Ứng dụng TikTok. Ảnh: AP

Tuy nhiên, trong một diễn biến mới từ cuộc đàm phán kéo dài hơn một tuần giữa các công ty và Chính phủ Mỹ, Tổng thống Trump cho biết đội ngũ của ông đang nói chuyện với các công ty về việc sẽ trích ra 5 tỷ USD từ thương vụ cho dự án giáo dục trẻ em về lịch sử nước Mỹ.

Ý định trên tiếp tục được ông Trump khẳng định tại cuộc vận động tranh cử ở Bắc Carolina hôm 19/9. “Chúng ta đã thực hiện được một thỏa thuận. Họ sẽ trả 5 tỷ USD vào quỹ giáo dục, để chúng ta có thể giáo dục mọi người về lịch sử thực sự của đất nước chúng ta. Chúng tôi đang tiến rất gần đến thỏa thuận đó,” Tổng thống Mỹ phát biểu.

Tuy nhiên, ByteDance hôm 20/9 nói, đây là lần đầu họ được nghe về quỹ giáo dục 5 tỷ USD.

Financial Times dẫn các nguồn tin liên quan cho biết, đây là một quyết định “vào phút chót”, giúp Tổng thống Donald Trump vẫn có thể tuyên bố giành chiến thắng khi ủng hộ một thỏa thuận mà những người chỉ trích cho rằng sẽ cho phép Trung Quốc gây nhiều ảnh hưởng đối với TikTok.

Dù cả ByteDance, Oracle và Walmart đều đồng ý cho “sáng kiến” theo yêu cầu ông Trump vào phút chót, nhưng các bên vẫn chưa có cuộc thảo luận nào về cam kết 5 tỷ USD hoặc bất kỳ số tiền nào khác. Thậm chí, ByteDance và các đối tác mới của mình sẽ không tạo ra một chương trình giáo dục lịch sử Mỹ dựa trên bất kỳ định hướng cụ thể nào.

Sự thiếu chắc chắn này đã đặt ra nhiều nghi vấn về thời điểm phê duyệt cuối cùng cho thỏa thuận chuyển giao TikTok. Hôm 18/9, Bộ Tài chính Mỹ yêu cầu Apple và Google xóa ứng dụng này khỏi kho ứng dụng của mình, bắt đầu từ 20/9. Nhưng sau đó, các công ty này đã được gia hạn 1 tuần để có thêm thời gian thống nhất các điều khoản với Chính phủ Mỹ, tạo điều kiện cho lệnh xóa ứng dụng TikTok được rút lại.

Vào tuần trước, Tổng thống Donald Trump nói sẽ thực hiện một sáng kiến "giáo dục lòng yêu nước" với người dân Mỹ có tên gọi "Ủy ban 1776", đặt theo năm nước Mỹ tuyên bố độc lập. Động thái này được xem như một phản ứng đối với New York Times, tờ báo đề xuất chương trình giáo dục mang tên "dự án 1619" để tìm hiểu lịch sử hình thành chế độ nô lệ tại Mỹ.

Theo Financial Times, Tổng thống Trump dù có quyền phê duyệt hoặc từ chối thỏa thuận mua lại TikTok vì lý do an ninh quốc gia, nhưng vẫn chưa rõ dựa trên nền tảng pháp lý nào để thúc giục các công ty tham gia thỏa thuận tài trợ tiền cho sáng kiến trên. Cũng không rõ cơ chế nào sẽ được áp dụng để tạo ra một quỹ như vậy. Nhà Trắng và Bộ Tài chính Mỹ hiện chưa phản hồi.

Tháng trước, ở thời diểm Microsoft đàm phán với ByteDance về việc mua lại TikTok, ông Trump từng tuyên bố 2 công ty sẽ phải trích một khoản tiền từ thương vụ, nộp cho Bộ Tài chính Mỹ, nếu muốn được ông chấp thuận. Yêu cầu đó khiến các luật sư ngạc nhiên, và cuối cùng đội ngũ pháp lý của chính ông Trump thừa nhận khoản tiền này là không hợp pháp.

