Tiếp tục phản ảnh hiện tượng cổ phần hóa, chuyển đổi mục đích sử dụng đất vàng trụ sở các DNNN không minh bạch đã khiến thất thoát tài sản nhà nước rất nhiều. TS Phạm Sỹ Liêm – nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng nêu dẫn chứng hàng loạt các cao ốc thi nhau mọc trên đất di dời, cổ phần hóa doanh nghiệp như tòa nhà 8B Lê trực, Công ty CP Dệt Mùa Đông ở 47 Nguyễn Tuân (quận Thanh Xuân, Hà Nội)… các dự án được xây dựng trên khu đất cổ phần hóa do DNNN nhượng lại hoặc phát triển trên đất cổ phần hóa.

Mới đây nhất là khu đất của Xí nghiệp cơ khí Hà Nội đang thực hiện xong việc nhượng lại khu triển lãm Giảng Võ Hà Nội và sẽ còn nhiều dự án tương tự như vậy nữa.

Theo ông Liêm, nguyên nhân của những bất cập trên xuất phát từ một Nghị định chống ách tắc giao thông đô thị của Chính phủ ban hành từ năm 2008. Theo Nghị định trên, thành phố có chủ trương di dời các nhà máy, xí nghiệp, trường đại học, bệnh viện ra ngoài nội đô để giảm tải cho thành phố.

Tuy nhiên, trong khi hàng loạt các trường đại học, các công ty, xí nghiệp thực hiện chủ trương di dời thì ngay lập tức diện tích các khu đất này (thường là các khu đất vàng) đã được thực hiện mua bán, sang nhượng cho các nhà đầu tư khác. Từ đây, rất nhiều cao ốc, trung tâm thương mại đã mọc lên, không những tăng thêm áp lực cho nội đô mà còn là cơ hội cho tham nhũng, thất thoát tài sản nhà nước xảy ra.

TS Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng đang chỉ ra một hiện tượng khác khi các doanh nghiệp địa ốc lớn thâu tóm đất vàng, đó là vấn đề quy hoạch đô thị.

“Tôi hoàn toàn hoan nghênh nhà cao tầng. Có nhà cao tầng là tốt nhưng nhà cao tầng rồi thì hạ tầng cơ sở xung quanh phải cải tạo đồng bộ, cải tạo bên trên đồng thời phải cải tạo hạ tầng (đường, điện, nước...) thì mới tương xứng. Vấn đề này lại không thấy ai lo.

Hà Nội hay các tỉnh thành khác đều đang xảy ra một hiện tượng “bất động sản dẫn dắt quy hoạch (tức là quy hoạch chạy theo để hợp thức hóa cho các dự án bất động sản). Đây là nghịch lý, trong khi thế giới phải xây dựng quy hoạch rồi mới có cao ốc nhưng chúng ta lại đang làm ngược lại”, ông Liêm nói.

Vì thế, vị chuyên gia mới cho rằng, câu chuyện kêu gào thiếu bài đỗ xe, tắc đường là chuyện muôn thuở và còn lâu mới giải quyết được nếu vẫn còn tình trạng doanh nghiệp kinh doanh bất động sản mua chuộc cơ quan quản lý và dẫn dắt quy hoạch.

Vấn đề nữa là nguy cơ thất thoát tài sản nhà nước. Theo ông Liêm, câu chuyện này là rõ ràng và ai cũng thấy. Về lý thuyết, đất vàng sau khi DNNN di dời phải được bàn giao lại cho địa phương hoặc các bộ ngành quản lý. Khu đất ấy sẽ xác định có thể là trụ sở các sở, ngành của thành phố, khách sạn, công viên, nhà trẻ, trường học, thậm chí là nhà đỗ xe cao tầng...

Trong trường hợp muốn bán lại, nhượng lại cho chủ đầu tư khác phải tổ chức đấu thầu, phải qua cạnh tranh mới có giá thực sự, nếu không người dân sẽ không biết giá thực là bao nhiêu. Nhưng thực tế, hầu hết các khu đất vàng đều được chuyển nhượng, sang tên hoặc chỉ định đầu tư mà không hề qua đấu giá công khai, nên mới xảy ra thất thoát, lãng phí rất lớn. Mới có hiện tượng đất cứ hở là lại mọc lên cao ốc.

