Ông Phạm Minh Tuấn trong một lần trả lời báo chí

Chúc mừng anh và công ty về khoản gọi vốn mới nhất. Vài năm trước, anh có một bài đăng trên Facebook về cách điều hành một startup giống như đang chạy đua Ironman. Vậy đâu là bài học quan trọng mà anh đã có được khi điều hành một công ty khởi nghiệp và phát triển nó lên tới 1.700 nhân viên?

Một trong những bài học đó là “Ý chí mới là quan trọng, không phải vẻ bề ngoài”.

Tôi từng nghĩ một vận động viên Ironman phải có cơ bắp hoàn hảo, rám nắng, cùng với nhiều “đồ nghề” chuyên dụng. Nhưng thật ra, tham gia cuộc thi có những người nặng hơn trăm ký và cả những người phụ nữ mong manh. Họ đều hoàn thành cuộc đua một cách ngoạn mục.

Một nhà đầu tư từng nói với tôi họ đặt cược vào các startup, không phải vì trình độ, giải thưởng hay sơ yếu lý lịch của họ, mà vì các startup này chứng minh được rằng họ sẽ không bao giờ bỏ cuộc dù có phải bò trên đường để tới đích.

Trong những giai đoạn trước, khi chưa lớn mạnh như hiện nay, Topica đã làm thế nào để thu hút các nhà đầu tư?

Tôi đoán sự kiên trì của chúng tôi đã giúp thuyết phục các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư đã chứng kiến ​​chúng tôi qua nhiều thăng trầm và thấy cách chúng tôi giữ vững đội hình, với cùng một tầm nhìn, và cuối cùng đã đưa ra những con số chứng minh.

Những khoảnh khắc khó khăn nhất anh phải đối mặt là gì? Anh đã bao giờ cảm thấy muốn từ bỏ?

Những ngày đầu, chúng tôi thiết lập gian hàng tại một trung tâm triển lãm và đặt một vài cuộc hẹn cho vài trăm sinh viên tiềm năng đến vào cuối tuần để xem sản phẩm demo. Đó là khoảng thời gian đáng sợ trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, công ty khởi nghiệp non trẻ của chúng tôi không có doanh thu.

Tôi ngồi lại với một thành viên trong nhóm của mình để thông báo chậm lương. Tôi nghĩ rằng anh ấy sẽ chán ngấy và đã nghĩ cách để thuyết phục anh ấy ở lại vì nếu anh ấy có bỏ đi, bởi nó sẽ bắt đầu một phản ứng dây chuyền với những người khác, và cuối cùng chính tôi sẽ từ bỏ. Nhưng thật may anh ấy đã không làm thế.

Điều gì đã thuyết phục anh ấy ở lại?

Anh ấy nói với tôi: “Tôi biết anh sẽ luôn nghĩ ra cách”.

Thị trường giáo dục điện tử đã thay đổi như thế nào tại Việt Nam trong những năm qua kể từ khi thành lập Topica năm 2008?

Năm 2008, nếu bạn ngồi cạnh những người “thức thời” trong một quán cà phê Việt Nam, họ sẽ nói về giao dịch cổ phiếu. Ngày nay, mọi người sẽ nói về AI (trí tuệ nhân tạo), thương mại điện tử, fintech và edtech trong quán cà phê.

Khi lần đầu tiên thử nghiệm một khóa học trực tuyến với sinh viên Việt Nam chúng tôi và các nhà đầu tư đã sớm thấy rằng giáo dục trực tuyến có thể mang lại kết quả tuyệt vời nếu được thực hiện đúng.

 Tuy nhiên, không dễ để thuyết phục công chúng. Trong vài năm đầu tiên chúng tôi luôn tập trung vào nhu cầu làm việc của người đã đi làm, những người ít quan tâm đến loại bằng cấp họ nhận được, họ thường quan tâm nhiều hơn về những kỹ năng họ có được và ai là người cung cấp chúng.

Khi nào Topica bắt đầu nghĩ về thị trường nước ngoài? Ai là đối thủ cạnh tranh lớn nhất ở Việt Nam, và trong khu vực?

