The 18th ASEAN Defence Ministers’ Meeting (ADMM-18) was held on Wednesday in Laos. — Photo from the People's Army Newspaper

VIENTIANE — The 18th ASEAN Defence Ministers’ Meeting (ADMM-18) commenced on November 20 in Vientiane, Laos, under the chair of Lao Deputy Prime Minister and Minister of National Defence Chansamone Chanyalath.

Việt Nam's delegation to the event is led by Defence Minister & Politburo member Phan Văn Giang.

In his opening remarks, Deputy PM Chansamone Chanyalath highlighted the importance of peace and security as foundations for economic and social progress, especially amid current global uncertainties. The ADMM-18, he noted, seeks to strengthen international cooperation to address regional challenges, promoting a peaceful, prosperous, and resilient ASEAN.

Minister Giang affirmed Việt Nam's support at the highest level for Laos to fulfil its heavy duty as Chair of ASEAN in 2024.

ADMM-18 adopted several key documents, including guidelines for ADMM-Plus Expert Working Group observers which were co-developed by Laos, the Philippines, and Singapore; and a strategic framework titled “ADMM and ADMM-Plus Ready for the Future” from Brunei and Singapore. It also approved the second ASEAN-US Maritime Exercise in 2025 and the agenda for the 11th ADMM Plus, scheduled for November 21.

The meeting concluded with the adoption of the Vientiane Joint Declaration: Together for Peace, Security, and Resilience, which underlined the importance of ADMM and ADMM+ in regional security frameworks. It reaffirmed ASEAN’s outward-looking approach, fostering trust and mutual understanding with external partners while upholding ASEAN’s centrality and unity. The declaration reiterated adherence to principles and essential targets specified in the UN Charter, the ASEAN Charter, and the Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia (TAC) in enhancing ASEAN's centrality and unity and maintaining a rules-based regional structure in accordance with international law for people's interest.

The document repeated the commitment to peaceful and constructive cooperation of all sides to make the East Sea (known internationally as the South China Sea) a region of peace, stability and prosperity through the full and effective implementation of the Declaration on the Conduct of Parties in the East Sea (DOC) and the early conclusion of a substantive Code of Conduct (COC) in line with international law, including the 1982 UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS 1982). — VNA/VNS

Trường hợp của Lee được một đảng ở Malaysia đưa ra với báo giới nhằm mục đích cảnh báo. Ảnh: The Star.

Câu chuyện của Lee là ví dụ mới về việc những người cho vay nặng lãi dùng ảnh khỏa thân của những người nợ tiền để đe dọa, tống tiền họ. Từ năm 2016 tới nay, có nhiều vụ khác được báo chí nhắc đến, đặc biệt ở Trung Quốc. Các vụ việc lên báo có lẽ chỉ là phần nổi của tảng băng chìm và số nạn nhân chắc hẳn không nhỏ.

Nợ tăng chóng mặt, phải bán nhà để trả

Số tiền vay từ những người cho vay cắt cổ có thể tăng chóng mặt, như trong trường hợp của cô gái Trung Quốc Xiao Yu tháng 11/2016, buộc cha cô phải bán nhà để trả khoản nợ mà ban đầu là con số nhỏ.

Xiao Yu vay 2.000 tệ (282 USD) vào năm đầu đại học, nhưng khoản nợ sớm chồng thêm lãi suất. Sau này, cô nợ hơn 500.000 tệ (70.600 USD) của 59 người cho vay.

Một số kẻ cho vay buộc cô gửi ảnh khỏa thân như cách để thế chấp. Chúng thường xuyên liên hệ, đe dọa cha mẹ cô, và đăng các thông tin cá nhân của cô lên trang thông tin của trường. Một số ảnh của cô đã bị đăng lên mạng khi cô không trả tiền đúng hẹn.

“Tôi nhận ít nhất 30 cuộc gọi mỗi ngày từ người đòi nợ. Một số người nói năng rất côn đồ”, cha của Xiao Yu nói, theo trang web Youth.cn. Cuối cùng, cha cô phải bán nhà để trả nợ.

