Tại hội thảo này, chúng ta luận giải một khía cạnh góp phần thực hiện mục tiêu dưới góc độ xây dựng xã hội học tập từ gia đình, dòng họ nhằm bồi đắp tri thức cho mọi công dân Việt Nam để xây dựng, phát triển văn hóa dân tộc, giữ gìn, phát huy những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ mới nhằm phát triển bền vững đất nước bằng tri thức”.

Bà Doan cho rằng sự thay đổi xã hội tại mỗi quốc gia cũng phát triển mạnh mẽ hơn khi mạng xã hội giúp các cá nhân có cùng quan điểm có thể kết nối với nhau một cách dễ dàng. Do đó, cần tăng cường xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời để tạo cơ hội học tập nhằm bồi đắp tri thức cho mọi người ở tất cả các cấp, các ngành, các lĩnh vực để họ có đủ trình độ sàng lọc thông tin, phân biệt những ảnh hưởng tốt, chưa tốt của các trào lưu hiện nay.

Hơn nữa, sự bùng nổ internet, mạng xã hội, các ngành công nghiệp giải trí đã tác động vào lối sống, đặc biệt là của giới trẻ nên đòi hỏi những cách tiếp cận mới về phát triển văn hóa trong mối tương quan giữa xây dựng xã hội học tập với văn hóa dân tộc và con người Việt Nam trong giai đoạn mới.

Bà Doan cũng cho biết nhận định rõ được vai trò của gia đình, dòng họ học tập, từ năm 2011 đến nay, Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam đề nghị và đã được Chính phủ chấp nhận, giao nhiệm vụ cho Hội thực hiện các mô hình học tập, trong đó, có mô hình "Gia đình học tập", "Dòng họ học tập".

Mục đích của việc thực hiện các mô hình này là vận động người dân học tập, học tập suốt đời bồi đắp tri thức, xây dựng xã hội học tập ở nước ta để xây dựng đất nước phát triển toàn diện bằng tri thức.

Kết quả đạt được qua việc thực hiện các mô hình học tập nêu trên thể hiện rõ nét: gia đình, dòng họ đóng vai trò hết sức quan trọng trong giáo dục truyền thống, phát triển toàn diện kinh tế xã hội, văn hóa - giáo dục, an ninh quốc phòng... của địa phương.

"Đã đến lúc cần đánh giá một cách toàn diện hơn vai trò của gia đình, dòng họ trong xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời, nhằm giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa và phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam thông qua việc thực hiện các mô hình học tập từ gia đình, dòng họ.

Từ đó có kiến nghị với lãnh đạo các cấp quan tâm đến phát triển văn hóa gia đình, văn hóa dòng họ - một trong các giải pháp phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Muốn vậy thì cần có một cuộc hội thảo, thảo luận về vấn đề này.

Hội thảo hôm nay cũng là cơ sở quan trọng để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trên cơ sở ý kiến của các nhà khoa học và từ thực tiễn, nghiên cứu lồng ghép sớm mô hình gia đình học tập vào việc bình xét các danh hiệu văn hóa: Gia đình văn hóa, Tổ dân phố văn hóa” - bà Doan đề xuất.

Đánh giá đúng vai trò của gia đình, dòng họ với khuyến học

Theo GS, TS Phạm Tất Dong - cố vấn Hội Khuyến học Việt Nam, đã có 72 báo cáo, tham luận gửi về hội thảo. 

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung làm rõ vai trò của gia đình, dòng họ trong xây dựng xã hội học tập thông qua công tác khuyến học - khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời; mối quan hệ giữa "Gia đình học tập" với "Gia đình văn hóa", "Tổ văn hóa" với "Cộng đồng học tập" trong bình xét các danh hiệu thi đua hiện nay; vai trò hạt nhân của gia đình Việt Nam trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc; những kinh nghiệm thực tế, những cách làm hay, phương pháp động viên con cháu phát huy tinh thần hiếu học, giữ gìn nền nếp gia phong, gia giáo. 

