Công sở thời đại mới đang cố gắng thoát khỏi vẻ ngoài là một nơi làm việc. Ảnh: Accenturre. |
Tiện ích hay công cụ bóc lột?
Có thể dễ dàng tìm thấy ở những công ty như United Shore, Commvault, CoverMyMeds, Cargill cùng rất nhiều ông lớn công nghệ khác đặt tại đây các căn phòng được bố trí với trò chơi teambuilding, bóng bàn, billard, không gian thiền hoặc nhân viên massage cùng đầu bếp chuyên nghiệp... phục vụ mỗi ngày. Các chính sách ngày nghỉ cũng dần nới lỏng, nhiều công ty tin rằng họ sẽ hoạt động năng suất hơn thông qua những đãi ngộ này.
Tư vấn viên Mike Robbins từng làm việc với các công ty như Google, Microsoft, Wells Fargo và NBA cho rằng mọi người đều muốn làm theo những gì đã và đang xảy ra ở thung lũng Silicon.
“Khi tôi tư vấn cho các công ty hoạt động theo cách “truyền thống” hơn, họ tỏ ra rất quan tâm và gặng hỏi những câu đại loại như Google đang làm gì? Chuyện gì đang xảy ra ở thung lũng Silicon?”, Robbins cho biết.
Bên cạnh những đổi mới về quy tắc ăn mặc, tiện ích bổ sung trong môi trường công sở và đẩy mạnh làm việc từ xa, Robbins cũng cho rằng thung lũng Silicon đang làm mất đi rào cản giữa công việc và cuộc sống. Trong cuốn sách mới nhất “Bring Your Whole Self to Work”, Robbins nhận định khi ranh giới giữa công việc và cuộc sống không rõ ràng, mọi người dường như phải làm việc mọi lúc mọi nơi.
 |
Những tiện ích như chiếc Nap pod này chính là công cụ lấy đi thời gian về nhà của nhân viên. Ảnh:Pinterest. |
Ngay cả các chính sách ngày nghỉ không giới hạn phổ biến tại những công ty như Netflix cũng không thực sự mang lại hiệu quả như mong đợi. Thực tế, cuộc điều tra năm 2017 củaSage Business Researchercho thấy những nhân viên làm việc với chính sách như vậy lại là những người nghỉ ít ngày hơn. Nhiều tiện ích khác cũng mang tác dụng phụ tương tự. Bữa tối miễn phí sẽ khuyến khích mọi người ở lại văn phòng lâu hơn còn nap pod (buồng ngủ nhỏ gọn được thiết kế cho thư giãn, ngủ trưa...) buộc chúng ta nghỉ ngơi tại nơi làm việc.
Dan Lyons từng là nhà báo sau đó chuyển sang làm việc tại các công ty khởi nghiệp giữa những năm 2000. Hơn ai hết, ông hiểu rõ về văn hóa làm việc 24/7 này.
Trải nghiệm khủng khiếp này khiến ông từ bỏ luôn giới công nghệ và bắt tay vào viết kịch bản series truyền hình "Silicon Valley". Đối với bất cứ ai không thực sự sống trong thế giới công nghệ, series này dường như là thước phim parody (phim nhái) vô lý, nhưng lại là bức chân dung quá đỗi chân thật với nhiều người đang “sống trong chăn”.
Văn hóa hối hả
Lyons thích châm biếm những điều ngớ ngẩn của văn hóa làm việc ở “thiên đường công nghệ”. Cuốn "Lab Rats" xuất bản năm 2018 của ông ghi lại tất cả thể loại hội thảo, thể chế văn hóa kỳ quái đã định hình nên Thung lũng Silicon: Phương pháp “lego play”, nỗi ám ảnh về văn phòng mở hay coi như đã tốt nghiệp sau khi bị đuổi việc…
Lyons tin rằng phong cách làm việc thời đại mới này là nước cờ sai lầm từ trong cốt lõi. Niềm vui của người làm mất đi không chỉ đến từ văn hóa tại thung lũng Silicon mà còn từ kiểu hình kinh doanh của nó, ông gọi là “chủ nghĩa tư bản cổ đông”.
