Ký ức về những chuyến tàu Tết còn nguyên trong tâm trí tôi. Ngồi tàu chưa đến bốn chục giờ đồng hồ nhưng thời gian luôn như dài hơn bình thường vì tâm trạng "ngóng quê hương".

Trên chuyến tàu Tết năm 2009, tôi và một bác gái ở Bình Phước ngồi chung chiếc ghế cứng. Từ lúc tàu chạy được nửa đường là bác thường xuyên hỏi: "Đến đâu rồi cháu, còn bao lâu nữa thì tới Nam Định?". Bác vào Bình Phước lập nghiệp từ năm 20 tuổi, 25 năm chưa về quê. Lần này, người mẹ sức khỏe yếu nên bác quyết tâm thu xếp về thăm. Nói chuyện với tôi nhưng thi thoảng bác nhìn ra cửa sổ, giấu nước mắt. Tối hôm ấy, bác ngủ trên ghế còn tôi chui xuống gầm ghế nằm ra sàn tàu. Nửa đêm, nước mắt bác lọt qua khe thanh gỗ, lăn rơi xuống má tôi.

Năm 2011, tôi ra sân bay tiễn cô bạn Thanh Vân qua Mỹ du học. Chuẩn bị đến quầy an ninh thì Vân bất ngờ quay lại ôm lấy từng người khóc nghẹn, khác với vẻ cứng cáp thường ngày.

Cuối năm đó, gia đình tôi cũng đón cô Út đi lao động ở Cyprus về. Hơn 5 năm xa quê, giây phút gặp lại ở sân bay mắt cô thẫm đỏ. Cô nói đã khóc suốt hành trình từ Cyprus về Việt Nam.

Dù là người đi hay người về, quê hương luôn là chốn thiêng liêng như lời thơ của Đỗ Trung Quân: "Quê hương mỗi người chỉ một".

Thái Bình quê tôi là tỉnh thuần nông nên người dân đi lao động, học tập ở phương xa rất nhiều. Ngày ấy, mỗi lần về đến cầu Tân Đệ, tôi lại ao ước được nhìn thấy tấm biển chào đón những người con xa xứ với dòng chữ "Chào bạn về nhà". Mặt sau của tấm biển có thể là lời tạm biệt "Chúc bạn lên đường bình an".

Xóm tôi có gần 20 con em đi lao động ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan; đa phần là lao động phổ thông. Mọi người chia sẻ, cuộc sống nơi đất khách không dễ dàng, đồng tiền kiếm được tuy khá hơn nhưng phải đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt, thậm chí là máu. Họ gắng gượng vượt qua được là nhờ nghĩ đến gia đình, quê hương.

Việt Nam là một trong 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới. Năm 2023, lượng kiều hối đạt kỷ lục 16 tỷ USD. Tính chung từ năm 1993 đến năm 2023 lượng kiều hối Việt Nam nhận được là hơn 200 tỷ USD, nhiều hơn cả vốn FDI được giải ngân từ năm 1986 đến nay. Số tiền kiều hối hàng năm có ý nghĩa rất lớn, giúp tăng dự trữ ngoại tệ và trực tiếp thúc đẩy kinh tế đất nước phát triển. Hàng tỷ USD kiều hối là công sức đóng góp hàng triệu kiều bào, hàng trăm nghìn người lao động ở nước ngoài gửi về Tổ quốc.

Trên đường đi công tác, tôi thấy không ít tỉnh thành xây dựng cổng chào trị giá hàng tỷ đồng nhưng nội dung hoặc khẩu hiệu có vẻ đơn điệu, hình thức. Còn ở các sân bay hay cửa khẩu quốc tế, chúng ta đặt không ít biển quảng cáo nhưng chưa có nhiều tấm biển chào đón, tạm biệt người Việt khi họ về quê hương hoặc đi lao động, học tập ở nước ngoài. Một tấm biển ở vị trí trang trọng, thể hiện sự tri ân và cũng là lời động viên công dân của mình vượt qua khó khăn, chấp hành luật pháp nước sở tại. Sao lại không?

Tấm biển yêu thương có thể làm ấm lòng những người xa quê hương, thể hiện nghĩa tình của người Mẹ Tổ quốc có con đi xa.

