Trên thực tế, xe máy, xe đạp điện khi sạc pin tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn đến cháy nổ. Riêng trong tháng 7 vừa qua đã liên tiếp ghi nhận hai vụ việc cháy chập xe điện gây tổn thấy vô cùng nặng nề.

Cụ thể, ngày 19/7 tại thôn Ngãi Cầu, xã An Khánh, huyện Hoài Đức (Hà Nội), hỏa hoạn tại ngôi nhà ở kết hợp với kinh doanh xe đạp, xe máy điện làm 3 người trong gia đình tử vong. 

Trước đó, ngày 13/7, tại phường Trung Sơn (thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa) một vụ hỏa hoạn đã xảy ra khiến 2 người chết. Nguyên nhân ban đầu được xác định, ắc quy xe điện bị chập khi đang sạc dẫn đến cháy nổ.

Trao đổi với VietNamNet, TS. Hoàng Quốc Việt (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Việt Nam) cho biết, ắc quy (pin sạc) sử dụng cho xe điện hiện nay có một số loại phổ biến như ắc quy chì axit, ắc quy Nikel metal hydride và ắc quy Lithium-ion (pin Lithium-ion).

Các loại ắc quy sử dụng cho xe đạp điện trước khi ra thị trường đều phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo QCVN 76:2019/BGTVT. Tương tự, các loại ắc quy sử dụng cho xe mô tô điện, xe gắn máy điện trước khi ra thị trường đều phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo QCVN 91:2019/BGTVT.

Các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này đều đưa ra các quy định về hiệu năng và an toàn mà ắc quy (pin) cho xe điện cần đạt như điện áp danh định, dung lượng danh định, nạp điện quá mức, phóng điện quá mức, ngắn mạch, khả năng chịu rung động, khả năng chịu nước, thả rơi, ép…

Theo TS. Việt, trong các loại trên, ắc quy Lithium-ion (Pin Lithium-ion) được nhiều hãng xe máy điện, xe đạp điện hiện nay sử dụng với tính ưu việt là mật độ năng lượng cao phù hợp với các thiết bị có tính cơ động.

Nhưng bên cạnh đó, pin Lithium cũng có một số nhược điểm như chi phí sản xuất và chế tạo đắt hơn gần 40% so với pin niken-cadmium; chất điện phân được sử dụng trong pin lithium-ion dễ bắt lửa có thể dẫn đến hỏa hoạn quy mô nhỏ khi bị nóng quá.

"Việc sử dụng các loại sạc không theo tiêu chuẩn hoặc khuyến cáo của nhà sản xuất có nguy cơ gây nóng pin Lithium-ion trong quá trình sạc. Khi loại pin này bị nóng, dung dịch điện phân có thể bốc hơi làm pin bị trương, khi quá mức có thể dẫn tới dò rỉ dung dịch điện phân ra ngoài, đoản mạch trong và gây cháy nổ. Các loại sạc điện này có dòng điện đầu ra từ vài đến vài chục Ampe nên khi bị chập cũng có thể dẫn đến cháy", vị chuyên gia này phân tích.

TS. Hoàng Quốc Việt cũng đưa ra khuyến cáo, khi sử dụng các loại sạc pin, người dùng cần chú ý đến điện áp và dòng điện đầu ra có phù hợp với pin xe của mình không. Ngoài ra người dùng cũng cần chú ý xem sạc pin có bị hở điện ở đâu không tránh trường hợp bị chập có thể dẫn đến cháy nổ.

"Không chỉ riêng pin trong ô tô, xe máy, xe đạp điện mà rộng ra là các loại pin sạc khác trong gia đình như điện thoại, quạt tích điện,... đều tiềm ẩn các nguy cơ cháy, nổ hay chập điện trong quá trình sạc pin", TS. Việt chia sẻ.

Còn anh Nguyễn Đức Du - Giám đốc một công ty chuyên cung cấp thiết bị PCCC tại Hà Nội cho hay, hầu hết các nhà chung cư mini hiện nay có thiết kế tầng 1 làm nơi để xe máy, xe đạp, trong đó bố trí ổ cắm để sạc xe điện. 

Dù dòng điện cho mỗi chiếc xe không quá lớn, tuy nhiên khi sạc cùng một thời điểm với cùng vị trí ổ cắm cũng có thể gây quá tải, nguy cơ chập cháy rất cao. Chưa kể việc chập cháy xe điện rất dễ lan sang xe khác bên cạnh, gây ra phản ứng dây chuyền.

