
Tại hội nghị, cử tri Đào Văn Phê nêu việc một số tỉnh thành thiếu giáo viên trầm trọng do nguyên nhân chế độ chính sách chưa hợp lý, lương chưa đảm bảo cuộc sống, không được vào biên chế...
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện cả nước thiếu khoảng 100.000 giáo viên/tổng số 1,6 triệu giáo viên.
Vừa qua Bộ Chính trị, Chính phủ đã duyệt cho ngành giáo dục từ nay đến năm 2025 sẽ được tuyển trên 64.000 biên chế giáo viên, đáp ứng được một phần quan trọng đối với việc thiếu giáo viên. Riêng năm 2022 được duyệt chỉ tiêu hơn 27.000 giáo viên trên cả nước.
![]() |
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trao đổi với cử tri Hà Nội. Ảnh: Chung Thành |
Ông Nguyễn Kim Sơn cũng thông tin năm 2022, trên cả nước, tổng số giáo viên bỏ việc là hơn 16.000 người/tổng số 1,6 triệu giáo viên. Tính bình quân 100 giáo viên có 1 người bỏ việc, chiếm tỉ lệ 1%.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên. Đầu tiên là tỉ lệ tăng dân số tự nhiên nước ta hàng năm vẫn rất cao. Mỗi năm có 300.000 - 400.000 trẻ em được sinh ra, trong khi đó chỉ tính số giáo viên để duy trì lớp học ứng với số tăng dân số tự nhiên là con số đáng kể. Nhưng nhiều năm qua lại không được tuyển thêm chỉ tiêu giáo viên và hàng năm còn giảm biên chế 10%.
Cùng với đó, tình trạng thừa thiếu mang tính chất cục bộ, trong đó có một số vùng lao động tập trung về rất đông như các khu vực đô thị, ven đô, công nghiệp dẫn đến nhu cầu lớp học, giáo viên, đặc biệt giáo viên bậc mầm non, tiểu học tăng rất cao. Trong khi một số khu vực đồng bằng, nông thôn số học sinh giảm xuống.
Một nguyên nhân nữa, theo ông Sơn, là việc thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, lớp học đạt chuẩn với tiểu học không vượt quá 35 cháu/lớp và THCS, THPT không quá 45 cháu/lớp. Nhưng ở Hà Nội, nhất các quận, huyện ven đô, tỉ lệ 50-60 học sinh/lớp là bình thường. Nếu tính theo con số này và để đạt tỉ lệ chuẩn dẫn đến thiếu giáo viên.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng nêu trong Chương trình Giáo dục phổ thông mới 2018 đặt ra việc triển khai thời gian dạy không chỉ 1 buổi mà 2 buổi và đạt mục tiêu phổ cập mầm non 5 tuổi. Các mục tiêu này muốn thực hiện đều cần lực lượng giáo viên rất lớn.
Ngoài ra, chương trình cũng muốn trang bị cho học sinh những phẩm chất, năng lực, kỹ năng mới nên có thêm một số môn học như tin học, ngoại ngữ, nghệ thuật, âm nhạc... nên cần bổ sung lượng giáo viên.
Với giáo viên mầm non, theo ông Nguyễn Kim Sơn, một số tỉnh có chỉ tiêu nhưng không tuyển được vì không có nguồn hay có nguồn nhưng nhiều người lại chọn làm việc khác để có thu nhập cao hơn. Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng bậc mầm non dạy các cháu rất vất vả, vừa dạy, vừa dỗ, chăm sóc "áp lực rất cao, camera quay suốt, bố mẹ theo dõi từng giờ, từng phút...", trong khi thu nhập lại thấp nhất, người mới vào chỉ 3-4,5 triệu đồng/tháng.
Việc đổi mới giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông cũng yêu cầu nâng cao chất lượng của giáo viên. Từ yêu cầu đổi mới, áp lực tăng lên dẫn đến một số giáo viên tìm việc khác. Chưa kể hiện nay có cả giáo dục tư nên giáo viên chuyển sang.
Về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu việc kiến nghị Bộ Chính trị, Ban Tổ chức T.Ư cho tăng chỉ tiêu biên chế nhưng đang giải quyết được một phần. Muốn giải quyết cần có nguồn và ngành đang thực hiện cơ chế đặt hàng. Trong đó các trường sư phạm phải tính toán số chỉ tiêu sinh viên đào tạo để đủ nhu cầu các tỉnh, thành, đặc biệt giáo viên các môn học mới.
