Chiếc xe đặc biệt vua Thành Thái tặng mẹChiếc xe này đang được trưng bày ở cung Diên Thọ (Đại Nội Huế) để du khách thập phương thưởng ngoạn. Cung Diên Thọ là nơi các vị Hoàng thái hậu trong Hoàng cung Huế từng ở, trong đó có Hoàng thái hậu Từ Minh.
 |
| Thủ bút bằng chữ quốc ngữ của vua Thành Thái xác nhận có bán một số món đồ cho ông Jourdan, trong đó có chiếc xe kéo tay cẩn xà cừ. |
Trở về Huế sau hơn 1 thế kỷ lưu lạc, chiếc xe kéo tay này đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong việc đấu giá cổ vật tại phiên đấu giá ở nước ngoài.
Mặc dù phiên đấu giá đã diễn ra hơn 6 năm, nhưng ông Phan Thanh Hải - GĐ Sở VH-TT tỉnh TT-Huế (nguyên GĐ Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế) vẫn nhớ rõ như sự việc vừa mới xảy ra ngày hôm qua.
Theo ông Hải, trước khi diễn ra phiên đấu giá, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nhận được một tệp hồ sơ hiện vật ở dạng file điện tử do Văn phòng bán đấu giá Rouillac (Pháp) cung cấp, nội dung liên quan đến hiện vật.
 |
| Phan Thanh Hải – GĐ Sở VH-TT tỉnh TT-Huế. |
Đó là tệp hồ sơ hoàn chỉnh gồm có thư từ, ghi chú, các bài cắt ở báo chí, hình ảnh, biên nhận viết tay có chữ kí của vua Thành Thái.
Đặc biệt, những bài báo đăng ở một tạp chí thời đó vào ngày 26/10/1907 (từ trang 265 đến trang 269) có đề cập về việc vua Thành Thái bán chiếc xe kéo cho ông Jourdan (quốc tịch Pháp).
Hồ sơ có ghi: “Thay vì nhìn thấy những tài sản này rơi vào các tay buôn, vua Thành Thái đã thảo bản văn tự viết tay (ngày 18/10/1907) bán chiếc xe kéo và chiếc giường cho Thanh tra Jourdan - Đội trưởng đội Cảnh sát bản xứ - người đã thông cảm với ông trong hơn 2 tháng bị quản thúc trong Đại Nội Huế cho đến khi bị đưa đi quản thúc tại “Bạch Dinh” ở Cape Saint Jacques (Vũng Tàu ngày nay)”.
Theo hồ sơ của nhà đấu giá Rouillac, chiếc xe này được làm chủ yếu bằng kim loại và gỗ, có chiều cao 136cm, dài 230cm (kể cả phần tay kéo) và rộng 102cm.
 |
| Mặt trước chiếc xe. |
Trên xe kéo ghi xuất xứ của nơi chế tác qua dòng chữ Hán "Đông Kinh, Hà Nội, Quảng Hưng tạo", nghĩa là hiệu Quảng Hưng ở Hà Nội, Bắc Kỳ chế tạo.
Phần gỗ được thực hiện bằng kỹ thuật sơn mài, khảm xà cừ, một loại hình phổ biến ở hoàng cung xưa. Đặc biệt, các loại hoa văn chạm khảm xà cừ cho thấy sự khéo léo của các nghệ nhân thuở ấy.
Đây là chiếc xe kéo của vua Thành Thái tặng cho mẹ là Hoàng thái hậu Từ Minh để dạo chơi trong vườn ngự uyển.
Hoàng thái hậu quyết định các chỉ số của xe, từ kích thước đến các hoa văn trang trí theo sở thích riêng.
 |
| Mặt sau với những nét khảm tỉ mỉ. |
Phía sau lưng của chiếc xe kéo, có một bức tranh hoa hồng, ở giữa có chùm hoa nở, 4 góc có 4 nhành hoa khảm xà cừ trên nền đen sơn mài. Phía trên có chữ “Thọ”.