Những công ty công nghệ hiện đại bị ám ảnh với “tăng trưởng” và “lợi nhuận”, từ chi phí tiêu dùng của công nhân viên đến lợi ích của các nhà đầu tư. Một số nhân viên may mắn có cổ phiếu, đa số còn lại thì không. Nhưng dù sao thì tiền rồi cũng sẽ chảy về túi các nhà đầu tư.
Và cứ thế, người lao động bị các tiện lợi trước mắt đánh lừa ngày này qua ngày khác mà không màng tới lâu dài họ bị bóc kiệt sức như thế nào. Cha đẻ ngôn ngữ lập trình Ruby on RailsDavid Heinemeier Hanson gọi đây là “tham công tiếc việc nhỏ giọt”: lợi ích ngày càng nhiều của người nghèo là do người giàu đang ngày càng giàu.
 |
Văn hóa làm việc 996 ở Trung Quốc cũng được cho là âm thầm bóc lột người lao động. Ảnh: Forbes India. |
Điều tồi tệ nhất chính là thế giới công nghệ đã tìm cách tận dụng sự “tham công tiếc việc” này để sinh lợi cho một tập thể nhất định, rồi tạo ra “văn hóa hối hả”. Thay vì làm việc từ 9h sáng đến 5h chiều mỗi ngày, nay họ đổi thành 9h sáng đến 9h tối. Cái văn hóa 996 lấy cảm hứng từ câu nói của Elon Musk: Chưa ai từng thay đổi thế giới với 40 giờ làm việc một tuần.
Chúng ta có thể xóa bỏ văn hóa làm việc mà chính chúng ta đã tạo ra không? Có lẽ. Những tháng gần đây, người lao động và rất nhiều nhân viên tại thung lũng Silicon đã bắt đầu nhận ra sự vô lý của quy tắc này và tự tạo bước chuyển mình nhất định.
Đọc tới đây chắc cũng đủ để mọi người muốn quay trở lại những năm 1950, thế giới mà văn phòng chỉ là văn phòng, người ta chỉ cần hoàn thành công việc và rồi rời đi, về lại cuộc sống thoải mái đời thường.
" alt=""/>Văn phòng đẹp, coi công ty là nhà và 'bán máu' hết tuổi trẻ
, đã có 3 năm học tại Tâm Việt, để quảng bá cho khả năng làm xiếc được công nhận là kỷ lục gia Việt Nam.</p><p>Chia sẻ với phóng viên, mẹ K.H hồ hởi cho biết, theo học ở Tâm Việt, con được dạy rất nhiều thứ từ các kĩ năng xiếc tới cách ăn uống, giao tiếp, cư xử. ‘Ở đây phải mấy thầy cô mới chăm được con mình, giáo viên với học sinh tương đương, cân đối nhau’, người mẹ này nói.</p><p>Mỗi lần nhắc đến Tâm Việt, chị T. dùng những lời lẽ tung hô về trung tâm như một ‘vị thánh sống’, giúp con mình hồi sinh.</p><p>Bằng những lời PR hoành tráng và nhân vật như cậu bé K.H, nhiều phụ huynh đã lặn lội từ các tỉnh miền Nam, miền Trung đưa con đến trung tâm Tâm Việt nhập học, với hi vọng con được ‘huấn luyện thành kỷ lục gia’.</p><p>Tuy nhiên có những phụ huynh chưa thực sự tin tưởng như trường hợp bố mẹ em M.D. (11 tuổi, Nghệ An), là một trường hợp cụ thể phóng viên gặp quá trình thâm nhập ở trung tâm. Lo lắng về con, suốt 2 ngày, bố mẹ D. chỉ quanh quẩn ở khu cổng KTX Đại học TDTT Bắc Ninh len lén nhìn con.</p><p>Bên cạnh thực trạng chăm sóc, dạy dỗ trẻ có nhiều vấn đề bất cập chúng tôi đã phản ánh ở kỳ trước, trong quá trình thâm nhập với vai trò là giáo viên chúng tôi còn nhận ra nhiều điều giật mình ở khâu tuyển dụng, đào tạo giáo viên của trung tâm này.