Ngoài ra, cần khuyến khích dùng ngân sách địa phương thông qua quyết định của HĐND để có thể giải quyết việc ký hợp đồng với giáo viên...
Cũng theo ông Nguyễn Kim Sơn, do lực lượng giáo viên chiếm đến gần 70% tổng số công chức, viên chức nên việc nâng lương không thể "một sớm, một chiều giải quyết được". Hiện ngành đang tập trung cải thiện môi trường làm việc, nâng cao trình độ chuyên môn với tinh thần hỗ trợ tối đa... để giúp giáo viên yên tâm công tác.
Trước đó, trao đổi tại hội nghị tiếp xúc cử tri huyện Thanh Oai sáng 30/9, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết về quy chế hoạt động của hội cha mẹ học sinh "là vấn đề rất nhạy cảm". Ông Nguyễn Kim Sơn cho biết thời gian đầu năm học, báo chí đã phản ánh về việc một số hội cha mẹ học sinh liên quan đến việc thu chi... "Việc này Bộ đang xem xét sửa đổi thông tư quy định hoạt động của hội cha mẹ học sinh. Nhưng sửa chữa như thế nào, định hướng ra sao còn cần cân nhắc rất thấu đáo", ông Nguyễn Kim Sơn nói thêm. |
Theo Trường Phong/ Báo Tiền phong
Dưới đây, VietNamNet xin giới thiệu bài viết của anh Trịnh Huy Hoàng (Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) với góc nhìn của người trong cuộc (nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả).
Bản thân tôi là một phụ huynh bị nhà trường “dán nhãn” là thường xuyên chống đối các khoản thu bất hợp lý của lớp. Con trai tôi cũng ít khi tham gia các lớp học thêm do thầy cô trong trường tổ chức. Nhiều người bạn e ngại cách ứng xử của tôi sẽ khiến con tôi không được thầy cô thương yêu, thậm chí bị phân biệt đối xử. Dù thế, nhưng cá nhân tôi nhận thấy cũng tuỳ thầy cô, không phải bất kỳ ai cũng cư xử như thế với các em học sinh, nên bản thân tôi vẫn kiên trì với quan điểm của mình.
Thục tế thì những khoản thu đầu năm không phải là chuyện lạ và mới đối với đa số phụ huynh có con đang ở trong độ tuổi đi học. Nhưng kỳ thực, đó lại là câu chuyện khá “tế nhị”, do không phải ai cũng đủ dũng cảm lên tiếng phản đối. Cũng bởi, điều duy nhất họ sợ là gây ác cảm với nhà trường, làm ảnh hưởng trực tiếp đến con em mình.
Có một sự thật là đại đa số các cuộc họp phụ huynh vào đầu năm đều được diễn ra trên tinh thần “thống nhất cao” giữa các khoản thu “tự nguyện”. Tuy nhiên, điều mong mỏi của bậc cha mẹ học sinh, khi tham dự các cuộc họp đầu năm đều hướng đến việc muốn biết tình hình con em học tập, rèn luyện các kỹ năng ở trường như thế nào. Thông qua những thông tin ấy, hội phụ huynh sẽ phối hợp cùng thầy cô và nhà trường cùng nhau lựa chọn các phương pháp giáo dục học sinh hiệu quả hơn.
Tuy nhiên trong thực tế, các cuộc họp phụ huynh hiện nay thường chỉ xoay quanh những thông báo chung về thành tích của trường, lớp và thông báo các khoản phải thu theo quy định. Thời gian của cuộc họp cũng có giới hạn nhưng ít khi phụ huynh được trao đổi riêng và trực tiếp với thầy cô giáo về những trường hợp cá biệt để từ đó có sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh nhằm có biện pháp cải thiện và uốn nắn hợp lý. Tuy nhiên, sau phần giới thiệu về thành tích trường lớp của giáo viên chủ nhiệm, phần lớn thời gian dành cho hội phụ huynh làm việc, chủ yếu xoay quanh vấn đề tiền và các khoản thu cần đóng.
Từ thực tế trải nghiệm ở Việt Nam, cá nhân tôi đã rất bất ngờ khi nghe câu chuyện chị tôi chia sẻ về hội phụ huynh tại Nhật. Ban đầu, khi tham dự cuộc họp phụ huynh đầu tiên, sau khi di cư đến Nhật, chị tôi cứ mặc định rằng việc đi họp phụ huynh hẳn sẽ chán lắm, vì chỉ xoay quanh chuyện thu tiền nong hoặc các khoản đóng góp.
