Ảnh:Larry Loftis
Theo tờ Times of Israel, bất chấp những đòn tra tấn không thể tưởng tượng nổi của Đức Quốc xã, bị giam cầm trong trại tập trung và số phận bấp bênh của người yêu và cũng là đồng nghiệp, nữ đặc vụ Odette Sansom của phe Đồng minh không bao giờ phản bội đường dây gián điệp mà mình tham gia ở nước Pháp bị chiếm đóng thời Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Khi hoạt động dưới mật danh Lise, Sansom, nữ điệp viên sinh ra ở Pháp, sống ở Anh, đã hỗ trợ phong trào kháng chiến ở quê hương. Tên thật của bà (có thay đổi sau chiến tranh trong một số cuộc hôn nhân) được ghi trong kỷ lục gián điệp khi bà nhận Huân chương George sau chiến tranh. Bà là người phụ nữ đầu tiên nhận được vinh dự trên, phần thưởng cao quý thứ hai ở Anh.
Mặc dù có nhiều thành tích khiến bà nổi tiếng những năm sau đó, nhưng Sansom phần lớn bị lãng quên sau này. Trong cuốn sách mới xuất bản “Code Nam Lise: The True Story of the Woman Who Became WWII’s Most Highly Decorated Spy” (Mật danh Lise: Câu chuyện có thật về người phụ nữ trở thành điệp viên được tặng nhiều huân chương nhất Thế chiến II”, tác giả Larry Loftis đã giúp người thế hệ sau biết và hiểu về bà. Tác giả Loftis nói: “Đây là câu chuyện về một nữ anh hùng đặc biệt mà 99% mọi người – 99% sử gia Thế chiến II – có lẽ không biết là ai. Gia đình bà rất phấn khởi khi tôi viết về cuộc đời bà”.
![]() |
Ảnh: Times of Israel |
Bà Sansom, mất lúc 83 tuổi năm 1995, có một cuộc đời nhiều sự kiện, đặc biệt là trong Thế chiến II. Bà tình cờ bước vào con đường gián điệp và tỏa sáng trong sự nghiệp. Kỹ năng gián điệp của bà được cấp trên của bà là Peter Churchill đánh giá cao. Họ đã hỗ trợ phong trào kháng chiến Pháp mà vẫn tránh khỏi bị sa lưới của ông trùm phản gián Đức Hugo Bleicher.
Sau chiến tranh, Sansom đã làm chứng tại phiên tòa Nuremberg xét xử tội phạm chiến tranh. Bà đã kết hôn với Churchill, biến câu chuyện bịa thời Thế chiến II thành sự thật.
Sinh ra với cái tên Odette Brailly, Sansom là công dân Pháp và là con gái một anh hùng Chiến tranh Thế giới thứ I. Bà gặp một người Anh tên là Roy Patrick Sansom ở Boulogne (Pháp) và kết hôn với người này năm 1931. Bà chuyển tới Anh sống cùng chồng và có ba con gái.
Mùa xuân năm 1942, khi Bộ Hải quân Anh kêu gọi người dân gửi bưu thiếp và ảnh gia đình chụp ở bờ biển nước Pháp để sử dụng cho mục đích chiến tranh, Sansom đã viết thư và nói rằng bà có ảnh chụp ở Boulogne, nhưng lại gửi nhầm thư tới Văn phòng Chiến tranh thay vì Bộ Hải quân. Lá thư khiến Đội Tác chiến Đặc biệt (SOE) của Đại tá Maurice Buckmaster chú ý tới Sansom.
Để làm vỏ bọc, Sansom được tuyển vào Tổ chức Y tá Cấp cứu chuyên hỗ trợ nhân sự cho SOE. Sansom để ba con lại trường của nhà tu kín và đi đào tạo để làm việc với quân kháng chiến Pháp ở nước Pháp đang bị chiếm đóng.
Lúc đầu, khi Sansom muốn gia nhập lực lượng Đồng minh và làm gián điệp, cấp trên không chắc chắn bà có thể thành công hay không xét thấy bà có một số điểm trừ như quá nóng tính và hấp tấp, không có nhiều trải nghiệm thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, khi thấy Sansom có lòng quyết tâm cao, lòng yêu nước, không biết sợ là gì và ý chí mạnh mẽ cống hiến cho quê nhà Pháp, họ đã quyết định tin tưởng bà và giao cho bà công việc quan trọng ở Pháp.