Tương tự, một nạn nhân khác vào năm 2016, ban đầu chỉ vay 500 tệ (76 USD) từ một người cho vay online, với lãi suất theo tuần là 30%, theo báo Southern Metropolis Daily. Cô liên tục vay nợ mới để trả nợ cũ, và khoản nợ của cô tăng nhanh lên tới 55.000 tệ (8.347 USD). Đến lúc này, chủ nợ đòi ảnh nude của cô làm bảo đảm.

Đáng chú ý, cô nói nhiều bạn học nữ của cô cũng cùng cảnh nợ tăng cao “chót vót” nhưng không dám lên tiếng. Một số cô gái bị buộc phải chụp ảnh nude kèm theo căn cước của mình rồi gửi cho chủ nợ. Một số ảnh còn bị bán để lấy tiền.

Một số cô gái bị buộc phải chụp ảnh nude kèm theo căn cước của mình rồi gửi cho chủ nợ. Ảnh:YouTube.

Một cuộc thăm dò cho thấy công chúng Trung Quốc có quan điểm trái chiều về những vụ bị dùng ảnh nude tống tiền. Trong số hơn 69.000 người được hỏi, khoảng 55% nói nên đổ lỗi cho các cô gái. Một số thậm chí còn đánh giá đạo đức “xuống cấp”. Khoảng 44% nói những kẻ cho vay cắt cổ mới đáng bị lên án vì lợi dụng các cô gái trẻ, yếu thế, theo Legal Weekly.

“Kiểu cho vay này như là thuốc phiện”, một người bình luận trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc. “Tại sao chính quyền lại làm ngơ?”

Một số ý kiến khác không tỏ ra thông cảm. “Họ có đáng được thông cảm không? Không, đáng ra chỉ nên tiêu tiền mình làm được. Tại sao lại tiêu tiền mà mình chưa kiếm được?”, người khác viết, theo Guardian.

Vay tiền qua mạng xã hội

Có những kẻ cho vay lãi nặng tìm đến nạn nhân thông qua mạng xã hội, như trường hợp một người đàn ông họ Yang, thường nhắm đến các cô gái trẻ cần tiền trả học phí đại học và các chi phí khác.

Hắn yêu cầu các cô gái cởi bỏ quần áo, giơ căn cước lên để chụp ảnh, trước khi cho các cô gái những khoản vay lãi suất cắt cổ. Hắn dọa rằng sẽ đăng ảnh lên mạng nếu các cô không trả tiền. Cảnh sát ở tỉnh Cam Túc, Trung Quốc đã bắt giữ Yang vào năm 2017. Thậm chí, Yang còn bị tố cáo gạ các cô gái không đủ tiền trả nợ quan hệ tình dục với hắn, theo China Daily.

Một số cô gái bị gợi ý làm gái mại dâm để kiếm tiền trả nợ. Ảnh:YouTube.

Năm 2016, 10 gigabyte dữ liệu gồm ảnh nude của 161 cô gái đang cầm căn cước bị đưa lên mạng bởi những kẻ cho vay trái phép mà trước đó đã yêu cầu ảnh nude làm thế chấp.

Hầu hết nạn nhân là các nữ sinh đại học tuổi từ 19-23, đến từ các vùng nghèo của Trung Quốc, China Youth Daily đưa tin tháng 11/2016.

Các nạn nhân nói với tờ báo này rằng những kẻ cho vay trái phép tiếp cận họ qua các nền tảng mạng xã hội như WeChat hay QQ, và điều khoản lãi suất được giải thích một cách khó hiểu cho các nhóm chat.

Các nữ sinh vay từ 1.000-2.000 USD với lãi suất lên tới 30%, và những kẻ cho vay đã đe dọa gửi ảnh nude của họ cho gia đình và bạn bè nếu không trả lại tiền đúng thời hạn.