Phía Oracle cho hay, TikTok vẫn sẽ đóng góp hơn 5 tỷ USD cho Bộ Tài chính Mỹ thông qua các khoản áp thuế mới, dù thời điểm thanh toán hết số tiền trên sẽ phụ thuộc vào lợi nhuận của ứng dụng trong năm nay. Tổng lợi nhuận của ByteDance đạt được trong năm 2019 là 3 tỷ USD.

Việt Anh

Trung Quốc ra cơ chế trừng phạt sau động thái của Mỹ với TikTok và WeChat

Ngày 19/9, Trung Quốc đã đưa ra một cơ chế cho phép họ trừng phạt các công ty nước ngoài nhằm nâng cao vị thế trong cuộc chiến công nghệ với Mỹ.

Gia cảnh bần cùng không thể ngăn được tài năng của cậu bé. Ngay từ nhỏ, Liêu Uy đã sở hữu chỉ số IQ vượt trội và khả năng ghi nhớ kinh ngạc. Cậu có thể thuộc lòng hàng trăm bài thơ cổ từ năm 3 tuổi, vào tiểu học khi mới 5 tuổi.

Những câu hỏi của cô giáo chưa bao giờ làm khó Liêu Uy, nhưng cậu lại thường đặt ra những câu hỏi khó cho cô giáo. Kiến thức tiểu học đối với cậu "dễ như ăn bánh". Liêu Uy trốn học suốt, chỉ mất hai năm rưỡi để hoàn thành chương trình tiểu học.

Năm 2009, Liêu Uy 13 tuổi đã hoàn thành tất cả các nội dung THPT. Với sự hỗ trợ của thầy cô và gia đình, cậu đã dũng cảm bước vào kỳ thi tuyển sinh đại học. Liêu Uy trở thành tâm điểm chú ý của cả Trung Quốc vào thời điểm đó.

Cậu được nhận vào ĐH Nông nghiệp Trung Quốc với số điểm 563/750 nhưng không hài lòng với kết quả này. Điểm số không quá cao bởi cậu đã cãi nhau với mẹ vào đêm ngay trước kỳ thi. Liêu Uy muốn vào ĐH Thanh Hoa (Bắc Kinh) nhưng mẹ lo ngại học phí, chi phí sinh hoạt quá đắt đỏ ở thủ đô nên không đồng ý.

Trong khi mẹ chạy vạy khắp nơi để đóng học phí cho con trai, tin tức Liêu Uy được nhận vào trường 985 đã lan truyền rộng rãi trên truyền thông. Một công ty ở Quý Châu đã quyết định tài trợ học phí và sinh hoạt phí 4 năm học cho cậu.

Liêu Uy đặt mục tiêu rất rõ ràng, cậu muốn trở thành một nhà khoa học. Cậu dự định học xong đại học trong vòng 2 năm, sau đó phấn đấu để được nhận vào làm nghiên cứu sinh tại ĐH Thanh Hoa, dành 2 năm nữa học tiến sĩ, 3 năm để nghiên cứu sau tiến sĩ.

Chủ quan, học sa sút, trường đuổi học

Tuy nhiên, sau khi vào đại học, Liêu Uy bắt đầu học tập chểnh mảng, trượt các kỳ thi và xếp cuối lớp. Giáo viên chủ nhiệm cho biết trong số 120 sinh viên, điểm của Liêu Uy không được tốt và cậu luôn nằm trong nhóm 20 học sinh cuối bảng. Cậu tham gia kỳ thi kiểm tra trình độ tiếng Anh của trường và đứng cuối lớp.

Đây là kết quả gây sốc bởi nhà trường và thầy cô kỳ vọng rất nhiều vào chàng thần đồng này. Nguyên nhân hết sức đơn giản, Liêu Uy vẫn mang bản tính ham chơi của một đứa trẻ 13 tuổi. Cậu lao vào những bộ phim hoạt hình, đặc biệt series Naruto, thâu đêm suốt sáng.

Ngoài ra, Liêu Uy cũng phát hiện ra nhiều điều mới lạ ở trường đại học. Cậu bắt đầu nổi loạn và việc trốn học chơi game trở thành thường tình. Đồng thời, cậu cũng trở nên bốc đồng, không nghe lời, tỏ thái độ không tốt, luôn cười nói vui vẻ trong lớp, thỉnh thoảng tự ý chạy đột ngột ra ngoài.