Do thời tiết xấu, Sansom không thể nhảy dù vào Pháp mà phải đi đường biển, cập bến gần Cassis đêm 2/11/1942 và liên lạc với Đại úy Peter Churchill, chỉ huy Spindle – mạng lưới SOE ở Cannes. Bà có mật danh là Lise. Mục tiêu ban đầu của bà là liên lạc với quân kháng chiến Pháp ở French Riviera sau đó chuyển lên Auxerre ở Burgundy để thiết lập căn nhà an toàn cho các đặc vụ. Khi Sansom mới tới Pháp, mạng lưới Spindle trục trặc nội bộ vì tranh cãi giữa đặc vụ chính Andre Girard và người điều hành vô tuyến Adolphe Rabinovitch.
![]() |
Bìa cuốn sách về Sansom. Ảnh:Ảnh: Times of Israel |
Khi Sansom ở Cannes, Churchill đã xin phép Đại tá Buckmaster để Sansom bỏ sứ mệnh được giao và làm người đưa thư cho mình. Sansom được yêu cầu tìm thực phẩm và nơi ở cho Rabinovitch, người ở Pháp bất hợp pháp nên không có phiếu lương thực. Dần dần, Sansom thân thiết với Churchill và Rabinovitch.
Công việc gián điệp rất căng thẳng với Rabinovitch, Sansom và Churchill. Họ không chỉ đối mặt với các đặc vụ Đức Quốc xã từ Cơ quan Tình báo Quân sự Đức Abwehr mà còn cả các đặc vụ hai mang người Pháp làm việc bí mật cho Đức Quốc xã. Kẻ thù nguy hiểm nhất của họ là Bleicher. Hắn ta là bậc thầy trong công việc phản gián và cảnh sát mật. Bằng cách nào đó, hắn đã lần theo dấu các đặc vụ Đồng minh.
Năm 1943, Bleicher đã biết thông tin về chiến dịch của Churchill ở Pháp. Hắn bắt Sansom và Churchill và đưa họ vào nhà tù Fresnes. Cả hai bị giam dưới sự canh giữ của cận vệ và mật vụ Đức Quốc xã. Bleicher tỏ ra thông cảm một cách đáng ngạc nhiên với những người từng là mục tiêu của hắn.
Bleicher một mặt rất tàn nhẫn và cứ làm việc của mình, mặt khắc hắn lại tiếc vì đã làm việc đó. Hắn bắt họ và biết chuyện gì sẽ xảy ra. Tại nhà tù Fresnes, hắn cảm thấy tội lỗi. Hắn biết họ bị biệt giam, sống khổ sở và hầu như không được ăn gì. Hắn tuồn thức ăn vào bất chấp rủi ro bị bắn. Hắn dường như say mê Sansom.
Trong khi đó, Sansom tự nghĩ ra một câu chuyện để bảo vệ mình và Churchill. Họ sẽ đóng giả là cặp vợ chồng và Churchill sẽ nhận là họ hàng với Thủ tướng Anh dù họ không có mối quan hệ gì. Dù mọi người đều tin câu chuyện đó nhưng Bleicher thì không. Tuy nhiên, hắn chú ý thấy khi Sansom và Churchill bị thẩm vấn, họ đều khai giống nhau. Ý tưởng tuyệt vời đó đã cứu mạng họ, nhưng không thể ngăn Sansom bị tra tấn đau đớn.
Tại Fresnes, Sansom bị thẩm vấn 14 lần và bị tra tấn. Bà nhất quyết không tiết lộ nơi ẩn náu của Rabinovitch và một đặc vụ Anh khác. Bà luôn khăng khăng Churchill không biết gì về hoạt động của mình với hy vọng Churchill sẽ được đối xử nhẹ tay. Nhờ đó, Churchill chỉ bị thẩm vấn hai lần và hai đặc vụ khác được bảo toàn danh tính.
Khi bị giam, Bleicher thường xuất hiện và tìm cách mời Sansom đi Paris với mình để nghe hòa nhạc, ăn tối trong nhà hàng nhằm thuyết phục bà khai. Samsom đã cự tuyệt. Bà bị kết án tử hình với hai tội danh tháng 6/1943. Bà đã nói với Bleicher: “Vậy ông sẽ phải quyết định xem tôi bị tử hình về tội gì vì tôi chỉ chết được một lần thôi”. Quá tức giận, Bleicher đã đưa Sansom tới trại tập trung Ravensbruck.
Tại đây, bà bị nhốt vào phòng giam trừng phạt, bị bỏ đói. Sau khi quân Đồng minh đổ bộ vào miền Nam nước Pháp tháng 8/1944, theo lệnh của Đức Quốc xã, phòng giam Sansom không được có ánh sáng, thức ăn trong một tuần và tăng nhiệt độ trong phòng. Sau đó, bà được phát hiện bất tỉnh trong phòng giam. Dù bác sĩ trại tập trung nói rằng Sansom không thể sống nổi quá vài tuần với tình trạng đó, nhưng tình trạng bà khá dần vào tháng 12/1944 khi được đưa tới phòng giam ngầm.
