Bấm biểu tượng 3 dấu chấm dưới góc phải, người dùng có thể thấy lựa chọn Perspective Zoom để bật/tắt. Sau khi hoàn tất, hãy bấm Done.

Bấm biểu tượng 3 dấu chấm dưới góc phải, người dùng có thể thấy lựa chọn Perspective Zoom. Sau khi hoàn tất, hãy bấm Done.

Anh Hào

Hướng dẫn sử dụng iOS 16 với những tính năng nổi bật

Hãy tham khảo hướng dẫn các tính năng mới nổi bật nhất của iOS 16, bao gồm sửa xóa tin nhắn, hiển thị số phần trăm pin, hay  tạo thư viện chia sẻ ảnh...

Alexandra Elbakyan đã mất vài năm để đi từ một sinh viên công nghệ thông tin lên thành kẻ chạy trốn nổi danh.

Alexandra Elbakyan

Vào năm 2009, khi đang làm đồ án nghiên cứu năm cuối đại học ở Almaty, Kazakhstan, Elbakyan đã thất vọng vì không thể đọc nhiều bài nghiên cứu vì cô không đủ khả năng trả phí. Vì thế cô đã học cách lách dịch vụ thu phí của các nhà xuất bản.

Những kĩ năng của cô đã sớm được dùng đến. Elbakyan đã thấy các nhà khoa học trên các diễn đàn hỏi về những bài báo mà họ không thể truy cập – và cô rất vui lòng giúp đỡ họ. “Tôi đã nhận được nhiều lời cảm ơn vì gửi đi những đường dẫn bài báo đã được trả phí”, cô nói.

Vào năm 2011, cô đã quyết định tự động hóa quá trình này và sáng lập ra Sci-Hub, một trang web bất hợp pháp, lấy những bản sao của các tài liệu nghiên cứu đã được trả phí trước đó và cung cấp cho bất kì ai có yêu cầu.

Năm nay, sự quan tâm đến Sci-Hub đã bùng nổ khi truyền thông chính thống đã hiểu rõ về trang web này và lượt sử dụng trang đã tăng vọt. Theo số liệu của Elbakyan, trang web hiện giờ có khoảng 60 triệu bài báo và có khả năng đáp ứng hơn 75 triệu lượt tải về vào năm 2016 – tăng từ 42 triệu năm ngoái và theo ước tính, gồm khoảng 3% trong tổng số lượt tải về từ các trang công bố khoa học trên toàn thế giới.

Đây là việc xâm phạm bản quyền trên quy mô rất lớn – và đã mang lại cho Elbakyan những lời tán dương lẫn chỉ trích, thậm chí cả một vụ kiện. Có rất ít người ủng hộ thực tế rằng cô đã hành động phi pháp, nhưng nhiều người xem Sci-Hub như một sự thúc đẩy phong trào truy cập mở, trong đó lưu trữ những bài báo được tạo ra (một cách bất hợp pháp) để mọi người có đọc miễn phí và sử dụng kiến thức từ các bài báo đó hỗ trợ nghiên cứu của mình.

“Những gì cô ấy đã làm thật tuyệt vời”, Michael Eisen, nhà sinh học tại Đại học California, Berkeley, một người ủng hộ truy cập mở nói. “Thật bất công khi nhà nghiên cứu không thể tiếp cận các bài báo khoa học, và cô ấy đã khắc phục điều đó”.

Alexandra Elbakyan

Những năm đầu mới thành lập, trang web không bị chú ý – nhưng cuối cùng nó đã phát triển quá mạnh nên các nhà xuất bản có tính phí với người đọc không thể để lờ nó đi. Vào năm 2015, công ty Elsevier của Hà Lan, được ngành xuất bản rộng lớn hơn hỗ trợ, đã đệ đơn kiện Elbakyan vi phạm và xâm phạm bản quyền tới tòa án Mỹ. Nếu thua kiện, Elbakyan có nguy cơ phải trả nhiều triệu đô la bồi thường thiệt hại, và có khả năng bị ngồi tù (vì thế, Elbakyan không tiết lộ vị trí hiện tại của mình và cô đã được phỏng vấn cho bài báo này qua thư điện tử và tin nhắn đã được mã hóa).