Khoảng năm 2012, chúng tôi bắt đầu tham dự các sự kiện về khởi nghiệp trong khu vực. Thật ngạc nhiên, hầu như không có một ai làm những gì chúng tôi đang làm. Dự án quốc tế đầu tiên của chúng tôi bắt đầu khi một trường đại học ở Manila tìm kiếm cơ hội hợp tác, sau đó một nhóm sản xuất của chúng tôi đã tự thành lập văn phòng Bangkok, một nhóm khác đề xuất một cuộc thử nghiệm ở Jakarta, và mọi việc cứ thế nối tiếp nhau.

Quy mô của chúng tôi hiện gấp khoảng 5 đến 10 lần so với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp xếp ngay sau ở Đông Nam Á, cả về vốn lẫn doanh thu. Cạnh tranh khốc liệt có thể đến từ Trung Quốc nếu một số công ty edtech lớn ở đó nhìn thấy các quốc gia Đông Nam Á là một thị trường thú vị thay vì phân tâm từ các trận chiến trong thị trường nội địa.

Nhìn về phía trước, chúng ta có thể mong đợi gì từ Topica?

Trên thế giới, lĩnh vực công nghệ giáo dục (edtech) đang ở vị thế tương đương thương mại điên tử của 10 năm trước, hay ứng dụng gọi xe của 5 năm trước.

Đây là thời gian chuẩn bị trước khi mọi thứ bắt đầu chuyển động chóng mặt. Chúng tôi đã may mắn có được vai trò dẫn đầu thị trường trong một khu vực 600 triệu dân, đang trên đà hướng tới sự bùng nổ lớn. Với nguồn vốn mới, chúng tôi sẽ tăng gấp đôi đội ngũ kỹ thuật, đặc biệt là ứng dụng công nghệ AI  nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển sản phẩm mới và thị trường mới.

Sẽ rất khó để biết dòng chảy sẽ cuốn chúng tôi đi đâu. Chúng tôi không quan tâm nhiều đến việc sẽ là “unicorn” hay “decacorn”, mà chú trọng hơn vào việc làm thế nào tiếp tục xây dựng đội ngũ tốt nhất và cung cấp những sản phẩm tốt nhất.

Theo Techinasia

Ý Nhi gợi cảm bên Tuấn Ngọc trong bộ ảnh thời trang:

Ảnh, clip: NVCC

PV: Thưa ông, những sự cố dừng, thu hồi dự án như thế này sẽ gây tác động như thế nào tới môi trường đầu tư cũng như thu hút đầu tư tại  Đà Nẵng?

PGS. TS Trần Đình Thiên:

Tôi nghĩ dứt khoát những việc này sẽ có yếu tố tác động tới môi trường đầu tư của Đà Nẵng.

Và nếu xu hướng này không được giải thích rõ ràng thì nó sẽ gây ra tác động tiêu cực. Bởi như chúng ta thấy một dự án đã triển khai với đầy đủ văn bản, quy trình pháp lý rồi, nhưng sau bao nhiêu năm tự dưng lật lại đúng các vấn đề vốn đã được giải quyết khi xét duyệt dự án. Bản thân nhà đầu tư gặp rủi ro rất lớn. Đó là đã vay nợ hàng mấy trăm tỉ mà dừng như vậy, hiệu quả dự án sẽ suy giảm. 

PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam.

Còn môi trường đầu tư, sau những trục trặc vừa rồi trên địa bàn Đà Nẵng, người ta trông chờ rất lớn một sự cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Nhưng với cách làm như thế này sẽ chỉ khiến cho các nhà đầu tư phân vân, đặc biệt các nhà đầu tư lớn.

Chúng ta biết rằng đối với Đà Nẵng, sự hiện diện của các nhà đầu tư lớn có ý nghĩa quyết định. Tôi không phủ nhận vai trò của các DN nhỏ và vừa nhưng vai trò dẫn dắt định hình là thuộc về những doanh nghiệp lớn. Do vậy những sự việc như thế này rất ảnh hưởng tới tâm lý nhà đầu tư.

Hội nghị thế này rất ý nghĩa vì nó tạo ra áp lực để chính quyền Đà Nẵng giải quyết nhanh vấn đề. Tôi có niềm tin là những vấn đề đụng tới dòng chảy mà tác động quá mức thì sẽ được căn chỉnh. Nhưng cơ bản các dự án sẽ được tiếp tục.

PV: Khi dự án đang triển khai có quyết định dừng thì trách nhiệm của những đơn vị phê duyệt sẽ xem xét trách nhiệm đến đâu, thưa ông?

