtô có màn hình tuy có thể mở các tiện ích nhưng lại đòi hỏi chủ phương tiện thao tác thủ công trong lúc đánh lái. Điều này buộc tài xế rời tay khỏi vô lăng, gây mất tập trung.

Trong bối cảnh dùng trợ lý giọng nói trên ô tô trở thành xu hướng toàn cầu, người dùng Việt tìm thấy “chiếc phao” để điều khiển tác vụ trong lúc lái xe, tuy nhiên khá loay hoay làm quen trợ lý ngoại nhập với yêu cầu nhận lệnh bằng tiếng Anh. Đến khi trợ lý tiếng Việt Kiki ra mắt hồi cuối năm 2020, người lái xe mới có thể thoải mái ra lệnh bằng tiếng mẹ đẻ. 

Thời điểm đó, Kiki được đón nhận với 3 tính năng cơ bản là: tìm đường, mở nhạc, đọc tin tức và được sử dụng trên ôtô thông qua kết nối Apple CarPlay hoặc Android Auto với ứng dụng Zing MP3. Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo “make in Vietnam” giúp những chủ phương tiện đời cũ hưởng lợi lớn khi dễ dàng tận hưởng những tiện ích thông minh, vốn chỉ có ở dòng xe cao cấp.

Được kỳ vọng phát triển sâu hơn trong thị trường ô tô

Trong bài viết đánh giá về sự phổ biến của trợ lý giọng nói trên xe, tờ Business Insider nhận định, nhiều thương hiệu ôtô đã tạo sự độc đáo, thêm các dịch vụ địa phương hóa sau khi tích hợp trợ lý giọng nói trên hệ thống IVI System. Điều này ngoài tăng trải nghiệm cho người dùng trong chiếc xế cưng, còn là yếu tố tạo sự khác biệt chính cho hãng sản xuất xe trên thị trường. 

Nhận thấy lợi thế chiến lược từ việc sở hữu trợ lý giọng nói tiếng Việt trên xe hơi nhưng chưa được các hãng ôtô chú trọng, từ giữa năm 2021, hai hãng màn hình Gotech và Zestech đã tích hợp Kiki lên tất cả sản phẩm màn hình ô tô thông minh. Các phương tiện đời cũ dễ dàng hơn trong việc trải nghiệm các tiện ích hiện đại bằng cách lắp thêm màn hình DVD trên xe có tích hợp sẵn Kiki. 

Liên tiếp sau đó, các hãng màn hình ôtô khác cũng tích hợp Kiki trên sản phẩm như Bravigo, Safeview, OledPro, Eononpro, Teyes... mang đến người dùng xe hơi nhiều cơ hội sở hữu trí tuệ nhân tạo. 

Theo số liệu từ Automotiveworld.com, trong 5 năm tới các nước châu Á - Thái Bình Dương có doanh số ô tô tích hợp sẵn trợ lý giọng nói tăng rất nhanh và có thể đạt hơn 50 triệu chiếc vào năm 2028. FutureBridge, công ty nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Ấn Độ cho biết, chủ sở hữu ôtô có xu hướng thích những trợ lý phổ biến và gần gũi thay vì của các hãng xe phát triển riêng.

Con số 100.000 ô tô cài đặt Kiki cũng chỉ ra rằng, một bộ phận không nhỏ người lái xe ở Việt Nam đang có nhu cầu sử dụng tiện ích giải trí và thực hiện tác vụ hữu dụng thông qua câu lệnh giọng nói. Điều này cũng đặt ra bài toán với các nhà sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước làm sao để phục vụ người dùng tốt hơn, thay vì giải pháp mua và lắp rắp màn hình rời ở bên ngoài. 

Giới chuyên môn đánh giá, thị trường xe hơi thông minh trong nước thời gian tới sẽ cần thêm những trang bị gần hơn với nhu cầu của thế hệ người dùng mới, ưa thích công nghệ và trải nghiệm tiện lợi đi kèm chi phí phải chăng.

Lệ Thanh