Vào năm 2015, một thẩm phán Hoa Kỳ đã ra lệnh đóng Sci-Hub nhưng trang web đã bất ngờ xuất hiện trên những tên miền khác. Nó phổ biến nhất ở Trung Quốc, Ấn Độ và Iran, cô nói, nhưng ít nhất có 5% người dùng, hoặc hơn, là đến từ Hoa Kỳ.

Elbakyan thấy tên mình trên khắp các mặt báo, và nói rằng cô thường nhận được hàng trăm thông điệp ủng hộ một tuần, một số thì đi kèm với ủng hộ về tài chính. Cô nói cô cảm thấy có trách nhiệm lương tâm để giữ cho trang web hoạt động vì những người dùng cần nó để tiếp tục công việc của họ. “Có gì sai hay xấu hổ trong việc điều hành một trang web tạo điều kiện cho mọi người truy cập nghiên cứu như Sci-Hub? Tôi nghĩ là không, vì thế tôi có thể chia sẻ cởi mở về những hoạt động của mình”, cô nói.

Những người chỉ trích và ủng hộ Elbakyan đều nghĩ rằng trang web sẽ có tác động lâu dài, ngay cả khi nó không tồn tại mãi. "Tương lai là truy cập mở sẽ phổ biến", theo Heather Piwowar, đồng sáng lập Impacstory, một công ty phi lợi nhuận được thành lập tại Carrboro, Nam Carolina, trong đó giúp các nhà khoa học theo dõi tác động của việc cung cấp thông tin trực tuyến. "Nhưng chúng tôi nghi ngờ và cũng hi vọng rằng Sci-Hub hiện đang khiến những nhà xuất bản truy cập có trả phí hoảng sợ thực sự. Vì trong nhiều trường hợp, đó là thứ duy nhất sẽ khiến họ thực sự làm điều đúng đắn và chuyển sang mô hình truy cập mở".

Dù điều đó có xảy ra hay không, Elbakyan nói rằng cô sẽ vẫn tiếp tục xây dựng Sci-Hub – đặc biệt, để phổ biến rộng khắp những cơ sở dữ liệu cũ của trang web – trong khi học bằng thạc sĩ lịch sử khoa học. "Tôi tự duy trì trang web, nhưng nếu tôi bị ngăn cản, ai đó có thể tiếp nhận công việc này", cô nói.

Theo Tia sáng/ Nhàn Vũ dịch

Hiện tại, cô đang làm cán bộ phụ trách quan hệ công chúng tại Asean+3 Macroeconomic Research Office.

Dưới đây là chia sẻ của Hương.

Vũ Lan Hương. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Khi tôi thông báo nghỉ việc ở Ngân hàng Thế giới (WB) để chuyển sang Singapore làm việc, rất nhiều người bất ngờ.

Với tôi, WB là một môi trường làm việc tuyệt vời, đồng nghiệp rất sắc sảo, giỏi giang. Quan trọng hơn cả là ai cũng làm việc với một tinh thần phấn chấn, hợp tác, hỗ trợ nhau.

Khoảng thời gian làm việc ở WB đã giúp tôi trải nghiệm và trưởng thành lên rất nhiều. Cho đến một thời điểm, tôi muốn mở rộng kinh nghiệm và trải nghiệm của mình đến những nước khác, muốn đẩy giới hạn nỗ lực của mình xa hơn nữa, nên quyết định tìm kiếm cơ hội với công việc mang tính liên quốc gia.

"Tôi thấy cứ cố gắng làm việc hết mình với một trái tim trong sáng thì cái gì đến sẽ đến"

Tại sao lại là Singapore?

Tôi bắt đầu suy nghĩ và “khoanh vùng đối tượng” thì thấy Singapore là lựa chọn tốt nhất ở thời điểm này. Singapore là trung tâm của khu vực (regional hub) nên nhiều tổ chức lớn và các công ty đa quốc gia lựa chọn đặt văn phòng vùng ở đây. Tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức của quốc gia nên chỉ cần biết Tiếng Anh là sống khỏe, có thể giao tiếp với cả trẻ con lẫn người già. Cuộc sống trật tự, an toàn, môi trường xanh, sạch sẽ, có nhiều hoạt động thể thao, giải trí, nhiều công viên, không gian công cộng, phù hợp cho người “single and fabulous”.