Điều đáng ngạc nhiên là suốt cả buổi, nhà trường chỉ tập trung vào việc thảo luận phương pháp và cách thức làm thế nào để cùng gia đình hỗ trợ các con tốt nhất. Hội phụ huynh ở Nhật là tổ chức gắn kết mọi người, tạo điều kiện để các phụ huynh giúp đỡ lẫn nhau trong việc chăm sóc con cái. Hội phụ huynh ở trường cháu tôi học chưa bao giờ kêu gọi đóng góp ngoài khoản quỹ 300 yên, tương đương 60 nghìn đồng. Số tiền này được nhà trường thông báo là chi cho việc in ấn các tài liệu, thông tin gởi đến các em trong suốt niên học.
Tại Nhật, mọi người đều nhận thức rằng nhiệm vụ chung của Hội phụ huynh là đại diện cho tiếng nói của phụ huynh để giải quyết những vấn đề cấp bách. Điển hình như khi họ nhận thấy điều gì không hài lòng trong quá trình học tập của học sinh thì ban đại diện sẽ giúp phụ huynh phản ảnh tới nhà trường đến thanh tra giáo dục. Ban đại diện phụ huynh ở lớp cháu tôi theo chị tôi là những người nhiệt tình và quan tâm đến tất cả các em học sinh trong lớp chứ không ai nhận làm chỉ vì mong muốn con mình được ưu tiên.
Bên cạnh đó, ban đại diện cha mẹ học sinh cũng góp phần hỗ trợ nhà trường nâng cao chất lượng trường học thông qua các chương trình khác như gây quỹ cộng đồng, xin kinh phí tài trợ cho các hoạt động ngoại khoá ở trường hoặc đồng hành cùng nhà trường tổ chức các chương trình hoạt động học tập cho học sinh.
Đáng lưu tâm là hội phụ huynh cũng đồng thời giữ vai trò giám sát, hỗ trợ các con đi học, do học sinh tại Nhật thường có thói quen tự đi đến trường. Ngoài ra, hội phụ huynh cũng hỗ trợ nhà trường trong tổ chức các chương trình ngoại khóa, rèn luyện kỹ năng sống cho các con, như các phiên chợ bán đồ cũ, chương trình thể thao và quyên góp tiền. Với trường hợp, trẻ em gặp vấn đề khó khăn trong ngôn ngữ do mới chuyển sang môi trường mới. Điển hình như cháu tôi, khi mới từ Việt Nam sang không biết tiếng Nhật, nên đã nhận được vô số sự quan tâm nhiệt tình của hội phụ huynh lớp. Bản thân chị tôi và gia đình rất cảm kích về việc này.
Quay trở lại câu chuyện ở Việt Nam, cá nhân tôi cho rằng hội phụ huynh của lớp, đúng nghĩa phải là đại diện, thay thế cho tiếng nói chung của tất cả phụ huynh trong lớp. Nhưng thực tế ngược lại, gần như chỉ là một nhóm nhỏ người trong nhóm có giao tiếp với nhau, còn lại gần như không ai biết ai, bố mẹ của học sinh nào.
Hơn thế, những chi phí họ phát động, kêu gọi đều là tự nguyện nhưng gần như là “mệnh lệnh” mà hầu hết các phụ huynh khác phải thực hiện. Có rất nhiều người trong những buổi họp thường không đồng tình, thậm chí ấm ức với các khoản mục mà hội liệt kê, nhưng lại chẳng dám lên tiếng, vì lo lắng con mình sẽ bị phân biệt đối xử.
Dẫu biết rằng “muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”, việc đại diện cha mẹ học sinh tặng quà tri ân là điều phù hợp với đạo lý tốt đẹp xưa nay của dân tộc. Nhưng hội phụ huynh không nên vì bày tỏ sự tri ân một cách “quá mức” mà liệt kê ra rất nhiều tiền quỹ lớp, mỗi học sinh đóng tiền triệu cho những chi phí không cần thiết. Cũng bởi, “mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh”. Khoản tiền đó với những gia đình khá giả, có điều kiện chỉ là số nhỏ, nhưng với phần lớn gia đình mà phụ huynh là công nhân, người lao động… thì thật sự là một gánh nặng.
Vậy nên, ban đại diện cha mẹ học sinh, thầy cô và nhà trường nên có sự cảm thông, lắng nghe để thực sự là cầu nối giữa phụ huynh với nhà trường. Khi tìm được tiếng nói chung, chắc chắn sự gắn kết giữa các phụ huynh, nhà trường và hoạt động của hội phụ huynh cũng sẽ ý nghĩa và hiệu quả hơn rất nhiều.
Trịnh Huy Hoàng