Ông dẫn ví dụ về chuyến lưu diễn của nhóm nhạc Hàn Quốc BlackPink ở Việt Nam chỉ có 2 đêm đã tổng thu hơn 13 triệu USD. Trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa được phê duyệt năm 2016 đề ra mục tiêu năm 2020 đạt tổng doanh thu nghệ thuật biểu diễn là 16 triệu USD, năm 2030 phấn đấu đạt 31 triệu USD.

"Như vậy, chỉ hai đêm diễn của Black Pink đã được non nửa con số chúng ta phấn đấu của tổng thu của nghệ thuật biểu diễn năm 2030, đó là điều rất đáng suy nghĩ. Họ thu ở trên đất nước chúng ta, của người Việt Nam chúng ta, trên SVĐ Mỹ Đình của chúng ta", ĐB trăn trở. 

Ông Nghĩa cho biết khi vào TP.HCM làm việc, lãnh đạo Sở VHTT&DL nói do sân vận động tại đây không đủ tiêu chuẩn, nếu không BlackPink đã diễn thêm 2 đêm nữa. "Vậy chỉ cần 4 đêm diễn, doanh thu của họ đã bằng chúng ta phấn đấu đến năm 2030", ông nói.

Từ những con số nêu trên, ĐB Đỗ Chí Nghĩa nhận định dư địa phát triển nghệ thuật biểu diễn tại Việt Nam là rất lớn nhưng còn nhiều vấn đề.

Ông nêu thực trạng các nhà hát thì không có diễn viên, diễn viên không có nhà hát. Có nhà hát, trung tâm biểu diễn nghệ thuật quản lý đến 5 địa điểm "đất vàng, đất kim cương" của thành phố nhưng chỉ vận hành 1 địa điểm, 4 địa điểm còn lại hoặc là để hoang hoặc cho thuê và tốn tiền bảo vệ, tiền điện nước.

Ngược lại, phần lớn các đoàn nghệ thuật không có nhà hát riêng để biểu diễn, muốn biểu diễn phải đi thuê, rất khó khăn. 

Hay như câu chuyện về nhân lực, có những nghệ sĩ đã thành nghề 10 năm nhưng vẫn phải bỏ, phải thôi vì không được biên chế.

"Có diễn viên nói vui rằng, bây giờ đóng vai thanh niên xung phong thì phải 18-20 tuổi nhưng toàn diễn viên 40-50 tuổi. Béo khỏe, vui vẻ mà vào vai bộ đội, thanh niên xung phong gian khổ vất vả cho cả người diễn và người xem", ông Nghĩa nói. Ông đề nghị phải tạo dư địa cho các nghệ sĩ sáng tạo, để có tác phẩm xứng tầm.

Ông cho biết khi đi khảo sát ở các trường nghệ thuật, ngành nghệ thuật truyền thống rất ít người đăng ký vào học. 

ĐB Đỗ Chí Nghĩa chia sẻ: "Chúng ta đã có những Lưu Quang Vũ với 40 vở kịch cùng những đêm diễn đỏ đèn". Do vậy, chúng ta hy vọng với sự phát triển của công nghiệp văn hoá, với các chính sách thiết thực sẽ có những tác phẩm văn hoá văn nghệ, tác phẩm văn chương xứng tầm, mang hơi thở thời đại, nhất là trong bối cảnh cuộc đấu tranh chống tiêu cực tham nhũng hiện nay, hơi thở đời sống rất nhiều, những số phận rất nhiều, những câu chuyện rất nhiều. 

Chúng ta chờ đợi những tác phẩm mang hơi thở đời sống, càng thật thì càng sống lâu với thời gian, càng thật thì càng được đón nhận một cách sâu sắc", ông Nghĩa nói.

Ông cũng nêu văn hoá là nguồn lực nội sinh để phát triển, trọng tâm của phát triển văn hoá là phát triển con người, tránh tâm lý văn hoá là giải trí mà đã là con người thì phải đề cao văn hoá công vụ, đạo đức công vụ. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều người dân phàn nàn về các thủ tục công vụ, một số cán bộ hiện nay đang cố gắng làm những quy định cũ kỹ trở nên cũ kỹ hơn nhằm mục đích cá nhân. 

"Tôi rất thấm thía lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rằng môi trường văn hóa vẫn bị ô nhiễm bởi các tệ nạn xã hội, tham nhũng, tiêu cực và phải kiên quyết đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực để Đảng ta, hệ thống chính trị nước ta thật sự là đạo đức, là văn minh, tiêu biểu cho lương tri, phẩm giá con người Việt Nam. Tôi nghĩ cốt cách văn hóa Việt Nam ở những chiều sâu như vậy", ĐB Nghĩa nhấn mạnh.

Bộ trưởng VH-TT&DL: 350.000 tỷ chấn hưng văn hóa không phải lấy cho bộ!