Đồng thời, các đại biểu cũng đề xuất giải pháp tiếp tục phát huy, nâng cao hơn nữa vai trò của gia đình, dòng họ trong giáo dục truyền thống hiếu học, hình thành, phát huy những nét đẹp văn hóa và giá trị văn hóa trong điều kiện đời sống mới; đề xuất, kiến nghị với lãnh đạo các cấp cần quan tâm đến văn hóa gia đình, văn hóa dòng họ, văn hóa giáo dục... trong quá trình phát triển văn hóa dân tộc.

Phát biểu chỉ đạo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương - khẳng định: Thanh danh của gia đình, dòng họ được xây lên từ năng lực học tập của mỗi người. Học tập và học tập suốt đời chính là thực hiện nhiệm vụ xây dựng con người Việt Nam mới với chuẩn mực phù hợp hệ giá trị văn hoá, hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị con người Việt Nam mới. Gia đình là môi trường đầu tiên khuyến khích, tạo điều kiện học tập, thúc đẩy sáng tạo của mỗi thành viên. Xã hội Việt Nam sẽ phát triển từ sự phồn vinh của các gia đình. Dù trong hoàn cảnh nào, dòng họ bền chặt, nền nếp gia phong, trên thuận dưới hoà, có tôn ti trật tự, trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt, thì sẽ tạo ra sức mạnh đoàn kết… Ông Nghĩa đề nghị các cấp, các ngành, gia đình, dòng họ nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vai trò của gia đình, dòng họ trong việc nuôi dưỡng, giáo dục, cung cấp nguồn lực con người và giữ vững ổn định xã hội, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, phát triển bền vững đất nước. Mọi công dân phải có trách nhiệm với gia đình, xã hội và có quyền được học tập thường xuyên, học tập suốt đời để trở thành công dân tốt, công dân số, công dân toàn cầu. Cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành đoàn thể, cơ quan, đơn vị triển khai tốt hơn công tác khuyến học, khuyến tài, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên trong thực hiện các chỉ thị, nghị quyết về công tác xây dựng gia đình, giáo dục con người Việt Nam.  Bên cạnh đó phải lan tỏa những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, xây dựng nhân cách con người Việt Nam…

Cùng chung trăn trở, PGS.TS Phạm Ngọc Minh, Trưởng Phòng Tổ chức cán bộ, Trường ĐH Y Hà Nội, cho hay đào tạo ở trường y tương đối dài, chẳng hạn bác sĩ đa khoa có thời gian đào tạo 6 năm. Muốn trở thành giảng viên cần phải có thêm ít nhất 3 năm đào tạo bác sĩ nội trú.

“Giảng viên trường y vừa là thầy thuốc, vừa là thầy giáo, gánh trên vai 2 chữ “thầy” nên trách nhiệm càng nặng nề hơn”, PGS.TS Phạm Ngọc Minh bày tỏ.

Ngoài ra, giảng viên trường y còn làm công tác kiêm nhiệm ở bệnh viện. Thời gian làm việc ở bệnh viện ít nhất bằng thời gian làm việc ở trường, thậm chí nhiều hơn. Tuy nhiên, giảng viên chỉ được hưởng 1 loại lương, phụ cấp.

Ông Minh trăn trở trước thực trạng ấy, nhiều giảng viên công lập đã chuyển ra công tác tại các trường tư, nhưng trường không có cách nào giữ chân giảng viên.

PGS.TS Phạm Ngọc Minh đề xuất cần có cơ chế chính sách phù hợp với khối đặc thù để đào tạo được đội ngũ giảng viên xứng tầm.

“Chúng ta cần giữ chân người giỏi bằng tâm huyết chứ không phải bằng thủ tục hành chính.