Liên quan tới câu chuyện này lại phát sinh một vấn đề nữa. Đó là quyền lợi của những người dân khi mua nhà trên khu đất này. Tại Điều 126, 147 Luật Đất đai 2013 quy định về thời hạn sử dụng đất, theo đó, đất giao cho cá nhân, tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh chỉ có thời hạn từ 50-70 năm. Hết thời hạn, nếu không có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì Nhà nước sẽ thu hồi lại thửa đất này.

Ông đặt câu hỏi, qyền sở hữu của những người mua các căn hộ xây trên khu đất này liệu có đồng nghĩa với thời hạn thuê 50-70 năm của chủ đầu tư hay không?

TS Phạm Sỹ Liêm cho biết, ở một số nước cũng có quy định cho thuê đất xây chung cư trong vòng từ 50 tới 70 năm, nhưng quy định rất rõ ràng và mọi điều khoản đều được thể hiện trên hợp đồng. Khi hết thời hạn thuê nhà, chủ đầu tư phải là người đứng ra bảo đảm cho quyền lợi của mình cũng như đảm bảo quyền lợi cho người mua nhà.

Còn tại Việt Nam, nếu hết thời hạn thuê nhà nhà nước lại phải là cơ quan đứng ra lo vì khi đó, chủ đầu tư, doanh nghiệp đầu tư có thể đã biến mất, cũng có thể đã phá sản từ lâu rồi. Tức là quyền lợi của người mua nhà không được bảo đảm đến cùng mà luôn trong tình thế bị treo lơ lửng trên không.

Một vấn đề nữa, ông cho biết, quy định cho thuê nhà cũng đang tạo ra một lỗ hổng mới có thể tạo điều kiện cho những người thực thi lợi dụng chính sách để thực hiện chủ trương cải tạo chung cư cũ. Vì khi cải tạo chung cư cũ lại phải xin dự án, xin dự án là lại có tiền.

Tuy nhiên, đừng nghĩ rằng đây là vấn đề dễ dàng, bởi đến lúc đó, chung cư sẽ mọc lên như nấm, không phải dễ mà thực hiện được. Hơn nữa, phải nhận được sự thỏa thuận, đồng ý của người dân và chủ doanh nghiệp, chứ không phải cứ thích nhảy vào là cải tạo được.

Về trước mắt, vị chuyên gia cho biết, có thể sẽ không ảnh hưởng gì tới quyền lợi của người mua nhà do pháp luật của Việt Nam mọi quy định đều chưa thật sự rõ ràng.

“Quy định là 70 năm, nhưng hết 70 năm vẫn ở thêm 10 năm, 20 năm có khi cũng không ai hỏi han gì đâu” - vị chuyên gia nói.

Mặt khác, theo ông Liêm, căn hộ trên cũng sẽ không mong bán được hay chuyển nhượng lại được do giá trị căn hộ mỗi ngày một giảm, trong khi vấn đề sổ đỏ không thể giải quyết được.

Vì thế, theo ông, giải pháp hài hòa cho các trường hợp này trong hoàn cảnh hết thời hạn thuê là “người dân cứ ở đó, bên cạnh đó, các chủ đầu tư phải phối hợp với người dân và các cơ quan quản lý nhà nước chủ động đứng ra thực hiện cải tạo, nâng cấp các khu chung cư này đảm bảo cho người dân tiếp tục sinh sống”.

Theo Báo Đất Việt

Học bổng toàn phần, một trong những hạng mục học bổng danh giá nhất của trường, được trao cho 7 học sinh trung học có thành tích học tập xuất sắc, tích cực tham gia hoạt động cộng đồng và có tiềm năng lãnh đạo.  

Ứng viên học bổng toàn phần phải nộp một đoạn phim giới thiệu về bản thân, thư trình bày nguyện vọng hoài bão, thư giới thiệu, cùng hồ sơ năng lực số nêu bật thành tích và các hoạt động ngoại khóa. Quy trình tuyển chọn gồm 3 vòng: sàng lọc hồ sơ, danh sách rút gọn và phỏng vấn bằng tiếng Anh. Học bổng chi trả 100% học phí chương trình đại học.  