“Xe kéo được Hoàng đế An Nam đặt làm ở làng Kinh-Lược tại Hà Nội, d ành cho mẹ của mình Hoàng Thái Hậu Từ Minh - vợ của Hoàng đế Dục Đức, đã qua đời vào năm 1906… Được bảo quản từ năm 1907 trong gia đình Jourdan, xe kéo và giường được đưa ra trưng bày tại Thị trường thương mại Dijon vào năm 1916”, hồ sơ gửi Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế viết.
Kiều bào góp tiền đấu giá cổ vật
Đến ngày 13/6/2014, chiếc xe cùng với long sàng được đưa ra bán đấu giá tại Chateau de Cheverny - Pháp. Giá khởi điểm của nhà đấu giá Rouillac đưa ra là 1.000 Euro.
Điều đáng nói, thời điểm này, do không thể trực tiếp sang Pháp để trực tiếp tham gia phiên đấu giá, tổ đấu giá cổ vật của tỉnh TT-Huế buộc phải đấu giá qua điện thoại với sự hỗ trợ kiều bào ở nước ngoài.
 |
Chiếc xe kéo bằng tay là kỉ vật của vua Thành Thái tặng mẹ - thái hậu Từ Minh. |
Sau nhiều bước giá với sự cạnh tranh khá khốc liệt của nhiều tổ chức tham gia, cuối cùng, chiếc xe kéo cũng được tỉnh TT-Huế đấu giá thành công với tổng kinh phí 55.800 Euro.
Ngoài việc sử dụng kinh phí từ ngân sách tỉnh TT-Huế để tham gia đấu giá, hiện vật này còn có sử dụng phần đóng góp của bà con Kiều bào ở Pháp với số kinh phí 10.000 Euro, của các nhà hảo tâm trong nước với số kinh phí 3.000 Euro.
Đặc biệt, đích thân ông Phan Thanh Hải - khi đó là GĐ Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cùng chị gái của mình, vì mong muốn được tận mắt nhìn thấy 2 cổ vật “có 1 không 2” của triều Nguyễn được hồi hương, đã sẵn sàng bỏ tiền túi hơn 1.500 Euro để đóng góp vào kinh phí đấu giá.
“Việc mua được chiếc xe này gặp nhiều khó khăn, vì khi đấu giá thành công vẫn bị Bảo tàng Guimet - Pháp tranh chấp. Bảo tàng Guimet là bảo tàng lớn, rất có uy tín ở Pháp và trên thế giới.
Nếu không có sự can thiệp của Bộ Ngoại giao; Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch; Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp, chắc chắn không thắng trong cuộc tranh chấp đó”.
Sau khi đấu giá cổ vật thành công, bằng đường hàng không, chiếc xe về quê nhà sau hơn 100 năm lưu lạc xứ người.
Đến ngày 21/4/2015, cổ vật này về đến Huế và được giới chuyên môn cổ vật đánh giá là bảo vật hoàn hảo, đẹp, sang trọng, rất hiếm có ở nước ta hiện nay.
Quang Thành - Thanh Hải - Hương Lài
(Còn nữa)
Báu vật cung đình triều Nguyễn lưu lạc đến Pháp, gian nan hồi hương
Hàng trăm món cổ vật, bảo vật của cung đình triều Nguyễn từ mảnh đất Cố đô Huế lưu lạc khắp nơi, đến tận nước Pháp xa xôi. Qua hàng chục năm lưu lạc, nhiều cổ vật đã được hồi hương theo những cách riêng.
" alt=""/>'Chiếc xe vua Thành Thái tặng mẹ' hồi hương sau phiên đấu giá căng thẳng
Những trường này yêu cầu học sinh phải mặc đồ lót đơn giản để không gây sao lãng hoặc góp phần tạo ra không khí không lành mạnh; đồ lót, nhất là áo lót, cần là màu trắng, vì đó là màu ít “lộ” nhất khi mặc bên trong đồng phục.Nhưng giờ đây, quy định này đã được khuyến khích xoá bỏ vì vi phạm quyền con người và quyền riêng tư của mỗi cá nhân.
