Mỹ cũng nhấn mạnh điều không thể thiếu trong tuyên bố này là cam kết không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Đồng thời, nước này sẵn sàng sử dụng tất cả các yếu tố sức mạnh quốc gia để đảm bảo cam kết đó. Văn kiện cũng khẳng định cam kết của Washington trong hợp tác cùng những đối tác khác ngoài Israel để đối phó với Iran.

Năm 2015, Iran đã ký một thỏa thuận quốc tế nhằm giới hạn các dự án hạt nhân có tên gọi Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA). Tuy nhiên, vào năm 2018, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thoả thuận. Kể từ thời điểm đó, Iran đã tăng cường một số hoạt động hạt nhân. Tuy nhiên, nước này luôn bác bỏ cáo buộc theo đuổi vũ khí nguyên tử, khẳng định chương trình hạt nhân chỉ nhằm mục đích hòa bình.

Ngày 13/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đặt chân tới Israel, bắt đầu chuyến thăm Trung Đông 4 ngày với các điểm dừng khác là Bờ Tây và Ảrập Xêút. Đây là chuyến thăm Trung Đông đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức năm 2021.

Như Quỳnh

Theo Reuters, sự kiện đã phản ánh những khó khăn mà phương Tây phải đối mặt khi cố gắng duy trì quyết tâm cô lập Nga về mặt ngoại giao, sau hàng loạt động thái lên án Moscow ở giai đoạn đầu.

Một số nước cảm thấy thất vọng và lo ngại rằng, dù xung đột Nga - Ukraine đang thu hút nhiều sự chú ý của toàn cầu suốt gần 6 tháng qua, nhưng hiện không có triển vọng về việc LHQ có thể chấm dứt nó. Các nhà ngoại giao phương Tây thừa nhận, họ bị hạn chế trong việc làm thế nào để nhắm vào Nga mạnh mẽ hơn ngoài việc tổ chức các cuộc họp.

Các nhà ngoại giao và giới quan sát ghi nhận, trong một số trường hợp, các nước phương Tây đang né tránh một số động thái cụ thể vì e ngại chỉ giành được sự ủng hộ khiêm tốn, khi tỷ lệ bỏ phiếu trắng ngày càng tăng ám chỉ việc không muốn công khai chống lại Moscow.

Ví dụ, Liên minh châu Âu (EU) hồi tháng 6 từng cân nhắc kế hoạch bổ nhiệm một chuyên gia của LHQ điều tra các vi phạm ở Nga, nhưng khối sau đó đã gác lại ý tưởng này vì lo ngại gần một nửa trong số 47 thành viên của Hội đồng Nhân quyền LHQ tại Geneva có thể phản đối.

Trở ngại

Phái đoàn Nga tại LHQ quả quyết, các quốc gia phương Tây "biết quá rõ rằng không thể cô lập Nga vì đây là một cường quốc toàn cầu".

Thực tế, sự cô lập về ngoại giao đã không ảnh hưởng đến một cuộc bỏ phiếu kín ở Geneva để quyết định "quốc phục" đẹp nhất tại một buổi chiêu đãi vào tháng 6. Một nhà ngoại giao Nga đã chiến thắng và đoạn video ghi lại sự kiện cho thấy cô được tặng một hộp sôcôla. Phái đoàn Ukraine đã bỏ ra ngoài.

Với tư cách là nước thành viên thường trực có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an LHQ, Nga có thể tự bảo vệ mình trước các quyết nghị quan trọng như áp trừng phạt, nhưng họ cũng nỗ lực vận động để giảm bớt sự ủng hộ quốc tế đối với những động thái ngoại giao của phương Tây ở những nơi khác.

Trước cuộc bỏ phiếu hồi tháng 4 của Đại hội đồng nhằm đình chỉ Nga tham gia Hội đồng Nhân quyền, Moscow cảnh báo các quốc gia rằng việc bỏ phiếu đồng ý hoặc bỏ phiếu trắng sẽ bị Moscow coi là "không thân thiện" và dẫn đến "hậu quả" đối với quan hệ của họ. Kết quả cuộc bỏ phiếu do Mỹ khởi xướng này là thành công với các nước phương Tây, khi họ giành được 93 phiếu ủng hộ, 24 phiếu chống và 58 phiếu trắng.

Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield nói, Nga đã có thể làm lung lay một số quốc gia bằng câu chuyện rằng, các biện pháp trừng phạt của phương Tây là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, vốn trầm trọng hơn do cuộc xung đột ở Ukraine tiếp diễn. Song, theo bà, điều đó đã không biến thành sự ủng hộ lớn hơn dành cho Nga.

Lằn ranh đỏ

Trong vòng một tuần sau khi chiến sự bùng phát ngày 24/2, gần 3/4 Đại hội đồng LHQ đã bỏ phiếu khiển trách Nga và yêu cầu nước này rút quân khỏi Ukraine. Ba tuần sau, Đại hội đồng tiếp tục đồng thuận lên án Nga.

