Theo kết quả tổng điều tra mới nhất của Viện Dinh dưỡng quốc gia, bữa ăn của người Việt giàu thịt cá nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ các vi chất dinh dưỡng cần thiết. Thiếu vi chất sẽ ảnh hưởng đặc biệt đến phụ nữ mang thai và sự phát triển của trẻ.
![]() |
Giai đoạn cần bổ sung i-ốt nhiều nhất là 6 tháng đầu thai kỳ và trẻ sau sinh đến khi 3 tuổi |
Giai đoạn trước 2005, có trên 90% hộ gia đình VN sử dụng muối i-ốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh, đáp ứng đủ ngưỡng yêu cầu theo chương trình mục tiêu quốc gia. Tuy nhiên trong 3 năm kế tiếp, khi dừng chương trình mục tiêu, độ bao phủ giảm còn 70%, nồng độ i-ốt bổ sung vào khẩu phần ăn cũng bị giảm. Đến 2011, tỉ lệ này chỉ còn trên 45%.
Chú ý 6 tháng đầu mang thai và trẻ đến 3 tuổi
Unicef nhấn mạnh, i-ốt là vi chất rất cần thiết cho hoạt động chính xác của tuyến giáp. Khi lượng i-ốt ăn vào giảm xuống dưới mức khuyến cáo, tuyến giáp có thể không còn khả năng tổng hợp đủ lượng hormone, gây ra các tác động lên não đang phát triển của trẻ sơ sinh và các tác hại khác.
Giai đoạn quan trọng nhất liên quan đến sự thiếu hụt i-ốt là từ thời điểm 6 tháng đầu thai kỳ và sau sinh đến khi 3 tuổi. Đặc biệt ở tuần 12 của thai kỳ, thai nhi cần i-ốt để tổng hợp hormone tuyến giáp.
Do đó, phụ nữ mang thai luôn được chọn là nhóm can thiệp ưu tiên của các chương trình phòng chống thiếu i-ốt. Thiếu i-ốt trong thời kỳ mang thai dẫn đến hậu quả suy giảm phát triển không thể phục hồi ở não bộ của trẻ.
Ths.BS Trần Khánh Vân, Phó khoa Vi chất dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia nhấn mạnh thêm, chế độ thiếu i-ốt sẽ khiến chỉ số thông minh của đứa trẻ giảm 10% so với những đứa trẻ được bổ sung đủ.
![]() |
TS.BS Cao Thị Hậu |
Phân tích sâu thêm, TS.BS Cao Thị Hậu, Hội Dinh dưỡng VN cho biết, i-ốt là vi chất cần thiết để tổng hợp hormone tuyến giáp. Khi cơ thể bị thiếu i-ốt, tuyến giáp làm việc nhiều hơn để tổng hợp thêm nội tiết tố giáp trạng nên tuyến giáp to lên, gây ra bướu cổ.
Ngoài ra, i-ốt còn giúp duy trì thân nhiệt, phát triển xương, quá trình biệt hóa và phát triển của não và hệ thần kinh trong thời kỳ bào thai.
Ở phụ nữ mang thai, thiếu i-ốt có thể gây sảy thai, thai chết lưu, đẻ non. Khi mẹ thiếu i-ốt nặng, trẻ sinh ra có thể bị đần độn với tổn thương não vĩnh viễn hoặc gặp các khuyết tật bẩm sinh như liệt tay, chân, nói ngọng, điếc, câm, mắt lác.
Trẻ bị thiếu i-ốt cũng sẽ chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nghễnh ngãng, học kém.
Nhu cầu i-ốt ở trẻ em theo khuyến nghị từ 90-120 mcg/ ngày, người lớn từ 150cmg. Các rối loạn do thiếu i-ốt hoàn toàn có thể phòng tránh bằng cách bổ sung trong bữa ăn hàng ngày. Ngoài muối i-ốt, các thực phẩm giàu i-ốt là các loại cá biển, rong biển, rau dền, rau cải xoong, tảo…
Kẽm là vi chất rất quan trọng nhưng 70% trẻ em VN dưới 5 tuổi bị thiếu mức nặng, ảnh hưởng đến khả năng phát triển trí tuệ và chiều cao của trẻ.
" alt=""/>Con bạn sẽ giảm 10% thông minh, đần độn nếu thiếu iLúc này, không may anh P. bị ong đốt vào vùng mặt và được người dân đưa đến bệnh viện cấp cứu.
Thông tin từ bệnh viện, anh P. bị sốc phản vệ, ngưng tim, ngưng thở, trước khi chuyển vào bệnh viện này thì đã được sơ cứu ở bệnh viện thuộc Sư đoàn 315.
Các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam đã hồi sức và bệnh nhân có nhịp tim trở lại.
Hiện anh P. được đưa vào phòng hồi sức, thở máy và tích cực điều trị. Bệnh nhân vẫn tiên lượng rất xấu, người nhà mong muốn được chuyển ra bệnh viện ở TP Đà Nẵng để tiếp tục điều trị.
Được biết, gia đình anh P. có hoàn cảnh khó khăn, hai vợ chồng không có việc làm ổn định, 3 đứa con nhỏ từ 4-6 tuổi. Anh P. hằng ngày vào rừng lấy tổ ong bán kiếm tiền.
" alt=""/>Người đàn ông nguy kịch vì bị ong vò vẽ đốtCựu đầu bếp hoàng gia tiết lộ món ăn yêu thích trong bữa sáng của công chúa Anne gồm chuối chín già và cá hun khói. Đầu bếp Darren McGrady giải thích với Today: "Công chúa Anne hầu như luôn thích những quả chuối ngả sang màu đen vì tiêu hóa dễ dàng hơn”.
Trong bữa sáng, công chúa Anne cũng ăn cá hun khói giống như mẹ của bà, Nữ hoàng Elizabeth II. Đây là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, góp phần mang lại sức khỏe và tuổi thọ.
Tình yêu của công chúa Anne với món cá mặn được biết tới qua lá thư khen ngợi bà gửi cho Fortune Kippers, công ty 140 tuổi có trụ sở tại Whitby, Yorkshire. Trang web của công ty tiết lộ: "Các thành viên của Hoàng gia rất thích món cá của chúng tôi và công chúa Anne đã viết thư để chia sẻ bà thích món cá như thế nào”.
Cá trích hun khói là một loại cá mặn, nhiều dầu, thường được ăn vào bữa sáng, có thể ăn riêng hoặc kèm với trứng. Nữ hoàng Elizabeth II cũng được cho là một người rất yêu thích và thường xuyên thưởng thức món cá này.
Cựu nhân viên hoàng gia Charles Oliver chia sẻ trong cuốn Bữa tối tại Cung điện Buckingham, Nữ hoàng Elizabeth II yêu thích món cá từ những năm chiến tranh. Khi bà và Công chúa Margaret đang khám phá các khu vực xung quanh lâu đài Windsor, họ đã cảm nhận được một mùi thơm hấp dẫn.
Oliver viết: "Quá thích thú, họ lần theo mùi đến căn bếp của bà Alice Bruce, khi đó là quản gia của lâu đài. Họ lịch sự gõ cửa và được chào đón vào căn bếp kiểu cổ với hệ thống lò nướng sắt và những con cá hun khói. Bà Bruce đã mời những người trong hoàng gia thưởng thức món ăn và chỉ họ cách làm”.
Kể từ đó, món cá hun khói là món yêu thích của Nữ hoàng cho bữa sáng hoặc tối muộn.