Động thái này của Hội đồng giáo dục tỉnh Saga nhằm đáp lại nỗi lo ngại về các quy tắc không cần thiết mà ban đầu được thiết lập nhằm mục đích thúc đẩy một môi trường giáo dục tốt hơn.
Các trường trung học phổ thông và trung học cơ sở do tỉnh này quản lý cũng như các ngôi trường đặc biệt đang được hướng dẫn để xem xét lại quy định đã lỗi thời này.
Tính đến ngày 24/3, 46 trường học đã xoá bỏ hoặc thay đổi một số quy định được đánh giá là thái quá và không hợp lý.
Ông Yuji Ochiai - người đứng đầu hội đồng giáo dục tỉnh, phát biểu trong một cuộc họp: “Tôi tin rằng những quy định đang được sửa đổi theo cách phù hợp hơn. Chúng tôi sẽ tiếp tục yêu cầu các trường cập nhật lại các quy định phù hợp với xu hướng của thời đại”.
Sau khi xem xét, đã có 14 trường bỏ quy định kỳ quặc về màu sắc của đồ lót đã tồn tại vài chục năm qua.
 |
Nhiều trường học ở tỉnh Saga, Nhật Bản quy định học sinh phải mặc đồ lót màu trắng trong hàng chục năm nay. |
Trước đó, Hiệp hội Luật sư Saga đã xem xét lại các quy định về quản lý học sinh tại các trường thuộc quản lý của tỉnh. Sau đó, cơ quan này đã đệ trình một đề xuất cải cách lên hội đồng giáo dục tỉnh vào tháng 11 năm ngoái.
Về quy định màu sắc đồ lót, các giáo viên thậm chí còn được yêu cầu kiểm tra xem học sinh có thực hiện đúng quy định này hay không và đây được coi là hành vi vi phạm nhân quyền.
Theo tìm hiểu, một luật sư đã hỏi 4 học sinh nam và 4 học sinh nữ về "quy định đồ lót màu trắng". Các em đều xác nhận rằng nhà trường đã kiểm tra việc thực hiện quy định này bằng cách yêu cầu “học sinh nữ lộ dây áo ngực để xác định màu sắc của chiếc áo”.
Trong số các quy định được coi là đi ngược lại với quyền con người đã bị xoá bỏ còn có quy định về màu tóc tự nhiên, quy định dùng khăn che chân và quy định chỉ được mang 1 con thú bông trong cặp.
Tuy nhiên, một số quy định gây tranh cãi khác vẫn chưa được xoá bỏ. Trong số 24 trường “về cơ bản cấm học sinh làm việc bán thời gian” thì có 16 trường vẫn duy trì lệnh cấm này một cách nghiêm túc. Tương tự, 14 trong số 28 trường tiếp tục cấm học sinh “tự ý ngủ qua đêm ở đâu đó mà không có người giám hộ đi cùng". 26 trong số 39 trường không thay đổi quy định “cấm uốn, tẩy, nhuộm và làm các kiểu tóc kỳ dị”.
Một quan chức của hội đồng giáo dục cho biết: “Về nguyên tắc, ban giám hiệu có thể tự mình đánh giá và quyết định nhưng chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục khuyến khích họ tiến hành cải cách liên tục”.
Hội đồng giáo dục tỉnh Saga cũng khuyến khích các trường mời học sinh và phụ huynh tham gia vào các cuộc thảo luận thay đổi quy định trong trường học.
Xem thêm video: Kinh ngạc người máy khổng lồ do Nhật Bản chế tạo
Đăng Dương(Theo The Asahi Shimbun)
Sự lung lay trong văn hoá 'sống lâu lên lão làng' ở Nhật Bản
“Khi tôi còn đi học, tôi hiểu rằng nếu bây giờ bạn lắng nghe những đàn anh lớn tuổi của mình, thì khi bạn có tuổi, mọi người sẽ lắng nghe bạn”.
" alt=""/>Quy định 'đồ lót màu trắng' của nhiều trường học Nhật Bản bị chỉ trích