</p><p>Khi chúng tôi gọi điện theo số hotline trên trang web của Tâm Việt để ứng tuyển giáo viên, người cầm số hotline khẳng định ‘không cần bằng cấp, đến đây sẽ được đào tạo lại’.</p><p>Trong vai người từng bán hàng tạp hóa, không có bằng cấp về chuyên nghành giáo dục, chúng tôi đến gặp N.V.M. (SN 1995), người xưng là Phó giám đốc của trung tâm Tâm Việt.</p><p>M. cho biết: ‘Đường hướng phát triển Tâm Việt rất lớn, Tâm Việt vươn ra toàn cầu. Tâm Việt là nơi duy nhất trên thế giới đào tạo trẻ tự kỷ ở tuổi dậy thì, chuẩn bị sang tầm thế giới.</p><p>Ban đầu, Tâm Việt đào tạo kỹ năng sống, hơn 4 năm trở lại đây Tâm Việt chuyển sang đào tạo trẻ tự kỷ với mức học phí 9,8 triệu đồng, 14,8 triệu đồng và 19,8 triệu đồng/em/tháng’.</p><table class=)
 |
| Học sinh tự kỷ luyện tập kỹ năng đội chai nước để giáo viên, huấn luyện viên (người không mặc áo) quay, chụp ảnh |
Khi chúng tôi cho biết chưa có kinh nghiệm, chưa được đào tạo về dạy trẻ tự kỷ, M. động viên: ‘Làm ở đây 2- 3 năm, anh chị có thể đứng ra tự mở trung tâm riêng. Anh chị có thể thành những chuyên gia đi đào tạo cho những giáo viên khác về trẻ tự kỷ. Bằng cấp không quan trọng, các chị sẽ được đào tạo lại từ đầu’.
M. làm việc ở đây hơn 2 năm. ‘Trước đó, tôi là sinh viên nhưng bỏ học đại học, đi bán hàng. Sau đó, tôi đi học một lớp của thầy Việt rồi đi theo ngành giáo dục trẻ đặc biệt đến nay’, M. nói.
Theo M., trung tâm này có 12 giáo viên chính với 45 học sinh. Tuy nhiên, chúng tôi được biết số giáo viên thực ít hơn con số trên.
Xét tuyển bằng nguyên tắc 1:1:3
Trong quá trình nói chuyện, M liên tục khẳng định: ‘Tâm việt không phải là chữa bệnh, không dùng thuốc tây. Tâm việt là đào tạo nhân tài. Mình tiếp cận 1 em, xem nó giỏi gì. Mình vẽ ra trong đầu nó sẽ tập thế nào. Sau đó mình dạy nó, khi nó giỏi thì các bệnh tật sẽ hết.
Ở đây, dạy học viên trở thành giáo viên. Công nghệ đào tạo bọn này trở thành huấn luyện viên mới là giỏi, từ trẻ tự kỷ trở thành huấn luyện viên dạy lại trẻ tự kỷ’.
|
| Học sinh trong giờ học tại Trung tâm Tâm Việt ở Từ Sơn, Bắc Ninh |
Về yêu cầu với giáo viên, những người quản lý ở đây khẳng định, tiêu chuẩn thành giáo viên của Tâm Việt là 1:1:3. Tức là yêu cầu giáo viên phải đội 1 chai nước lên đầu, đứng trên 1 con lăn và đồng thời tung 3 bóng.
Nếu luyện tập được như vậy chúng tôi sẽ trở thành giáo viên chính thức của trung tâm. Lúc này, chúng tôi sẽ được trả lương và bắt đầu quay lại huấn luyện các học sinh những môn này.
Đây cũng chính là tiêu chí đánh giá giáo viên giỏi hay không, tiến bộ ra sao ở Tâm Việt. ‘Chị phải tiến bộ liên tục nếu không sẽ bị loại. Các cô ở đây có người đã đứng con lăn, đội chai tung được 5 bóng'.