"Các hộ gia đình hay chung cư mini thường không thiết kế cắm sạc xe điện từ đầu, do đó sẽ không tính toán trước được về công suất dòng điện. Nhiều nơi để tiết kiệm chi phí chỉ bố trí dây điện nhỏ ở tầng để xe, không có aptomat riêng nên việc chập cháy do quá tải điện khi sạc pin là rất dễ xảy ra", anh Du nói.

Theo vị chuyên gia này, để hạn chế việc chập cháy khi sạc pin xe điện, người dân nên sử dụng các bộ sạc và pin chính hãng. Không nên độ chế, "đóng" pin cũng như sử dụng các loại pin sạc trôi nổi trên thị trường.

Ngoài ra, khi sạc pin cho xe hạn chế cắm phích điện của nhiều xe vào cùng một đường dây ổ cắm mà có thể chia ra các ổ khác nhau. Nên sử dụng những bộ ngắt điện tự động khi pin đầy, đồng thời nên sạc pin ở những nơi dễ quan sát để tránh rủi ro không đáng có.

Để phòng tránh cháy nổ và hạn chế thiệt hại tài sản liên quan xe điện, Bộ Công an đưa ra khuyến cáo người dân nên trang bị 4 kỹ năng sau:

Thứ nhất,cần lựa chọn, sử dụng xe điện bảo đảm chất lượng, đã được cơ quan quản lý có thẩm quyền kiểm định theo quy định; tuân thủ tuyệt đối theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.

Thứ hai,thực hiện sạc điện theo đúng hướng dẫn và khuyến cáo của nhà sản xuất để đảm bảo độ bền và an toàn khi sử dụng; không sạc điện cho phương tiện khi phát hiện thiết bị sạc hoặc phương tiện gặp lỗi; khi ắc quy, pin có dấu hiệu phù, nứt… cần thay thế ắc quy, pin mới.

Sau khi sử dụng phải chờ bình điện nguội khoảng 20 phút rồi mới bắt đầu sạc, không sạc ngay sau khi chạy xe, không sạc quá 8 giờ liên tục. Trong quá trình sạc điện phải thường xuyên kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý ngay khi có sự cố; ngừng sạc điện trước khi ra khỏi nhà hoặc đi ngủ, tuyệt đối không sạc qua đêm và không có người lớn ở nhà.

Thứ ba,không được tự ý điều chỉnh thông số kỹ thuật của phương tiện, thiết bị khác so với yêu cầu kỹ thuật của phương tiện; khi thay thế các thiết bị, linh kiện, ắc quy, pin, bộ sạc… cần lựa chọn đúng chủng loại ắc quy, pin phù hợp.

Thứ tư,đối với xe ô tô điện, cần sạc tại những trạm dành cho ô tô đã được cấp phép theo quy định hoặc sử dụng bộ sạc tại nhà bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Các trạm sạc điện phải được duy trì yêu cầu về giải pháp ngăn cháy, chống cháy lan đối với các khu vực xung quanh và trang bị phương tiện về phòng cháy, chữa cháy theo quy định; có phương án xử lý tình huống cháy nổ tại khu vực sạc điện.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Phần chia sẻ của ban giám khảo khi vòng Tuyển chọn khép lại.

Tuấn An

Có 12 địa điểm bí mật như vậy đã được xây dựng trong 8 năm qua dọc biên giới với Nga nhờ sự hỗ trợ của CIA. Các tác giả cho biết, từ 2016, “CIA bắt đầu huấn luyện một lực lượng tinh nhuệ của Ukraine - được gọi là Đơn vị 2245 - chuyên bắt giữ máy bay không người lái và thiết bị liên lạc của Nga để các kỹ thuật viên có thể thiết kế ngược và bẻ khóa các hệ thống mã hóa của Moscow”. Tướng Kyrylo Budanov, hiện lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Ukraine, từng là thành viên của 2245. CIA cũng giúp đào tạo một thế hệ điệp viên Ukraine mới hoạt động bên trong nước Nga, khắp châu Âu, ở Cuba và những nơi khác.

NYT cũng tiết lộ, khi người Mỹ sơ tán các nhân viên ngoại giao lúc xung đột xảy ra năm 2022, CIA vẫn để các sĩ quan vẫn ở lại một địa điểm xa xôi ở miền Tây Ukraine và tiếp tục chuyển cho Ukraine các thông tin tình báo quan trọng, bao gồm cả nơi Nga đang lên kế hoạch tấn công và hệ thống vũ khí nào sẽ sử dụng.