Khi quân Đồng minh cách Ravensbruck vài km, sĩ quan chỉ huy trại đã mang theo Sansom và lái xe tới một căn cứ Mỹ để đầu hàng. Hắn hi vọng mối liên hệ của Sansom với Thủ tướng Churchill có thể giúp hắn thoát bị hành quyết.
Sansom đã sống sót sau chiến tranh và đoàn tụ với Churchill, nhưng Rabinovitch bị bắt ngay trước ngày D-Day và bị chết trong phòng hơi độc tại trại tập trung Rawicz ở Ba Lan.
Theo baotintuc.vn
" alt=""/>Nữ điệp viên tình nguyện chịu tra tấn thay người yêuĐội hình ra sân:
Real Madrid (4-4-2): Lunin; Carvajal, Rüdiger, Nacho, Mendy; Valverde (Joselu 81'), Tchouaméni (Camavinga 70'), Kroos (Modric 69'); Rodrygo (Brahim Díaz 81'), Vinicius Jr, Bellingham (Camavinga 90').
Bayern Munich (4-2-3-1):Neuer; Kimmich, de Ligt, Dier, Mazraoui; Pavlović, Laimer; Sané (Kim Min-jae 76'), Musiala (Thomas Müller 76'), Gnabry (Alphonso Davies 28'); Kane (Choupo-Moting 85').
Đặc biệt, Trường ĐH Wesleyan (xếp hạng 18 trong các trường ĐH khai phóng, thuộc bang Connecticut, Mỹ), thông báo dành cho Tường Anh suất học bổng toàn phần trị giá 370.000 USD, tương đương 8,5 tỷ đồng trong suốt 4 năm học.
Do bố mẹ đều là chuyên gia tại Tổ chức nghiên cứu quốc tế nên Tường Anh ra nước ngoài từ sớm. Nữ sinh chia sẻ: "Bố mẹ luôn coi trọng vai trò của giáo dục, luôn khuyến khích tinh thần ham học của các con. Trong gia đình, bố mẹ vừa động viên, vừa nghiêm khắc với việc học của ba chị em".
Họ không áp đặt ý kiến, luôn tôn trọng con cái và trao cho các con quyền tự lập, tự lựa chọn học và làm những thứ mình thích. Ví dụ, bố của Tường Anh rất thích môn Sinh học nhưng khi em không lựa chọn môn Sinh cho chương trình học tú tài, bố cũng không phản đối.
Tuy nhiên, khi đã thống nhất và lựa chọn, bố mẹ có những mong muốn và kỳ vọng, nhắc nhở Tường Anh kiên trì để đạt kết quả tốt nhất.
Cô nàng được gia đình khuyến khích trong việc cân bằng giữa học tập và các kỹ năng, hoạt động khác. Bên cạnh đó, em cũng được bố mẹ nhắc nhở về thế giới đang thay đổi nhanh chóng và ngoài kiến thức, mỗi người đều cần có sức khỏe, kỹ năng cần thiết như làm việc nhóm, giao tiếp, lãnh đạo… để thích ứng với sự thay đổi đó.
Vì thế, từ nhỏ Tường Anh được bố mẹ khuyến khích chơi nhiều môn thể thao như bơi lội, điền kinh, tập karate rèn luyện sức khỏe, chơi đàn violin, diễn kịch… để thư giãn những lúc căng thẳng.
Bố mẹ Tường Anh khá cởi mở và hiện đại trong tư duy giáo dục con. Họ khuyến khích con giữ gìn nét văn hóa Việt Nam như mặc áo dài, nấu các món ăn Việt Nam vào các dịp lễ hội, Tết nguyên đán…
Nhiều năm nay, cho đến trước khi đại dịch Covid- 19 xảy ra, Tường Anh và các em đều đặn về Việt Nam mỗi năm 2 lần, vào dịp Hè và Tết thăm gia đình nội, ngoại. Mặt khác, bố mẹ cũng động viên 3 chị em giao lưu nhiều với các bạn quốc tế để học hỏi văn hóa, tri thức.
Chỉ học ở Việt Nam hơn 2 năm nhưng Tường Anh rất giỏi tiếng Việt. "Học ở trường Việt Nam hơn 2 năm là khoảng thời gian quan trọng giúp em biết đọc, viết Tiếng Việt và là nền tảng để em tự học Tiếng Việt sau này", nữ sinh cho biết.