"Sự ủng hộ sẽ suy yếu vì các nghị quyết hồi tháng 3 thể hiện một mốc cao. Hiện không có mong muốn hành động thêm trừ khi (Nga) vượt qua các lằn ranh đỏ", một quan chức ngoại giao cấp cao của châu Á, xin giấu tên tiết lộ. Một số nhà ngoại giao tin những lằn ranh đỏ như vậy có thể là một cuộc tấn công bằng vũ khí hạt nhân hoặc hóa học, số lượng lớn dân thường thiệt mạng hoặc việc sáp nhập lãnh thổ Ukraine.

Các nước phương Tây đã thành công trong việc tập trung vào các cuộc bầu cử vào các cơ quan của LHQ. Lần đầu tiên kể từ khi Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) được thành lập vào năm 1946, Nga đã không trúng cử vào hội đồng điều hành của cơ quan này hồi tháng 4 và không giữ được ghế tại các cơ quan khác. Tuy nhiên, tại Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hồi tháng 5, khoảng 30 nước với một nửa trong số họ đến từ châu Phi, đã không tham gia bỏ phiếu về nghị quyết liên quan đến Ukraine. 

“Điều khó hiểu nhất đối với chúng tôi là ý tưởng rằng một cuộc xung đột như thế này về cơ bản đang được khuyến khích kéo dài vô thời hạn”, một quan chức ngoại giao cấp cao của châu Phi chia sẻ, trích dẫn việc phương Tây chuyển giao vũ khí cho Kiev cũng như sự thiếu vắng các cuộc đàm phán thực sự nhằm chấm dứt xung đột một cách hòa bình.

Ukraine đã kêu gọi trục xuất Nga khỏi LHQ. Song, việc thực hiện động thái chưa từng có này cần phải có kiến nghị của Hội đồng Bảo an LHQ, điều Nga có thể ngăn chặn, và sau đó là một cuộc bỏ phiếu của Đại hội đồng. Một lựa chọn khác có thể là thu hồi ủy nhiệm thư của các đại diện Moscow, nhưng điều đó sẽ cần tối thiểu là sự ủng hộ của đa số Đại hội đồng.

Tuấn Anh

Tại Singapore, dân số ngày càng tăng cùng sự phát triển bùng nổ của nền kinh tế đã góp phần làm tăng gấp 7 lần lượng chất thải rắn cần được xử lý, từ 1.260 tấn/ngày vào năm 1970 lên mức cao nhất là 8.741 tấn/ngày vào năm 2021. Chỉ tính riêng năm 2019, hơn 7,2 triệu tấn chất thải rắn được tạo ra, trong đó 2,95 triệu tấn không thể tái chế. Khoảng 930 triệu kg chất thải nhựa cần được loại bỏ mỗi năm, với 96% là không thể tái chế. 

Trong những năm qua, nhà chức trách tại đảo quốc có diện tích chỉ 772km2 này đã tìm ra cách để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả. Cơ quan Môi trường quốc gia (NEA) đảm trách công việc quản lý và giám sát các hoạt động xử lý chất thải ở Singapore, cả với rác thông thường và các loại rác gây nguy hại. 

Cho đến nay, có khoảng 500 công ty, sử dụng khoảng 12.000 nhân công tham gia cung cấp các dịch vụ từ thu gom, phân loại, tái chế, giải pháp biến rác thành năng lượng đến tư vấn dự án và nghiên cứu - phát triển. Ngoài ra còn có khoảng 320 tổng công ty thu gom chất thải tổng hợp được cấp phép.

Phân loại rác tại nguồn, chú trọng vai trò của người dân

Với mục tiêu phát triển kinh tế nhưng vẫn phải đảm bảo môi trường xanh - sạch - đẹp, chính phủ Singapore đã sớm triển khai chiến lược quản lý và xử lý chất thải rắn (CTR) bền vững theo tiêu chí giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế. Tất cả các loại chất thải đều được phân loại và thu gom (TGR) ngay tại nguồn, bắt đầu từ các hộ gia đình.

Ngay từ nhỏ, người dân ở đảo quốc sư tử đã được tuyên truyền, hướng dẫn cách phân loại rác thải sinh hoạt thành các loại chất thải hữu cơ, loại tái chế được, đốt cháy được hoặc độc hại, không thể tái chế và họ đều có ý thức thực hiện nghiêm túc. Hàng ngày, người dân phân loại rác theo cách để giấy và bìa cứng vào một túi; rác tái chế, không đốt được như chai lọ thủy tinh, pin vào một túi; thực phẩm vào một túi. Điều này giúp các nhân viên vệ sinh môi trường nhanh chóng thu gom chất thải ở các khu dân cư trước khi đưa ra xe vận chuyển đến nơi xử lý rác. 