Mối “lương duyên” của tình báo phương Tây và Ukraine, như các tác giả bài báo mô tả, vốn không phải là kế hoạch ban đầu của CIA, bởi “các quan chức Mỹ lo ngại người Ukraine không đáng tin cậy và lo lắng về việc khiêu khích Điện Kremlin". Nhưng một nhóm quan chức tình báo Ukraine đã tận tình thuyết phục CIA. Năm 2015, Tướng Valeriy Kondratiuk, khi đó là người đứng đầu cơ quan tình báo quân sự Ukraine, trong cuộc họp với Phó giám đốc CIA, đã giao cho CIA một chồng hồ sơ tuyệt mật về Hạm đội phương Bắc của Hải quân Nga, bao gồm thông tin chi tiết các thiết kế tàu ngầm hạt nhân mới nhất của Nga. Chẳng bao lâu sau, các thành viên của CIA thường xuyên rời khỏi văn phòng của ông với ba lô chứa đầy tài liệu.

NYT mô tả, quan hệ "tay ba" của tình báo Ukraine với CIA và cơ quan tình báo Anh MI6 bắt đầu từ việc Giám đốc cơ quan an ninh Ukraine, Valentyn Nalyvaichenko gọi cho trưởng nhóm CIA và người đứng đầu MI6 ở Kiev nửa đêm 24/2/2014, để “yêu cầu giúp đỡ xây dựng lại cơ quan từ đầu và đề xuất quan hệ đối tác ba bên”. 

Nhưng lúc đó, CIA khá ngập ngừng bởi không biết chính phủ thân phương Tây sẽ tồn tại được bao lâu bởi cơ quan này từng chứng kiến mối quan hệ với tình báo Ukraine tan rã trước đây. Người Mỹ khi đó cũng lo ngại sâu sắc về việc khiêu khích Moscow, nên đã đặt ra các quy tắc. Các quy định này cấm các cơ quan tình báo cung cấp bất kỳ sự hỗ trợ nào cho Ukraine mà có thể "gây ra hậu quả chết người". Một quan chức Mỹ được dẫn lời trong bài báo, nói rằng CIA dù “không thể cung cấp cá cho người Ukraine, nhưng có thể dạy họ câu cá, và cung cấp mồi câu”. Về phía Ukraine, tướng Kondratiuk cũng lập ra Cục 5, một cơ quan bán quân sự với các sĩ quan trẻ không có mối liên hệ nào với Nga để thu thập các thông tin tình báo mà CIA và MI6 không cung cấp cho họ, tất nhiên, bằng các kỹ năng và sự đào tạo của các đối tác phương Tây.

Năm 2015, Ukraine thành lập cơ quan tình báo quân sự (HUR), tướng Kondratiuk được bổ nhiệm làm người đứng đầu HUR, có thêm quyền thu thập cả thông tin tình báo ở nước ngoài. Tướng Kondratiuk biết ông cần CIA để củng cố cơ quan của mình. Họ gặp khó khăn trong việc tuyển mộ gián điệp ở Nga vì các nhân viên đều bị giám sát chặt chẽ.

Bài báo trích lời tướng Kondratiuk: “Đối với một người Nga, việc cho phép mình được tuyển dụng bởi một người Mỹ là phạm tội phản bội. Nhưng khi một người Nga được một người Ukraine tuyển dụng thì đó chỉ là bạn bè nói chuyện bên cốc bia mà thôi". Ông Kondratiuk đã đến Mỹ, làm việc với CIA, và trưởng nhóm CIA mới được cử đến Kiev. Tháng 1/2016, Kondratiuk đến Washington và họp tại Scattergood, trụ sở của CIA ở Virginia. CIA đồng ý giúp HUR hiện đại hóa và cải thiện khả năng nghe lén các liên lạc quân sự của Nga, đổi lại, Ukraine chia sẻ toàn bộ thông tin tình báo thô với người Mỹ.

Sau đó, CIA bắt đầu cung cấp radio và thiết bị mã hóa để nghe các liên lạc bí mật. CIA cũng tiến hành một chương trình đào tạo ở hai thành phố châu Âu, để dạy các sĩ quan tình báo Ukraine cách ngụy trang thuyết phục và đánh cắp bí mật ở Nga cũng như các quốc gia thành thạo trong việc truy tìm gián điệp. Chương trình này có tên là "Chiến dịch Goldfish" được triển khai tới 12 căn cứ tiền phương mới dọc biên giới Nga, nơi các sĩ quan Ukraine điều hành mạng lưới điệp viên thu thập thông tin tình báo bên trong Nga. CIA đã lắp đặt thiết bị tại các căn cứ để giúp thu thập thông tin tình báo và chọn ra một số thành viên hoàn thành chương trình Goldfish xuất sắc. Những người này sau đó đã đào tạo các điệp viên trên lãnh thổ Ukraine để tiến hành các hoạt động du kích.