Cũng theo China Youth Daily, họ bị gợi ý làm gái mại dâm để kiếm tiền trả nợ.

Một ứng dụng có liên quan tới một số vụ việc là Jiedaibao, nền tảng cho các cá nhân có thể vay và cho vay, nhất là giữa bạn bè và người quen. Jiedaibao cho biết công ty này không kiểm soát những yêu cầu thế chấp, và coi đó là các thỏa thuận thương mại riêng giữa các bên. Do vậy, Jiedaibao lại được dùng làm nơi giao dịch, cho phép những kẻ cho vay cắt cổ yêu cầu ảnh nude của người vay tiền rồi.

Sau một số vụ việc bị lên báo, Jiedaibao tuyên bố thành lập quỹ 1 triệu tệ (141.200 USD) để chống lại nạn “cho vay khỏa thân”.

Tuy nhiên, Dorrit Chen từ công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor nói tình hình đã cải thiện kể từ cuối năm 2017, khi các nhà quản lý ở Trung Quốc thắt chặt quy định cấm những tổ chức, cá nhân cho vay mà không có giấy phép.

Những người cho vay cũng bị cấm khuyến khích khách hàng vay thêm tiền, đòi nợ bằng cách hăm dọa, và đánh cắp thông tin cá nhân của khách hàng, theo Tân Hoa Xã.

Những kẻ cho vay trái phép tiếp cận nạn nhân qua các nền tảng mạng xã hội. Ảnh:Weibo.

Bà Chen nói giới trẻ Trung Quốc giờ đây dễ chấp nhận các khoản vay nhỏ để mua mọi thứ, từ xe mới cho đến bữa sáng, trái ngược với thế hệ cha mẹ của họ vốn tránh vay tiền.

“Xu hướng này không chỉ ở các khu đô thị, mà còn ở giới trẻ của các thị trấn nhỏ”, bà nói với ABC (Australia).

Các công ty công nghệ tài chính (fintech) của Trung Quốc, bao gồm Ant Financial của Alibaba và JD Finance đang kiếm lời từ trào lưu này. Thậm chí, có thể vay tiền để mua một gói bánh quy, trả tiền từng đợt trong vòng 36 tháng.

Chẳng hạn, hộp bánh Oreo 475 gram có giá 50 tệ (10 USD), có thể được trả từng tháng một, mỗi tháng vào khoảng 0,41 USD, trong vòng ba năm. Nhưng lãi suất có thể sẽ rất cao.

Theo nghiên cứu của Ant Financial, Trung Quốc có gần 170 triệu người sinh sau năm 1990, trong đó 45 triệu có tài khoản Ant Check Later để vay các khoản nhỏ. Giới trẻ Trung Quốc giờ đây muốn mua mọi đồ dùng cần thiết ngay lập tức - máy tính, loa, bàn phím - và không muốn đợi tiết kiệm đủ tiền rồi mua lần lượt từng đồ vật, theo ABC.

Giới trẻ Trung Quốc giờ đây dễ chấp nhận các khoản vay nhỏ để mua mọi thứ, từ xe mới cho đến bữa sáng, trái ngược với thế hệ cha mẹ của họ vốn thích tiêu "tiền tươi thóc thật". Ảnh:Reuters.

'Không ai lắng nghe tôi' - Sulli và nhiều người đã nói trước khi tự tử

Trước khi tự sát, tất cả đều là thần tượng, ngôi sao âm nhạc tiếng tăm nhưng dường như không hạnh phúc và có tất cả như nhiều người vẫn nghĩ.

Bên trong nhà thờ chính tòa thành phố Mexico. Ảnh:Lucas Vallecillos/Alamy/BBC.

Việc các công nhân điện lực vô tình phát hiện một tảng đá nguyên khối khổng lồ gần nhà thờ vào năm 1978 đã dẫn đến một cuộc khai quật kéo dài 5 năm. Ngôi đền đặc biệt Templo Mayor đã được phát hiện trong cuộc khai quật này.