PGS. TS Trần Đình Thiên:

Còn tùy xem vì lí do gì. Nếu cho dừng lại thì căn cứ phải rất vững. Nếu không thì doanh nghiệp người ta sẽ có quyền kiện.

Đừng nghĩ doanh nghiệp họ chỉ có móc túi để làm giàu cho bản thân mà doanh nghiệp còn đặt lợi ích phụng sự cho sự phát triển chung. Không có doanh nghiệp thì làm sao Đà Nẵng phát triển được. Chúng ta phải xem xét kĩ để không gặp vấn đề đối lập lợi ích. Cần cách tiếp cận tích cực với dự án. Nếu không sẽ  không đúng với bản chất của người Đà nẵng, tức là không công bằng.

PV: Tham luận tại hội nghị ông có nhắc đến cụm từ "phát triển tức là phải vượt qua, tức không thể giữ nguyên như cũ được...", theo ông Đà Nẵng có nên đánh đổi dự án?

PGS. TS Trần Đình Thiên:

Bản chất của đánh đổi là gì. Là muốn phát triển phải vượt qua cái cũ, phải không tiếp tục giữ cái cũ. Đánh đổi hiện trạng cũ để có một chân dung mới.

Khi chấp nhận đánh đổi hiện trạng cũ thì chắc chắn lợi ích của một lực lượng nào đó sẽ bị tổn hại. Nhưng thay vì thế, chúng ta sẽ có lợi ích khác. Do đó cách tiếp cận là phải đánh đổi. Sao cho lợi ích toàn thể phải lớn hơn lợi ích cục bộ, lợi ích ngắn hạn. Nếu không sẽ gây ra phản ứng tiêu cực.

"Sau những trục trặc vừa rồi trên địa bàn Đà Nẵng, người ta trông chờ rất lớn một sự cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư".

Những xung đột lợi ích bao giờ cũng có. Vấn đề là ứng xử với điều đó thế nào. Bởi các nhóm lợi ích bao giờ cũng đưa thông tin theo hướng có lợi cho họ. Cách thông tin dự án tới công chúng nhiều khi thiếu hụt, méo mó, hay còn gọi là bất đối xứng thông tin.

Ta phải thừa nhận rằng phát triển tức là phải vượt qua. Tức không thể giữ nguyên như cũ được. Những thứ hiện tồn là phải vượt qua, tức là phải phá cái cũ đi. Mà vừa rồi Đà Nẵng đã làm được một việc rất tốt đó là vượt qua được nhiều cái cũ để phát triển được như ngày nay.

PV: Thưa ông, ông có nói lợi ích của chính quyền chính là uy tín. Vậy qua câu chuyện này ông đánh giá uy tín chính quyền Đà Nẵng ảnh hưởng như thế nào?

PGS. TS Trần Đình Thiên:

Khi anh đã phê duyệt dự án, thậm chí nhiều lần điều chỉnh dự án thì mỗi lần điều chỉnh là 1 lần đứng trước  1 thách thức. Nếu anh biện minh được lí do của sự điều chỉnh thì uy tín cao lên. Còn nếu anh điều chỉnh mà không biện minh được thì uy tín sẽ suy giảm. Lần này Đà Nẵng đưa dự án ra thông tin công khai minh bạch là cách để đối diện với thách thức về uy tín…

Tôi cho rằng dù đưa ra quyết định điều chỉnh có thể dừng dự án hay cho phép tiếp tục thì tính giải trình phải cao. Nghĩa là thông tin phải công khai, minh bạch. Chúng ta hay gặp một tình trạng là không giải trình công khai, minh mạch. Vì khi giải trình với công luận, các luận cứ phải cao.

Nhưng các ý kiến đó cần có những luận chứng, lập luận, chứ không chỉ đánh vào tâm lí, thỏa mãn cho nhu cầu tình cảm thì sẽ nguy hiểm cho lợi ích doanh nghiệp, thậm chí lợi ích của chính Đà Nẵng trong dài hạn. 

Nguyễn Hiền - Lê Bằng

Thủ tướng chỉ đạo kiểm tra, xử lý việc lấn sông Hàn xây biệt thự

- Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo kiểm tra, xử lý thông tin báo nêu về việc lấn sông Hàn làm các dự án.