Điểm số tụt dốc chạm đáy, công ty tài trợ học bổng cho Liêu Uy rất thất vọng nên cắt tài trợ. Bất chấp điều này, cậu vẫn không thức tỉnh cho đến cuối năm thứ hai. Tín chỉ cậu học không đáp ứng yêu cầu tối thiểu để tốt nghiệp, nhà trường đưa ra 2 lựa chọn.

Một là trực tiếp thôi học, hai là chọn lại chuyên ngành, học lại từ năm thứ nhất. Cuối cùng, Liêu Uy chọn chuyển sang ngành thông tin. Kể từ đó, chàng trai biến mất khỏi tầm mắt của mọi người.

Sau khi tốt nghiệp đại học, cậu không học tiếp như dự định mà tìm được một công việc trang trải cuộc sống. Trong một cuộc phỏng vấn, Liêu Uy nói: "Nếu không có bài học lúc đó, sự hỗ trợ từ gia đình và những nhà hảo tâm, tôi sẽ không bao giờ có cơ hội thay đổi số phận của mình. Những trải nghiệm vừa qua khiến tôi trân trọng những cơ hội học tập quý giá và nỗ lực hơn nữa để thay đổi cuộc đời mình".

Trưởng thành thuận lợi quá chưa chắc đã tốt, cuộc sống chỉ có thể trọn vẹn sau những thất bại. Sau nhiều năm như vậy, Liêu Uy có lẽ đã hiểu ý nghĩa thực sự của việc học và làm việc, không quên mục đích ban đầu của mình cũng như không bị ảnh hưởng bởi những cám dỗ của thế giới bên ngoài.

Tử Huy

Tuổi thơ từng bị trêu chọc vì cái tên của thủ khoa trường Nhân văn Hà Nội

Điều này dẫn đến tình trạng nhiều nước từng đặt mua một số lượng lớn vắc-xin, nhưng lại không thể đem chúng ra sử dụng. Và việc thanh lý những liều vắc-xin dư thừa đang trở thành bài toán mới khiến những nước này phải "đau đầu".

Điều đang thực sự xảy ra

Theo trang tin BBC, nguyên nhân xuất phát từ những lo ngại về các ca nhiễm chứng đông máu bất thường hiếm gặp, và đôi khi còn gây nguy cơ gây tử vong, sau khi được tiêm dù chỉ một liều vắc-xin AZ và J&J. Mối lo ngại này ngày càng lớn, đặc biệt ở những đối tượng trẻ tuổi.

Số lượng vắc-xin Covid-19 ế thừa đang khiến nhiều nước "đau đầu". Ảnh: AP

Dựa trên số liệu của cơ quan quản lý dược phẩm Anh, cứ 10 triệu người giả định được tiêm vắc-xin AZ, thì có khoảng 40 người bị mắc chứng đông máu bất thường, trong đó 10 người có nguy cơ tử vong. Tỷ lệ này tương đương với nguy cơ tử vong bởi các vụ giết người hoặc tai nạn đường bộ tại Anh trong năm 2018.

Đó là lý do cơ quan y tế Đan Mạch quyết định ngừng sử dụng vắc-xin AZ để đối phó với "nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng". Quyết định này đồng nghĩa với việc 2,4 triệu liều vắc-xin AZ chưa qua sử dụng tại Đan Mạch có nguy cơ bị thu hồi. Nam Phi cũng đình chỉ việc phân phối loại vắc-xin này, do chúng bị cho là ít hiệu quả trong việc đề kháng các biến chủng. 

Hoàn cảnh tương tự cũng xảy ra đối với loại vắc-xin Covid-19 một liều của J&J. Cho đến khi hoàn tất việc điều tra và kiểm định an toàn, loại vắc-xin này vẫn sẽ chưa được phép sử dụng ở Mỹ, nước đã đặt mua trước 100 triệu liều.

Số vắc-xin 'tồn kho'

Dù chưa có số liệu tổng quan trên toàn cầu, nhưng dữ liệu của từng quốc gia cũng có thể đem lại một cái nhìn tổng quan về tình trạng dư thừa vắc-xin ở thời điểm hiện tại.

Theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, trung bình có hơn 20% số lượng vắc-xin trên toàn nước Mỹ là chưa qua sử dụng. Tuy nhiên, một số tiểu bang còn vượt quá tỷ lệ này như Alabama (37%), Alaska (35%), Vermont (27%) và Bắc Carolina (24%).

Hoàn cảnh tương tự cũng đang diễn ra ở châu Âu, nơi một số quốc gia đã ban hành những hạn chế trong việc tiêm vắc-xin AZ và J&J đối với những người lớn tuổi. Số liệu từ Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Châu Âu (ECDP) cho thấy trong tổng số 202.920 liều vắc-xin AZ mới được Đan Mạch tiếp nhận trong ngày 15/4, 150.671 liều được phân phối cho tiêm chủng.

Giám đốc y tế Đan Mạch Soeren Brostroem cho biết thu hồi vắc-xin AZ là một quyết định "khó khăn". Ảnh: EPA

Tìm giải pháp thanh lý

Về lý thuyết, các quốc gia vẫn có thể bán hoặc tặng các loại vắc-xin mà họ không còn sử dụng cho những nước khác. Hôm 15/4, Hans Kluge, Giám đốc châu Âu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho rằng Đan Mạch đang tìm cách làm điều này.

“Tôi hiểu rằng Bộ Ngoại giao Đan Mạch đã sẵn sàng hoặc đang xem xét các phương án để chia sẻ vắc-xin AstraZeneca với các nước nghèo hơn”, Kluge nói trong một cuộc họp báo.

Ở chiều ngược lại, nhiều nước láng giềng với Đan Mạch cũng đề nghị mua lại. Thủ tướng Lít-va Ingrida Simonyte đã ngỏ ý sẵn sàng tiếp nhận một lượng lớn vắc-xin AZ với Đan Mạch. Bộ trưởng Nội vụ CH Séc Jan Hamacek cũng cho biết, ông đã chỉ thị một nhà ngoại giao tuyên bố sự quan tâm của nước này trong việc "mua tất cả vắc-xin AZ từ Đan Mạch".

Dù vậy, Copenhagen vẫn chưa đưa ra bình luận hay phản ứng nào trước những yêu cầu trên. Trong thời gian chờ đợi, số vắc-xin vẫn cất trong kho lạnh và không hẹn ngày đem ra sử dụng.

Chia sẻ ra thế giới

Hiện Covax được xem là con đường khả thi nhất để nhiều nước phân phối số vắc-xin dư thừa ra thế giới. Với sứ mệnh chia sẻ vắc-xin công bằng giữa các quốc gia, không phân biệt giàu nghèo, Covax đặt mục đến cuối 2021 sẽ cung cấp hơn 2 tỷ liều cho người dân ở 190 nước.

Ảnh: Reuters

Một số quốc gia phát triển cũng lên kế hoạch phân phối vắc-xin thừa của riêng mình. Chẳng hạn như Anh, nước đang sở hữu khoảng 450 triệu liều vắc-xin, cam kết sẽ tài trợ phần lớn nguồn vắc-xin "thặng dư" cho các nước nghèo hơn. Hơn 1 triệu liều vắc-xin AZ bị Nam Phi thu hồi đã được phân phối cho 14 quốc gia châu Phi khác.

Dù chưa công bố cụ thể thời gian hay bao nhiêu liều vắc-xin sẽ được phân phối, song điều này cho thấy ít nhất ở thời điểm hiện tại, các nước phát triển vẫn có trách nhiệm trong việc chia sẻ vắc-xin dư thừa của mình ra thế giới, thông qua những chương trình như Covax.

Trả lời BBC, đại diện Liên minh Toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng cho biết: "Trong tình cảnh nguồn cung vắc-xin đang ngày một hạn chế trong thời gian tới, các liều vắc-xin được quyên góp từ các quốc gia dư thừa và được phân bổ công bằng thông qua Covax sẽ là giải pháp quan trọng, để có được sự tiếp cận vắc-xin công bằng và nhanh chóng trên toàn cầu.

Chúng tôi đang nói chuyện với một số nền kinh tế thu nhập cao về việc chia sẻ vắc-xin dư thừa của họ, và kỳ vọng họ sẽ sớm công bố các thỏa thuận".