Ngành y của Việt Nam so với thế giới cũng như khu vực không hề thua kém. Thậm chí, nhiều giảng viên của Trường ĐH Y Hà Nội còn đi chia sẻ kinh nghiệm cho các chuyên gia nước ngoài. Chúng ta hoàn toàn có thể phấn đấu ngang tầm khu vực và không thua kém các nước phát triển nếu có chính sách về lương bổng phù hợp”, ông Minh nói.

Về vấn đề này, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, vấn đề lương giáo viên còn thấp, làm thế nào để tăng lương, làm thế nào để  giáo viên có thể sống được từ lương và sống đàng hoàng… là câu chuyện cần nhiều giải pháp.

“Trong Nghị quyết 29 nêu định hướng, tiến tới giáo viên sẽ có bảng lương riêng cao nhất trong các đơn vị sự nghiệp công lập”, ông Sơn cho hay. Nhưng để có bảng lương riêng vào thời điểm nào, theo ông Sơn “cũng rất khó nói”.

Trước mắt, Bộ trưởng cho rằng khi các trường đại học được tự chủ mạnh mẽ hơn sẽ có một chút thu nhập tăng thêm, giúp đời sống giảng viên bớt vất vả.

Trao đổi với PV VietNamNet, một số phụ huynh có con bị nhóm người trên lấy máu chưa hết lo lắng, bức xúc. Chị đã cùng các phụ huynh khác đưa con đến cơ sở y tế để kiểm tra sức khoẻ.

“Chúng tôi lo lắng việc các tình nguyện viên nhóm này dùng kim tiêm lấy máu các con có đúng quy trình không? Có đảm bảo an toàn theo quy trình khi tiếp xúc với người 'có H' không? Do đó, để yên tâm, chúng tôi đã cho con đi làm xét nghiệm và theo dõi sức khoẻ”.

Nói thêm với PV, chị N.T.H - mẹ của 1 nam sinh (13 tuổi, ở phường Hải Sơn), cho biết: “Tôi phát hiện sự việc khi đọc được tin nhắn của con trên địa thoại. Theo đó, các con học cùng lớp rủ nhau đi lấy máu, xét nghiệm HIV sẽ có tiền. Tôi hoảng sợ và lặng lẽ thông báo cho các phụ huynh khác để cùng theo dõi con và tìm đến tận nơi tổ chức này hoạt động”.

Sau khi biết chính xác địa chỉ nhóm Bông hồng đen hoạt động, chị H. và một số phụ huynh khác đã báo cơ quan công an, cán bộ y tế đi đến nơi nhóm này lấy mẫu, xét nghiệm.

"Tại thời điểm chúng tôi đến, có khoảng 4 học sinh đã ở trong để lấy mẫu, còn 8 em vẫn chờ ở ngoài. Khi chúng tôi vào, nhóm này tỏ ra bất ngờ và chưa thể cung cấp các giấy tờ hợp pháp", chị H. kể.

Theo lời chị H., học sinh còn được thành viên nhóm Bông hồng đen nhắn tin dụ dỗ đến lấy máu xét nghiệm HIV. Mỗi em cho máu sẽ được 100.000 đồng, giới thiệu thêm người sẽ được 25.000 đồng và khi đến không mặc đồng phục học sinh...

Còn theo chị M., một phụ huynh học sinh lớp 8 khác, bày tỏ băn khoăn trước khi lấy máu, các em được lấy vân tay. Học sinh nào không lấy vân tay, không thực hiện lấy máu, xét nghiệm.

Chị M. nghi ngờ hành động lấy vân tay có mục đích khác nữa, không phải để thực hiện lấy máu xét nghiệm HIV.

"Chúng tôi được biết công an đang thu thập danh sách các học sinh đã lấy máu để xác minh. Chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm giải quyết vụ việc để gia đình, học sinh yên tâm bước vào năm học mới", chị M. kiến nghị.

Lãnh đạo Công an quận Đồ Sơn cho hay đơn vị đang mời các thành viên trong nhóm Bông hồng đen lên lấy lời khai và làm rõ các sai phạm theo phản ánh.