Các suất học bổng khác, trị giá từ 25 - 50% học phí được phân bổ vào các hạng mục gồm các ngành học chuyên biệt, thành tích học tập, học bổng cho sinh viên quốc tế và cao học.  

10 năm Học bổng Chắp cánh ước mơ

Lễ trao học bổng năm nay trùng với kỷ niệm 10 năm Học bổng Chắp cánh ước mơ, một sáng kiến giúp thay đổi cuộc đời nhiều bạn trẻ trong một thập kỷ qua của RMIT.

Từ khi ra mắt vào năm 2014, Học bổng Chắp cánh ước mơ thể hiện cam kết của nhà trường trong việc đem đến cơ hội cho học sinh - sinh viên Việt Nam khuyết tật hoặc/và gặp khó khăn về tài chính, những bạn trẻ có phẩm chất cá nhân tích cực và khao khát được học đại học.

Đến năm 2020, trường tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng và hiệu quả của học bổng thông qua việc hợp tác với các tổ chức phi lợi nhuận trong quá trình tuyển chọn đối tượng cần hỗ trợ và các hoạt động liên quan khác. Các suất học bổng này được trao hằng năm và trị giá trung bình khoảng 1,7 tỉ đồng một suất.

Cùng với các đối tác lâu năm là KOTO và Trung tâm Vì người mù Sao Mai, năm nay trường ký kết hợp tác với hai tổ chức mới: Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh (Blue Dragon) và Nhà May Mắn (Maison Chance). Trường trao tặng 8 suất Học bổng Chắp cánh ước mơ cho các bạn học sinh - sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, trong đó có 5 suất thông qua các đơn vị đối tác.

Đến nay, trường đã trao 42 Học bổng Chắp cánh ước mơ, trị giá hơn 70,2 tỉ đồng. Ngoài học phí toàn bộ chương trình tiếng Anh và đại học, cùng sinh hoạt phí hằng tháng,1 máy tính xách tay và chi phí về thăm quê (nếu cần), sinh viên nhận học bổng sẽ được hưởng trọn vẹn toàn bộ các lợi ích khác như chuyên môn và kinh nghiệm quốc tế của đội ngũ giảng viên, trang thiết bị và cơ sở vật chất tiêu chuẩn cao, cũng như chương trình học bám sát thực tế và mối quan hệ chặt chẽ với doanh nghiệp trong các ngành mà trường đã gầy dựng được trong nhiều năm qua.

Năm nay, trường cũng trao 13 học bổng tiến sĩ toàn phần cho những nghiên cứu viên trẻ triển vọng.

“Tại Việt Nam và bất cứ nơi nào chúng tôi hoạt động trên thế giới, Đại học RMIT cam kết trao quyền cho cá nhân và cộng đồng để họ thích ứng và thành công rực rỡ qua các thế hệ thông qua giáo dục, nghiên cứu và tham gia của cộng đồng”, PGS.TS. Kok nói. 

Ông khuyến khích các bạn nhận học bổng năm nay dùng nền giáo dục mà các bạn sẽ nhận được từ RMIT Việt Nam để kiến tạo tác động tích cực lên cộng đồng của mình và hơn thế nữa. 

“Hành trình của các bạn với RMIT không chỉ là hành trình phát triển bản thân mà còn là khoảng thời gian chuẩn bị để các bạn có thể đóng góp ý nghĩa cho xã hội”, PGS.TS. Kok chia sẻ.  

Trong 24 năm qua, Đại học RMIT Việt Nam đã trao hơn 645 tỉ đồng học bổng cho 1.880 học sinh - sinh viên có thành tích xuất sắc trong cộng đồng.  

Với cam kết tiếp tục đầu tư vào chương trình học bổng, Đại học RMIT Việt Nam một lần nữa khẳng định vị thế hàng đầu về giáo dục quốc tế tại Việt Nam. Cam kết của nhà trường đối với sự xuất sắc trong giảng dạy và học tập, cũng như tập trung vào tính bao hàm và tác động cộng đồng, góp phần kiến tạo nền tảng cho tương lai của nền giáo dục trong khu vực. 

Tìm hiểu về chương trình học bổng RMIT tại link: https://bit.ly/HocbongRMIT2024

Doãn Phong 

Ảnh: Kiếng Cận