Thường phải mất nhiều năm để CIA xây dựng căn cứ ở nước ngoài để bắt đầu tiến hành các hoạt động chung. Với người Ukraine, việc này chỉ mất chưa đầy sáu tháng. Mối quan hệ đối tác mới bắt đầu tạo ra nhiều thông tin tình báo thô sơ về Nga đến mức phải chuyển về trụ sở CIA ở Langley, Mỹ để xử lý.

Các tác giả kể về câu chuyện của chính tướng Budanov, lúc đó là thượng tá thuộc đơn vị 2245, một người nổi tiếng với những hoạt động táo bạo sau phòng tuyến của Nga và có mối quan hệ sâu sắc với CIA. Vụ đột nhập Crimea của Budanov bằng thuyền hơi lúc đó thất bại, nhưng đã khiến Moscow tức giận, Nhà Trắng cũng có phản ứng mạnh mẽ, thậm chí một số cố vấn của ông Obama muốn đóng cửa chương trình của CIA.

Việc ông Trump đắc cử vào tháng 11/2016 đã khiến sự hợp tác giữa Ukraine và CIA gặp khó khăn nhưng không dừng lại. Căn cứ trong rừng được mở rộng thêm với một trung tâm chỉ huy và doanh trại mới, số sĩ quan tình báo Ukraine tăng từ 80 lên 800 người. Tướng Budanov, người được ông Zelensky bổ nhiệm lãnh đạo HUR vào năm 2020, nói về mối quan hệ đối tác: “Nó được củng cố và phát triển một cách có hệ thống. Sự hợp tác mở rộng sang các lĩnh vực khác với quy mô lớn hơn". Sự thành công này khiến CIA muốn nhân rộng với các cơ quan tình báo châu Âu khác có chung mục tiêu chống lại Nga, một cuộc họp bí mật tại The Hague của đại diện CIA, MI6 của Anh, HUR, cơ quan tình báo Hà Lan đã cho ra đời liên minh bí mật chống lại Nga - và người Ukraine là thành viên quan trọng của liên minh đó.

Sau sự kiện 24/2/2022, các sĩ quan CIA là lực lượng hiện diện duy nhất của chính phủ Mỹ, hàng ngày họ gặp những người Ukraine liên lạc để trao đổi thông tin, và cung cấp cho Kiev nhiều thông tin quan trọng. Một số nhân viên CIA đã được triển khai đến các căn cứ của Ukraine. Họ xem xét danh sách các mục tiêu tiềm năng của Nga mà Ukraine đang chuẩn bị tấn công, so sánh thông tin mà Ukraine có được với tình báo Mỹ để đảm bảo rằng thông tin đó là chính xác.

Các tác giả của NYT đề cập đến một sự kiện được cho là "điển hình" của sự hợp tác tình báo "tay ba" này. Đó là, vào tháng 7/2022, các điệp viên Ukraine nhìn thấy đoàn xe Nga chuẩn bị vượt qua cây cầu chiến lược bắc qua sông Dnipro và thông báo cho MI6. Các sĩ quan tình báo Anh và Mỹ sau đó nhanh chóng xác minh thông tin tình báo Ukraine bằng cách sử dụng hình ảnh vệ tinh thời gian thực. MI6 chuyển tiếp xác nhận và quân đội Ukraine đã phóng tên lửa, phá hủy đoàn xe.

Vài tuần trước, Giám đốc CIA William J. Burns đã đến Kiev, trong một sứ mệnh được mô tả là để "thể hiện cam kết rõ ràng với Ukraine trong nhiều năm tới".

Nhưng giờ đây, một số sĩ quan tình báo Ukraine lo ngại việc Mỹ có thể cắt hàng tỷ USD viện trợ và khi đó CIA sẽ bỏ rơi họ, như lời một sĩ quan cấp cao của Ukraine: “Điều đó đã xảy ra ở Afghanistan trước đây và bây giờ nó sẽ xảy ra ở Ukraine”.

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, các căn cứ của HUR và CIA vẫn tiếp tục hoạt động và thông tin vẫn được chia sẻ với cơ quan tình báo Mỹ.

Hungary chuyển 18 triệu USD cho Chad thay vì chuyển vũ khí cho Ukraine