Việc phát hiện ngôi đền và các ghi chép cũ của Tây Ban Nha về bố cục thủ đô của Mexica đã giúp các nhà khảo cổ xác định rằng có thể có nhiều công trình thuộc thời kỳ trước khi Tây Ban Nha xâm lược bị chôn vùi gần đó.

Những phát hiện bất ngờ

Từ năm 1991, Chương trình Khảo cổ Đô thị (PAU), dẫn đầu bởi nhà khảo cổ học Raúl Barrera Rodríguez, đã làm việc không ngừng nghỉ để khai quật khu vực rộng 500 m2 nhằm tìm lại Tenochtitlan.

Theo luật, bất cứ khi nào công nhân sửa chữa đường ống nước hoặc lắp đặt dây cáp điện dưới lòng đất ở trung tâm thành phố Mexico, Viện Nhân chủng học và Lịch sử phải được thông báo để các nhà khảo cổ học có thể giám sát hoạt động.

Nhiều công trình tiếp tục được tìm thấy ở trung tâm thành phố Mexico. Ảnh:BBC.

“Luật pháp tạo điều kiện cho ngành khảo cổ học”, tiến sĩ Eduardo Matos Moctezuma, người chỉ đạo cuộc khai quật tại El Templo Mayor bắt đầu năm 1978, nói. Mặc dù luật pháp khiến công việc trở nên phức tạp hơn, cũng đảm bảo rằng mọi cổ vật đều được bảo vệ.

Nhiều công trình tiếp tục được tìm thấy ở trung tâm thành phố. Việc cải tạo một tòa nhà phía sau nhà thờ vào năm 2015 đã giúp PAU khám phá ra el gran tzompantli: một kệ chứa sọ người dài 35m. Nơi đây từng có những cột gỗ người Mexica dùng để trưng bày hộp sọ của những người bị hiến tế.

Trong hai năm khai quật, gần 700 hộp sọ đã được phát hiện. Bên cạnh đó, các nhà khảo cổ cũng tìm thấy một khu vực đầy các hố dùng để cắm các cột gỗ đựng đầy sọ.

Một kệ chứa sọ người dài 35 m, nơi đựng hộp sọ của những người bị hiến tế đặt bên ngoài Templo Mayor. Ảnh:BBC.

Vào năm 2017, các nhà khảo cổ đã kêu gọi cải tạo một khách sạn trong trung tâm thành phố. Tại đây, họ đã phát hiện ra một sân bóng cổ, nơi người Mexica chơi trò Juego de Pelota bằng hông. Đầu năm nay, một số lễ vật hiến tế - bao gồm bộ xương của một cậu bé mặc trang phục của Huitzilopochtli, vị thần chiến tranh của người Mexica - đã được phát hiện ở bậc thang của Templo Mayor. Xương của báo đốm, các tầng vỏ sò và san hô cũng đã được tìm thấy.

Điều này khiến các nhà khảo cổ học tin rằng họ gần tìm thấy lăng mộ của Ahuitzotl, hoàng đế người Mexica trị vì từ năm 1486 đến 1502.

Ông Barrera hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận với chủ sở hữu các tòa nhà nằm phía trên sân bóng và kệ sọ người để những dấu tích này có thể được trưng bày trong các bảo tàng ngầm dưới lòng đất. Kể từ năm 2018, du khách có thể xuống bên dưới thánh đường vào thứ hai, thứ ba, thứ sáu để xem các ngôi đền đã được khai quật.

Đi theo các vết nứt để tìm kim tự tháp

Ngoài nhà thờ chính tòa, các di tích văn hóa Trung Mỹ còn có thể được tìm thấy ở một số nơi khác thường ở Mexico City.

Khi đổi tuyến tàu điện ngầm tại ga Metro Pino Suárez, bạn sẽ đi qua một kim tự tháp để tôn thờ Ehécatl, vị thần gió của người Mexica. Trên đường ra khỏi bãi đậu xe ngầm tại một trung tâm mua sắm ở khu vực Tlatelolco, cách trung tâm thành phố 4 km, bạn sẽ thấy một kim tự tháp khác tôn thờ Ehécatl.