Singapore cũng là nơi “Đông - Tây hội ngộ” nên văn hóa đa dạng và các dịch vụ cơ bản đều có nhiều sự lựa chọn cho mọi người. Một điểm cộng nữa là Singapore rất gần nhà, bay 3 tiếng là được về với thầy u nên lúc nào muốn làm nũng thì đặt vé cuối tuần về là được. Đi Singapore lại không cần visa nên mọi người có thể thường xuyên sang thăm và vận chuyển hàng hóa sang "cứu trợ".  

Điểm trừ lớn nhất có lẽ là Singapore quá đắt đỏ, mà theo lời anh đồng nghiệp người Nhật thì giờ Singapore đắt hơn Tokyo rồi. Vì thế, khi tìm việc phải lưu ý đến vấn đề lương thưởng một chút.

Làm như thế nào?

Tôi xin chia sẻ kinh nghiệm cá nhân để mọi người tham khảo nhé. Chắc không thể đúng trong mọi trường hợp đâu, nhưng hy vọng mọi người thấy có chút hữu ích.

- LinkedIn:

Với bạn nào còn chưa biết thì LinkedIn là mạng xã hội nghề nghiệp lớn nhất thế giới, nơi bạn có thể đăng tải profile nghề nghiệp của mình, chia sẻ các thông tin, bài viết chuyên môn, tham gia các nhóm hoạt động chuyên môn, và tìm việc. Ngày càng có nhiều công ty, tổ chức sử dụng MXH này để chia sẻ thông tin tuyển dụng và tìm kiếm ứng viên.

Từ ngày biết đến LinkedIn, tôi đã khá chăm chút cho hồ sơ để trông chuyên nghiệp và nhiều thông tin. Tôi cũng nhờ một số đồng nghiệp viết giới thiệu để tăng thêm độ tin cậy và khách quan cho hồ sơ.

Khi bắt đầu tìm kiếm cơ hội, tôi bắt đầu dùng thử LinkedIn Premium, thấy khá hữu ích. Nó cho biết có bao nhiêu người đã nộp đơn cho vị trí này qua LinkedIn và so sánh hồ sơ của mình với các ứng viên khác.

Tôi cũng tham khảo trên JobStreet nữa, nhưng chủ yếu là để xem mức lương, để biết mà khoanh vùng các vị trí để tìm kiếm cho phù hợp.

Lan Hương tại góc đọc báo trong văn phòng của công ty

- Chuẩn bị hồ sơ:

Hồ sơ của tôi gồm một CV được thiết kế hiện đại, ấn tượng vì công việc của tôi liên quan nhiều đến sáng tạo + một portfolio cũng được thiết kế khá đẹp mắt, nêu bật những dự án và hoạt động quan trọng mà tôi đã làm trong những năm qua, kèm theo đường link tới các sản phẩm tôi làm.

Tôi nghĩ là các nhà tuyển dụng nhận được hàng chục, hàng trăm hồ sơ cho mỗi vị trí nên cần phải làm thế nào để “yêu em từ cái nhìn đầu tiên”. Hơn nữa, nhà tuyển dụng cũng có thể đánh giá thái độ và sự chuyên nghiệp của ứng viên qua hồ sơ cẩn thận và chăm chút.

- Gửi hồ sơ:

Tôi cũng gửi hồ sơ cho vài nơi, có chỗ không thấy hồi âm gì, có chỗ bị loại từ vòng gửi xe, có chỗ được vào phỏng vấn.

Tôi tự nhận ra ưu điểm và hạn chế trong hồ sơ của mình, nên nhắm đúng hơn nhóm tiềm năng. Thật may mắn và “hữu duyên” là tôi tìm được một tổ chức quốc tế, rất phù hợp với nền tảng kiến và kinh nghiệm làm việc của mình, đồng thời cũng phù hợp với nguyện vọng của tôi là được làm việc liên quốc gia.