Tháng 3/2021, Trấn Thành trở thành hiện tượng của màn ảnh Việt khi ra mắt với vai trò đồng đạo diễn, biên kịch kiêm nhà sản xuất và diễn viên chính của phim Bố già với doanh thu cực kỳ ấn tượng trong bối cảnh rạp chiếu đang khủng hoảng sau dịch Covid-19.

Trấn Thành chứng tỏ mình không hề ăn may mà là nhà làm phim có tài và biết cách kéo khán giả đến rạp ngay ở phim đầu tiên. Ra mắt bộ phim thứ 2 dịp Tết Nguyên Đán, ngay lập tức Nhà bà Nữtạo nên cú nổ lớn ngoài phòng vé, liên tiếp phá vỡ mọi kỷ lục doanh thu và kết thúc bằng con số kỷ lục: 475 tỷ đồng, giành luôn vị trí quán quân trong danh sách những bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời.

Nhà bà Nữdo Trấn Thành đạo diễn và đóng chính trở thành điểm sáng của phòng vé Việt năm qua, thậm chí còn dẫn đầu top 10 những từ khóa tìm kiếm nhiều nhất ở lĩnh vực phim chiếu rạp năm 2023 trên Google Việt Nam. 

Không dừng lại ở đó, Đất rừng phương Nam -bộ phim Trấn Thành tiếp tục tham gia với nhiều vai trò lại trở thành cú nổ tiếp theo ngoài phòng vé khi thu về 140 tỷ đồng vào giai đoạn thấp điểm. Đất rừng phương Namdù ra mắt giữa tháng 10 nhưng nhanh chóng đứng hạng 3 trong những phim có doanh thu cao nhất 2023, theo Box Office Vietnam.

Như vậy 2 phim có Trấn Thành đã thu về 615 tỷ đồng. Điều đáng nói là phim nào có Trấn Thành gần như là đảm bảo về doanh thu cao và luôn là những tác phẩm gây tranh cãi khi công chiếu.  

Xếp vị trí thứ 2 về doanh thu là Lật mặt 6của Lý Hải. Phim công chiếu dịp 30/4 và thu về 273 tỷ đồng, con số cách biệt với các bộ phim trăm tỷ còn lại trong top doanh thu. Là phần hay nhất trong cả loạt phim,Lật mặt 6 chứng tỏ sức hút không hề nhỏ đến từ thương hiệu Lật mặtvà Lý Hải giúp tạo nên cú nổ tiếp theo phòng vé năm qua. 

Trong khi đó, 2 phimSiêu lừa gặp siêu lầyvà Chị chị em em 2cùng thu về 121 tỷ đồng. Ê-kípNgười vợ cuối cùngcông bố phim đã vượt mốc 100 tỷ đồng nhưng số liệu từ Box Office Vietnam cho thấy phim mới thu về 96 tỷ. Như vậy 2023 chỉ có 5 phim vượt mốc doanh thu 100 tỷ và tổng doanh thu của 7 phim có doanh thu cao nhất đạt 1301 tỷ, một con số mơ ước. 

Phim thảm họa chết như ngả rạ

Tuy thế, phòng vé Việt 2023 cũng chứng kiến cái chết tức tưởi của vô số phim Việt. Dù được truyền thông mạnh, có dàn diễn viên đình đám tham gia nhưng những bộ phim nghèo nàn về nội dung lẫn hình ảnh và không có gì đặc sắc đã không thể trụ rạp lâu với doanh thu bết bát. 

Theo số liệu từ Box Office Vietnam, tổng doanh thu 7 phim bết bát nhất phòng vé chỉ đạt 17 tỷ đồng, hầu hết có doanh thu lẹt đẹt khoảng 2 tỷ đồng. Điều này có nghĩa nhà sản xuất chỉ thu về một nửa trong số đó sau khi khấu trừ cho các rạp chiếu, chưa kể chi phí truyền thông và phát hành gần như nắm chắc phần lỗ. 

Bến phà xác sống: 4 tỷ 
Khi ta hai lăm: 3 tỷ 
Chạm vào hạnh phúc: 2,4 tỷ 
Giao lộ 8675: 2,4 tỷ 
Live: Phát trực tiếp: 2 tỷ 
Fanti: 1,8 tỷ 
Bên trong vỏ kén vàng: 1,4 tỷ 
Thành phố ngủ gật: 230 triệu

Khán giả giờ đây có nhiều kênh tham khảo hơn trước khi quyết định mua vé vào rạp. Kinh tế khó khăn, nhiều tựa phim lựa chọn ngoài rạp cộng với việc tiếp cận dễ dàng với phim ảnh trên nền tảng trực tuyến khiến người xem ngày càng cân nhắc hơn khi bỏ tiền mua vé xem phim, trừ khi đó là một tác phẩm hay hoặc bắt buộc phải xem ngoài rạp.

Những tranh cãi quanh bộ phim hay những chiêu trò PR 'bẩn' không còn tác dụng kéo khán giả đến rạp bởi họ có các kênh tham khảo đa dạng. Hiệu quả của việc truyền miệng luôn có tác dụng, họ sẽ dễ dàng bỏ qua một tựa phim bị cư dân mạng chê bai hay cảm thấy tốn tiền, tốn thời gian khi ra rạp mà gặp phải một bộ phim tồi. Do vậy, những bộ phim có chất lượng kém gần như không có cơ hội "sống sót" sau 1 tuần ra rạp. 