Cũng theo Tường Anh, mặc dù học trường quốc tế tại Malaysia hoàn toàn dùng Tiếng Anh, lúc có thời gian rảnh, cô nàng vẫn tự học theo chương trình sách giáo khoa của Bộ GD-ĐT Việt Nam. Khi gặp vấn đề không hiểu, em ghi lại và tham khảo ý kiến của bố mẹ. Phương pháp học Tiếng Việt đó được áp dụng cho 2 em của Tường Anh. Nhờ vậy, cả 2 đều thành thạo Tiếng Việt dù chưa bao giờ học qua trường lớp ở Việt Nam.
Học kỳ I lớp 4 và lớp 5 (thời gian Tường Anh học ở Nghệ An), em đã tổ chức lớp dạy Tiếng Anh miễn phí cho trẻ em trong làng vào Thứ Bảy, Chủ Nhật hàng tuần. Tuy cơ sở vật chất của lớp học còn thiếu thốn, đặc biệt khí hậu miền Trung khắc nghiệt, em vẫn duy trì lớp đều đặn trong 1,5 năm.
Không chỉ ghi dấu ấn ở thành tích học tập, Tường Anh còn được nhiều người ngưỡng mộ ở các môn thể thao, thường xuyên tham gia các giải đấu. Để làm được điều đó, em phải tập luyện với huấn luyện viên đội tuyển ngoài giờ học.
Buổi sáng, em đi xe bus đến trường sớm hơn để tập bơi, tập điền kinh 1 tiếng trước khi vào học chính thức. Buổi chiều, em cũng ở lại trường tập luyện sau khi tan học. Riêng môn karate, dù không tham gia thi đấu giải, nhưng Tường Anh theo đuổi gần 10 năm và đã lên đai đen.
"Trên chuyến xe bus muộn từ trường về nhà vào thứ Tư và thứ Sáu, thường chỉ có 2 học sinh là em và em trai", Tường Anh kể về hành trình luyện tập không mệt mỏi của mình
Chính nhờ bài luận karate, Trường ĐH Wesleyan đã dành suất học bổng toàn phần trị giá 370.000 USD, tương đương với 8,5 tỷ đồng/4 năm học cho Tường Anh. Đây là kết quả của cả hành trình luyện tập vất vả của nữ sinh này.
Tường Anh cho biết, bài luận em viết về quá trình tập luyện karate trong 10 năm. Trong bài luận, Tường Anh tập trung nói về sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, về nền tảng vững chắc và chính xác của môn võ karate, kết hợp với những động tác sáng tạo và linh hoạt của bản thân nữ sinh trong quá trình tập luyện.
"Ngoài ra, từ môn võ karate, em còn liên tưởng đến ý chí kỷ luật và cách làm việc vừa nghiêm khắc nhưng không ngừng đổi mới, sáng tạo", nữ sinh nói.
Với học bổng này, em quyết định sẽ đến ĐH Wesleyan, học chuyên ngành Khoa học Máy tính. "Em mong muốn học thêm các chuyên ngành phụ để thử nghiệm các thế mạnh của bản thân, cũng như quyết định nghề nghiệp sẽ theo đuổi sau này", Tường Anh nói thêm.
Thành tích nổi bật: Giải thưởng Top in the World (Xếp hạng Top thế giới) môn Toán của Hội đồng khảo thí Cambridge, Vương quốc Anh (2020). Huy Chương Vàng cuộc thi Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật Quốc tế tại Singapore (2021) với đề tài “Đo đạc tiếng ồn đô thị bằng trí tuệ nhân tạo”. Xuất bản bài báo khoa học quốc tế từ công trình cùng tên trên tạp chí Khoa học và Kỹ thuật Hệ thống Máy tính (Tháng 4/2022). Huy Chương Bạc Thử thách Vật lý Cao cấp, thuộc Olympics Vật Lý Anh, do Đại học Oxford (Vương quốc Anh) tổ chức. Học bổng Chương trình tú tài quốc tế tại trường Uplands, Malaysia (2021). Huy chương Vàng (2018), Bạc (2019), Bạc (2020, 2021), kỳ thi Toán quốc tế Anh UKMT. Giải nhì cuộc thi hùng biện toàn quốc, Malaysia, 2019. Vô địch giải hùng biện trường và Nhà tranh biện xuất sắc nhất 3 năm liên tục (2018, 2019, 2020). Danh hiệu học sinh xuất sắc tất cả các năm học tại Trường quốc tế Uplands, Malaysia. Tiếng Anh IELTS 8.5, trong đó nghe và nói đạt điểm tuyệt đối 9/9. Sáng lập và điều hành Ngôi Nhà Trí Tuệ Penang –Malaysia, 1 thành viên của Mạng lưới Ngôi Nhà Trí Tuệ tại Việt Nam (2021). 3 lần tham dự hội nghị lãnh đạo sinh viên quốc tế (2018, 2019, 2020) và là Chủ tịch Hội đồng học sinh Kalawei, trường Quốc tế Uplands (2021). |