Với tiêu chuẩn nhận giáo viên, huấn luyện viên này nên có giáo viên ở Tâm Việt còn chưa tốt nghiệp THPT, bỏ học…
‘Bài test đầu tiên của Tâm Việt là phải làm được các môn đó (đội chai nước, tung bóng… ). Đó chính là bằng cấp, chuyên môn’, M. khẳng định.
Khi chúng tôi hỏi có giới hạn tuyển dụng không? M. khẳng định: ‘Không giới hạn bởi tương lai Tâm Việt phát triển lớn lắm’. Biết chúng tôi còn có bạn, M bảo: ‘Cứ đưa lên đây’ dù không biết về kinh nghiệm hay chuyên nghành đào tạo của người muốn ứng tuyển.
|
| Học sinh tập tung bóng ở Tâm Việt |
Sau khi qua vòng sơ tuyển, 2 ngày sau, chúng tôi bắt đầu công việc tại trung tâm này.
Lịch trình của chúng tôi bắt đầu từ 5h30 dậy họp công ty với giám đốc trung tâm qua facebook. Tại buổi họp này, các giáo viên sẽ báo cáo được việc thầy, trò tung được bao nhiêu quả bóng, đứng trên con lăn bao phút…
Từ 8h30 đến 11h sáng, chúng tôi được yêu cầu vào các phòng để bắt đầu học các bộ môn. Ở đây có 4 phòng (phòng dạy đội chai nước, 2 phòng tung bóng, 1 phòng dạy đứng trên con lăn).
Chúng tôi được cho vào cùng các học sinh mắc chứng tự kỷ để học đội chai nước, tung bóng. Chiều, từ 2h đến 6h, chúng tôi tiếp tục được yêu cầu luyện tập những môn trên. Nếu đội được chai nước trên đầu, chúng tôi sẽ được chuyển dần sang các phòng học tung bóng, đứng con lăn…
Liên tục trong những ngày ở tại trung tâm với vai trò giáo viên tập sự, chúng tôi được yêu cầu học đi học lại các bộ môn trên. Các kỹ năng dạy trẻ về văn hóa, tâm lý… hoàn toàn không có trong chương trình đào tạo giáo viên ở nơi được quảng cáo là ‘huấn luyện trẻ tự kỷ thành nghệ sĩ, kỷ lục gia’ này.
Trao đổi với PV VietNamNet, đại diện Sở GD&ĐT tỉnh Bắc Ninh khẳng định, không cấp phép cho trung tâm đào tạo trẻ tự kỷ Tâm Việt. 'Trung tâm thuê trụ sở tại ĐH Thể dục Thể thao Bắc Ninh và đã hết hợp đồng từ ngày 1/9', đại diện Sở thông tin thêm.
Được biết, hiện, trung tâm này đã chuyển về Đông Anh, Hà Nội. Bà Dương Thị Sáu, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Đông Anh, Hà Nội, khẳng định phía Phòng GD&ĐT huyện Đông Anh chưa cấp phép hoạt động cho trung tâm Tâm Việt vì các trung tâm đào tạo trẻ tự kỷ không thuộc thẩm quyền cấp phép của phòng.
'Chúng tôi khẳng định chưa cấp phép cho trung tâm này', bà Sáu khẳng định.
CEO của Tâm Việt, ông Phan Quốc Việt, người tôn vinh ‘thầy của những người thầy’, người đứng đầu Tâm Việt -nơi tự nhận chữa được khỏi bệnh tự kỷ, đã nói gì? Mời độc giả đón đọc kỳ tiếp theo.
Sự thật đáng sợ bên trong trung tâm đào tạo trẻ tự kỷ thành kỷ lục gia
Khi một học sinh nữ là trẻ tự kỷ không chịu tập, N.T.T.D. (SN 1992) - giáo viên Tâm Việt, ném bóng liên tiếp, chỉ tay vào mặt em và hét lên: ‘Đùa với bố mày đấy à? Trong túi xách bao giờ cũng có dao đấy nhé’.
" alt=""/>3 'cửa ải' tại Tâm Việt biến nhân viên bán tạp hóa thành giáo viên dạy trẻ tự kỷ