Có thể thấy danh sách dài các bộ phim chất lượng kém có doanh thu thấp khi ra rạp năm qua như:Bến phà xác sống(4 tỷ), Khi ta hai lăm (3 tỷ), Chạm vào hạnh phúcvàGiao lộ 8675(2,4 tỷ), Live: Phát trực tiếp (2 tỷ) và Fanti (1,8 tỷ). 

Đáng tiếc nhất là Bên trong vỏ kén vàng - bộ phim giúp Phạm Thiên Ân giành giải Camera Vàng cho phim đầu tay tại LHP Cannes 2023 vì kén người xem nên chỉ thu về 1,4 tỷ đồng khi công chiếu tại rạp Việt. Đây là kết cục đã đoán được trước của những bộ phim nghệ thuật. Bởi ngay như bom tấn Vầng trăng máudù có chi phí sản xuất cao ngất ngưởng lên tới 200 triệu USD đến từ ê-kíp đạo diễn và diễn viên hàng đầu của Hollywood cũng chỉ thu về 6 tỷ đồng ở rạp Việt.

Bộ phim có doanh thu chiếu rạp thấp nhất năm qua là Thành phố ngủ gật. Ra rạp cùng ngày với Đất rừng phương Nam nhưng bộ phim kinh phí thấp này chỉ chiếu ở HN và TP.HCM với rất ít suất chiếu do là dòng phim khó xem, kén khán giả. Thành phố ngủ gật chỉ trụ rạp được 2 tuần và ra về với doanh thu thấp kỷ lục: 230 triệu đồng.

2023 khép lại với bức tranh đa dạng về doanh thu và cũng rất khó đoán định về gu xem phim của khán giả Việt. Các bộ phim chiếu Tết đã hoàn thành và đang trong chiến dịch chạy đua quảng bá để chuẩn bị cho mùa phim sôi động nhất năm của rạp chiếu. Sự góp mặt của Trấn Thành trong dự án điện ảnh thứ 3 công chiếu từ mùng 1 Tết Nguyên Đán 2024 tiếp tục được kỳ vọng sẽ mang tới cú nổ tiếp theo cho phòng vé Việt 2024. 

Khoảng cách doanh thu giữa phim thấp nhất và cao nhất thị trường là cực kỳ khủng khiếp!

"2023 là năm thành công nhất về mặt doanh thu trong lịch sử phim Việt. Đương nhiên năm nào chúng ta cũng có những phim đạt doanh thu cao và những phim đạt doanh thu thấp. Trên thực tế có phim đạt được mức doanh thu 230 triệu, so với mức doanh thu đỉnh như của Nhà bà Nữ gần 500 tỷ rõ ràng ta thấy khoảng cách doanh thu giữa phim thấp nhất và cao nhất thị trường là cực kỳ khủng khiếp.

Song 2023 vẫn là năm doanh thu toàn thị trường cao nhất. Thậm chí chúng ta có được 1 bộ phim đi vào lịch sử phim chiếu rạp Việt Nam có doanh thu cao nhất là Nhà bà Nữ.Nếu nhìn vào thành tích khủng sẽ thấy đây là năm thành công. Sẽ có những tác phẩm đạt tiếng vang nhưng cũng có những tác phẩm dừng lại ở mức mang ra rạp chiếu nhưng khán giả không quan tâm, đó là điều bình thường của một thị trường đang vận hành.

Với tôi, đây là 1 năm có nhiều tín hiệu lạc quan tích cực và cho thấy tiềm năng rất lớn của phim chiếu rạp Việt, chỉ là các nhà làm phim có mang đến những bộ phim thực sự hấp dẫn để khán giả chịu ra rạp hay không. Bằng chứng là những bộ phim như Nhà bà Nữ, Lật mặt 6đã thực sự kéo khán giả đến rạp và họ xem phim với tâm thế cực kỳ thích thú, thấy được số tiền và thời gian họ bỏ ra cho một bộ phim là hoàn toàn xứng đáng, thậm chí vượt qua kỳ vọng của họ.

Có lẽ năm 2024 sẽ gặp 2 vấn đề quan trọng. Đó là kinh tế bị ảnh hưởng của năm 2023 sẽ tác động đến doanh thu của các phim năm 2024. Doanh thu của năm 2024 sẽ phụ thuộc vào 2 quý đầu năm trong đó có mùa phim Tết với Maicủa Trấn Thành và dịp 30/4 với Lật mặt 7của anh Lý Hải. Đây vẫn là 2 bom tấn được khán giả chờ đợi nhất năm 2024. Song tôi nghĩ năm 2024 sẽ khó đạt được mức doanh thu của năm 2023 chứ chưa nói gì đến sẽ vượt được". 

Nhà phê bình Nguyễn Phong Việt