- Phỏng vấn:

Trong cuộc đời, số cuộc phỏng vấn xin việc của tôi chỉ đếm trên đầu ngón tay của 1 bàn tay, nên thực sự cũng không có nhiều kinh nghiệm lắm. May mắn là số lần đi phỏng vấn thì ít, nhưng đa số lại đều thành công.

Trong quá trình chuẩn bị phỏng vấn, tôi tham khảo hai website là The Muse và Glassdoor. The Muse là một trang web có rất nhiều bài viết hay về phát triển nghề nghiệp nói chung và phỏng vấn nói riêng.

Còn Glassdoor là trang đăng tải thông tin việc làm và tổng hợp các nguồn thông tin về mức lương, phúc lợi và kinh nghiệm phỏng vấn của các công ty cụ thể, đặc biệt là các công ty lớn do chính những người đi tìm việc như mình đóng góp. 

Theo tôi, có ba điều cơ bản nhất để có cuộc phỏng vấn thành công: Chuyên môn, hiểu biết về công ty, và thái độ chuyên nghiệp.

Thứ nhất đương nhiên là nắm vững chuyên môn. Để chuẩn bị cho phỏng vấn thì mình tự tổng hợp lại kiến thức và kinh nghiệm làm việc, đồng thời đọc lại tài liệu về những kiến thức cơ bản và cập nhật các xu hướng mới trên thế giới.

Thứ hailà tìm hiểu kỹ về công ty, biết họ đang cần gì, thiếu gì, đang cạnh tranh với ai, và chuẩn bị phương án để giải quyết bài toán mà họ đang gặp phải.

Đất nước Singapore

Ở vòng phỏng vấn trực tiếp với cơ quan hiện tại, tôi được yêu cầu chuẩn bị một bài thuyết trình 20 phút về bất cứ vấn đề gì. Tôi đã chọn một vấn đề rất thiết thực với tổ chức và lên một kế hoạch cụ thể để giải quyết nó. Tôi cũng đưa vài slides hơi hài hước một chút vào để làm bài trình bày mềm mại hơn, và cũng thể hiện tính cách của mình, mà theo lời của sếp là rất vui vẻ và tích cực. Các sếp có vẻ rất chăm chú và thích thú.

Sau đó các sếp hỏi rất nhiều, cả những thứ liên quan tới bài trình bày và các vấn đề khác nữa. Có những thứ tôi đã chuẩn bị sẵn, nên lại tiếp tục “bắn” tằng tằng phương án xử lý. Có những thứ chưa nghĩ đến, nhưng lúc đó vận dụng kinh nghiệm và kỹ năng của mình để đưa ra giải pháp.

Tôi cũng nhấn mạnh là đây chỉ là một vài ý tưởng ban đầu, tôi cần nghiên cứu kỹ hơn và tham vấn với các đồng nghiệp ở các bộ phận khác để có được giải pháp hoàn thiện hơn.

Thứ balà tự tin, thân thiện, và chuyên nghiệp. Tôi chủ động bắt tay tất cả các sếp, mỉm cười với từng người khi giới thiệu vòng tròn, và chủ động, tự tin trình bày cũng như trả lời câu hỏi của họ. Tất nhiên là cũng hơi lo lắng một chút, nhưng tôi nghĩ mình đến đây để chia sẻ hiểu biết và tâm huyết của mình với công việc, nên không có gì phải ngại ngùng hay sợ hãi cả.

Tôi cũng không sợ bị chê dốt nếu chẳng may không trả lời được câu hỏi nào, vì có ai biết hết tất cả mọi thứ trên đời đâu.

Kết thúc phỏng vấn, tôi cảm ơn mọi người đã dành thời gian quý báu đáng lẽ dành cho gia đình hoặc bản thân để trò chuyện cùng mình (vì lúc đó đã tầm gần 7h tối). Tôi cũng bảo dù có được hay không được nhận, tôi cũng tặng toàn bộ các ý tưởng mà mình trình bày hơn 1 tiếng vừa qua, hy vọng tổ chức này sẽ liên tục phát triển.

Tôi xin kết luận là tìm việc cũng tùy duyên. Tôi thấy cứ cố gắng làm việc hết mình với một trái tim trong sáng thì cái gì đến sẽ đến.

• Vũ Lan Hương