Để người dân hiểu rõ quy trình phân loại, TGR và tái chế rác (TCR), các thông tin hướng dẫn thường xuyên được gửi đến họ thông qua các tổ chức quần chúng và hội đồng đô thị do các nghị sĩ đứng đầu. Tại những nơi công cộng như ga tàu điện ngầm, trung tâm thương mại, khu vui chơi giải trí hay ngoài đường phố Singapore đều có lắp đặt các thùng rác 4 khoang màu xanh đặc trưng để phân loại chất thải theo từng nhóm một cách khoa học. 

Chính phủ Singapore cũng đưa ra nhiều sáng kiến nhằm giảm thiểu lượng chất thải phát sinh, đặc biệt là chính sách thúc đẩy TCR. Theo NEA, từ năm 2001, chính quyền đã cho triển khai Chương trình Tái chế quốc gia. Trong đó, những đơn vị thu gom chất thải công cộng được cơ quan này cấp phép phải làm việc với các công ty tái chế để thực hiện việc thu gom vật liệu tái chế đến tận cửa từng hộ gia đình. Cư dân được cấp phát miễn phí túi tái chế và thùng rác chuyên đựng chất thải tái chế để các công ty TCR thu gom vào một ngày nhất định.

Đặc biệt, ở các cửa hàng, siêu thị, trung tâm thu gom rác tái chế, nơi tập kết rác của khu dân cư, người dân có thể đổi rác đã được phân loại cẩn thận để lấy tiền mặt, phiếu mua hàng giảm giá, thẻ tập thể dục, vé thăm quan miễn phí...

Tận dụng đốt rác để phát điện, xây bãi chôn rác ngoài khơi đầu tiên thế giới

Do sở hữu diện tích nhỏ hẹp nên Singapore không có nhiều đất để xây dựng các bãi chôn lấp rác, trong bối cảnh lượng rác thải sinh hoạt đô thị phát sinh quá lớn cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế và gia tăng dân số nhanh chóng của đất nước. Ngay từ năm 1990, hai bãi chôn lấp có diện tích lớn nhất Singapore là bãi rác Lim Chu Kang và Lorong Halus đều bị quá tải và buộc phải đóng cửa.

Để tiết kiệm diện tích và giảm lượng rác phải chôn lấp, ngoài nâng cao ý thức của người dân, tăng cường phân loại rác tại nguồn, đẩy mạnh tái chế và phạt nặng các hành vi gây ô nhiễm môi trường, nhà chức trách đầu tư mạnh vào công nghệ đốt rác để thu năng lượng. Singapore xây nhà máy đốt rác phát điện đầu tiên tại Ulu Pandan từ năm 1979 và sau đó xây thêm 4 cơ sở tương tự.

NEA thống kê, 41% lượng chất thải mỗi ngày được chuyển đến các nhà máy đốt rác phát điện, giúp Singapore giảm đến 90% lượng CTR phải chôn lấp, đáp ứng gần 3% nhu cầu điện năng toàn quốc. Tro xỉ từ quá trình đốt rác được gửi đến Trạm trung chuyển hàng hải Tuas và cùng với các chất thải không thể đốt được chuyển đến Semakau, bãi chôn lấp rác duy nhất hiện nay của Singapore để xử lý.

Semakau là bãi chôn lấp rác đầu tiên trên thế giới nằm hoàn toàn giữa biển khơi, với diện tích 350 héc-ta và công suất khoảng 63,2 triệu m3. Bãi chôn lấp này được khởi công xây dựng trên 2 hòn đảo gần nhau Pulau Semakau và Pulau Seking vào năm 1995 và chính thức đi vào hoạt động đầu tháng 4/1999. Với tổng vốn đầu tư giai đoạn một là 610 triệu đôla Singapore, "đảo rác" này dự kiến sẽ đáp ứng nhu cầu xử lý chất thải rắn của cả nước đến năm 2035. Chính phủ Singapore đã quyết định đầu tư thêm hàng triệu đô cho giai đoạn 2 của dự án để bãi Semakau có thể hoạt động đến năm 2045.  

Theo Tech Talkers, các biện pháp bảo vệ môi trường biển hiện đại và nghiêm ngặt, được áp dụng trong quá trình xây dựng Semakau đã đảm bảo rằng phần lớn các rạn san hô dọc theo bờ biển phía tây Pulau Semakau còn nguyên vẹn. Hai ô rừng ngập mặn được trồng lại để thay thế rừng đước tự nhiên bị ảnh hưởng cũng đang phát triển mạnh.

Do đó, bãi chôn lấp Semakau không những an toàn, sạch đẹp mà còn là nơi có hệ sinh thái tự nhiên đa dạng và phong phú với khoảng 700 loài động, thực vật sinh sống, bao gồm cả một số loài có nguy cơ tuyệt chủng như cá heo trắng Trung Quốc và loài chim lớn nhất Singapore (diệc Sumatra cao 1,2 mét). Từ năm 2005, nhà chức trách đã cho phép các du khách đến thăm “đảo rác” và tham gia các hoạt động giải trí, câu cá, thể thao và ngắm sao.

Tuấn Anh