Bùi Võ

- Mất gốc', bộ phim đầu tay của Ngô Ngọc Đức vừa gây được tiếng vang trên kênh MDR của Đức.

'Mất gốc' đã được Trường Đại học Tổng hợp Bauhaus-Universität Weimar đánh giá là kết quả học tập xuất sắc và được gửi đi dự LHP trẻ "Max Ophüls Preis 2014" cũng như chọn trình chiếu. Bộ phim này mới đây cũng được đài rruyền hình MDR chọn là 1 trong 3 phim của các đạo diễn trẻ để giới thiệu trong chương trình của MC Unicato nổi tiếng.

Ngô Ngọc Đức và Mai Dương Kiều

Ngô Ngọc Đức sinh ở Hà Nội. Anh sang Đức lúc 7 tuổi theo diện đoàn tụ gia đình. Thời gian học phổ thông ở Berlin, Ngô Ngọc Đức đã chứng kiến nhiều cảnh éo le của các gia đình người nước ngoài trong đó nhiều gia đình người Việt Nam. Họ gặp không ít khó khăn về thủ tục giấy tờ hợp pháp để được ở lại nước Đức. Cảnh vợ chồng phải chia lìa bỏ nhau hoặc con được ở lại, bố phải ra về nước… có khá nhiều. Những hình ảnh đó đã in sâu vào tâm trí để rồi nó là động cơ thúc đẩy anh theo nghề Đạo diễn. Khi mới là sinh viên năm thứ hai, Ngô Ngọc Đức đã âm thầm viết kịch bản và tự mình đi tìm diễn viên để làm phim.

Một cảnh trong bộ phim

Trong quá trình đi tìm diễn viên cách đây 1 năm, Ngô Ngọc Đức gặp không ít khó khăn vì anh còn quá trẻ, không có tiền để trả cát sê cho diễn viên. Việc tìm diễn viên người Việt cũng không dễ. Do vậy Đức đã thuyết phục người thân và bạn bè ủng hộ bằng cách cùng tham gia đóng phim. "Mất gốc" đã ra đời trong sự ngỡ ngàng của ngay chính những người có mặt trong phim. Đặc biệt, khi phim được trình chiếu, nó đã tạo ra nhiều cuộc tranh cãi về đường lối chính sách của các chính trị gia, các Đảng phái tham gia xây dựng luật đối với người nhập cư.

Huy Thắng

Luật sư tư vấn

Theo điểm c khoản 1 Điều 42 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025), trường hợp người lao động điều trị khi bị tai nạn lúc đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc từ nơi làm việc về nơi ở theo tuyến đường và thời gian hợp lý theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động sẽ được hưởng chế độ ốm đau khi nghỉ việc.

Như vậy, người lao động trên đường đi làm (từ nhà đến công ty) hoặc trên đường đi làm về (từ công ty về nhà) theo tuyến đường và thời gian hợp lý mà bị tai nạn thì sẽ được hưởng chế độ ốm đau theo quy định.

Căn cứ Điều 43 và Điều 45 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, thời gian tối đa hưởng chế độ ốm đau trong một năm (từ ngày 1/1 đến ngày 31/12) đối với người lao động tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ hằng tuần và được quy định như sau:

- Làm việc trong điều kiện bình thường thì được hưởng 30 ngày nếu đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc dưới 15 năm; 40 ngày nếu đã đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm; 60 ngày nếu đã đóng từ đủ 30 năm trở lên.

- Làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì được hưởng 40 ngày nếu đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc dưới 15 năm; 50 ngày nếu đã đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm; 70 ngày nếu đã đóng từ đủ 30 năm trở lên.

Mức hưởng trợ cấp ốm đau của người lao động trong trường hợp này bằng 75% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.

Lưu ý:Trường hợp hết thời hạn hưởng chế độ ốm đau quy định nêu trên mà vẫn tiếp tục điều trị thì người lao động nghỉ việc do mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành được hưởng tiếp chế độ ốm đau với mức theo quy định sau đây và thời gian nghỉ hưởng chế độ ốm đau tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ hằng tuần:

- Bằng 65% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nếu đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 30 năm trở lên.

- Bằng 55% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nếu đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm.

- Bằng 50% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nếu đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc dưới 15 năm.