Nhờ các ghi chép do người Tây Ban Nha để lại và các biên niên sử chi tiết được viết bởi một số tu sĩ dòng Franciscan và người Mexica, các nhà khảo cổ học đã nắm được nơi chôn cất các đền thờ và cổ vật Aztec.

Các nhà khảo cổ đã dựa vào các ghi chép của người Tây Ban Nha và Mexica để lập bản đồ thành phố cổ Tenochtitlán. Ảnh:BBC.

Ngay cả khi biết được những thứ đang tồn tại dưới lòng đất, việc khai quật ở một thành phố như thủ đô Mexico City không phải một điều dễ dàng. Người Aztec đã xây dựng đô thị lớn của họ trên một hòn đảo nhỏ giữa hồ.

“Ở một số nơi trong thành phố, chúng tôi tìm thấy nước ở độ sâu 5 m”, ông Barrera giải thích. Điều này có nghĩa là phần lớn trung tâm thành phố đang chìm khoảng 5 - 7 cm mỗi năm, thậm chí lên tới 40 cm mỗi năm ở một số khu vực khác.

“Nhiều năm trước có một vấn đề. Nhà thờ lớn bắt đầu chìm xuống và các bức tường bắt đầu bị nứt vì có những công trình thời kỳ trước khi Tây Ban Nha xâm lược nằm bên dưới”, ông Matos giải thích. Mặc dù việc sụt lún gây hư hại các công trình thời thuộc địa, nó giúp các nhà khảo cổ xác định được có các công trình thuộc văn hóa Trung Mỹ.

“Chúng tôi có thể nhìn thấy các vết nứt trong các tòa nhà”, ông Barrera nói. “Và chúng tôi biết nếu chúng tôi đi theo các vết nứt đó, chúng tôi có thể tìm thấy một kim tự tháp”.

Người Aztec vẫn hiện diện trong cuộc sống hiện đại

Có vẻ như một số người cho rằng việc khai quật ở một thành phố bận rộn, đang sụt lún và dễ bị động đất mang lại nhiều rắc rối hơn là có ích.

“Những người phản đối như vậy đang phủ nhận lịch sử của chính họ”, ông Matos nói. Những cuộc khai quật này tiết lộ rằng thành phố Mexico ngày nay có nhiều điểm tương đồng với Tenochtitlán thời cổ đại.

Nhiều tòa nhà ở trung tâm của đô thị ngày nay có chức năng tương tự cách đây gần 700 năm. Nhà thờ của người Tây Ban Nha được xây dựng trên đỉnh đền của người Mexica. Trong khi đó, Cung điện Quốc gia Mexico, nơi tổng thống đang sống, được xây trên tàn tích cung điện của Moctezuma II, vị hoàng đế Mexica bị giết trong giai đoạn đầu cuộc chinh phạt của người Tây Ban Nha.

“Đây là một điều rất quan trọng bởi vì nó vẫn là biểu tượng của quyền lực, từ Moctezuma II cho đến ngày nay”, ông Barrera nói.

Gần 700 năm sau, một số người Mexico vẫn kỷ niệm ngày thành lập thủ đô cổ đại của Mexico, Tenochtitlán. Ảnh:BBC.

Ông Barrera cũng nói về một trường đại học được xây dựng tại nơi từng là ngôi trường của người Aztec. Bên cạnh đó, thành phố của người Mexica từng có một quảng trường trung tâm đóng vai trò tương tự quảng trường Zócalo thời nay.

“Người Aztec vẫn hiện diện trong cuộc sống hàng ngày của chúng tôi", ông Barrera giải thích.

Nữ du khách tắm nắng bị quay lén tinh vi theo cách chẳng ai ngờ tới

Chiếc camera nhỏ xíu gắn trên chai nước, đặt ở bãi tắm bên bờ biển chuyên dùng để quay lén phụ nữ và trẻ em.